به گزارش ایرنا، در حالی که نانوایی ها کیفیت پایین آرد را دلیلی کیفیت پایین نان در سطح استان به ویژه شهر یاسوج می‌دانند، اما کارشناسان این توجیه را رد کرده و خواستار نظارت بیشتر شده‌اند.
در نگاه اول، نان چیزی جز یک خوراک ساده و همیشگی به نظر نمی‌رسد؛ ماده‌ای که از دیرباز جایگاهی ویژه در سفره ایرانیان داشته و کمتر کسی به جزئیات آن توجه می‌کند. اما همین ماده غذایی پرمصرف می‌تواند در عین سادگی، عاملی پنهان برای بروز بیماری‌های جدی باشد.
تصور کنید روزانه چند تکه نان همراه با وعده‌های غذایی خود مصرف می‌کنید، بی‌آنکه بدانید این لقمه‌های ظاهراً بی‌ضرر ممکن است حاوی مقادیر بالایی نمک باشند؛ میزانی که به‌مرور، سلامت شما را تهدید کرده و خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون فشار خون بالا و مشکلات قلبی را افزایش می‌دهد.
اخیراً نتایج آزمایش‌های انجام‌شده بر روی نان‌های تولیدی در استان کهگیلویه و بویراحمد نشان داده است که درصد بالایی از این نان‌ها حاوی نمک بیش از حد مجاز هستند. این موضوع نگرانی‌هایی جدی در میان کارشناسان تغذیه و مسئولان بهداشتی ایجاد کرده و پرسش‌های زیادی درباره نظارت بر تولید نان و تأثیر آن بر سلامت عمومی را مطرح کرده است.
چرا نانوایان از نمک زیاد استفاده می‌کنند؟ آیا مصرف‌کنندگان از تأثیرات آن آگاه‌اند؟ و مهم‌تر از همه، چه راهکاری برای اصلاح این روند وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها، باید نگاهی دقیق‌تر به وضعیت نانوایی‌ها، کیفیت آرد و میزان نظارت‌های بهداشتی در این حوزه داشته باشیم.
هشدار درباره نان شور؛ چالشی پنهان در سلامت عمومی
در حالی که نان به عنوان یکی از اصلی‌ترین اقلام غذایی در سبد خانوار ایرانی شناخته می‌شود، بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان نمک به‌کاررفته در نان‌های عرضه‌شده در استان کهگیلویه و بویراحمد، از حد مجاز فراتر رفته است. این مسئله که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت عمومی داشته باشد، واکنش مسئولان حوزه بهداشت و درمان را برانگیخته است.
نمکی که از استانداردها فراتر می‌رود
جعفر نیکبخت، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، در گزارشی هشدارآمیز اعلام کرده است که بخش قابل‌توجهی از نان‌های تولیدشده در نانوایی‌های استان دارای نمک بیش از حد استاندارد هستند. وی با ارائه آماری تکان‌دهنده اظهار داشت: «در سال ۱۴۰۳، از مجموع ۴۸۵ نمونه نان ارسال‌شده از شهرستان بویراحمد به آزمایشگاه، ۲۰۱ نمونه دارای مقدار نمک بالاتر از حد مجاز بوده‌اند.» این آمار در شهرستان‌های کوچک‌تر استان نیز وضعیت نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، در شهرستان مارگون، از ۵۱ نمونه بررسی‌شده، ۳۸ مورد از استانداردهای تعیین‌شده فراتر رفته‌اند.
این یافته‌ها پرسش‌های جدی درباره نظارت بر تولید نان و رعایت اصول بهداشتی در نانوایی‌ها مطرح می‌کند. چرا چنین تخلفی در ابعادی گسترده رخ داده و چگونه می‌توان آن را مهار کرد؟
نان شور؛ تهدیدی برای سلامت عمومی
افزودن بیش از حد نمک به نان تنها یک تخلف جزئی در فرآیند تولید نیست؛ بلکه می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت مصرف‌کنندگان داشته باشد. مطالعات پزشکی نشان داده است که مصرف بالای نمک با افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی، آسیب‌های کلیوی و حتی پوکی استخوان ارتباط مستقیم دارد.
