در این روزها، همه به دنبال این هستند که با تمیز و مرتب کردن خانه، برای سال جدید آماده شوند؛ چراکه می‌خواهند با انجام این کار، نه تنها فضای زندگی‌شان را به‌روز کنند، بلکه با احترام به این سنت قدیمی، احساس سرزندگی و شادابی را در خود و دیگران به وجود آورند.
به عبارت دیگر غول مرحله آخر هر سال را می‌توان خانه تکانی عید به حساب آورد؛ کاری که وقت‌گیر، خسته‌کننده و در عین حال ضروری می‌باشد. حال و هوای عید نوروز همه را به یاد این رسم قدیمی می‌اندازد که وقت غبارروبی از تمامی آلودگی‌هاست. این کار نه تنها برای ایجاد یک محیط تمیز و زیباست، بلکه نمادی از تجدید حیات و شروع دوباره هم می‌باشد.
تعریفی که می توان از خانه تکانی بیان کرد این است که خانه تکانی یا جارو بندان، سنتی است که در فرهنگ‌های مختلف از جمله ایران، تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان مهم شمرده می‌شود. در این رویداد نوروزی، مردم قبل از آغاز سال نو، خانه و وسایل خود را گردگیری، شستشو و تمیز می‌کنند. این آیین به باور برخی افراد، از ایده فروهران یا ارواحی که در فصل بهار به خانه بازمی‌گردند، گرفته شده است. اگر خانه پاک و آراسته باشد، معتقدند که برکت و شادکامی به خانواده خواهد رسید.
خانه تکانی نه تنها تمیزکاری فیزیکی را در بر دارد، بلکه نماد تغییر و تحول در رفتارها و پاک شدن دل از کینه و کدورت نیز می‌باشد. این سنت زیبا نشان می‌دهد که مردم برای پذیرایی از نیاکان خود آماده هستند و با تازگی و نو شدن، زندگی را با حال و هوای بهاری مثبت پر می‌کنند.
در حال حاضر، خانه تکانی شامل گستره وسیعی از فعالیت‌هاست که بر اساس نیازها و فرهنگ‌های مختلف تغییر میکند. این فرایند شامل تمیزکاری کلیه فضاهای خانه، شستشو و پاکسازی اجناس خانگی، تعویض لوازم منسوخ با نو و حتی تزیین مجدد آنها می‌شود.
برای افزایش سرعت انجام این فرایند می‌توان از ترفندها و نکات مناسبی بهره برد. تقسیم وظایف بین افراد خانواده، استفاده از ابزارهای مناسب تمیزکاری و ایجاد یک برنامه زمان‌بندی موثر، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به بهبود سرعت و کارایی در انجام خانه تکانی کمک کنند.
برای تمیزکاری اتاق و سالن پذیرایی چه باید کرد؟
برای استقبال از نوروز و سال جدید، بسیاری از خانم های خانه دار در روزهای پایانی سال اقدام به خانه تکانی می کنند. برای تمیز کردن خانه لازم است هر روز بخشی از خانه را انتخاب کرده و تمیز کنید و همه خانه را یک دفعه به هم نریزید و کارها را با نظم پیش ببرید تا سردرگم و کلافه نشوید. از آنجا که اتاق و سالن پذیرایی به دلیل اینکه فرد برای پذیرایی از مهمان ها از آن استفاده میکند یکی از مهم ترین بخش های خانه است و بدون شک یک اتاق و سالن پذیرایی کثیف و نامرتب تأثیر زیادی در ایجاد استرس روزانه و اضطراب خواهد داشت و برای بسیاری از افراد مرتب کردن اتاق و سالن پذیرایی کاری بسیار کسل کننده و سخت است و نمی دانند که از کدام بخش اتاق، کار تمیزکردن را شروع کنند.اما با یک برنامه ریزی دقیق و مراعات آیتم های خاصی می توان این مشکل را تا حدودی حل کرد و از تمیز کاری این قسمت از خانه هم لذت برد در ادامه به برخی از این آیتم ها پرداخته ایم.
برای اینکه بتوانید در سریع ترین زمان ممکن اتاق و سالن پذیرایی مرتب و تمیز داشته باشید لازم است که در ابتدا کارهای مهم خود را لیست کرده و اولویت بندی کنید و بر اساس آن کار تمیز کردن اتاق و سالن پذیرایی خود را انجام دهید. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما یک لیست برایتان آماده کرده ایم که البته تنها یک پیشنهاد است و شما بر اساس میزان کثیفی و نامرتبی اتاق خود می توانید لیست مخصوص خود را تهیه کنید.
