به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، آیین اختتامیه چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شامگاه دوشنبه (۲۹ بهمن) با حضور جعفر قائم پناه معاون اجرایی رئیس جمهور، زهرا بهروزآذر معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور، شینا انصاری معاون رئیس‌جمهور و رئیس‌سازمان حفاظت محیط زیست، سیدضیاء هاشمی معاون فرهنگی اجتماعی معاون اول رئیس‌جمهور، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نادره رضایی معاون امور هنری، محمد نوروزپور معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدفرید موسوی نماینده مردم مراغه در مجلس شورای اسلامی، محمدحسین ایمانی‌خوشخو دبیر شورای هنر، محمد اله‌یاری مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی، سیدمجید پور احمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضا مهدوی دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، احمد مسجدجامعی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدعلی مرآتی مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و مدیر جشنواره، حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی ایران، حسن ریاحی، وارطان ساهاکیان، جمعی از هنرمندان و مسئولان با اجرای نیما رئیسی در تالار وحدت برگزار شد.
استقبال از مهمانان آیین اختتامیه جشنواره با اجرای سُرنا و دُهل در محوطه تالار وحدت انجام شد و مراسم به صورت رسمی با قرائت قرآن کریم و اجرای سرود ملی توسط گروه آکاپلا «مهر وطن» و چند قطعه موسیقایی دیگر آغاز شد.
در این آیین یاد هنرمندان درگذشته موسیقی همچون محمدعلی بهمنی، احمدعلی مراتب، امین الله رشیدی، احمدخان نورزایی با نمایش دادن تصاویر آنان با بهره‌مندی از هوش مصنوعی گرامی داشته شد. همچنین این مراسم به روح زنده‌یاد فریدون شهبازیان آهنگساز و رهبر پیشکسوت ارکستر تقدیم شد.
در این آیین ویدئویی از سخنان نادره رضایی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رضا مهدوی دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر پخش شد.
جشنواره موسیقی فجر برای تقویت سرمایه اجتماعی کوشید
معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این ویدئو درباره چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر اظهارداشت: جشنواره موسیقی فجر به چهلمین سال رسید. جشنواره‌ای که در واقع برای مردم و از آن مردم است.
نادره رضایی افزود: تلاش شد ترمیم رابطه و اعتماد کنیم و در این شرایط تنگنا هم با حضور پررنگ‌تر هنرمندان و ترکیب نسل نو در کنار با تجربه‌ها و پیشکسوتان، از یک سو و از طرفی دیگر با حضور گروه‌های خارجی بتوانیم در شرایط فعلی ایران هم از وفاق ملی بهره‌مند شویم و هم در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به ترمیم اعتماد و تقویت سرمایه اجتماعی کمک کنیم. ترمیم اعتماد و تقویت سرمایه اجتماعی می‌تواند ذخیره راهبردی برای نظام، آن هم در این شرایط تحریم و انزوای ناخواسته باشد.
جشنواره را در سطح کیفی‌تری با مشارکت بالاتر به نسبت سال‌های اخیر ادامه دهیم
رضایی درباره دستاوردهای این دوره از جشنواره موسیقی فجر بیان کرد: گروه‌های مختلف زنان با تعداد اجراهای چند برابر نسبت به دوره گذشته حضور داشتند. اجراهای مشترکی بین گروه‌های ایرانی و کشورهای مختلف در جشنوار داشتیم و نوازندگان چیره‌دستی از کشورهای مختلف دنیا حضور داشتند که حضورشان بسیار با استقبال مواجه شد.
معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: امیدوارم در ادامه این مسیر جشنواره‌ای که به پختگی رسیده، بتواند در دوره چهل‌و یکم و سال‌های بعد با کیفیت بالاتر با حضور هنرمندان مرجع و شاخص و نسل نویی که پر از امیدیم برگزار شود.
معرفی گونه‌های مختلف موسیقی در جشنواره فجر
سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: در این دوره از جشنواره موسیقی فجر، در صدد بودیم گونه‌های مختلفی که در این سرزمین وجود دارند را در یک تابلو نمایش بدهیم.
احمد صدری افزود: ایران داشته‌های قوی و غنی در زمینه موسیقی دارد. از موسیقی نواحی اجراهای بیشتری از گونه‌های مختلف چه به صورت اصالت محور و چه به صورت کارهای تنظیم شده در جشنواره چهلم موسیقی فجر داشتیم.
