فرادید: اگرچه بسیاری از محققان معتقدند قدمت جشن‌های تولد به دوران مصر باستان می‌رسد، شواهد تاریخی از جشن تولدها نشان می‌دهد که ریشه‌های این مراسم به تمدن سومر و تمدن ایران باستان می‌رسد.
تولدها از زمان تکامل حیات روی زمین وجود داشته‌اند، اما رسم برگزاری جشن برای آن روز نسبتاً جدید است. یک ایده آنلاین می‌گوید تولدها نخستین بار توسط مصریان باستان جشن گرفته شدند، اما متون میخی متعلق به چهار هزار سال پیش خلاف این را ثابت می‌کنند.
به گزارش فرادید، ولادیمیر امیلیانوو، مورخ دانشگاه سن پترزبورگ روسیه می‌گوید: «نخستین مدرک جشن تولدها مربوط به متون اقتصادی از لاگاش است، شهری مهم در سومر باستان در جنوب بین‌النهرین که مکان نخستین تمدن شناخته‌شده در نظر گرفته می‌شود.»
امیلیانوو متون میخی مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد را که در دوران سلطنت پادشاه لوگالاندا (۲۳۸۴ تا ۲۳۷۸ پیش از میلاد) نوشته شده‌اند مطالعه کرده است. در این متون از تعطیلاتی نام برده شده که در آن‌ها تولدهای فرزندان حاکم را جشن می‌گرفتند. طبق این متون تولدهای اشرافی با قربانی کردن حیوانات همراه بوده است.
امیلیانوو توضیح می‌دهد: «وقتی لوگالاندا از قدرت برکنار شد، ثبت تولدها نیز پایان یافت. تا جایی که من می‌دانم، چنین چیزی در مصر یا آسیای صغیر باستان (ترکیه امروزی) وجود نداشت.»
به گفته امیلیانوو، جشن‌های تولد برای فراعنه تا دوران پادشاهی بطلمیوسی (۳۰۵ تا ۳۰ پیش از میلاد) شناخته‌شده نبودند.
یکی دیگر از شواهد اولیه جشن تولدها از مورخ یونانی هردوتوس است. در قرن پنجم پیش از میلاد، هرودوت در «کتاب تواریخ» درباره رسوم ایرانیان نوشته که «از تمام روزها، آن‌ها بیشتر به روزی که در آن به دنیا آمده‌اند احترام می‌گذارند و هرکسی برای این روز جشن بزرگی نسبت به دیگر روزها برگزار میکند. هم ثروتمندان و هم فقرا این جشن‌های تولد را برگزار می‌کردند، جایی که غذاهای زیادی با گوشت پخته می‌شد و میزها با دسرهای فراوان پر می‌شد.»
امیلیانوو در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۷ در مجله «بولتن دانشگاه سن پترزبورگ» منتشر شد، نوشت که این نظر هردوتوس درباره ایرانیان نشان می‌دهد که برای یک یونانی در دوره کلاسیک، جشن تولد امری نادر بوده و در قرون پنجم تا سوم پیش از میلاد، مردم بیشتر علاقه‌مند بررسی طالع‌نگاری نوزادان خود بودند تا بدانند چه نوع زندگی خواهند داشت.
امیلیانوو هنوز نتواسته زمان دقیق آغاز جشن‌های سالانه تولد را مشخص کند. این سنت ممکن است از پادشاهان سومری ۴۰۰۰ سال پیش آغاز شده باشد یا از ایرانیان قرن پنجم پیش از میلاد. این جشن‌ها حتی ممکن است قبل از آغاز ثبت‌شان توسط انسان‌ها برگزار شده باشند.
اما در جمهوری روم (۵۰۹ تا ۲۷ پیش از میلاد)، رسم جشن تولد به طور گسترده گسترش یافت. امیلیانوو به عنوان مدرک به جشن تولدی اشاره میکند که در نمایشنامه کمدی لاتین «سودولوس» برگزار شده که نخستین بار سال ۱۹۱ پیش از میلاد روی صحنه به نمایش درآمد و نامه‌ای از سخنگوی رومی سیسرو که در آن به جشن تولد دخترش در سال ۵۰ پیش از میلاد اشاره شده است. همچنین در قرن نخست میلادی، یک زن رومی نامه‌ای نوشت تا دوست خود را به جشن تولدش در قلعه ویندولاندا در انگلستان دعوت کند.
«تنها یک چیز به طور حتم مشخص است، روز تولد چیزی است که به وضوح یک فرد را از دیگری متمایز میکند. به محض اینکه جوامع باستانی بیشتر بر فردیت افراد تمرکز کردند تا بر جامعه، تولد یک فرد به نقطه عطفی از وجود فردی و سنگ‌بنای موفقیت فردی تبدیل می‌شود.»
پس شاید تعجبی نداشته باشد که بسیار مانند فراعنه بطلمیوسی، پادشاهان و رهبران بعدی از جشن‌های تولد برای کسب حمایت سیاسی استفاده کردند. سال ۱۷۴۸، بریتانیا سنت سالانه جشن تولد حاکم را آغاز کرد. در دوران انقلاب آمریکا، به جای جشن تولد گرفتن برای جورج سوم، مستعمرات مراسم تدفین نمایشی برگزار کردند و توپ‌های بریتانیایی را برای جلوگیری از بزرگداشت پادشاه غیرفعال کردند.
تولد جورج واشنگتن نیز در طول جنگ جشن گرفته شد و سال ۱۷۷۸ در دره فورج یک گروه موسیقی برای او ترانه خواند که احتمالاً از سنت بریتانیایی الهام گرفته بود. وقتی واشنگتن به ریاست جمهوری رسید، تولد او به یک رویداد ملی محبوب تبدیل شد، اما سال ۱۸۷۹ بود که ۲۲ فوریه به یکی از تعطیلات رسمی ایالات متحده تبدیل شد.
تاریخچه جشن‌های تولد مدرن
به نظر می‌رسد ریشه‌های جشن تولد مدرن غربی به دوران رنسانس باز گردد، اما در دوران صنعتی شدن شکوفا شده باشد. اساس این عقیده، استدلال هیزکی شوهام مورخ است مبنی بر این که صنعتی شدن نیاز به زمان استانداردشده و ثبت دقیق گذر زمان را ایجاد کرده است.
در اروپای غربی و آمریکای شمالی، جشن تولد فرد با حضور دوستان از حدود سال ۱۸۷۰ محبوب شد. ایده جشن تولد گرفتن با کیک، شمع و هدایا عمدتاً توسط والدین پروتستان ثروتمند در ایالات متحده ایجاد شده بود، اما تا اوایل قرن بیستم این سنت در هر طبقه اجتماعی رواج یافته بود.
با به رسمیت شناخته شدن تولد کودکان، جشن‌ها به شکل استانداردی با کیک، شمع، آهنگ و هدایا درآمدند. امروزه بیش از هر زمان دیگری در تاریخ و در تمام دنیا، خانواده‌ها تولد فرزندان خود را جشن می‌گیرند.