بهتر است قبل از شروع کار، کارهایی را که به ذهنتان می رسد فهرست کنید و روی یخچالتان نصب کنید و بعد از تمام شدن هر مرحله کنارش یک تیک بزرگ بزنید. اما بدانید همه کارهای خانه به چیزهایی که نوشتید محدود نمی شود.
در زمان انجام کار جمله « بعدا این کار را انجام می دهم» و « الان موقع این کار نیست» را از ذهنتان کاملا بیرون کنید.
از کارهای سخت تر شلوغ کنید. چون پاکسازی قسمت های به هم ریخته تر به شما انرژی بسیار بالایی می دهد. پس وسیله های اتاق نشیمن را برای آخرین مرحله قرار دهید.
جعبه های کفش بهترین جعبه ها برای نگهداری منظم جوراب ها و لباس های ریز و حتی خرت و پرت هایتان هستند. اگر ظاهرشان را دوست ندارید می توانید با استفاده از کاغذهای رنگی به آنها روح تازه ای بدهید.
هربار که برای دورانداختن یک وسیله ای که نمی دانید با آن چه کنید دچار دوگانگی شدید به این فکر کنید که باید بین همیشه تمیز بودن خانه و نگهداری از آن وسیله یکی را انتخاب کنید.
دستمال هایتان را بلافاصله بعد از کار بشویید و خشک کنید.
از قبل چند کیسه زباله بزرگ خریداری کنید و دور ریختنی هایتان را داخل آنها بریزید. یکی از لذت های خانه تکانی بردن این کیسه ها به بیرون از خانه است.
تا می توانید وسایل مختلف و همسو را تفکیک کنید. آنقدر که به این نتیجه برسید تفکیک بیشتر از این امکان پذیر نیست. وسیله های تفکیک کننده نیز مانند تخته های تفکیک کننده و یا قفسه ها می توانند به نظم خانه شما بیشتر کمک کنند.
قبل از شروع تمیزکاری اتاق و سالن پذیرایی و برای تسهیل و تسریع این امر بهتر است ابتدا وسایل و مواد لازم را آماده کنید به این ترتیب وسایل و مواد لازم عبارتند از
جاروبرقی
شیشه پاک کن
پاک کننده چند منظوره
گردگیر
جارو یا چیزی با دسته بلند
پارچه های قابل شستشو
قدم اول: شستن وسایلی که نیاز به شستشو دارند
قبل از خانه تکانی پذیرایی آنچه که نیاز به شستشو دارد، را بشویید تا بعد از پایان نظافت دیگر برای نصب منتظر شستشو و خشک شدن آنها نباشید. مثلا پرده ها را باز کنید و برای شستن آن داخل یک وان پر از آب ولرم مقداری پودر صابون یا صابون رنده شده حل کنید و پرده را در محلول بخیسانید و بعد از گذشت مدتی به راحتی آن را بشویید تا پرده شما تمیز شود. اگر فرشتان نیاز به شستشو دارد، فرش را جمع کرده و به قالیشویی بسپارید و سپس اقدام به تمیز کردن خانه نمایید.
قدم دوم: جمع کردن فرش ها
اگر فرشتان نیاز به شستشو دارد آن را از قبل به قالیشویی بسپارید اما اگر نیاز به شستن ندارد قبل از تمیز کردن پذیرایی آن را جمع کنید و به جای دیگری منتقل نمایید تا در حین کار کثیف نشود.
قدم سوم: در دسترس قرار دادن وسایل مورد نیاز
برای اینکه وقت زیادی را در حین خانه تکانی صرف پیدا کردن وسایلتان نکنید، وسایل مورد نیازتان را در دسترس قرار دهید. شما برای گردگیری به یک پارچه نخی و نرم، به یک طی و سطل و مواد شوینده نیاز دارید. چوب گردگیری بهترین وسیله برای جذب گرد و خاک است که اگر از نوع پر باشند بهتر گرد و خاک را جذب خواهند کرد.
