به گزارش برنا؛ خواجه شمسُ‌الدّینْ محمّدِ بن بهاءُالدّینْ محمّدْ حافظِ شیرازی مشهور به لِسانُ‌الْغِیْب، تَرجُمانُ الْاَسرار، لِسانُ‌الْعُرَفا و ناظِمُ‌الاُولیاء، متخلص به حافظ، شاعر فارسی‌گوی ایرانی بود.
بیشتر شعرهای او غزل است. مشهور است که حافظ به شیوهٔ سخن‌پردازی خواجوی کرمانی گرویده و همانندیِ سخنش با شعرِ خواجو مشهور است.
حافظ را از مهم‌ترین اثرگذاران بر شاعرانِ فارسی‌زبانِ پس از خود می‌شناسند. در سده‌های هجدهم و نوزدهم میلادی اشعار او را به زبان‌های اروپایی نیز ترجمه کردند و نامش به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.
سبک بنیان‌گذاردهٔ حافظ، هم در مضمون و هم در محتوا، افزون بر شاعران روزگاران پس از او، بر شاعران دوران خودش نیز اثر گذاشت.
آوازهٔ شعر حافظ در زمان زندگی‌اش، به سرزمین‌های دیگر مانند: شبه‌قارهٔ هند رسید و شاعران آن سرزمین‌ها کوشیدند تا ویژگی‌های شعر حافظ را به کار برند و مانند حافظ مضامین عاشقانه و عارفانه را به‌هم بپیوندند و از صنایع ادبی به‌روش حافظ بهره گیرند. در حوزهٔ زبان عربی، پس از خیام، حافظ بیشترین اثر را داشته‌است.
20 مهر روز بزرگداشت حافظ
روز بیستم مهرماه در تقویم به نام شاعر نامدار خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی رقم خورده و هر سال در این روز برنامه‌های مختلفی در آرامگاه وی و شهر شیراز برگزار می‌شود. کوروش کمالی سروستانی، پژوهشگر، زبان‌شناس و نویسنده که روز بزرگداشت حافظ را به ثبت رسانده در خصوص چگونگی انتخاب این روز گفته است:
وقتی دیوان حافظ را ورق می‌زنیم صحبت از مهر، دوستی و محبت است. همچنین شأن حافظ در بین شاعران بسیار بالا است و نمره حافظ هم بیست است. بنابراین 20 مهر روز بزرگداشت حافظ نامگذاری شد. مهر به معانی مختلف در دیوان حافظ بکار رفته است که جای مطالعه دقیق دارد که ببینیم این مهر به چه معنایی و مفاهیمی بکار رفته است.
نظر بزرگان درباره حافظ
گوته: حافظ در اشعارش حقیقت انکارناپذیر را ماندگار کرده است…. او هیچ همتایی ندارد!
امرسون: حافظ از چیزی نمی ترسد، او بسیاری چیزها می بیند، کل را می بیند و تنها فردی است که آرزوی دیدنش را داشته ام یا دوست دارم مانند او باشم.
ادوارد فیتزجرالد: حافظ بهترین نوازنده کلمات است.
ای.جی. باربری: حافظ در میان هموطنانش همانند شکسپیر برای ما، مورد احترام است.
نیچه در نوشته هایش بارها از نام حافظ در کنار گوته یاد کرده و از هر دو به عنوان قله های خردمندی ژرف نام برده است.
علامه محمد تقی جعفری: شکوه و زیبایی بیان هنری شعر حافظ به اندازه ای است که شخص را، چه بداند و چه نداند، حتی چه بخواهد و چه نخواهد، چنان متحیر می کند که آن معنا را که در حال شنیدن یامطالعه و احساس عمیق آن است، مانند حقیقت مطلق و مستقل از دیگر واقعیات درمی یابد.
شهریار: حافظ را ببینید که غزلش هیچ گاه بلندو طولانی نیست، هر مصرع آن، نقش ضمیر همه فارسی زبان هاست… این همه شاعر هستند، هیچ کدام سعدی و حافظ نمی شوند.
دکتر عبدالحسین زرین کوب: عارف و عامی، هر یک در حد وسع و فهم خویش از سخن حافظ ذوق می یابند و لذت حاصل می کنند.
شهید مطهری: شعر حافظ، نیرویی از زیبایی دارد که هر کسی که آن را می شنود، به سوی آن کشیده می شود.
بهاالدین خرمشاهی: حافظ آموزگار نیست، معلم اخلاق نیست، واعظ نیست، امّا نفوذ کلام عظیمی دارد. شعرش بی آن که ارشادی یا تعلیمی باشد، زندگی آموز سده ها و هزاره هاست.
