به گزارش خبرنگار ایرنا، بسیاری تصور می‌کنند هندورابی، جزیره‌ای خالی از سکنه است؛ اما زندگی در آن جاری است. جمعیت اندک ۱۲۴ نفری آن را مردمانی تشکیل می‌دهند که نسل در نسل در این خاک و دریا زیسته‌اند؛ بیشتر ساکنان از تبار عرب‌های ایرانی‌اند، با فرهنگی آمیخته از اصالت جنوبی و مهمان‌نوازی ایرانی. گرچه زبان مادری بسیاری از آنان عربی است، اما تسلط کامل به فارسی ارتباط را برای گردشگران آسان کرده است.
سال‌هاست شمار جمعیت جزیره از این عدد فراتر نرفته و بسیاری از جوانان برای تحصیل و کار به شهرهای بزرگ‌تر یا جزیره‌های اطراف مهاجرت کرده‌اند اما در سال ۱۳۹۷، اتفاقی کم‌سابقه در تاریخ هندورابی رخ داد یک زوج اصفهانی، برخلاف جریان مهاجرت، تصمیم گرفتند زندگی خود را به این جزیره کوچک منتقل کنند و نخستین «مهاجرت معکوس» در تاریخ معاصر هندورابی را رقم زدند؛ این رویداد برای مردم جزیره به نمادی از امید و بازگشت به زندگی بدل شد.
جزیره‌ای کوچک اما پر از زندگی
هندورابی جزیره‌ای با مساحت حدود ۲۲ کیلومتر مربع است؛ وسعت اندک آن سبب شده که گردشگران بتوانند در کمتر از نیم ساعت تمام جزیره را با دوچرخه یا موتور بگردند. در این جزیره خبری از ترافیک، اتوبوس و خیابان‌های شلوغ نیست؛ تنها صدای دریا و پرندگان مهاجر در گوش جان می‌پیچد.
در هندورابی همه چیز ساده‌تر از هر جای دیگری است؛ از ۲۴ خانه‌ای که در جزیره دیده می‌شود، همه متعلق به بومیان‌اند و هر کدام با دیوارهای گلی یا سنگ‌های مرجانی ساخته شده‌اند.
این خانه‌ها در دل بافتی سنتی و بدون مرزبندی‌های مدرن قرار گرفته‌اند و حس زندگی بومی در کنار طبیعت را زنده نگه داشته‌اند؛ بلندترین نقطه جزیره تنها ۴۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و چشم‌انداز آن، ترکیبی است از خاک طلایی، آبی آرام خلیج‌فارس و غروب‌هایی که در سکوت، نفس را در سینه حبس می‌کنند.
زندگی با دریا از آب تا نان
در هندورابی، دریا تنها منبع درآمد نیست؛ منبع زندگی است؛ مردان جزیره هر بامداد پیش از طلوع راهی دریا می‌شوند و عصر، با تورهایی پُر از ماهی و صدف به ساحل می‌آورند.
شغل اصلی ساکنان، صیادی است و این خودکفایی سبب شده آنان باوجود دوری از سرزمین اصلی، کمترین وابستگی را به بیرون داشته باشند.
در جزیره هیچ فروشگاه، نانوایی یا حتی میوه‌فروشی وجود ندارد؛ تمام موادغذایی و کالاهای مصرفی از طریق لنج‌های محلی از کیش یا لاوان تامین می‌شود. با این حال، کیفیت زندگی برای مردمانش به معنای آرامش و سادگی است، نه وفور امکانات.
آب آشامیدنی در جزیره از طریق دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن تهیه می‌شود و هر خانه آب‌انباری اختصاصی دارد که در روزهای بارانی، آب باران را برای مصرف ماه‌ها ذخیره می‌کند؛ همین شیوه سنتی و سازگار با محیط‌زیست، هندورابی را به نمونه‌ای زنده از همزیستی انسان و طبیعت بدل کرده است.
ردپای تاریخ بر خاک هندورابی
قدمت سکونت در هندورابی دقیقا مشخص نیست، اما نشانه‌هایی از حضور تمدن‌های کهن در گوشه و کنار جزیره دیده می‌شود؛ بقایای قلعه‌ای سنگی در بخش شرقی جزیره، یادگار دوران حضور پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس است.
منابع تاریخی می‌گویند بین سال‌های ۱۵۰۲ تا ۱۶۴۸ میلادی، پرتغالی‌ها این جزیره را به‌عنوان پایگاه نظامی و تجاری خود انتخاب کردند؛ هنوز هم در لایه‌های خاکی هندورابی، آثار سفال و بقایای معماری سنگی آن دوران به چشم می‌خورد.
در دوران جنگ جهانی اول نیز برخی اقوام مهاجر این جزیره را به‌عنوان محل قشلاق خود برگزیدند؛ ترکیب این پیشینه تاریخی و زندگی امروز، به هندورابی هویتی منحصربه‌فرد داده است؛ جزیره‌ای که در عین کوچکی، سندی زنده از تاریخ دریانوردی و تجارت خلیج‌فارس به‌شمار می‌آید.
