گروه جامعه: پدیده فرونشست زمین که در سال‌های اخیر بسیاری از استان‌های کشور را تهدید کرده، اکنون به یکی از جدی‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی در کردستان تبدیل شده است.به گزارش ایلنا، ترک‌های باریک و نامحسوس روی زمین‌های کشاورزی دهگلان و قروه، حالا به نشانه‌ای از بحرانی عمیق‌تر تبدیل شده‌اند، بحرانی که آرام و بی‌صدا پیش می‌رود اما پیامدهای آن می‌تواند برای آینده استان کردستان و معیشت هزاران خانوار کشاورز فاجعه‌بار باشد.
∎
در حالی‌که بخش زیادی از زمین‌های حاصلخیز شرق استان بر پایه چاه‌های آب زیرزمینی اداره می‌شوند، بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که آبخوان‌های کردستان در حال فرسایش و تخلیه سریع هستند و زمین، توان نگه‌داری حجم از دست‌رفته آب را ندارد.مشاهدات ماهواره‌ای و داده‌های راداری نشان می‌دهد دشت دهگلان در یک دهه گذشته بین ۱۲ تا ۳۲ سانتی‌متر فرونشست داشته و به‌طور میانگین سالانه حدود ۶ سانتی‌متر نشست زمین در این منطقه ثبت می‌شود.اگرچه پدیده فرونشست برای بسیاری از مردم هنوز ملموس نیست، اما آثار آن در قالب ترک‌خوردگی دیوارها، انحراف مسیر جاده‌ها و تغییر شیب زمین به‌تدریج در حال آشکار شدن است.
هشدار منابع طبیعی کردستان؛ دشت دهگلان سالانه ۶ سانتی‌متر می‌نشیند
بهزاد شریفی پور، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان با تأیید روند نگران‌کننده فرونشست در استان گفت: کردستان در وضعیت خطرپذیری نسبتاً بالا نسبت به پدیده فرونشست زمین قرار دارد، به‌ویژه در دشت‌های شرقی و مناطق کشاورزی متکی به آب زیرزمینی. اگر این روند کنترل نشود، پیامدهای اقتصادی، زیست‌محیطی و زیرساختی قابل‌توجهی خواهد داشت.به گفته شریفی‌پور، بر اساس بررسی‌های انجام‌شده با استفاده از تصاویر راداری و داده‌های تداخل‌سنجی، دشت دهگلان طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ بین ۱۲ تا ۳۲ سانتی‌متر فرونشست داشته و میانگین نرخ سالانه آن حدود ۶ سانتی‌متر در سال برآورد شده است.
خطر تخریب زیر ساخت ها در مناطق مرکزی و غربی دشت دهگلان
وی افزود: مناطق مرکزی و غربی دشت دهگلان بیشترین میزان فرونشست را داشته‌اند و خطر تخریب زیرساخت‌ها در این نواحی جدی است.شریفی‌پور ادامه داد: در برخی از دشت‌های شرقی استان، افت سطح آب زیرزمینی تا ۳۶ متر نیز ثبت شده است. این افت شدید، خطر فرونشست را برای سازه‌ها، خطوط انتقال آب، شبکه فاضلاب و جاده‌ها افزایش داده است.
وی یکی از عوامل اصلی بروز این پدیده را برداشت بی‌رویه از چاه‌های کشاورزی و کاهش تغذیه طبیعی آبخوان‌ها به‌دلیل کم‌بارشی و تغییرات اقلیمی عنوان کرد و گفت: خاک‌ها و رسوبات زیرسطحی ممکن است در طول زمان فشرده‌تر شوند و میزان واقعی فرونشست در آینده بیشتر شود.
مدیرکل منابع طبیعی استان نسبت به عواقب فرونشست زمین هشدار داد و گفت: فرونشست تدریجی می‌تواند موجب ترک خوردگی ساختمان‌ها، انحراف خطوط انتقال، آسیب به جاده‌ها و تغییر شیب زمین شود.فرونشست زمین در کردستان، به‌ویژه در دشت‌های شرقی استان، به‌سرعت در حال گسترش است، اگر مدیریت منابع آب و الگوی کشت اصلاح نشود، استان کردستان در آینده‌ای نزدیک با بحران زیرساختی و زیست‌محیطی گسترده روبه‌رو خواهد شد.
هشدار منابع طبیعی کردستان؛ دشت دهگلان سالانه ۶ سانتی‌متر می‌نشیند
بهزاد شریفی پور، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان با تأیید روند نگران‌کننده فرونشست در استان گفت: کردستان در وضعیت خطرپذیری نسبتاً بالا نسبت به پدیده فرونشست زمین قرار دارد، به‌ویژه در دشت‌های شرقی و مناطق کشاورزی متکی به آب زیرزمینی. اگر این روند کنترل نشود، پیامدهای اقتصادی، زیست‌محیطی و زیرساختی قابل‌توجهی خواهد داشت.به گفته شریفی‌پور، بر اساس بررسی‌های انجام‌شده با استفاده از تصاویر راداری و داده‌های تداخل‌سنجی، دشت دهگلان طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ بین ۱۲ تا ۳۲ سانتی‌متر فرونشست داشته و میانگین نرخ سالانه آن حدود ۶ سانتی‌متر در سال برآورد شده است.
خطر تخریب زیر ساخت ها در مناطق مرکزی و غربی دشت دهگلان
وی افزود: مناطق مرکزی و غربی دشت دهگلان بیشترین میزان فرونشست را داشته‌اند و خطر تخریب زیرساخت‌ها در این نواحی جدی است.شریفی‌پور ادامه داد: در برخی از دشت‌های شرقی استان، افت سطح آب زیرزمینی تا ۳۶ متر نیز ثبت شده است. این افت شدید، خطر فرونشست را برای سازه‌ها، خطوط انتقال آب، شبکه فاضلاب و جاده‌ها افزایش داده است.
وی یکی از عوامل اصلی بروز این پدیده را برداشت بی‌رویه از چاه‌های کشاورزی و کاهش تغذیه طبیعی آبخوان‌ها به‌دلیل کم‌بارشی و تغییرات اقلیمی عنوان کرد و گفت: خاک‌ها و رسوبات زیرسطحی ممکن است در طول زمان فشرده‌تر شوند و میزان واقعی فرونشست در آینده بیشتر شود.
مدیرکل منابع طبیعی استان نسبت به عواقب فرونشست زمین هشدار داد و گفت: فرونشست تدریجی می‌تواند موجب ترک خوردگی ساختمان‌ها، انحراف خطوط انتقال، آسیب به جاده‌ها و تغییر شیب زمین شود.فرونشست زمین در کردستان، به‌ویژه در دشت‌های شرقی استان، به‌سرعت در حال گسترش است، اگر مدیریت منابع آب و الگوی کشت اصلاح نشود، استان کردستان در آینده‌ای نزدیک با بحران زیرساختی و زیست‌محیطی گسترده روبه‌رو خواهد شد.