به گزارش گروه علمی ایرنا از سازمان امور دانشجویان، نشست فراکسیون دانشگاهیان، آموزش عالی و آینده‌پژوهی مجلس، با حضور رئیس فراکسیون، نایب‌رئیس مجلس و جمعی از اعضای فراکسیون و نمایندگان قوه مقننه ، مسئولان ارشد دو وزارتخانه علوم و بهداشت و دبیران شوراهای صنفی دانشجویان دانشگاه‌های مختلف کشور در محل کمیسیون تلفیق برگزار شد.
در نشست فراکسیون دانشگاهیان، آموزش عالی و آینده‌پژوهی مجلس، دغدغه‌ها و مشکلات دانشجویان و دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفت و بر ضرورت نقش‌آفرینی مستمر دانشجویان و اساتید در تصمیم‌سازی‌های کلان آموزش عالی کشور تأکید شد.
در این نشست که به میزبانی فراکسیون دانشگاهیان مجلس و در محل کمیسیون تلفیق انجام شد اعضای این فراکسیون، معاونان وزارتخانه های علوم و بهداشت و نمایندگان دانشجویان راهکارهای عملی برای بهبود وضعیت دانشگاه‌ها و تشکل‌های دانشجویی را مطرح کردند.
سعید حبیبا معاون وزیر و رئیس سازمان امور دانشجویان، نیز در این نشست اظهار داشت: با تشکیل این کمیته برخی از مشکلات مدیریتی قابل حل است و به زودی مرتفع خواهد شد.
دانشجویانی که امروز در این جلسه حضور دارند، نه به دنبال دریافت امتیاز و نه منفعت مالی هستند بلکه بر اساس احساس مسئولیت نسبت به دانشگاه، پیشرفت کشور و ارتقای سطح علمی، دغدغه‌های خود را مطرح می‌کنند.
وی با اشاره به آمار فعالیت‌های دانشجویی، افزود: زمانی که مسئولیت معاونت دانشجویی وزارت علوم را پذیرفتم، تعداد شوراهای صنفی دانشجویی ۲۸ مورد بود؛ امروز این تعداد به ۸۶ رسیده و در انتخابات آتی قطعاً به بیش از ۱۰۰ شورا خواهد رسید.
رئیس سازمان امور دانشجویان ادامه داد: همچنین در سال گذشته تمامی کانون‌های فرهنگی، شوراهای صنفی و تشکل‌هایی که به دلیل کرونا یا دلایل دیگر غیرفعال شده بودند، دوباره فعال شدند. این رشد ساختارمند نشان‌دهنده ارتقای نقش دانشجویان در تصمیم‌گیری‌ها و توسعه دانشگاه‌ها است.
حبیبا تصریح کرد: روانشناسان می‌گویند «آشفتگی بیرون، آشفتگی درون را می‌آورد»؛ اگر دانشجویان در زیست‌بوم دانشگاهی مناسب رشد نکنند، نسل‌های آینده کشور که تحت مدیریت همین دانشجویان خواهند بود، به‌طور بهینه اداره نخواهند شد. بنابراین، اجرای این دغدغه‌ها و بهبود شرایط دانشجویان مستقیماً به نفع آینده ایران خواهد بود.
تلاش مجلس برای کاهش مدرک‌گرایی و ارتقای مهارت‌محوری دانشگاه‌ها
رئیس فراکسیون دانشگاهیان، آموزش عالی و آینده‌پژوهی مجلس نیز در این نشست با تأکید بر ضرورت ارتباط مستمر بین مجلس و بدنه دانشگاهی کشور، گفت: دانشگاه نباید از متن جامعه و تصمیم‌سازی جدا شود؛ اساتید و دانشجویان ما هر هفته در کلاس‌های درس حضور دارند و به‌خوبی از مسائل واقعی محیط دانشگاه مطلع هستند.
فرشاد ابراهیم‌پور نورآبادی افزود: اظهارات و دغدغه‌های مطرح‌شده در این نشست بسیار کارشناسی و اصولی بود و نشان از عمق درک دانشجویان نسبت به مسائل کلان آموزش عالی دارد.
نماینده مردم ایذه، دزپارت و باغملک در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت بودجه آموزش عالی در کشور ادامه داد: سهم آموزش عالی از تولید ناخالص ملی کشور حدود سه‌دهم درصد است؛ یعنی تقریباً سه درصد از بودجه عمومی کشور به آموزش عالی اختصاص دارد.
وی ادامه داد: این رقم در کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا و اعضای OECD کمتر از این میزان است، اما مساله اصلی ما کمبود بودجه نیست، بلکه نوع تعریف ما از توسعه و کارایی در نظام آموزش عالی است. در حالی‌که در ایران به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت حدود ۴۰ دانشگاه داریم، میانگین جهانی این رقم تنها چهار دانشگاه است.
