حتماً زمانی که کودک بودید، بارها با این پرسش روبه‌رو شده‌اید: (در آینده می‌خواهی چه‌کاره شوی؟)
در برخی داستان‌ها، مفهوم بخشش و هدیه دادن نیز مطرح می‌شود تا کودک بیاموزد پول تنها وسیله‌ای برای خرید نیست، بلکه می‌تواند ابزاری برای شادی بخشیدن به دیگران و گسترش مهربانی نیز باشد
کودکان معمولاً به این سؤال بر اساس شغل والدین یا آنچه اطرافیان از آن‌ها انتظار دارند پاسخ می‌دهند. گاهی هم وقتی در فروشگاهی اسباب‌بازی دلخواهشان را می‌بینند و متوجه می‌شوند قیمت آن بالاست، به فکر جمع‌کردن پول می‌افتند. یا شاید تجربه برپایی غرفه در نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های خیریه مدرسه را داشته‌اند و برای نخستین بار مفهوم «کار، تلاش و درآمد» را از نزدیک لمس کرده‌اند.
مجموعه‌کتاب «آموزش سواد مالی کودکان»، منتشرشده توسط انتشارات قدیانی، در ۵۲ جلد تألیف شده و در مجلهٔ رشد آموزش و پرورش نیز معرفی شده است. این مجموعه شامل داستان‌هایی آموزنده و جذاب از کودکانی با شرایط گوناگون است؛ کودکانی که هر یک به دلیلی خاص به دنبال کار و کسب درآمد هستند. یکی برای خرید عروسک محبوبش تلاش می‌کند، دیگری برای کمک به پدری که به تنهایی کارگاهی را اداره می‌کند، و کودکی دیگر پس از فوت والدینش، مسئولیت تأمین مخارج خواهر و برادرانش را بر دوش گرفته است.
این مجموعه برای گروه سنی ب و ج (دانش‌آموزان دبستانی) مناسب است و در قالب داستان، کودکان را با مفاهیمی کاربردی و اخلاقی آشنا می‌سازد. در این کتاب‌ها، کودکان می‌آموزند چگونه برای کار خود نمودار و برنامه‌ریزی زمانی تهیه کنند، با مشتری رفتار محترمانه و مسئولانه داشته باشند، و از حساب بانکی به عنوان محلی برای پس‌انداز پول و مدیریت درآمدشان استفاده کنند. همچنین این مجموعه با زبانی ساده، به کودکان اهمیت راستگویی و صداقت در کار را آموزش می‌دهد و نشان می‌دهد که دروغ‌گویی باعث از دست رفتن اعتماد دیگران می‌شود. از سوی دیگر، در برخی داستان‌ها، مفهوم بخشش و هدیه دادن نیز مطرح می‌شود تا کودک بیاموزد پول تنها وسیله‌ای برای خرید نیست، بلکه می‌تواند ابزاری برای شادی بخشیدن به دیگران و گسترش مهربانی نیز باشد.
کودکان از طریق الگوگیری از رفتار دیگران یاد می‌گیرند
از دیدگاه نظریه رشد شناختی ژان پیاژه، کودکان در سنین دبستان وارد مرحله «عملیات عینی» می‌شوند؛ مرحله‌ای که در آن می‌توانند مفاهیم ملموس مانند مقدار، ارزش، مبادله، و نتیجه‌ی تلاش را درک کنند. آموزش سواد مالی در این سن دقیقاً با رشد شناختی آن‌ها هماهنگ است. وقتی کودک از طریق داستان‌های این مجموعه با مفاهیمی چون درآمد، پس‌انداز، صداقت در کار و حتی هدیه دادن آشنا می‌شود، در واقع توانایی تفکر منطقی، مسئولیت‌پذیری و درک ارزش‌های اخلاقی او تقویت می‌شود.
موفقیت واقعی تنها در به‌دست آوردن پول خلاصه نمی‌شود، بلکه در نحوه‌ی درست استفاده از آن و تأثیر مثبت بر دیگران معنا پیدا می‌کند
همچنین بر پایه نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا، کودکان از طریق مشاهده و الگوگیری از رفتار دیگران یاد می‌گیرند. شخصیت‌های داستانی این مجموعه، الگوهای مثبتی هستند که با رفتارهای درست مالی و اخلاقی، به کودکان نشان می‌دهند چگونه در موقعیت‌های مختلف تصمیم‌های مسئولانه، صادقانه و مهربانانه بگیرند. به این ترتیب، کودک درمی‌یابد که موفقیت واقعی تنها در به‌دست آوردن پول خلاصه نمی‌شود، بلکه در نحوه درست استفاده از آن و تأثیر مثبت بر دیگران معنا پیدا می‌کند.
در کل، مجموعه آموزش سواد مالی کودکان اثری ارزشمند است که با ترکیب داستان، آموزش عملی و یافته‌های روان‌شناسی، به پرورش تفکر اقتصادی، اخلاق کاری، صداقت و نوع‌دوستی در کودکان کمک می‌کند. پیشنهاد می‌شود معلمان و والدین هنگام مطالعه این کتاب‌ها با کودکان درباره‌ی مفاهیمی مانند تفاوت نیاز و خواسته، ارزش کار، اهمیت راستگویی، و لذت هدیه دادن گفت‌وگو کنند. چنین گفت‌وگوهایی باعث می‌شود تجربه مطالعه از یک سرگرمی ساده فراتر رفته و به فرصتی برای پرورش نسلی تبدیل شود که از همان کودکی تفکر اقتصادی، مهربانی و آینده‌نگری را می‌آموزند.
* کارشناس و پژوهشگر تربیتی