توجه به رشد کیفی در جشنواره موسیقی فجر
دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با بیان اینکه موسیقی از مهمترین داشته‌های فرهنگی کشورمان است، اظهار داشت: باید به داشته‌ها ایمان داشت و در تقویت آنها کوشید. همیشه اهتمام ویژه بر این بوده که جدول اجراها به صورت کیفی پر شود، هر ساله ۲۰ درصد رشد کیفی داشته باشیم و امکاناتی کیفی و کمی را فراهم‌تر کرد و در تقویت زیرساخت‌ها کوشید.
رضا مهدوی درباره جایگاه جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر گفت: به لحاظ سخت‌افزار و نرم‌افزار به جایگاهی رسیدیم که می‌توانیم در منطقه رقابت ویژه ایجاد کنیم و جایزه‌ای مانند باربد به نام بزرگان موسیقی ایرانی، مطرح کنیم البته به شرط اینکه در برگزاری جایزه‌ها چابک‌سازی داشته باشیم. باور داریم که جوانگرایی مسئله بسیار مهمی برای چنین جشنواره‌هایی است.
دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر بیان کرد: چقدر خوب است که جشنواره هر سال گسترده‌تر شود تا به معنای واقعی کلمه هم جشن و هم رقابت باشد اما شرطش این است که تمام اساتید حضور داشته باشند و جوان‌ها را تشویق کنند چرا که آنان نیاز دارند سایه بزرگان بر سرشان باشد.
معرفی برگزیدگان و اهدای جوایز
بخش جایزه کتاب
نفرهای سوم به طور مشترک: محمدابراهیم عالمی و همکارشان فاطمه جعفری برای تألیف کتاب «شِواش» و محمدرضا برزگر برای تألیف کتاب «فرهنگ‌نامه موسیقی کتول»
نفرهای دوم به طور مشترک: اکبر ایرانی برای تألیف کتاب «موسیقیِ شناخت» و یونس محمودی (گلستانه) برای تألیف کتاب «موسیقیِ رسانه»
نفر اول: امیرحسین جزء رمضانی برای ترجمه دو کتاب «آهنگسازی (هنر و مهارت)» و «عناصر موسیقی»
بخش پایان‌نامه و رساله
پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد
نفر سوم: نیما پورفولادی برای پایان‌نامه «مطالعه نظام‌های انگشت‌گذاری ساز کمانچه و مقایسه آن با نظام‌های انگشت‌گذاری ساز ویُلُن»
نفر دوم: سعید مجیدی برای پایان‌نامه «بررسی تکنیک‌های پُلی‌فونی در مجموعه دفتر پُلی‌فونیک برای پیانو اثر رادیون شدرین»
نفر اول: احمد جعفری برای پایان‌نامه «بررسی پیوند شعر و موسیقی در تصانیف عارف قزوینی»
رساله دکتری
نفر سوم: مینا کشفی برای رساله دکتری «ارائه مدل کمک آموزشیِ موسیقیِ کلاسیک با تکیه بر نظریه میدان آموزشِ بوردیو»
هیات داوران هیچ یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه اول و دوم تشخیص ندادند.
بین‌رشته‌ای
نفر سوم: ساسان نوذری برای مقاله «اصطلاحات و واژگان موسیقی در شعر کمال خجندی و حافظ»
هیات داوران هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه اول و دوم تشخیص ندادند.
جایزه موسیقی و رسانه
بخش یادداشت و سرمقاله، نفر اول: محمدسجاد محمدیان از خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) برای مطلب «موسیقی؛ مُباحی مشهود، امّا محدود»
هیات داوران هیچ یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه دوم و سوم ندانستند.
بخش گزارش، نفر دوم: فاطمه رفاهت از خبرگزاری ایرنا برای مطلب عاشقانه‌های نظامی گنجوی در میان نت‌های ارکستر سمفونیک فارس
هیات داوران هیچ یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه اول و سوم ندانستند.
بخش گفت‌وگو، نفر اول: یاسر شیخی‌یگانه از خبرگزاری تسنیم برای گفت‌وگو با قاسم افشار با عنوان «آن‌زمان قیمت بلیت کنسرت ۵ هزار تومان بود/ ما جاده‌صاف‌کن موسیقی پاپ بودیم»
هیات داوران هیچ یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه دوم و سوم ندانستند.
