می توان با رعایت بهداشت مواد غذایی، هیدراته ماندن و اجتناب از غذاهای خطرناک در مکان های ناآشنا از این موارد جلوگیری کرد و معمولاً در صورت لزوم می توان آن را با داروهای بدون نسخه کنترل کرد.

دکتر ایمون کویگلی Eamonn Quigley ، متخصص گوارش می گوید:

"What most people don't realize is that constipation is actually the more common gastrointestinal phenomenon that arises during travel," says Dr. Quigley.

چیزی که اکثر مردم متوجه نمی شوند این است که یبوست در واقع شایع ترین پدیده گوارشی است که در طول سفر ایجاد می شود

اسهال مسافرتی نمونه بارز آن است. اما معمولا تصور می‌شود که این امر محدود به سفر در مناطق خاصی از جهان است که خطر ابتلا به گاستروانتریت بالاست.

اسهال و یبوست تنها دو مشکل گوارشی نیستند که به نظر می رسد. ممکن است متوجه شوید که در زمان مسافرت بیشتر احساس سوزش سر دل دارید. پرواز ممکن است باعث ایجاد احساس نفخ و گاز در شما شود. و احتمالاً همه ما با حالت تهوع که گاهی اوقات می تواند همراه با اتومبیل، قایق یا ترن هوایی باشد آشنا هستیم.

به نظر می رسد دستگاه گوارش نسبت به سفر و فعالیت های مرتبط با آن حساس است. اما چرا؟

علت مشکلات گوارشی در سفر

چند مورد می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی هنگام پرواز و به طور کلی در سفر شود. افرادی که مستعد یبوست، اسهال و سایر مشکلات گوارشی هستند ممکن است به راحتی توسط این عوامل تحریک شوند.

دلایل بروز مشکلات گوارشی در سفر عبارتند از:

1. تغییرات رژیم غذایی

رژیم غذایی و عادات غذایی ما اغلب در سفر متفاوت از حد معمول به نظر می رسد. دور از خانه، کنترل کمتری بر آنچه می‌خوریم و زمان خوردنمان داریم. ممکن است در تعطیلات و سفر تنقلات بیشتری مصرف کنیم و یا سبزیجات کمتری می خوریم بنابراین فیبر کمتری دریافت می کنیم که می تواند منجر به یبوست شود.

گاهی اوقات نیز غذاهای جدیدی را امتحان می کنیم و ناخواسته چیزی می خوریم که نسبت به آن عدم تحمل داریم و اسهال یا سوء هاضمه پیش می آید.

پرخوری نکردن و حفظ یک رژیم غذایی متعادل در سفر می تواند تا حد زیادی به جلوگیری از این عوارض کمک کند. در صورت بروز مشکل گوارشی، باید بدانید کدام داروی بدون نسخه را مصرف کنید.

• داروهای درمان اسهال (لوپرامید، بیسموت ساب سالیسیلات) می توانند به کاهش دفعات مدفوع آبکی و شل کمک کند.
• ملین های خوراکی و نرم کننده های مدفوع (پلی اتیلن گلیکول، سدیم دوکوزات) می توانند به کاهش یبوست کمک کنند.
• قرص های ضد اسید می توانند به سوزش سر دل، سوء هاضمه و ناراحتی معده کمک کنند

حتما این داروها را طبق دستورالعمل روی بسته مصرف کنید.

2. استرس

استرس سفر می تواند بلافاصله پس از خروج از خانه شروع شود: اطمینان از اینکه پرواز خود را از دست ندهید، فرودگاه شلوغ و… می تواند باعث استرس موقع سفر شود.

سفر گاهی اوقات استرس زا است. استرس نیز بر عملکرد روده تأثیر می‌گذارد و می تواند به شکل اجابت مزاج ناقص، یبوست یا اسهال نمایان شود.

3. کم آبی بدن

کم آبی یک عامل خطر برای یبوست است، اما منبع آب همیشه در سفر به راحتی در دسترس نیست یا ممکن است این منبع امن نباشد. داشتن یک برنامه هیدراتاسیون در حین سفر مهم است چه با داشتن یک بطری آبی که می توانید خودتان آن را پر کنید و چه بدانید که از کجا آب بسته شده و ایمن بخرید.

4. مصرف الکل

در سفر باید با آب هیدراته کنیم، نه الکل. چه نوشیدنی قبل از پرواز و چه هنگام ناهار بین گشت و گذار باید بدانید که الکل آبرسان نیست. الکل باعث کم آبی بدن می شود. کم آبی هم یکی از دلایل یبوست است.

5. تغییرات فشار هوا

هرچه تفاوت بین فشار در جو و فشار در بدن بیشتر باشد، هوای معده بیشتر منبسط می شود و به همین دلیل است که هنگام پرواز احساس نفخ می کنید.

نفخ به خودی خود آزاردهنده است، اما اگر ادامه یابد، می تواند به یبوست نیز کمک کند.هرچه پرواز طولانی‌تر باشد، این موضوع بیشتر است.

6. آنچه قبل از مسافرت می خورید

هر چه وعده‌های غذایی و نوشیدنی‌های قبل از سفر گازدار تر باشد، احتمال نفخ و یبوست بیشتر می‌شود. از خوردن غذاهایی که باعث ایجاد گاز می‌شوند، مانند پیاز و سیر، حدود 24 تا 48 ساعت قبل از سفر خودداری کنید. زیرا هضم کامل آن‌ زمان زیادی طول می‌کشد.

