سووشون به تهیه کنندگی محمد حسین قاسمی و کارگردانی نرگس آبیار، رفته رفته به اثری بسیار متفاوت تبدیل گردیده و جایگاه ویژه ای برای خود رقم زده است و تقریبا در هر قسمت یک نوآوری برای مخاطب دارد.
اجرای بالماسکه توسط مهمانان انگلیسی و معرفی تیپ های مختلف نظیر ملک سهراب، خان کاکا، عزت الدوله، عمه فاطمه، سودابه هندی با مار و لباسهای فریبنده و آرایش خاص و... به موازات حاج آقا معتمد، مرزهای شخصیت‌پردازی را بسرعت جابجا کرد و مهر تاییدی شد بر تلاش نرگس آبیار در ساختار شکنی و به چالش کشیدن سنت گرایی عملگرا یا همان پراگماتیسم که در بطن اثر به خوبی مشهود است.
کارگردان با هوشمندی و ذکاوت سعی در عبور از این بستر دارد که به موازات تغییراتی شگرف در متن رمان، به زیبایی آفرینی هدفمند نیز اقدام نموده. از این روی میتوان اذعان داشت که نماهای بسته از چهره و چشمان شخصیتهایی مثل حاج آقا معتمد و سودابه هندی هرچند کنایه‌ای به بسته بودن فضای ذهنی جامعه دارد ولی بیش از هر چیز تاکیدی بر زیبایی شناسی نرگس آبیار و نگرش هدفمند او در راستای خروج از محاق است.
بازی قدرتمندانه‌ی آزاده صمدی در نقش سودابه که به حق بهترین شمایل را از این شخصیت ارائه داده در کنار بازی زیرپوستی و کنترل شده ی دیگر بازیگران خصوصا بهنوش طباطبایی با سکوت‌های معنی‌دار و تغییرات لحنی کوچک و بازی هوشمندانه ی فرشته صدر عرفایی و اجرای متفاوت مجید صالحی درنقش حاج آقا معتمد به موازات خلاقیت نرگس آبیار در کارگردانی و همچنین نورپردازی وایجاد سایه‌های سنگین و نور محدود برای القای فضای خفقان‌آور و فشرده و ملودی ملایم و غم‌انگیز توام با حس اضطراب و تنهایی، ویژگیهای انکار ناپذیر سریال سووشون میباشند و از طرفی وفاداری به متن رمان و تاکید بر دغدغه های ذهنی نویسنده ی آن بیانگر ارادت نرگس آبیار به شخص سیمین دانشور بعنوان پرچمدار زنان آزادیخواه و مبارز ایران زمین است.
سووشون علیرغم برخی کاستی ها ازجمله کندشدن ریتم به واسطه ی پرداخت به دیالوگها، از نقاط قوت بیشماری برخوردار است که در مقایسه با تولیدات تلویزیونی و پلتفرمی اخیر ایران یک سر و گردن بالاتر ایستاده است.
در حالی‌که اغلب سریالهای تاریخی اخیر چه در تلویزیون و چه در شبکه خانگی از فقر داستان و صحنه پردازی رنج می‌برند و گاه حتی جسارت بیرون زدن از لوکیشن‌های بسته را ندارند، سریال سووشون توانسته با طراحی دکور، تاکید بر جزئیات، طراحی صحنه ولباس، فیلمبرداری دقیق واستفاده از لوکیشن های واقعی، فضایی باورپذیر از شیراز دهه‌ی بیست بسازد که این سطح از کیفیت، آن را از تولیدات معمول تلویزیون جدا میکند.
در مقایسه ی سریال سووشون و آثار متاخر تاریخی، چندین لایه در فرم و محتوا کاملا مشهود است. سریالهای روتین، غالبا در مواجهه با صحنه های درام عاطفی، متکی بر دیالوگ‌های طولانی واغراق شده هستند، بازیها عمدتا کلیشه ای و شخصیت‌پردازی ها سطحی میباشند. روایتهای تاریخی بیش از حد شعاری و خطابه‌ای ساخته میشوند و یا اینکه در دام رمانتیسیسم اغراق‌شده می‌افتند. همچنین در تولیداتی که با محوریت تاریخی هستند اقتباس‌های ادبی معمولاً به ساده‌سازی و سطحی‌نگری روی می‌آورند وتمام اینها در کنار ممیزی های بیشمارتحت عنوان افق رسانه، منجر به کاهش کیفیت آثار و طبیعتا نزول میزان اقبال عمومی گردیده است. در مقابل اما سووشون با استفاده از ریتم آهسته، نورپردازی دقیق، ظرافت بازی، زبان بدن و مونولوگ‌های کوتاه اما پرقدرت، حس واقعی‌تری در ریتم و متن ایجاد نموده.
از طرف دیگر سریال سووشون با نگاهی انسانی و جزئی‌نگر، تاریخ را از زاویه دید شخصیت‌ها بازگو میکند. روایتی که در عین مستندوار بودنش بشدت شاعرانه و احساسی میباشد و همذات پنداری بیشتری به همراه دارد. خصوصا اینکه بواسطه ی وفاداری به متن رمان سیمین دانشور نه تنها پشتوانه ادبی قدرتمندی را به همراه دارد، بلکه در اجرا نیز توانسته با زبان بصری لایه‌های فکری و نمادین رمان را نیز در کیفیتی بالا منتقل کند که چنین اتفاقی کمتر در قاب تلویزیون دیده شده.
همچنین بازیها عمق بیشتری دارند و به جهت حساسیت نرگس آبیار در شخصیت پردازی های چندلایه، تضاد زیبایی در میان عشق خانوادگی و مسئولیت اجتماعی در اکثر کارکترها شکل گرفته و همین امر نقشه ی راهیست برای آماده سازی مخاطب جهت ورود به حوادث اصلی قصه.
به تعبیری خط سیری که در رمان دانشور وجود دارد آن را تبدیل به اثری ماندگار وفاخر نموده است.
گرچه سریال سووشون، کمی از متن رمان فاصله گرفته اما این تغییرات به افزایش جذابیت بصری، ایجاد کشمکش دراماتیک و تابو شکنی محتوایی کمک کرده است. به عبارت دیگر سریال سووشون توانسته پیام اجتماعی تاریخی رمان را حفظ کند و همزمان جسارت محتوایی بیشتری نسبت به تولیدات پلتفرم های ایرانی نشان دهد.
سریال سووشون، ثابت میکند که تولیدات شبکه نمایش خانگی می‌توانند فراتر از تلویزیون عمل کنند. چه در کیفیت ساخت و چه در عمق محتوایی. و برخلاف سریالهای تلویزیونی که اغلب در سطح باقی می‌مانند، سووشون توانسته پلی بزند میان ادبیات و تصویر، و همین ویژگی آن را به یکی از مهم‌ترین اقتباس‌های سال‌های اخیر بدل نموده است.
لازم به ذکر است سریال «سووشون» اولین اقتباس از رمان سیمین دانشور را نرگس آبیار به تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمی ساخته با داستانی عاشقانه در بستر تاریخ و متاثر از رخداد‌های سیاسی-اجتماعی معاصر ایران. بهنوش طباطبایی، میلاد کی‌مرام، فرشته صدرعرفایی، سام درخشانی، مریم سعادت، ترلان پروانه، آرمین رحیمیان، مزدک میرعابدینی، بابک کریمی، سهیل مستجابیان، هوتن شکیبا، آزاده صمدی و…و با هنرمندی مجید صالحی ازجمله بازیگران سریال «سووشون» هستند که از طریق نماوا در شبکه خانگی عرضه شده…
∎