بخش رسانه‌های دیداری و شنیداری شامل مستند، پادکست، گزارش، گفت‌وگو و برنامه‌های ترکیبی
بخش «پادکست»، نفر سوم: یلدا احتشامی از رادیو پیام برای برنامه «هوشنگ ظریف»
بخش «پادکست»، نفر دوم: آزاده شاهرخ‌مهر از رادیو صبا برای برنامه «استاد هوش مصنوعی»
بخش «نگاه ویژه»، نفر اول: حمیرا فراتی از رادیو فرهنگ برای برنامه «خنیاگر فرارود»
آهنگسازی
نفر سوم: فرید اسمعیلی‌ابهری برای اثر «تا جاودانگی»
نفر دوم: کیوان هادی علایی حسینی برای اثر «کوارتت کمانچه»
دیپلم افتخار این بخش به نفرات اول به طور مشترک: امیرحسین طایی برای اثر «آداجیو در شور» و معین فقیه‌سلیمانی برای اثر «موومان سمفونیک»
بخش جایزه «آلبوم»ـ؛ نفر سوم: فرشاد سیفی برای آهنگسازی آلبوم «چَرچی» به معنی (دوره‌گرد)ــ شورای داوران هیچ یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه دوم تشخیص ندادند.
نفر اول و برنده «جایزه باربد آلبوم»؛ مصطفی مؤمنیان برای آهنگسازی آلبوم «جُنون»
بخش جایزه «تک‌آهنگ»؛ نفر سوم به طور مشترک: هادی فیض‌آبادی برای آوازِ قطعه «دیدار یار» و میلاد صادقی برای آوازِ قطعه «اَفتَو به تیگ»
نفر دوم: سیدعلی و سیدمحمد سعیدی (برادران سعیدی) برای آواز قطعه «دل بدون تو»
هیات داوران هیچ یک از شرکت‌کنندگان این بخش را حائز رتبه اول تشخیص ندادند.
بخش جایزه «موسیقی و ترانه»؛ تقدیرشونده: سامی تحصیلداری: هیات داوران از سامی تحصیلداری برای ترانه‌های «آوار» و «بوی عَطرِت» در این بخش تقدیر کردند.
نفر اول: محمدسعید میرزایی برای ترانه «خیابان‌های دلتنگی» با صدای سالار عقیلی و آهنگسازی حمیدرضا گلشن بخش «خلاقیت و نوآوری» دیپلم افتخار این بخش به مهرداد کریم‌خاوری برای ساخت «دفِ حرارتی با عنوانِ دفِ مُشتاق» تقدیم شد.
جایزه «باربد» این بخش به محسن شریفیان و گروه لیانیک برای نوآوری و خلاقیت در آموزش موسیقی نواحی ایران و برای طراحی ساز «لیانیک؛ نی‌انبان الکترونیک» در آموزش موسیقی نواحی تقدیم شد.
جایزه باربد چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در بخش «اجرای صحنه‌ای، بخش موسیقی کلاسیک اروپایی» به امیرپارسا افشار، گروه «لا مینور» برای اجرای زنده «دوئت ویُلُنسِل و پیانو» تقدیم شد.
جایزه «مانا»
در بخش دیگری از اهدای جوایز، برگزیدگان جایزه «مانا»؛ جایزه معاونت ریاست‌جمهوری در امور زنان و خانواده به اجراهای گروه‌های موسیقی بانوان در چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر) معرفی شدند.
بیانیه هیات داوران جایزه «مانا»؛ هنگامه اخوان، عفت (آذر) هاشمی موسوی، مریم بهادری بدین شرح است: «هنرمندان ارزنده‌ای در بخش اجراهای ویژه زنان به مدت ۶ روز در چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر درخشیدند. بی‌شک حضور زنان در عرصه موسیقی نه تنها نشان دهنده توانایی‌های فردی و جمعی ایشان، بلکه یادآور اهمیت توانمندسازی و حمایت از نیمی از جامعه هنری ماست که در تارو پود هنر ایرانی ریشه دارد.
هیات داوران بر این باور است که تمامی گروه‌های شرکت‌کننده به پاس تلاش و ممارست در عرصه هنر شایسته تقدیرند؛ با این حال با بررسی امتیازها، سه اجرا حائز رتبه‌های اول تا سوم شدند. در این انتخاب‌ها، شاخص‌های خوانندگی، نوازندگی، تنظیم موسیقی، صحنه، نور و لباس، بررسی و نمره‌دهی و سپس میانگین گرفته شده است.
