دیدن کودکی که از رها کردن اسباب‌بازی‌ای که می‌خواهد امتناع می‌کند و مدام بهانه‌گیری می‌کند، صحنه‌ی خوشایندی نیست. شاید تصور کنیم که این کودک تربیت نشده است، اما اگر ماجرا چیزی بیشتر از این باشد چه؟ تحقیقات نشان داده‌اند که چنین رفتارهایی می‌تواند نشانه‌ای از ADHD یا اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی باشد. در ادامه، از یک متخصص در این زمینه شنیده‌ایم.
به‌گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ ما می‌دانیم که مواجهه با بهانه‌گیری‌های مکرر در کودکان نوپا چقدر می‌تواند برای والدین چالش‌برانگیز باشد. تحقیقات اخیر نشان داده است که بهانه‌گیری‌های فراوان ممکن است نشانه‌ای اولیه از ADHD باشند، اختلالی که معمولاً در این سن تشخیص آن دشوار است و تا دوران مدرسه آشکار نمی‌شود.
برای روشن‌تر شدن این موضوع که آیا این واکنش‌های عاطفی ممکن است با ADHD مرتبط باشد، تیم OnlyMyHealth با نامراتا اوپادهای، هم‌بنیان‌گذار و روان‌شناس بالینی کلینیک اعصاب و روان Synapses در دهلی نو گفتگو کرده است. همچنین این یافته‌ها با پژوهش‌های اخیر درباره تنظیم هیجانات در کودکان مقایسه شدند.
آیا بهانه‌گیری‌های مکرر می‌توانند نشانه ADHD باشند؟
نامراتا اوپادهای توضیح می‌دهد که بله، بهانه‌گیری‌های زودهنگام گاهی ممکن است نشانه‌ای از ADHD باشند، اما به تنهایی قطعی نیستند. بسیاری از کودکان نوپا بهانه‌گیری را به‌عنوان بخشی از روند طبیعی رشد خود نشان می‌دهند.
او با بیان تفاوت‌های ظریف بین بهانه‌گیری‌های معمولی و آن‌هایی که ممکن است با ADHD مرتبط باشند، می‌گوید کودکان مبتلا به ADHD ممکن است بهانه‌گیری‌هایی با فراوانی، شدت و طول مدت بیشتر نشان دهند، به دلیل سختی در تنظیم هیجانات، تکانشگری و تحمل پایین ناامیدی.
چگونه می‌توان بین بهانه‌گیری‌های عادی و آن‌هایی که ممکن است به ADHD مرتبط باشند تفاوت قائل شد؟
اوپادهای نکات کلیدی زیر را برای شناسایی این تفاوت‌ها برجسته می‌کند
فراوانی و شدت: بهانه‌گیری‌های مربوط به ADHD تمایل دارند که بیشتر، شدیدتر و نامتناسب با وضعیت باشند
محفزها: کودکان مبتلا به ADHD ممکن است با جابه‌جایی میان فعالیت‌ها، انتظار کشیدن یا شنیدن کلمه نه مشکل داشته باشند، که این موارد می‌تواند مکرراً باعث بروز بهانه‌گیری شود
مدت زمان: این بهانه‌گیری‌ها معمولاً طولانی‌تر هستند و سخت‌تر آرام شده یا حل می‌شوند
سایر علائم: بهانه‌گیری‌های مرتبط با ADHD معمولاً با نشانه‌هایی از بی‌توجهی، بیش‌فعالی یا تکانشگری همراه هستند
بازخورد مدرسه: شکایات مکرر از معلمان درباره رفتارهای مخرب، بی‌قراری یا دشواری در تمرکز ممکن است به وجود ADHD اشاره کنند
تاریخچه رشد: باید نقاط عطف رشدی و هرگونه سابقه مشکلات قبل یا بعد از تولد نیز ارزیابی شوند
اوپادهای می‌گوید اگر معیارهای ذکر شده بالا به‌طور مداوم، چه با وجود تاریخچه قابل توجه مشکلات رشدی و چه بدون آن، مشاهده شدند، والدین حتماً باید با یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط تماس بگیرند و غربالگری‌های لازم را انجام دهند.
