سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امیررضا اصنافی، دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی: شاید بتوان به جرات گفت که ایفلا، مهمترین و بزرگترین مجمع و کنگره کتابداران حرفه‌ای جهان است که هرسال در یکی از کشورهای دنیا برگزار می شود.

ایفلا که نزد کتابداران بسیار آشناست فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری (به انگلیسی: The International Federation of Library Associations and Institutions، به اختصار IFLA) ارگانی مستقل، غیردولتی، بین‌المللی، و غیرانتفاعی است.

هدف ایفلا ارتقای تفاهم بین‌المللی، همکاری، گفت‌وشنود، پژوهش و توسعه در همه زمینه‌های کتابداری ازجمله کتابشناسی، خدمات اطلاع‌رسانی، و آموزش کارکنان و ایجاد تشکیلاتی است که از طریق آن بتوان جنبه‌های بین‌المللی کتابداری را ارائه کرد. مقر اصلی ایفلا، کتابخانه سلطنتی در شهر لاهه است. کارکنان آن عبارتند از: دبیرکل، مسئول هماهنگی فعالیت‌های حرفه‌ای، مدیر اجرایی، و پنج نفر کارمند. این افراد مسئولیت وظایف جاری سازمان، ارتباط با سازمان‌های دیگر، هماهنگی میان گروه‌های حرفه‌ای مختلف و واحدهای داخلی ایفلا، انجام امور مربوط به هیئت‌رئیسه و هیئت تخصصی، و انتشارات را برعهده دارند.

هر برنامه اصلی برعهده یکی از کتابخانه‌های ملی جهان است. این کتابخانه‌ها به‌عنوان دفتر مرکزی و بین‌المللی هر یک از برنامه‌ها فعالیت می‌کنند.بیش از هشتاد سال است که ایفلا سالانه برگزار می‌شود و موجی از تجربیات جدید، خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها را برای کتابخانه‌های جهان به ارمغان می‌آورد. هزاران کتابدار از سراسر جهان در این کنگره شرکت می‌کنند تا تازه‌ترین تجربه‌های خود را با یکدیگر قسمت کنند.

شاید بتوان گفت قدیمی‌ترین و استانداردترین کنگره حرفه‌ای کتابداری در جهان است. چرا حرفه‌ای؟ چون بیش از آنکه مباحث نظری رشته کتابداری و علم اطلاعات در آن اهمیت داشته باشد، و بیش از آنکه پژوهشگران و اعضای هیئت علمی در آن جایگاهی داشته باشند، کتابداران و حرفه‌مندان این رشته اهمیت دارند. تجربه کتابخانه‌ها اهمیت دارد. به‌روز بودن و همگام با جریان تغییرات فناوری‌های جهانی از ویژگی‌های ایفلا است که به آن پایبند است.

ایفلا همواره پیشرو در نوآوری و تغییر بوده و کتابخانه‌ها و کتابداران را به تغییر و تحول در خدمات کتابخانه‌ای تشویق می‌کند. ایفلا طی سالیان متمادی از کمک‌های مالی گروهی از مؤسسات، نمایندگی‌ها، و شرکت‌ها برای برگزاری همایش‌ها و کلاس‌های کارآموزی، طرح‌های مطالعاتی و پژوهشی، و بورس‌های تحصیلی برخوردار بوده است.

به جز دوره کرونا که ایفلا به صورت مجازی برگزار شد و نیز ابطال برگزاری آن در کشور امارات در دو سال قبل، بقیه دوره‌ها به‌طور منظم برگزار شده است و پذیرای کتابداران مختلف از سراسر جهان بود. امسال یعنی سال ۲۰۲۵ نیز ایفلا در شهر آستانه کشور قزاقستان برگزار شد و شعارش یکپارچگی دانش و ساختن آینده بود. این هشتاد و نهمین کنگره ایفلا بود و در واقع یکی از معدود کنگره‌های جهان است که در حال نزدیکی به صدسالگی است.

ایرانیان زیادی نیز همه ساله به شکل‌های مختلف در این کنگره شرکت می‌کنند. به هرحال کتابداران ایرانی همواره چراغ حضور جامعه کتابداری ایران در ایفلا را روشن گذاشته‌اند. چه از زمانی که مرحوم استاد پوری سلطانی به عنوان عضو دائم در این کنگره شرکت می‌کرد چه به صورت داوطلبانه برای شرکت در امور اجرایی، چه به عنوان اعضای کمیته‌های مختلف ایفلا، چه به عنوان سخنران و ارائه‌دهنده مقاله و چه به‌عنوان دریافت‌کننده بورس سفر به این کنگره.

دستاوردهای ایفلا برای جامعه کتابداری و کتابخانه‌های ایران بسیار زیاد بوده است. وارد شدن ایده‌ها و تجربیات جدید و به کارگیری آن‌ها در کتابخانه ها و گروه‌های کتابداری سبب شده است که از نظر تئوری و حتی عملی، چیزی از کتابداری جهان کم نداشته باشیم و حتی برگزاری کنگره هرساله متخصصان علوم اطلاعات که توسط انجمن کتابداران ایران برگزار می‌شود.

الگویی از ایفلاست که کتابداران ایرانی را دور هم جمع کند. سال آینده یعنی سال ۲۰۲۶ ایفلا در شهر سئول کره جنوبی برگزار می‌شود و کتابداران جهان مجدداً دور هم جمع خواهند شد. نظر به اینکه کتابداری در ایران قدمت نزدیک به شصت ساله دارد و ما از نظر متخصصان این حوزه و نیز تجربیات کتابخانه‌هایمان پتانسایل‌های فراوانی داریم، امید که بتوانیم روزی در کشورمان، میزبان ایفلا و کتابداران جهان باشیم.