گام‌های آرام توسعه در مسیر پایداری
در سال‌های اخیر، سازمان منطقه آزاد کیش توسعه هندورابی را در دستور کار خود قرار داده است اما برخلاف الگوی معمول توسعه که با ساخت و ساز گسترده همراه است، در این جزیره سیاستی متفاوت دنبال می‌شود: توسعه آرام، با احترام به طبیعت و فرهنگ بومی.
براساس طرح جامع منطقه آزاد کیش، هندورابی قرار است به «نمونه ملی گردشگری پایدار» تبدیل شود؛ جایی که سرمایه‌گذاری و گردشگری در کنار حفظ زیست‌بوم پیش برود؛ طرح‌هایی همچون احداث اسکله گردشگری، مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، خانه‌های بوم‌گردی، و فضاهای اقامت سبک برای گردشگران از جمله برنامه‌های در دست اجراست.
به گفته کارشناسان، موقعیت جغرافیایی هندورابی مزیت ویژه‌ای دارد؛ نزدیکی به جزیره کیش، عمق مناسب آب برای پهلوگیری شناورها و سواحل ماسه‌ای بکر، آن را به مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.
در عین حال، کارشناسان محیط زیست بر لزوم پایش مستمر اکوسیستم دریایی و جلوگیری از تخریب مرجان‌ها تاکید دارند؛ هندورابی یکی از زیستگاه‌های ارزشمند پرندگان مهاجر، آبزیان و گونه‌های مرجانی است و توسعه بدون ملاحظات محیطی می‌تواند به بهای از دست رفتن این اکوسیستم بی‌بدیل تمام شود.
جزیره‌ای برای بازگشت به خویش
شاید بزرگ‌ترین جاذبه هندورابی، سکوت و خلوت آن باشد؛ در این جزیره خبری از ازدحام و شلوغی نیست. شب‌ها، تنها صدای موج و نسیم است که به گوش می‌رسد و آسمان پرستاره‌ای که آن‌قدر نزدیک است که انگار می‌توان لمسش کرد.
گردشگران در سفر به هندورابی، نه به دنبال مراکز خرید یا تفریحات شهری، بلکه به دنبال تجربه‌ای ناب از آرامش و طبیعت‌اند؛ اقامتگاه‌های بوم‌گردی کوچک، ساحل‌های خلوت و آب زلالی که تا عمق چند متری می‌توان کف دریا را دید، تصویری از جزیره‌ای بهشت‌گونه می‌سازد که هنوز روح اصیل جنوب را در خود دارد.
مدیران منطقه آزاد کیش، این جزیره را «الگوی بومی‌سازی‌شده توسعه پایدار» می‌دانند؛ جایی که می‌توان نشان داد گردشگری الزاما به معنای ازدحام و تخریب نیست، بلکه می‌تواند پلی باشد میان اقتصاد، فرهنگ و طبیعت. یکی از بومیان جزیره می‌گوید: «ما با دریا نفس می‌کشیم. وقتی دریا آرام است، زندگی‌مان هم آرام است. اینجا همه چیز با دریا معنا پیدا می‌کند.» همین پیوند ناگسستنی انسان و دریا، قلب تپنده هندورابی است.
هندورابی اکنون در آستانه فصلی تازه است؛ فصلی که می‌خواهد میان توسعه و اصالت، تعادلی ظریف برقرار کند. مدیران منطقه آزاد کیش، این جزیره را «الگوی بومی‌سازی‌شده توسعه پایدار» می‌دانند؛ جایی که می‌توان نشان داد گردشگری الزاما به معنای ازدحام و تخریب نیست، بلکه می‌تواند پلی باشد میان اقتصاد، فرهنگ و طبیعت.
اگر این مسیر با دقت و آینده‌نگری ادامه پیدا کند، هندورابی در آینده نه چندان دور می‌تواند به یکی از مقاصد مهم گردشگری طبیعی ایران و منطقه تبدیل شود؛ مقصدی که در آن هنوز می‌توان صدای اصیل خلیج فارس را شنید و تجربه کرد که چگونه یک جزیره کوچک، می‌تواند حامل رویای بزرگ توسعه باشد.
هندورابی، جزیره‌ای کوچک اما پرشکوه است؛ جزیره‌ای که در سکوت خود، قصه‌ای از تاریخ، فرهنگ و امید را پنهان کرده است. از قلعه پرتغالی‌ها تا تور ماهیگیران، از آب‌انبارهای سنتی تا طرح‌های نوین گردشگری، همه چیز در آن یادآور پیوند دیرینه انسان با دریاست. اکنون این جزیره، با گام‌هایی آرام اما مطمئن، در مسیر تبدیل شدن به نگین تازه خلیج فارس حرکت می‌کند، نگینی که قرار است نه فقط مقصدی برای سفر، که نمادی از توسعه متوازن و احترام به طبیعت باشد.