دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به مقدار کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود.

انواع دیابت کدامند؟ 

دیابت نوع یک: در این نوع بیماری دیابت، نقص در تولید انسولین وجود دارد و در نتیجه فقدان انسولین، کنترل قند خون غیر ممکن است. معمولاً این نوع دیابت قبل از٣٠سالگی بروز می‌کند و اوج میزان وقوع آن در حدود ۱۴ سالگی است.

 دیابت نوع دو: در این نوع بیماری دیابت، لوزالمعده انسولین تولید می‌کند، اما نه به اندازه‌ای که قند خون را تنظیم کند و از طرف دیگر سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاومت نشان می‌دهند. این نوع دیابت معمولاً در افراد بالای٣٠ سال بروز می‌کند و به دلیل افزایش شیوع چاقی، اضافه وزن و کم تحرکی ین ابتلا کاهش یافته است.

دیابت دوران بارداری

 دیابت حاملگی معمولاً بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری ظاهر می‌شود و عموماً پس از زایمان از بین می‌رود.

 دیابت به علل متفرقه: مصرف دارو‌های خاصی مثل کورتون ها، ابتلا به بیماری‌های غده لوزالمعده، برخی از بیماری‌های غدد درون ریز مثل ترشح بیش از حد هورمون رشد و پرکاری غدد فوق کلیه و. نیز می‌تواند باعث بروز دیابت شیرین شود. بدیهی است موارد فوق جزو علل نادر دیابت بوده و در این موارد، درمان باید متوجه علت زمینه‌ای باشد.

روش‌های کنترل قند خون کدامند: 

پس از تشخیص دیابت، نوبت به کنترل یا درمان آن می‌رسد. اما ابتدا باید به دو نکته توجه داشت:

دیابت را نمی‌توان از بدن ریشه کن کرد؛ ولی با کنترل قند خون در حد مناسب، می‌توان از آسیب‌های ناشی از آن جلوگیری کرد یا آنها را به حداقل رساند. حد مطلوب قند خون ناشتا معمولاً بین ٨٠تا ١٣٠میلی گرم در دسی لیتر می‌باشد. البته این مقدار بر اساس سن و وضع بیمار در افراد مختلف، متفاوت است؛ ولی باید توجه داشت بدون علامت بودن، بمعنی کنترل مطلوب قند خون نمی‌باشد. میزان مطلوب قندخون ۲ ساعت پس از غذا کمتر از ۱۸۰ میلی گرم بر دسی لیتر است. 

بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت، بویژه نوع ۲ آن، دچار پرفشاری خون و اختلالات چربی‌های خون می‌باشند که کنترل آنها نیز در کنار کنترل قند خون بسیار مهم است و از ابتلا به عوارض دیابت، از جمله عوارض قلبی، کلیوی و چشمی بیماری پیشگیری می‌کند.

استفاده از دخانیات به ویژه سیگار خطر ابتلا به عوارض دیابت از جمله عوارض قلبی، چشمی و کلیوی بیماری را شدیدا افزایش می‌دهد؛ لذا ترک سیگار در بیماران دیابتی بمراتب مهمتر از سایر افراد است.

توصیه‌هایی برای پیشگیری از دیابت

 افزایش فعالیت بدنی

مصرف مقادیر فراوانی فیبر

ارتقای مصرف غلات کامل

کاهش دادن وزن اضافی

پرهیز از رژیم غذایی محدود و زودگذر و اصلاح الگوی غذایی و انتخاب غذا‌های سالم‌تر