نیکبخت در این‌باره هشدار داد: «نان‌هایی مانند تافتون، لواش و سنگک که به‌طور روزانه توسط مردم مصرف می‌شوند، در صورت داشتن نمک بالا، خطری جدی برای سلامت افراد، به‌ویژه بیماران مبتلا به فشار خون و بیماری‌های قلبی، ایجاد می‌کنند.»
این نگرانی زمانی شدت می‌گیرد که بدانیم بخش عمده‌ای از نمک مصرفی روزانه مردم نه از طریق غذاهای فراوری‌شده، بلکه از طریق نان تأمین می‌شود. این بدان معناست که حتی اگر فردی در رژیم غذایی خود از مصرف غذاهای شور خودداری کند، باز هم ممکن است از طریق نان، نمک بیش از حد دریافت کند.
چرا نانوایان از نمک زیاد استفاده می‌کنند؟
یکی از دلایلی که نانوایان برای استفاده بیش از حد نمک مطرح می‌کنند، کیفیت پایین آرد است. برخی از نانواها معتقدند که افزودن نمک بیشتر باعث بهبود کیفیت نان و افزایش ماندگاری آن می‌شود. اما این توجیه از سوی متخصصان تغذیه و مسئولان بهداشتی رد شده است.
نیکبخت در این‌باره تصریح کرد: «استفاده بیش از حد نمک به بهانه بهبود کیفیت آرد، قابل قبول نیست. سلامت مردم نباید قربانی ضعف در تأمین مواد اولیه شود.»
از سوی دیگر، بررسی‌های انجام‌شده بر روی نمونه‌های نان از نظر وجود بلانکیت (جوهر قند) که ماده‌ای مضر برای سلامت است، نشان داده که در ۳۶ نمونه ارسالی به آزمایشگاه، هیچ مورد مثبتی از وجود این ماده گزارش نشده است. این یافته، هرچند می‌تواند امیدوارکننده باشد، اما موضوع مصرف نمک بالا همچنان یک معضل جدی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
راهکارها و ضرورت نظارت بیشتر
اینکه نظارت بر نانوایی‌ها چگونه انجام می‌شود و آیا این نظارت‌ها کافی بوده‌اند، یکی از موضوعات مورد بحث در این زمینه است. معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج تأکید کرده است که نظارت بر میزان نمک مصرفی در تهیه نان تشدید خواهد شد تا خطرات بهداشتی ناشی از این ماده پرمصرف کاهش یابد.
اما آیا افزایش نظارت‌ها به‌تنهایی کافی است؟ برخی کارشناسان بر این باورند که علاوه بر برخوردهای نظارتی، لازم است فرهنگ‌سازی و آموزش نانوایان نیز در اولویت قرار گیرد. آگاهی‌بخشی به نانوایان درباره مضرات مصرف بیش از حد نمک و معرفی جایگزین‌های مناسب می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در بهبود این وضعیت داشته باشد.
سخن پایانی
نان، که قرار است یکی از سالم‌ترین و مغذی‌ترین مواد غذایی باشد، در حال تبدیل‌شدن به یک تهدید برای سلامت عمومی است. استفاده بیش از حد نمک در نان‌های تولیدی نه‌تنها استانداردهای سلامت را زیر سؤال می‌برد، بلکه می‌تواند به شیوع بیماری‌های جدی در میان مصرف‌کنندگان منجر شود. در چنین شرایطی، افزایش نظارت‌ها، بهبود کیفیت آرد و فرهنگ‌سازی در میان نانوایان از جمله اقداماتی است که می‌تواند این روند نگران‌کننده را متوقف کند.
اکنون پرسش اساسی این است: آیا متولیان بهداشت و نانوایان حاضرند برای حفظ سلامت عمومی، تغییرات اساسی در فرآیند تولید نان ایجاد کنند، یا همچنان مصرف‌کنندگان باید ناخواسته میزان زیادی نمک را از طریق غذای روزانه خود دریافت کنند؟