آماده کردن وسایل نظافت و در دسترس قرار دادن آن قبل از شروع کار سبب می شود تا مجبور نشوید که برای آوردن آن ها مدام حواستان پرت شود و کار را نیمه کاره بگذارید.
قدم چهارم: گردگیری سقف و دیوارها
با یک چوب گردگیری سقف و دیوارها را گردگیری کنید. اگر خانه شما کاغذ دیواری شده است، لکه ها و خاک کاغذ دیواری را از پایین به بالا تمیز کنید. برای کاغذهای نازک از آب گرم تمیز بدون صابون و برای کاغذهای قابل شست و شوی ضخیم تر، از محلول آب و صابون ملایم استفاده کنید. سپس با یک حوله آبگیر آن را خشک کنید.
قدم پنجم: تمیز کردن لوستر و لامپ ها
لوستر و لامپ ها را تمیز کنید و به نور خانه جلا دهید. در هنگام تمیز کردن لوسترهای کریستالی هم باید خیلی دقت کرد که کریستال ها نشکند. اگر می خواهید قطعات را جدا کنید، حواستان باشد کدام قطعه جایش کجاست تا بعد از تمیز کردن قطعات را در جای خود قرار دهید. اگر می خواهید لوستر را بدون جدا کردن قطعات تمیز کنید، با دستمال نم دار و یا با فشار بخار دستگاه بخار شوی لوستر را برق بیاندازید.
قدم ششم: تعمیر و تمیز کردن مبلمان
با قسمت گردگیر جارو برقی ذرات بین مبل ها یا درونشان و مابین کوسن های مبل را جارو بزنید. با تعویض سر جارو، از تمیز کننده بین مبل و نشیمن استفاده کرده و با نگه داشتن طولانی درون درزها و چاک ها، اجازه دهید گرد و غبار نیز از بین برود. کوسن ها و بالشت ها را در فضای باز بتکانید و رویه آن ها را با جارو نظافت و گردگیری کرده و در انتها پایه های مبل را جابجا کرده و زیر مبل ها و کف آن را جارو بزنید. اگر آلودگی جرم و خاک هایی به پارچه چسبیده باشند با برس دستی نسبتا نرمی روی کثیفی ها بکشید تا پاک شوند. با مواد مخصوص نظافت چوب ها در مبل های دسته چوبی و فلزها در قسمت هایی که فلز در نمای مبل به کار رفته است را نظافت کنید. می توانید با استفاده از بخار شوی و یا یک اسفنج و یک سطل محلول آب و شامپو فرش مبلمان را تمیز کنید. میز های وسط و عسلی ها را از قلم نیاندزید و برای شفافیت شیشه های روی آنها از شیشه شوی استفاده کنید.
قدم هفتم: تمیز کردن شیشه و پنجره
ابتدا چارچوب پنجره را با یک دستمال کاملا خیس تمیز کنید. سپس برای تمیز کردن شیشه ها از سرکه و آب و دستمال پارچه ای بدون پرز استفاده کنید. آب و سرکه را مخلوط و دستمال را به این محلول آغشته کنید و شیشه ها را تمیز نمایید سپس با یک تکه روزنامه شیشه را حسابی تمیز کنید.
می توانید با استفاده از شیشه شور و یک دستمال کاغذی شیشه را برق بیاندازید. شیشه شور به عنوان یک سپر عمل می کند تا لکه ها و گرد و خاک به سادگی از روی سطح شیشه جدا شوند.
قدم هشتم: تمیز کردن وسایل پذیرایی
به سراغ میز تلویزیون و لوازم برقی اتاق پذیرایی بروید و لوازم برقی را با استفاده از یک دستمال نم دار پنبه ای تمیز نمایید تا ایجاد خط و خش نکند. آینه ی دیواری، ساعت، تهویه ها، پنکه های سقفی، تابلوها خرده ریزها، کلید و پریزها، دکوری ها و آباژورهای پذیرایی و درب پذیرایی را فراموش نکنید.
همه تابلو ها و دیگر آویزه های هنری روی دیوار را گردگیری کنید. برای تمیز کردن قاب این وسایل احتیاط کرده و روی آن ها آب و مواد شوینده اسپری نکنید، زیرا ممکن است که این مواد به پشت شیشه قاب نشت کرده و منجر به خراب شدن عکس ها شود. با یک دستمال کمی نمدار قاب و شیشه را به آرامی تمیز کنید.