ابراهیم‌پور با اشاره به بررسی مشکلات دانشجویان در سراسر کشور، اظهار داشت: مجلس تلاش می‌کند تا دانشگاه‌ها از مدرک‌گرایی فاصله گرفته و به سمت مهارت‌محوری و مأموریت‌گرایی حرکت کنند. این جلسه نیز در همین مسیر برگزار شد و مکمل آن تلاش‌ها است.
نایب‌رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی با تأکید بر شکل‌گیری کارگروه‌هایی برای حل مشکلات دانشجویان، گفت: مطالبات دانشجویان در قالب ده محور مشخص دسته‌بندی شد؛ از جمله مباحث خوابگاه، رفاه و بیمه، حمل‌ونقل، وام، حقوق و بیمه اینترن‌ها و رزیدنت‌ها، ظرفیت رشته‌های علوم پزشکی، وضعیت دانشجویان اتباع خارجی و کار دانشجویی. مقرر شد برای هر یک از این محورها کارگروهی تخصصی تشکیل و از سوی هر دو وزارتخانه علوم و بهداشت دبیر مشخص شود.
ابراهیم‌پور در این نشست صمیمی با فرهیختگان دانشگاهی بر معرفی دو نفر از دانشجویان به عنوان نمایندگان و مشاوران فراکسیون در جهت حل مشکلات‌شان تأکید کرد و گفت: مجلس تلاش می‌کند با همکاری نمایندگان دانشجویان، بخش قابل‌توجهی از مشکلات آنان را حل کرده و ارتباطی رسمی و مستمر با بدنه دانشجویی کشور برقرار کند. همچنین مقرر شد، برای هر یک از محورهای مطرح‌شده، یک دبیر کارگروه دانشجویی تعیین شود تا جلسات پیگیری تا زمان بررسی لایحه بودجه ادامه یابد.
وی با اشاره به رویکرد حمایتی مجلس نسبت به تشکل‌های دانشجویی خاطرنشان کرد: مجلس خانه ملت است و به همان اندازه که ما نمایندگان مردم هستیم، شما نیز نمایندگان جامعه دانشجویی کشور محسوب می‌شوید. ما همه در یک مسیر حرکت می‌کنیم و هدف مشترک‌مان رسیدن ایران به قله‌های موفقیت است.
اساتید و دانشجویان باید درگیر حل مسائل واقعی صنعت و جامعه شوند
نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی، در این نشست با اشاره به نقش محوری دانشجویان در تحولات اجتماعی و علمی، گفت: حرکت دانشجویی همواره یکی از جریان‌های تعیین‌کننده در جامعه بوده و آثار ماندگاری در مسیر پیشرفت کشور بر جای گذاشته است.
حمیدرضا حاجی‌بابایی افزود: من بیش از سه دهه است که در دانشگاه تدریس می‌کنم و از نزدیک با روحیات و انگیزه‌های دانشجویان آشنا هستم. آنان با وجود تفاوت در سلیقه‌ها، هدف مشترکی دارند و آن، تلاش برای رشد علمی و پیشرفت کشور است.
نماینده همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی افزود: حدود ۳۰ سال است که در موضوعات مرتبط با دانشگاه، بودجه آموزش عالی و مسائل استادان و دانشجویان فعالیت دارم. حتی در کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس، اخیراً درباره تأثیر برنامه هفتم پیشرفت بر دانشگاه‌ها بحث شد و یکی از نکاتی که مطرح کردم این بود که باید به میزان کارآمدی بودجه‌ها در بهبود وضعیت دانشگاه‌ها توجه کنیم.
وی ادامه داد: در طی سال‌های اخیر شاهد رشد بودجه برخی دانشگاه‌ها بوده‌ایم؛ اما با وجود این افزایش، هنوز دانشگاه‌ها در سه محور اساسی یعنی تجهیزات، رفاه دانشجویان و رضایت استادان با مشکلات جدی روبه‌رو هستند. در حالی‌که بودجه‌ها افزایش یافته، اما رضایت‌مندی در نظام دانشگاهی ایجاد نشده است.
حاجی‌بابایی با اشاره به ضرورت بازنگری در سیاست‌های آموزش عالی اظهار داشت: اساتید ما از حقوق کافی برخوردار نیستند و دانشجویان نیز از وضعیت خوابگاه، تغذیه و امکانات رفاهی ناراضی هستند. مساله فقط کمبود منابع نیست، بلکه نبود نظام کارآمد در تخصیص و بهره‌وری منابع است. پراکندگی دانشگاه‌ها بسیار زیاد است و در برخی مناطق، اساتید و دانشجویان باید مسافت‌های طولانی را برای تشکیل کلاس‌ها طی کنند.
نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر نیاز به مأموریت‌گرایی دانشگاه‌ها، گفت: هر دانشگاه باید چند مساله اساسی کشور را در حوزه تخصصی خود حل کند. اساتید و دانشجویان باید هم‌زمان با آموزش، درگیر حل مسائل واقعی صنعت و جامعه شوند. در رشته پزشکی دانشجو از ابتدای تحصیل وارد محیط بیمارستان می‌شود؛ در سایر رشته‌ها نیز باید ارتباط مستقیم با محیط کار برقرار شود.