با افتخار جایزه مانا را به شما تقدیم می‌کنیم و برای شما آرزوی موفقیت‌های روزافزون در همه مراحل زندگی و هنری‌تان داریم.
رتبه اول: گروه ماهنی؛ به سرپرستی ماریا و ماندانا حسین غفاری. رتبه دوم: گروه راستان؛ به سرپرستی آزاده امیری. رتبه سوم؛ گروه ایوار قوچان به سرپرستی تکتم ملایی»
قدردانی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
اجرای گروه لیان بوشهر به سرپرستی محسن شریفیان بخش دیگری از این آیین بود.
پس از اجرای قطعه‌ای توسط این گروه، لیانا شریفیان گفت: از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ویژه سیدعباس صالحی برای حمایت از گروه «لیان بوشهر» در ماجرای لغو کنسرت این گروه در اصفهان و حضور شخص من در این کنسرت قدردانی می‌کنم. البته تاکنون برگزاری این کنسرت قطعی نشده است.
وی افزود: امیدوارم شرایط بهبود پیدا کند و دیگر شاهد سیاست‌های دوگانه در برگزاری کنسرت نباشیم که من امکان اجرا در یک شهر را داشته باشم اما امکان اجرا در شهر دیگری را نداشته باشم.
شریفیان همچنین نی‌انبان الکترونیک را معرفی کرد و گفت: این ساز فناوری جدیدی در موسیقی نواحی است. همچنین قطعه‌ای با این ساز اجرا شد.
تجلیل از هنرمندان پیشکسوت
در این آیین با حضور شینا انصاری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی، حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی، حسن ریاحی از آذر هاشمی نوازنده، آهنگساز و نوازنده سنتور، محمد گلریز خواننده پیشکسوت، شیرمحمد اسپندار نوازنده ساز دونلی اهل سیستان و بلوچستان و قاسم عابدی صدابردار موسیقی تجلیل شد. استاد اسپندار در این آیین حضور نداشت و نوه‌های او، لوح یادبود و نشان را دریافت کردند.
محمد گلریز پس از دریافت لوح تقدیر و تندیس جشنواره، بیان کرد: از خدا می‌خواهم تا نفس دارم برای مردم ایران بخوانم. به عنوان عضوی کوچک از جامعه هنرمندان پیشکسوت از صالحی درخواست دارم این مؤسسه را حفظ کند.
نوای ایران پایدار
در آیین اختتامیه چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، سیدعباس صالحی به درخواست مجری جمله پایانی جشنواره را اعلام کرد و گفت: به نام خداوند مهر خوشحالیم چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر را امسال کنار شما بودیم. با ایران، همیشه با ایران، نوای ایران پایدار.
همچنین در پایان این آیین حضار ایستاده و قطعه «ای ایران» را همخوانی کردند. پخش کلیپ از بخش‌های مختلف چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، معرفی هنرمندان پیشکسوت، پخش نماهنگی از چگونگی ساخت تندیس جشنواره، دوتارنوازی خراسان پسر حاج قربان سلیمانی، اجرای حرکات آیینی گروه بومی سلم آبادی و گروه کوبه‌ای «دارکوب» از دیگر بخش‌های این آیین بود.
چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر به دبیری رضا مهدوی، ریاست احمد صدری و مدیریت اجرایی محمدعلی مرآتی، به همت معاونت امور هنری و همکاری دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن موسیقی ایران و بنیاد فرهنگی هنری رودکی با بخش‌های رقابتی (جایزه باربد) و غیررقابتی با موضوع و محوریت وفاق ملی و با حضور ۱۰۶ گروه و یکهزار و ۷۷۱ نوازنده و خواننده، ۲۳ تا ۲۹ بهمن ماه در ۱۰ سالن شهر تهران و ۲۰ استان کشور برگزار شد.
معرفی و تقدیر از آثار برگزیده هنرمندان موسیقی ایران، اعتلای هنر موسیقی و ارتقای سطح سلیقه و فرهنگ شنیداری مخاطبان، مراقبت از هویت ملی مبتنی بر آموزه‌های آیینی و ایرانی، تقویت و حمایت از هنر خلاق به ویژه ایده و اجراهای صدا و موسیقی نسل جوان و شناسایی و تحکیم فرم و محتوای کیفی برای گونه‌های مختلف موسیقی از اهداف چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر بود.