7. اسهال مسافرتی

اسهال مسافرتی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در اثر غذا یا آبی که به ویروس، باکتری و انگل آلوده است، بیمار می‌شود. اسهال مسافرتی همچنین می تواند باعث گرفتگی شکم، استفراغ و حتی تب شود.

نکاتی برای پیشگیری از اسهال مسافرتی در صورت سفر به مناطق پرخطر عبارتند از:

• فقط غذاهایی بخورید که با دمای مناسب پخته شده باشد
• از خوردن غذاهای خام به ویژه سالاد خودداری کنید
• فقط آب فیلتر شده را از ظرف در بسته بنوشید
• از افزودن یخ به نوشیدنی های خود خودداری کنید
• در صورت داشتن یک بیماری گوارشی که شما را مستعد اسهال می کند، سیپروفلوکساسین همراه خود داشته باشید.

8.اختلال در ساعت بیولوژیکی شما

بدن ساعت داخلی خود را دارد و سفر باعث می شود ریتم آن بهم بخورد. در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی بدن، از جمله تحرک روده بزرگ، تغییرات روزانه وجود دارد. شب، روده بزرگ با ما به خواب می رود و صبح هم، با ما بیدار می شود. اما وقتی ساعت 10 شب است (ساعت داخلی بدن) اما در مکان جدید ساعت 8 صبح است در نتیجه سردرگمی روده بزرگ رخ می دهد و باعث مشکلات گوارشی یعنی یبوست می شود.

9. همراه نداشتن داروهای خود در صورت داشتن مشکلات گوارشی

فراموش کردن داروهای خود چه یک مسدود کننده اسید بدون نسخه برای رفلاکس معده، چه ملین خوراکی روزانه برای درمان یبوست یا یک داروی تجویزی برای کولیت است باعث بدتر شدن مشکل خواهد شد.

10. بیماری حرکت

بیماری حرکت در واقع یک مشکل گوارشی نیست، اما علائم می‌تواند مربوط به سیستم گوارشی باشد مانند حالت تهوع و استفراغ. اگر مستعد هستید، راهکارهایی نیز برای پیشگیری از آن وجود دارد، مانند حفظ بینایی خود در افق دور هنگام سوار شدن به قایق

عوامل کلیدی موثر در مشکلات گوارشی در مسافرت عبارتند از:

• غذای ناآشنا: خوردن غذاهای مختلف با مواد یا ادویه های ناآشنا می تواند معده را ناراحت کند.
• عدم رعایت بهداشت: نشستن دست ها یا مصرف مواد غذایی تهیه شده در شرایط غیر بهداشتی می تواند منجر به عفونت های باکتریایی شود.
• آب آلوده: نوشیدن آب لوله کشی در مناطقی که ایمن نیست می تواند باعث مشکلات گوارشی شود.
• تغییر در عادات غذایی: زمان نامنظم غذا، پرخوری یا حذف وعده های غذایی به دلیل برنامه سفر می تواند هضم غذا را مختل کند.
• استرس و اضطراب: استرس ناشی از سفر می تواند مشکلات گوارشی موجود را تشدید کند.
• کم آبی بدن: ننوشیدن مایعات کافی، به خصوص در سفرهای طولانی، می تواند به یبوست کمک کند.
• الکل و کافئین: مصرف بیش از حد الکل و نوشیدنی های کافئین دار می تواند مخاط معده را تحریک کند.

چگونه از مشکلات گوارشی در سفر پیشگیری کنیم

ایمنی مواد غذایی: غذایی که در مسافرت می خورید باید خوب پخته شده باشد و خام نباشد

میوه ها و سبزیجات را قبل از خوردن پوست بگیرید.

از گوشت خام یا نیم پز و مصرف غذاهای دریایی خودداری کنید.

از رژیم غذایی همیشگی و معمول خود زیاد دور نشوید

از پروبیوتیک ها مثل ماست های پروبیوتیک یا مکمل های پروبیوتیک استفاده نمایید

فقط آب بطری یا آب تصفیه شده بنوشید.

دست ها را به طور مکرر با آب و صابون بشویید، به خصوص قبل از غذا خوردن

اگر آب و صابون در دسترس نبود از ضد عفونی کننده دست استفاده کنید

تنظیم رژیم غذایی: وعده های غذایی کوچکتر و مکرر بخورید

غذاهای غنی از فیبر را برای تقویت حرکات منظم روده انتخاب کنید

با نوشیدن آب فراوان در طول روز هیدراته بمانید

برای کنترل استرس تکنیک های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق را تمرین کنید

به اندازه کافی بخوابید

در صورت امکان ورزش سبک انجام دهید

اگر در سفر با مشکلات گوارشی مواجه شدید چه باید کرد

گاهی با رعایت تمامی موارد هم ممکن است دچار مشکلات گوارشی در مسافرت شوید در این شرایط حتماً داروهای ضروری و بدون نسخه را همراه خود داشته باشید :

• داروهای ضد اسهال
• ملین‌های ملایم برای یبوست
• داروهای ضد نفخ و سوءهاضمه
• قرص‌های پروبیوتیک

آبرسانی: مایعات فراوان بنوشید تا الکترولیت های از دست رفته در اثر اسهال را جبران کنید. در صورتی که مشکلات گوارشی بیش از چند روز ادامه داشت یا با علائمی مانند تب، خون در مدفوع، یا درد شدید شکمی همراه بود، حتماً به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات این علائم نشان‌دهنده عفونت‌های جدی یا بیماری‌های زمینه‌ای هستند که نیاز به درمان فوری دارند.