وی با اشاره به برنامه ششم پیشرفت، در موضوع کاربست علمی و کاربردی کردن پژوهش‌ها بر تولید علم و در نهایت ثروت و رفاه عمومی تاکید کرد و افزود: باید سازوکاری فراهم شود که دانشجو و استاد بتوانند نتایج پژوهش‌های خود را در داخل کشور به مرحله اجرا برسانند و از امتیاز آن بهره‌مند شوند.
در ادامه نشست فراکسیون دانشگاهیان، آموزش عالی و آینده‌پژوهی مجلس، عباسی کالی سخنگوی فراکسیون، گفت: هیچ‌یک از ما در تقابل با دیدگاه‌های مطرح‌شده توسط دانشجویان نیستیم و بر اساس شرایط فعلی کشور تلاش می‌کنیم، سیاست‌های گذشته باعث تأسیس تعداد زیادی دانشگاه شده که مدیریت آن‌ها در سیاست‌گذاری کلان با چالش‌هایی مواجه است. مسائل مختلف از حقوق اساتید تا دغدغه‌های کشاورزان و صنعت‌گران، همگی بخشی از مشکلات کشور هستند و باید به‌صورت مسئله‌محور مورد توجه قرار گیرند.
نماینده مردم جویبار، سوادکوه، سیمرغ و قائمشهر در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به تلاش‌های ارزشمند حاجی‌بابایی نایب‌رئیس مجلس، افزود: پیگیری مستمر وی برای ارتقای حقوق و وضعیت نظام آموزشی، از پیش‌دبستانی تا آموزش عالی، قابل تقدیر است؛ اما این اقدامات در چارچوب ظرفیت موجود امکان‌پذیر است و همه ما مسئولیت داریم که مشکلات را رصد کرده و راهکارهای عملی ارائه کنیم.
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اهمیت توسعه مهارت‌ها در دانشگاه‌ها، اظهار داشت: مراکز آموزشی باید از مدرک‌گرایی فاصله گرفته و خروجی آن‌ها پاسخگوی نیاز بازار کار باشد، همان‌طور که استعدادهای ورزشی در شهرستان‌ها با کمترین امکانات توانسته‌اند در سطح ملی و بین‌المللی موفق باشند.
سخنگوی فراکسیون دانشگاهیان، آموزش عالی و آینده‌پژوهی مجلس، با اشاره به محدودیت‌های بودجه و عدالت آموزشی خاطرنشان کرد: سیاست‌گذاری‌های گذشته باعث محدودیت تحصیل برای برخی فرزندان کشور شده است، اما با خرد جمعی، همکاری مجلس، دولت و دانشگاه‌ها، و رصد دقیق مسائل، می‌توان گام‌های مؤثری در مسیر ارتقای آموزش، توسعه مهارت‌ها و رفع مشکلات کشور برداشت.
عباسی کالی تاکید کرد: دغدغه‌های دانشجویان برای ایران ارزشمند است و همدلی و تلاش مشترک می‌تواند آینده‌ای روشن رقم بزند.
در ادامه جلسه، مسعود حبیبی معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه «علم و دانش از نمادهای اصلی قدرت ایران است» گفت: یکی از نمادهای اصلی قدرت ایران، علم و دانش است. آیین‌نامه جدید شوراهای صنفی با پیشنهاد و مشارکت مستقیم دانشجویان تدوین شده و در مراحل پایانی تصویب قرار دارد تا ساختاری کارآمدتر و اثرگذارتر در حوزه صنفی دانشجویان ایجاد شود.
حبیبی تأکید کرد: تمام تلاش وزارت بهداشت و وزارت علوم این است که دانشجویان به‌صورت ساختارمند در دانشگاه‌ها نقش‌آفرینی کنند. در سال گذشته تمامی کانون‌های فرهنگی، شوراهای صنفی و تشکل‌های دانشجویی که به‌دلیل همه‌گیری کرونا یا دلایل دیگر غیرفعال شده بودند، دوباره فعال شدند و حضور نمایندگان دانشجویان در چنین نشست‌هایی یکی از ثمرات همین تلاش‌هاست.
در بخش پایانی نشست، دانشجویان حاضر در جلسه به بیان دیدگاه‌ها و مشکلات خود پرداختند. کاهش کیفیت پژوهش‌ها، وضعیت خدمت سربازی، حمایت از کسب‌وکارهای دانشجویی، کمبود خوابگاه‌های متاهلان و مجردان، کیفیت پایین تغذیه، حمل‌ونقل، امکانات ورزشی، حقوق پایین رزیدنت‌ها و دانشجویان Ph.D، هزینه پایان‌نامه‌ها، افزایش نرخ ارز و تأثیر آن بر زندگی دانشجویی، لزوم اختصاص ردیف بودجه مستقل برای خوابگاه‌ها، تقویت زیرساخت‌های رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی، مشکلات خوابگاه‌های خودگردان و وضعیت اینترنت در مناطق استانی از مهمترین نکاتی بود که دانشجویان به آن اشاره کردند.