سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - اکرم عباسی: مهدی کیوان‌زاده معلم جوان بجنوردی و از پایه‌گذاران «جشنواره کتاب‌دوستان کوچک» حالا بعد از کمتر از پنج سال فعالیت‌های مستمر و پی‌درپی کتابی، برای کودکان و نوجوانان در مدارس متعدد که بیشتر جامعه هدف او را تشکیل داده‌اند، توانسته است با همراهی و هم‌افزایی جمعی از دوستان و همکاران خود بساط پایه‌ریزی یک سازمان مردم نهاد در حوزه کتاب را به ثمر برساند و «جشنواره کتاب‌دوستان کوچک» تاکنون توانسته به طور چشمگیری موفقیت خود را در علاقمندی کودکان و نوجوانان به دنیای کتاب به عنوان فضایی برای پرورش استعدادهای ادبی با تأسیس این سازمان مردم نهاد به نمایش بگذارد.
خبرنگار (ایبنا)، بعد از انجام چند مصاحبه با مهدی کیوان‌زاده در ماه‌های گذشته حالا برای تکمیل زنجیره گزارش‌های خود و دیدن پیشرفت و به بار نشستن ثمره این جشنواره دوباره سراغ این معلم بجنوردی رفته تا همراه با مخاطبین خود شاهد موفقیت‌های «جشنواره کتاب‌دوستان کوچک» که حالا نام موسسه مردم نهادی شده، باشد.
در گفت‌وگویی با مهدی کیوان‌زاده به بررسی چگونگی ایجاد، ادامه و استمرار این فعالیت فرهنگی و ادبی و تبدیل شدن آن از جشنواره به تشکیل یک سازمان مردم نهاد و فعالیت پر رونق جامعه هدف در این رویداد پرداختیم.
- از چگونگی ایجاد جشنواره کتاب‌دوستان کوچک برایمان بگویید.
همیشه دغدغه چگونگی افزایش دانایی، توانایی، آگاهی و ترویج کتابخوانی کودکان و نوجوانان را به عنوان یک معلم که دانش‌آموزان زیادی جامعه هدفم بودند را در سر داشتم. من به عنوان معلم مدرسه روستایی که صفحه ذهن دانش‌آموزان آن را همچون ورقی سفید آماده نگارش هرگونه اطلاعاتی می‌دانستم با خود تصمیم گرفتم برای برطرف شدن این چالش و به ثمر رسیدن یکی از اهداف که همانا داشتن دانش‌آموزانی آگاه بود با همکاری و همراهی همکارانم در این حوزه قدمی را هر چند شکسته برداریم و برای اولین بار در مدارس روستایی به فکر ایجاد «جشنواره کتاب گ‌دوستان کوچک» افتادیم.
جشنواره کتاب‌دوستان کوچک یک رویداد فرهنگی، ادبی و کتابخوانی است که به طور ویژه برای کودکان و نوجوانان در این استان چادر خود را از محروم‌ترین تا غنی‌ترین مناطق استان پهن کرده و با ترویج فرهنگ نویسندگی کتاب و کتابخوانی پا به فضای ادبیات و نوشتن گذاشته است و در این میان ما تنها به ارتقای سطح علاقه به مطالعه و دانش در نویسندگی در بین این نسل پرداخته‌ایم.
- دلایل اصلی و اساسی در ایجاد این جشنواره و بعد از آن تبدیل شدن به یک سازمان مردم نهاد چه عواملی بوده است؟
اولین دلیلی عمده، ترویج نویسندگی و کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان بوده است که با طراحی این جشنواره از طریق معرفی کتاب‌های جذاب و آموزش، علاقه آنها را به خواندن و نوشتن تقویت کنیم. دومین دلیل، افزایش حضور این قشر جستجوگر در فعالیت‌های فرهنگی، ادبی و آموزشی مانند کارگاه‌های نویسندگی، بازی‌های فکری، دیدار چهره به چهره با نویسندگان است که همزمان با سرگرم کردن‌شان دارای عملکرد مثبت در این حوزه خواهند شد.
سومین و چهارمین دلیل به ترتیب آشنایی با نویسندگان، پشتیبانی از کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های خودشان و آخرین و مهمترین دلیل مشارکت خانواده‌ها در جشنواره کتاب دوستان کوچک است چرا که این رویداد ادبی فرهنگی به یک فرصت خوب برای مشارکت والدین در فرایند رشد کودکان تبدیل و این امر به تقویت رابطه کودکان و نوجوانان در ایجاد عادت‌های نوشتن و خواندن کتاب در خانه کمک می‌کند.