درک تنظیم هیجانی و ADHD
اگر والدین باشید، احتمالاً احساس شرمندگی و درماندگی ناشی از مواجهه با یک بهانه‌گیری طولانی‌مدت کودک خود را تجربه کرده‌اید. برخی کودکان به نظر می‌رسد که نسبت به همسالانشان بیشتر دچار این نوع واکنش‌های هیجانی می‌شوند یا به شدت بیشتری آنها را نشان می‌دهند. سال‌ها چنین رفتارهایی نادیده گرفته شده و به‌عنوان دستکاری یا بی‌اطاعتی در نظر گرفته می‌شد و معمولاً با استفاده از انضباط یا تنبیه سخت برخورد می‌شد.
اما اگر این واکنش‌های عاطفی خارج از کنترل کودک باشد چه
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که کودکانی که از سنین کم در تنظیم هیجانات خود مشکل دارند، ممکن است در حال نشان دادن نشانه‌های اولیه ADHD باشند، حتی اگر به طور رسمی تشخیص داده نشده باشد. مطالعه‌ای منتشر شده در انتشارات دانشگاه کمبریج این ارتباط را برجسته کرده و بینش‌های ارزشمندی برای والدین و مراقبان ارائه می‌دهد.
تحقیقات چه می‌گویند؟
محققان داده‌هایی را که زندگی حدود ۱۹۰۰۰ کودک متولد شده بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ را دنبال می‌کردند، تحلیل کردند. با استفاده از پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌هایی با والدین، این مطالعه رفتارهای مرتبط با تنظیم هیجانات، رفتار اجتماعی، و مسائل رفتاری کودکان را بررسی کرد.
یافته‌ها نشان دادند کودکانی که در سنین ۳، ۵، و ۷ سالگی سطح بالاتری از ناتوانی در تنظیم هیجانات را نشان دادند، احتمال بیشتری داشت که تا سن ۷ سالگی علائم ADHD، مشکلات رفتاری و سایر مسائل را تجربه کنند. این الگو در پسران و دختران یکسان بود.
کودکانی که در کنترل هیجانات و واکنش‌های خود مشکل دارند، ممکن است در یک جدول زمانی متفاوت از رشد قرار داشته باشند. این مشکلات می‌تواند گاهی یک هشدار از شرایطی مانند ADHD باشد.
کی باید به دنبال کمک باشید؟
اگر بهانه‌گیری‌های کودک شما مکرر، شدید و همراه با سایر نگرانی‌های رفتاری باشد، ممکن است زمان مشورت با یک متخصص بهداشت روان باشد. اگر موارد زیر را در کودک خود مشاهده کردید، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید:
بهانه‌گیری‌های مداوم و شدید در سنین بالای ۴ یا ۵ سال
مشکل در انتقال بین فعالیت‌ها
شکایات مکرر از معلمان یا مراقبان
علائم بیش‌فعالی یا تکانشگری
مشکل در آرام شدن حتی پس از پایان واکنش هیجانی
چه باید کرد ؟
تشخیص زودهنگام و مداخله می‌تواند تفاوت قابل توجهی ایجاد کند. ارزیابی حرفه‌ای می‌تواند مشخص کند که رفتار کودک بخشی از رشد طبیعی وی است یا نشانه‌ای از ADHD
متخصص ما به درستی می‌گوید مداخلات زودهنگام کلید داشتن پیش‌آگهی مناسب هستند. با درک این نشانه‌ها و دریافت حمایت، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا مهارت‌های تنظیم هیجانی سالم‌تری ایجاد کند و زندگی بدون موانع را تجربه کند.