تاثیر حافظ شیرازی در ادبیات فارسی
حافظ شیرازی یکی از بزرگ‌ترین شاعران تاریخ ادبیات فارسی است که تأثیر عمیقی بر این حوزه داشته است. او در قرن چهاردهم میلادی (هفتم هجری) زندگی می‌کرد و اشعارش به خاطر زیبایی، عمق معانی و تنوع موضوعات، به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار ادبی شناخته می‌شوند.
زبان و سبک
حافظ با استفاده از زبان ساده و در عین حال زیبا، توانسته است احساسات عمیق انسانی را به تصویر بکشد. او از اصطلاحات و تشبیهات خاصی بهره می‌برد که باعث غنای شعرش می‌شود. سبک او به دیگر شاعران الهام بخشیده و بسیاری از شاعران بعدی تلاش کرده‌اند تا از شیوه‌های او پیروی کنند.
موضوعات شعر
موضوعات اشعار حافظ شامل عشق، عرفان، طبیعت، فلسفه زندگی و انتقاد اجتماعی است. او به خصوص در زمینه عشق عرفانی و ارتباط انسان با خداوند، آثار ماندگاری خلق کرده است. این موضوعات باعث شده‌اند که اشعار او در زمان‌های مختلف و میان نسل‌های مختلف مورد توجه قرار گیرد.
تأثیر بر شاعران بعدی
حافظ تأثیر زیادی بر شاعران بعدی مانند سعدی، مولوی، و حتی شاعران معاصر مانند نیما یوشیج و سهراب سپهری داشته است. بسیاری از شاعران به تقلید از او پرداخته‌اند یا تحت تأثیر مضامین و سبک‌های او قرار گرفته‌اند.
عرفان و فلسفه
اشعار حافظ مملو از مفاهیم عرفانی و فلسفی است. او با استفاده از نمادها و استعاره‌ها، به بررسی روح انسان و جستجوی حقیقت می‌پردازد. این جنبه‌های عرفانی او باعث شده که آثارش در محافل عرفانی و فلسفی نیز مورد توجه قرار گیرد.
نقش اجتماعی
حافظ در اشعارش به نقد اجتماعی و سیاسی نیز پرداخته است. او با زبانی کنایه‌آمیز به مشکلات اجتماعی زمان خود اشاره کرده و به نوعی صدای جامعه‌اش بوده است. این ویژگی باعث شده که اشعار او همچنان برای نسل‌های بعدی قابل فهم و مرتبط باشند.
میراث فرهنگی
حافظ نه تنها در ادبیات فارسی بلکه در فرهنگ عمومی ایرانیان نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. دیوان حافظ به عنوان یک کتاب مقدس در فرهنگ ایرانی شناخته می‌شود و در مراسم‌ها و جشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، تفسیرها و شرح‌های متعددی بر اشعار او نوشته شده که نشان‌دهنده عمق و غنای آثارش است.
حافظ شیرازی با اشعارش توانسته است نه تنها بر ادبیات فارسی بلکه بر فرهنگ و هویت ایرانی تأثیر بگذارد. آثار او همچنان الهام‌بخش شاعران، نویسندگان و هنرمندان نسل‌های مختلف هستند و جایگاه ویژه‌ای در دل مردم ایران دارند.
حافظیه یا آرامگاه حافظ محل خاکسپاری حافظ شیرازی در شیراز است. این بنا به فرمان رضاشاه به علی‌اصغر حکمت، وزیر آموزش و پرورش وقت و برپایهٔ طرحی از آندره گُدار طراحی و بازسازی شد. مجری آن، علی ریاضی، رئیس اداره آموزش و پرورش فارس، و سرپرستش علی سامی بودند.
حافظیه بارها از سوی حاکمان تیموری، صفوی، افشار و زند بازسازی و مرمت شد. سرانجام در سال 1314 آخرین اقدام مهم و شایسته توسط وزارت آموزش و پرورش فارس به ابتکار علی‌اصغر حکمت، وزیر آموزش و پرورش صورت گرفت و ساخت یک بنای جدید ترتیب داده شد.
آندره گُدار باستان‌شناس فرانسوی، مدیر کل باستان‌شناسی کشور، طرح و نقشه‌ای مناسب را طراحی کرد. اجرای این پروژه به علی ریاضی، رئیس اداره آموزش و پرورش فارس، واگذار شد و علی سامی سرپرستی آن را برعهده گرفت.
در این طرح، به سبک همان طرح گذشته، حافظیه به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد و ایوانی به طول 56 و عرض 7 متر و با 20 ستون سنگی به ارتفاع 5 متر، آن دو باغ را از یکدیگر جدا می‌کند. اجرای کامل این طرح تا سال 1317 ه.ش به درازا انجامید.