- چگونه توانستید ذوق نوشتن و خواندن را در این گروه سنی که اکثراً درگیر فضای مجازی و تکنولوژی‌های روزمره است؛ پرورش دهید؟
ایجاد علاقه و پرورش ذوق نوشتن و خواندن در کودکان و نوجوانان نیازمند ایجاد محیطی امن و جذاب و همچنین برنامه‌ریزی‌های مدون و دقیق برای آن‌هاست. طراحی بازی‌ها و فعالیت‌های مرتبط با کتاب مثل بازی با پازل‌ها، اجرای نمایش‌های قصه‌گویی براساس داستان‌ها، تشویق آنها به بیان و گفتن نظراتشان درباره موضوعاتی که می‌خواهند در مورد آن بنویسند تا بتوانند آن را به کتاب تبدیل کنند، ایجاد فرصت‌هایی برای رودررو شدن با نویسندگان بزرگ استان مانند مهرداد صدیقی، ایجاد کتابخانه‌های کوچک در جشنواره با دسترسی سریع و آسان، برگزاری مسابقات داستان نویسی، برگزاری جلسات قصه‌گویی و کتابخوانی با حضور و مشارکت خانواده‌ها و استفاده از اسم و رسم نویسندگان بزرگ ایران همچون عباس کیارستمی برای نمونه و الگو که خود از فیلمنامه‌نویسان زبده در دنیای سینما و ادبیات بوده است. همه‌ی آنچه که گفتم برنامه‌های مهمی است که باعث می‌شود کودکان نه تنها در خواندن پیشرفت کنند بلکه ذوق نوشتن را در خود پرورش و تقویت کنند تا این ذوق تبدیل به یک عادت روزمره شود و تنها به حضور و شرکت در جشنواره‌ها اکتفا نکنند.
- بارها به حضور و مشارکت والدین و خانواده‌ها در گفت‌وگوی پیش‌رو اشاره داشتید؛ بفرمائید چرا این حضور و همراهی برای شما و صد البته جامعه هدف‌تان مهم و ضروری است؟
از آنجایی که نقش بی‌بدیل خانواده‌ها برای کودکان و نوجوانان در همه امور اجتناب‌ناپذیر است و الگوبرداری برای این قشر قطعاً از خانواده‌ها آغاز می‌شود، والدین و خانواده‌ها باید برای مشارکت در امر خواندن و نوشتن فرزندانشان، از من معلم پیش‌قدم‌تر و جلوتر باشند.
والدین باید الگوی کتابخوانی فرزندانشان در سنین کودکی باشند و محیطی را برای ایجاد یک فضای مطالعاتی و نگارشی در منزل ایجاد کنند. خانواده‌ها با برنامه‌ریزی درست می‌توانند حداقل یک روز در هفته را به بردن فرزندان به کتابخانه اختصاص دهند و آنها را تشویق به نویسندگی و یا حداقل یادداشت‌برداری از روی کتاب‌های خوانده شده‌شان داشته کنند. تشویق و دادن حتی پاداش به فعالیت‌های کتابی چه در نوشتن و چه در خواندن قطعاً می‌تواند عامل موثری برای به حرکت درآوردن موتور ترویج این امر مهم باشد و قطعاً همه این نکات باعث نهادینه شدن کتاب در برنامه‌های روزمره کودکان و نوجوانان خواهد شد.
- نقش رسانه در ترویج فرهنگ کتابخوانی و همچنین آموزش مهارت خواندن و نوشتن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سوال بسیار خوبی پرسیدید؛ در اینجا نقش شما و همکاران‌تان در رسانه‌ها و مطبوعات گوناگون بسیار تعیین‌کننده و به عقیده من بسیار سرنوشت ساز است. رسانه‌ها می‌توانند از راه‌های مختلفی از جمله تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی در معرفی کتاب‌های کودک و نوجوان و اجرای مسابقات کتابخوانی، همکاری با مدارس برای برگزاری جشنواره‌های کتابخوانی و داستان‌نویسی، انتشار کتاب‌های نوشته و ساخته شده توسط کودکان و نوجوانان، برگزاری نشست‌های رسانه‌ای برای معرفی داستان‌های جدید نوشته شده توسط دانش‌آموزان کودک و نوجوان موثر باشند و با این اقدامات رسانه‌ها می‌توانند زمینه‌ساز رشد و خلاقیت کودکان در دنیای خوانش و نویسندگی باشند.
- برگردیم به جشنواره کتاب‌دوستان کوچک و ایده تشکیل یک سازمان مردم نهاد؛ تعریف کنید که چگونه این سازمان کتابی را در خراسان شمالی راه‌اندازی کردید.
در ابتدا تعریفی از سازمان مردم نهاد یا همان (NGO)ها خواهم داشت و بعد به چگونگی ایجاد این ایده در بین من و همکاران جشنواره کتاب دوستان کوچک می‌پردازم.
