به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بیستم مهر مصادف با ۱۲ اکتبر ۲۰۲۵ هر سال در ایران به نام روز حافظ نامگذاری شده است و به بزرگداشت یکی از برجستهترین شاعران فارسیزبان تاریخ، شاعر جاودانه و زبانآور اسرار عرفان و عشق، حافظ شیرازی میپردازد؛ شاعر بلندآوازهای که دیوان سرودههایش همچون جواهری گرانبها در دل فرهنگ و روح ایرانیان نشسته و نهتنها بهعنوان شاعری بزرگ، بلکه دریچهای به معنویت و رازهای هستی شناخته میشود.
حافظ بهدلیل سرودههای غزلگونه خود که آمیختهای از مضامین عرفانی و معنوی است، جایگاه ویژهای در ادبیات و فرهنگ ایران دارد و بیستم مهر، تنها یادبودی برای تأثیر عمیق این شاعر بزرگ بر ادبیات و فرهنگ ایرانی نیست، بلکه نمادی از نفوذ جهانی او و نقش پل ارتباطیاش بین ادبیات شرق و غرب است.
شعرهای حافظ بهگونهای در فرهنگ و باورهای ایرانیان تنیده شده که مردم به هر بهانه به خواندن دیوان حافظ میپردازند و از حکمتها و روشنگریهای روحانی موجود در اشعارش بهرهمند میشوند. حافظ نهتنها یک شاعر، بلکه یک فیلسوف و عارف، رازها و رمزهای زندگی و عشق را با زبانی هنرمندانه و پیچیده بیان کرده است. اشعارش پر از تصاویر و استعارههایی است که تنها افرادی آشنا به فرهنگ و فلسفه صوفیانه میتوانند بهدرستی آنها را درک کنند؛ سرودههایی به زبانی پیچیده و پرمفهوم که با ظرافت بهم پیچیده است و مفاهیم زندگی، عشق و عرفان را رازآلود کرده، در عین حال چنان شیرین و غنی است که هر بار خوانندگان مفهومی نو از آنها مییابند.
عظمت حافظ تنها به مرزهای ایران محدود نیست و یکی از جنبههای جالب میراث این شاعر بزرگ، تأثیر عمیق و ماندگار او بر متفکران و شاعران غربی بهویژه یوهان ولفگانگ فون گوته، شاعر و فیلسوف بزرگ آلمانی است. گوته با مطالعه ترجمههای حافظ در اوایل قرن نوزدهم، جذب عمق و زیبایی اشعار او شد و مجموعه شعری خود تحت عنوان «دیوان شرقی-غربی» را خلق کرد که نمادی از ارتباط ادبی و فرهنگی بین شرق و غرب است.
علت ارادت گوته به حافظ در اتحاد عشق زمینی و عشق الهی در اشعار این شاعر ایرانی بود که با فلسفه و اندیشههای خود گوته در یک راستا قرار داشت. گوته، در سایه این اشعار عرفانی به جهانی رسید که در آن مرزهای جغرافیایی و فرهنگی به جهان ماندگار عشق و معرفت گشوده میشود.
جهانی که گوته در اشعار حافظ میدید، مملو از عظمت اندیشهها و نگاه ژرف به زندگی و هستی بود که خودش در جستوجوی آن بود. برای گوته، اشعار حافظ نهتنها متعلق به زمان او بلکه جاودان و معتبر در تمام اعصار بود. این ابدیت و زیبایی عرفانی غزلهای حافظ، الهامبخش گوته بود و موجب شد که او به گسترش گفتمانی بین فرهنگها بر اساس ارزشهای انسانی و فهم روحانی بپردازد.
احترام بینظیر گوته به حافظ الهامبخش شاعران و اندیشمندان آلمانی دیگر از جمله فریدریش روکرد و فریدریش نیچه نیز شد که به نوبه خود بینش و عمق عرفانی اشعار حافظ را گرامی داشتند. با این وجود رابطه ادبی میان گوته و حافظ همچنان نمونهای منحصربهفرد از تبادل فرهنگی است که نشاندهنده قدرت جهانی شعر برای پیوند دادن دلها و ذهنها فراتر از مرزهای جغرافیایی است.
روز بزرگداشت حافظ در ایران بهعنوان یادآوری مداوم از میراث جاودانه این شاعر بزرگ و اهمیت ادامهدار پیامش برگزار میشود. این روز فرصتی است برای خواندن و ستایش اشعار حافظ در خانهها، مدارس و نهادهای فرهنگی سراسر کشور که با خود وحدت و تأمل معنوی به همراه میآورد. اشعاری که از دیروز تا امروز، در هر گوشه جهان طنینانداز شده و صدایی به بلندای معنویت، عشق و زیبایی است.
این مناسبت همچنین به بزرگداشت سنتهای ادبی فارسی بهعنوان گنجینهای فرهنگی اختصاص دارد که همچنان الهامبخش مردم در سراسر جهان است، همانگونه که گوته و بسیاری دیگر از شاعران بزرگ دنیا نشان دادند.
روز حافظ نهتنها بزرگداشتی برای یکی از بزرگان ادبیات فارسی است، بلکه نمادی از گفتوگوی فرهنگی و پیوندهای معنوی میان شرق و غرب به شمار میرود که از طریق تأثیر حافظ بر گوته و دیگران آشکار شده است. این روز ارزش و اهمیت شعر حافظ را در هر زمان و مکان نشان میدهد و احترام جهانی نسبت به او را به اثبات میرساند.