کامبیز نوروزی حقوقدان و فعال رسانه ای در کانال تلگرامی خود نوشت: اخباری که تا امروز در مورد اتهام و بازداشت پژمان جمشیدی منتشر شده است اغلب بسیار پرسش برانگیزند.
اولین خبر که توسط مرکز رسانه قوه قضائیه منتشر شد این بود که جمشیدی به اتهامی سنگین بازداشت و به قرنطینه بند ۳ زندان قزلحصار اعزام شد.
تقریبا بلافاصله در چند سایت کماعتبار و زرد نوشته شد که شاکی که یک دختر ۲۰ ساله بوده و هنرجوی بازیگری است. چندماه قبلتر پیشنهاد جمشیدی را میپذیرد که وی را به خانهاش برساند. وسط راه جمشیدی مسیر را عوض میکند و بیتوجه به اصرار و التماس دختر او را به طرف آپارتمان خودش برده و در آپارتمان دست و پایش را بسته و سپس به دختر تجاوز میکند.
اینک:
1- این روایت بدون آنکه منبع مشخصی داشته باشد فقط در سایتهای کم اعتبار و زرد منتشر شدهاست.
2- در حرفهء روزنامهنگاری وقتی منبع خبر ناشناخته است. اعتبار خبر بسیار قابل تردید است.
3- چرا دختر تلاش نکرده در توقفهای اتومبیل پیاده شده و فرار کند. البته شاید قادر به باز کردن قفل مرکزی نبودهاست.
4- چرا وقتی به ساختمان محل آپارتمان رسیدهاند در فاصله پارک خودرو و پیاده شدن جمشیدی دختر فرار نکردهاست؟
5- از محل پارک خودرو تا آپارتمان، دختر چگونه منتقل شدهاست؟ اگر با پای خودش رفته میشود برداشت کرد که با رضایت رفته است. اما اگر جمشیدی به زور او را برده است آیا دختر سر و صدا نکردهاست تا ساکنان ساختمان به نجات او بیایند؟
6- پژمان جمشیدی مردی قویهیکل است که سابقه ورزشی طولانی هم دارد. برای تجاوز به عنف این قدرت را دارد که طرف مقابل را با قدرت بدنی خود تسلیم کند. چرا باید ابتدا دست و پای دختر را ببندد و بعد تجاوز کند.
7- در اغلب جرائم عمدی، ارتکاب هر جرم مستلزم وجود شخصیت و ساختار روانی خاصی است. تجاوز به عنف خشونتبار، مانند شیوهای که در این روایت آمده است، معمولا توسط کسانی رخ میدهد که دچار اختلال روانیاند. این قبیل افراد به یک بار ارتکاب جرم هم اکتفا نمیکنند و به دلیل اختلال روانی به دفعات مرتکب چنین عملی میشوند. هیچ نشانه یا خبری نیست که پژمان جمشیدی دچار اختلال روانی بوده و سابقهای در تجاوز به عنف داشته باشد.
8- در جرم تجاوز معمولا اثبات وقوع جرم دشوار است. خصوصا اگر مدتی از زمان وقوع جرم گذشته باشد آثاری که بر اثر تجاوز بر بدن زن باقی میماند از بین میرود و نمیتوان مشخص کرد که آیا تجاوزی صورت گرفته یا نه و اگر رابطه جنسی برقرار شده به رضایت بوده یا به عنف. یا اینکه متجاوز چه کسی بودهاست. شاهدی هم در میان نیست که وقوع جرم را دیده باشد. با این اوصاف چه دلایل یا قرائن یا شواهدی بوده که موجب تفهیم اتهام و قرار بازداشت شدهاست؟
9- در بعضی گزارشها از قول "یک تهیه کننده" ادعا شده است یک بار دیگر هم دختر بخاطر تجاوز علیه جمشیدی شکایت کرده بود ولی با پول از او رضایت گرفتند و پرونده بسته شد. سازندهء روایت نمیداند که پرونده اتهامی تجاوز از جرائمی است که با گذشت شاکی خصوصی بسته نمیشود. این یک جرم عمومی است و دادستان رسیدگی را ادامه میدهد. حتی اگر شاکی مدعی شود که رابطه با رضایت برقرار شده، به عنوان جرم رابطه نامشروع تلقی میشود.
10- درست همزمان با خبر اتهام و بازداشت جمشیدی یک ویدئوی کوتاه از او منتشر میشود که با موبایل فیلمبرداری شده است. این فیلم چند ثانیهای نشان میدهد که جمشیدی بدون پیراهن پشت یک میز نشسته است. فیلم مدعی است او درحال مصرف مواد مخدر است. صدای کسی در فیلم شنیده میشود که با جمشیدی در مورد فوتبال بحث میکنند. چرا و چگونه است که این فیلم دقیقا همزمان با خبر اتهام و بازداشت جمشیدی منتشر میشود؟
این یادداشت در صدد رفع اتهام از پژمان جمشیدی یا تایید و تکذیب خبرها نیست. بلکه متوجه رفتار رسانهای قوه قضائیه است.
بازداشت و نوع اتهام بازیگر مشهوری مثل پژمان جمشیدی دارای ارزش خبری بالاست و مورد توجه افکار عمومی و رسانهها. وقتی جزئیات خبر، با رعایت حقوق و حیثیت شاکی و متهم، منتشر نمیشود و از منابع نامعلوم و سایتهای کم یا بیاعتبار روایتی از آن منتشر میشود، افکار عمومی نه تنها به صحت خبر تردید میکند بلکه به تحلیل اهداف چنین خبر ناقصی میپردازد. مثلا بسیاری ایجاد این موج خبری را به هدف پوشاند اخبار راجع به عروسی دختر علی شمخانی دانستهاند.
اطلاعرسانی باید درست انجام شود تا گمانهزنیها به مسیری دیگر نروند و آبرو و حیثیت افراد نیز مخدوش نشود.حتی چنین تصوری پیش آید که پای پروندهسازی یا شبیه آن درمیان است.