به گزارش ایلنا، آیت الله علیرضا اعرافی، عضو شورای عالی و مدیرحوزه‌های علمیه کشور در دیدار علمای امامیه جامو و کشمیر ضمن گرامیداشت ایام الله دهه فجر انقلاب اسلامی و اعیاد شعبانیه به تببین و تشریح تاریخ حوزه‌های علمیه شیعی بویژه حوزه مقدس قم پرداخت و اظهار کرد: این سال‌ها در ایام یکصدمین سال تجدید حیات حوزه علمیه قم با سابقه ۱۲۵۰ساله هستیم، حوزه‌ای که سابقه آن به عصر امام صادق (ع) و مهاجرت خاندان‌های بزرگ و محدثین و روات بزرگ همچون اشعری‌ها و امثال ایشان، برمی گردد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه تاریخ حوزه قم به قبل و بعد از انقلاب اسلامی تقسیم می‌شود و مراحل و ادواری دارد، افزود: یک مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را دارد که می‌توان به مواردی اشاره کرد. حوزه قم در واقع تئوری و اندیشه نهضت، انقلاب و نظام اسلامی بر اساس فقه عمیق شیعه تولید و آن را دنبال کرد تا تحقق پیدا کند، در تاریخ حوزه‌های ما اینچنین نبوده، در عهد صفویه حرکت‌هایی شبیه آن در اصفهان صورت گرفت ولی نه اینکه، از متن فقه و معارف فقه ما تئوری انقلاب بیرون آید که برای سال ۴۲-۴۳ هجری شمسی، از درون آن تئوری و عمل انقلاب اسلامی بیاد که برای سال ۵۶-۵۷ است، از دل اینها نظام اسلامی متولد شود و از درون این نهضت و انقلاب و نظام، یک جریان بین المللی شکل بگیرد که بخشی از آن مقاومت است، امتداد انقلاب اسلامی در عالم فراتر از این است.
آیت الله اعرافی ادامه داد: این هم نظریه‌پردازی و هم راهبری عملی بود، هر دو بُعد بود و این کاری بود که در حوزه قم پایه‌ریزی شد و قهرمان این هم امام راحل بود که به این سادگی نمی‌شود مثل و نظیر آن را در تاریخ علما و بزرگان پیدا کرد، امام (ره) هم نظریه تولید کرد، چون امام برای انجام رسالت خود علم، دانش، نظریه و تئوری داشته باشد، اولا و هم اینکه راهبری و مدیریت میدانی و عملی داشت که جریان‌سازی کرد، ثانیا، و آن چهار مرحله تحقق پیدا کرد، این اولین بار است که در تاریخ شیعه بلکه در تاریخ اسلام به این شکل نظامی اسلامی باشد و قدرت ملی، منطقه‌ای و بین المللی ایجاد کند.
امام جمعه قم تصریح کرد: دشمنی‌های دنیا، به جهت عظمت این مسئله است، کار که بزرگ باشد، دشمنی‌های بزرگ هم متوجه او می‌شود، این یک مشخصه از حوزه قم و از ملت ایران برخواست، ملت ایران هم پای این کار بزرگ ایستاد و در ادامه هم جریان‌های مختلف در کشورهای مختلف شکل گرفت.
آیت الله اعرافی گفت: دومین ویژگی قم اینست که علوم اسلامی در حوزه قم توسعه کمّی و کیفی وسیعی پیدا کرد که در تاریخ گذشته حوزه‌های ما اینچنین نبود، این گستره حدود مرزها، دامنه علوم اسلامی از لحاظ کمی و کیفی به صورت مجموعی عرض می‌کنم، مصداق ندارد. ما حوزه علمیه نجف را داریم که شیخ انصاری بوده و استاد الفقاء است و همه در برابر اون متواضع هستیم و در ادامه آن آخوند، نائینی و دیگران رجال بزرگی بوده اند، اما آن دایره وسیعی که از علوم اسلامی در قم شکل گرفت، چیز جدیدی است. امروز درختواره رشته‌های حوزه در ده‌ها قلم توسعه پیدا کرده، فقه ما در ابعاد مختلف دامنه زیادی پیدا کرده و این حد از دامنه رسیده به علوم جدیدی مثل علوم انسانی با نگاه علوم اسلامی یا ابواب جدیدی در فقه، که اگر بخواهیم در مورد هر کدام صحبت کنیم ساعت‌ها زمان نیاز داشتیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه بیان کرد: سومین ویژگی قم، این تولیدات علمی حوزه قم، ناظر به میدان عمل در جامعه در نظام و حکومت و در عرصه بین الملل شکل گرفته است. تحصیل اولیه من قبل از انقلاب بود، هر چه کار علمی داشتیم در کتابخانه، خانه و مدرسه بود، ولی به برکت انقلاب اسلامی این علوم و دانش‌ها رفت در صحنه عمل، الان ما قانون اساسی، قوانین و مقرارتی که در نظام اسلامی وجود دارد بسیاری از طرح ها، اساس نامه، تماما یا منطبق بر فقه اسلامی شده با درجاتی که دارد و رویکرد تطبیقی بین علوم اسلامی و نیازهای دنیای جدید، ما همه مکاتب حقوقی با نگاه‌های فقهی بررسی می‌شود، این راه به شکل گسترده پیموده شده و هنوز هم آفاق بیشماری پیش رو است. امروز تمام فلسفه‌های جدید موجود در غرب همه‌اش در قم بررسی می‌شود، از کانت و دکارت بگیرید تا فلسفه‌های جدید و متنوع در دنیای غرب، کلام جدید، دین شناسی، الهیات جدید، اینها همه بررسی می‌شود، بنابراین زنده شدن تمام علوم و معارف و اینکه ناظر به واقعیت‌ها شده و بازسازی و بازخوانی شده، این پدیده‌ای کاملا جدید در تاریخ سابقه ندارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در ده‌ها قلمرو علوم اسلامی آمده تطبیق داده شده، مقایسه داده شده و بر اثر این مقایسه بازسازی و عرضه بهتری شده، دایره علوم هم گسترش پیدا کرده، زنده شدن اینها و ناظر به میدان شدن، یک مقوله‌ای بی‌نظیر است که به این شکل در حوزه قم شکل گرفته است.