تهویه ها و پنکه های سقفی خود را گردگیری کنید.
همه خرده ریزها، دکوری ها و آباژورهای پذیرایی را گردگیری کنید. از یک دستمال و یا داستر برای گردگیری چراغ خواب ها، آباژورها و دیگر وسایل دکوری استفاده کنید و گرد و خاک آن ها را بگیرید.
بعد از تمیز کردن مبلمان و وسایل دیگر درون پذیرایی روی آنها را با ملافحه ای بپوشانید تا گردوخاک قسمت های دیگر روی آنها ننشیند.
پشت تمامی وسایل، ساعت، تابلو، میز تلویزیون را تمیز کنید زیرا گرد و خاک و وسایلی در آن بخش ها جا خشک کرده اند نیاز به تمیز شدن دارند.
قدم نهم: جاروبرقی بکشید
بعد از انجام دادن تمامی مراحل بالا زمان آن رسیده است که زمین اتاق و سالن پذیرایی خود را به خوبی جاروبرقی بکشید. البته لازم به ذکر است قبل از کشیدن جاروبرقی اگر وسایل اضافی روی زمین اتاق و سالن پذیرایی است آنها را برداشته و هر یک را در جای مخصوص خود قرار دهید. در زمان کشیدن جاروبرقی دقت و وسواس زیادی به خرج دهید و گرد و غبارهای پشت پرده ها، پشت مبل ها، زیر مبل و زیر فرش را به خوبی از بین ببرید. همچنین فراموش نکنید که گرد و غبارهای گوشه ها و مسیرهای پنجره را نیز با جاروبرقی بکشید. اگر فرش سالن پذیرایی بوی عجیبی دارد بهتر است قبل از جاروکشیدن مقداری جوش شیرین و یا خوشبو کننده فرش روی آن بپاشید تا سالن پذیرایی بوی مطبوعی بگیرد.
قدم دهم: فرش را پهن کرده و پرده ها را نصب کنید
اگر فرشتان را از قالیشویی تحویل گرفته اید، آن را پهن کنید و اگر فرشتان را جمع کرده اید، فرش را پهن کرده و جارو برقی بکشید و سپس با شامپو فرش تمیز کنید. پرده هایی را که شسته و خشک شده اند را نصب نمایید. این بخش از خانه تکانی هم تمام شد خوب استراحت کنید تا خانه تکانی بخش های دیگر خانه.
نکاتی جهت بهتر پیش رفتن خانه تکانی
قبل از شروع اتاق به اتاق، ابتدا مکث کنید و یک موسیقی عالی و پر جنب و جوش بگذارید. نخست بهتر است به هم ریختگی را از بین ببرید و هرچه احساس می کنید اضافه هست را بیرون بیاندازید. کتاب ها، مجله ها، روزنامه ها، اسباب بازی های بچه ها را بطور کامل مورد بررسی قرار دهید، رایانه های قدیمی کنار بگذارید، پوشاک بی استفاده را جمع کنید یا آن ها را به افراد نیازمند بدهید. سپس به فکر سازماندهی باشید، ببنید چطور می توانید انواع پوشاک و وسایل خود را دسته بندی کرده و در قسمت مربوطه قرار دهید.
گرد و غبار را با پارچه های میکرو فایبر تمیز کنید. این باعث کاهش آلرژن ها و بهبود کیفیت هوا در خانه شما می شود. فراموش نکنید که به درب ها، وسایل روشنایی، قاب های عکس، و و وسایل تزئینی خانه سر بزنید. برای تمیز کردن عکس های قاب دار، صفحه تلویزیون و مانیتور رایانه، از شیشه پاک کن به همراه پارچه نخی یا میکروفیبر استفاده کنید تا از ایجاد لکه جلوگیری شود.
شیشه های پنجره را نخست با پارچه مرطوب و سپس با استفاده از اسپری شیشه پاک کن و روزانه اقدام به تمیز کردن آنها کنید. شیرآلات ساختمانی آشپزخانه، حمام و دستشویی را با سرکه و آب بَرق بیاندازید. با جاروبرقی تمام خانه را از خرده ریز و آشغال پاک کنید، به ویژه گوشه های فضاها، پشت درب ها و جاهایی که اغلب دیده نمی شود و ممکن هستند سرشار از کثیفی و آلودگی باشند را تمیز کنید.
منبع: راسخون