سازمان مردم نهاد یک نهاد غیردولتی، غیرانتفاعی و داوطلبانه است که با هدف حل مشکلات اجتماعی، فرهنگی، محیط‌زیستی، آموزشی و انسانی فعالیت می‌کند. این سازمان‌ها معمولاً توسط افراد یا گروه‌های مستقل از دولت تأسیس می‌شوند و برای رسیدن به اهداف خود از کمک‌ها و حمایت‌های مردمی و گاهی از منابع دولتی بهره می‌برند که از ویژگی‌های اصلی سازمان مردم‌نهاد میتوان به مشارکت‌محور بودن، تمرکز بر منافع عمومی، و قابلیت همکاری با نهادهای دیگر اشاره کرد.
- ایجاد موسسه بعد از برگزاری سه دوره موفق جشنواره انجام شد؟
بعد از برگزاری سه دوره جشنواره کتاب دوستان کوچک و اجرای برنامه‌های متنوع با همیاری همکارانم بر آن شدیم تا فعالیت‌های کتابی خود را به صورت متمرکز و با برنامه‌ریزی بیشتری به صورت مستمر در زمان و مکان مناسبی ادامه دهیم و بهترین راه برای این مهم، ایجاد یک سازمان مردم نهاد بود که بتواند ما را به اهدافمان نزدیک‌تر کند. بعد از ماه‌ها پیگیری و تلاش برای ایجاد یک موسسه یا سمن که اغلب فعالیت‌هایش به صورت مستقل انجام می‌شود توانستیم مجوز این موسسه را بگیریم. از جمله اهداف پیگیری برای گرفتن مجوز یک سازمان مردم نهاد کتابی شناسایی نیازهای جامعه هدف، تعیین اهداف و ماموریت‌های مشخص برای اعضا و علاقمندان به جشنواره کتاب دوستان کوچک، جذب یک تیم همفکر و همچنین حضور داوطلبان علاقمند به کتاب و طراحی برنامه‌های مربوط به این حوزه بوده است و در نهایت مجدداً تکرار می‌کنم بعد از برگزاری سه‌دوره موفق جشنواره کتاب‌دوستان‌کوچک در استان خراسان‌شمالی که به طور تخصصی کتاب‌های دست‌سازه دانش‌آموزان را ارزیابی می‌کرد، ایده تاسیس این سازمان به منظور گسترش فعالیت‌ها به ذهنم خطور کرد.
- و اما آخرین سوال، آیا جشنواره کتاب‌دوستان کوچک همچنان ادامه خواهد داشت؟
قطعاً بله! دوره چهارم جشنواره کتاب دوستان کوچک حالا دیگر با ایجاد این موسسه پرقدرت‌تر از گذشته برگزار خواهد شد و پیش‌بینی ما از حضور کودکان و نوجوانان در این دوره بیش از سه دوره قبل خواهد بود. هدف بزرگمان را که همان ملی شدن این جشنواره است به طور جدی دنبال خواهیم کرد.
به گزارش (ایبنا)، مطابق اساس‌نامه این سازمان و بعد از رای‌گیری اعضای مجمع عمومی، سیدمهدی کیوان‌زاده به‌عنوان دبیر و رئیس هیات‌مدیره، نرگس نورانی به‌عنوان خزانه‌دار و مسئول امور مالی، ایمان قدرتی به‌عنوان بازرس و مینا نورانی‌فرد به‌عنوان جانشین بازرسِ این مجموعه، همگی برای دوره‌ای سه ساله انتخاب شدند.
پویا نوری، مرتضی علیزاده، ایلیا روغنی، سجاد ناصری و علیرضا پاکروح‌مقدم نیز از دیگر اعضای شورای مرکزی این سازمان مردم نهاد هستند.
در حال حاضر موسسه کتاب‌دوستان کوچک مطابق شماره مجوز ۱۴۰۳۱۱۲۲۱۱۱۱۱۱/۵۰۰۸ و اخذ اعتبارنامه رسمی از وزارت ورزش‌وجوانان جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان نخستین سازمان مروج کتاب خراسان‌شمالی و نخستین ngo و سازمان مردم‌نهاد جوانان خراسان‌شمالی در حوزه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، فعالیت می‌کند.
آدرس وب‌سایت و بانک‌اطلاعاتی آنلاین این موسسه به‌نشانی bookloversinst.ir است و به‌زودی فراخوان دوره چهارم جشنواره کتاب‌دوستان‌کوچک نیز به صورت برخط و از طریق این تارنما منتشر خواهد شد.
ساعت‌کاری این موسسه همه‌روزه از ساعت ۱۷ تا ۲۲ و در محل دبستان غیردولتی تلاشگران در شهرستان بجنورد است.