آیت الله اعرافی بیان کرد: غنای فقه ما، همین مکاسب ما انقدر غنا دارد که گاها ادم تعجب می‌کند که چقدر جوابگوی مسائل دنیایی است، البته نباید در یک نقطه ایستا بود.
ایشان گفت: در قم دایره گسترده حوزه پس از انقلاب اسلامی است، قبل از انقلاب حوزه، در ایران، عراق، هند، پاکستان، برخی کشورهای خلیج فارس بود، حداکثر به ده کشور می‌رسید که مراکز علمی دینی و حوزوی وجود داشت، به برکت انقلاب اسلامی هم اکنون بالای صد کشور مراکز علوم اسلامی و علوم اهل بیت (ع) پایه ریزی شده و انتشار پیدا کرده است. این هیچ سابقه نداشته.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه به گسترش قلمرو علمی و دانشی بانوان اشاره کرد و افزود: گسترش تربیت علوم اسلامی در قلمرو بانوان که خودش وسعت بسیاری دارد که در تاریخ تشیع و اسلام هم سابقه ندارد، این ۵ نکته از ویژگی‌های حوزه علمیه قم در عصر معاصر است. این عظمتی ست که در حوزه قم شکل گرفته، البته ضعف‌ها و کمبودها کم نیست، چرا که نیاز دنیای امروز بیش از این صحبت‌ها است، جهان به هم پیوسته، سرعت تحولات بالا که یک نمونه آن هوش مصنوعی است که همه دنیا را زیر رو می‌کند، و ما نباید از این علوم و پیشرفت‌ها عقب بمانیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: هند و سابقه علمی آن بسیار گسترده بوده است که بعداز این فطرت‌ها هنوز به جایگاه خود برنگشته، لذا باید همت کنید به واسطه چندین هزار طلبه قم و طلبه نجف که داریم، جامعه روحانیت شیعه در هند یک جامعه پیشرفته به لحاظ کمیّ و کیفی است و در مسیر رشد و ارتقا است و باید تلاش کنید توسعه کمیّ و به خصوص رشد کیفی جامعه علمی حوزوی و علمایی آنجا پیشرفت بیشتری کند.
آیت الله اعرافی تصریح کرد: در فعالیت‌های خود جوانان را دریابید، نه اینکه فقط بیایند در حوزه، نه، بلکه در آموزش و پرورش و دانشگاه، آن‌ها را دریابید، و در تعاملات علمی خود از حوزه‌های علمیه اهل سنت، غافل نشوید و همکاری و هم فکری علمی داشته باشید.
مدیر حوزه‌های علمیه در ابتدای سخنان خود به فضلیت‌های ماه مبارک شعبان پرداخت و گفت: ماه شعبان مثل ماه مبارک رجب یک ملکوت پرفروغ و فوق العاده دارد، اساساً زمان‌ها علاوه بر ظاهر ملکی یک باطن ملکوتی نیز دارند؛ همه بشریت وقتی ماه شعبان فرا رسید وارد ملک ماه شعبان شدند اما رجب و شعبان یک ملکوت نیز دارند که ورود به آن برای همه میسر نیست و آدابی دارد.
آیت الله اعراف افزود: اگر کسی بخواهد وارد ملکوت ماه‌های رجب و شعبان شود مقدماتی لازم است و البته کسانی هم که وارد حقیقت شعبان می‌شوند نیز در یک درجه نیستند و همانطور که قرآن کریم دارای ظاهر و باطن است و باطن قرآن وصل به خدای متعال است ماه‌های مبارک رجب و شعبان نیز این چنین است.
وی ادامه داد: باطن قرآن محیط بر علم است. تمام مقررات و معارف عالم تشریع در قرآن کریم تجلی کرده است و حرف‌های فراوانی در باطن قرآن هست اما درک آن نیاز به طهارت دارد و برای همگان میسر نیست؛ عبادات ما هم ذو مراتب و درجات است؛ زمان‌ها باطنی دارند که باید به آن توجه کنیم، در میان ماه‌های سال درجاتی وجود دارد که قله آن‌ها لیله القدر است؛ در میان ماه ها، دهه اول ذی الحجه، رجب، شعبان و اوج آن رمضان و لیله القدر وجود دارد. ماه رجب و شعبان یک ظرف زمان فوق العاده است در این ماه‌ها درهای آسمان بازتر است و امواج معنوی بیشتری گرفته می‌شود.
آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه ظرفیت تعالی در این ماه‌ها فزون‌تر است، تاکید کرد: دعاهای ماه‌های رجب و شعبان راه و رسم سلوک الی الله را به ما نشان می‌دهند، ما باید با این ادعیه نورانی هم ظلمت‌ها را بزداییم و حجاب‌های عالم طبیعت را کنار بزنیم و هم در عالم نور توقف نکنیم، این روح حوزه و عالمان دین است لذا یک بال کار ما توجه به عبادت و مناجات است؛ مناجات شعبانیه یک دوره معارف الهی و خودشناسی و راه‌شناسی است.
در ابتدای این دیدار برخی از علمای امامیه جامو و کشمیر نکاتی را پیرامون مسائل حوزه و جوانان شبه قاره ارائه کردند.