به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر شاهین آخوندزاده در نشست خبری به مناسبت سی امین جشنواره علوم پزشکی رازی در ستاد وزارت بهداشت گفت: ۳۷ درصد علم کشور در بخش علوم پزشکی تولید می شود، این در حالی است که ۲۵ درصد هیات علمی کشور در وزارت بهداشت شاغلند و یک پنجم دانشجویان کشور را در اختیار داریم. اکثر هیئت علمی علوم پزشکی بالینی هم هستند و وظیفه آنها ارائه خدمات درمانی است. یعنی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد وظیفه آنها خدمات بالینی است.

وی افزود: البته در کنار این خدمات، آموزش و پژوهش هم داریم. ولی با این اوصاف خروجی علم ما به نسبت سایر بخش ها زیاد است. در شرکت های دانش بنیان نیز بیشترین گردش مالی مربوط به دارو و تجهیزات پزشکی است. همچنین در بخش فناوری کشور نیز حوزه سلامت سهم عمده ای دارد و یکی از صادرات استراتژیک ایران به کشورهای همسایه داروست.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت شاخص دیگر در وزارت بهداشت را وجود ۵۲۰ محقق پراستناد یک درصد دنیا دانست و گفت: در وزارت علوم ۴۸۰ محقق و دانشمند یک درصد برتر داریم. البته علت این وضعیت نیروی انسانی توانمند است که خروجی علم در بخش پزشکی و سلامت را ارتقا داده است، زیرا بهترین دانشجویان کشور وارد رشته های پزشکی می شوند.

آخوندزاده ادامه داد: جشنواره رازی از مهم ترین ماموریت های سالانه وزارت بهداشت است. در سی امین دوره ما به دلیل تغییر دولت مقدمات برگزاری این جشنواره را به جای اول اردیبهشت از اول آذر آغاز کردیم ولی خوشبختانه تمام کارها سر موعد انجام شد.

وی با بیان اینکه برای توسعه علمی، پژوهشی و فناوری اول باید برنامه داشته باشیم، گفت: در برنامه توسعه هفتم و در بخش رشد علم و فناوری آمده که رتبه علمی ایران باید از ۱۷ به ۱۴ برسد ولی منبع مالی لازم در نظر گرفته نشده است.

آخوندزاده منابع مالی را دومین عامل توسعه علمی برشمرد و افزود: کشورهای اطراف یک درصد از GDP خود را به پژوهش اختصاص داده اند که در ایران این عدد ۰.۳ تا ۰.۴ دهم درصد تولید ناخالص داخلی است؛ لذا رقابت با آنها روز به روز سخت تر می شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت سومین عامل توسعه علم را نیروی انسانی خواند که برگ برنده ایران است و اظهار کرد: چهارمین عامل تعاملات بین المللی است که تحریم ها بخشی از کار را تحت تاثیر قرار می دهد.

وی اضافه کرد: تحریم مالی در تحریم علمی موثر است. البته آن بخشی که به ما ربط دارد حمایت از محققان برای شرکت در مجامع جهانی است که پشتیبانی می کنیم

آخوندزاده با بیان این که زمانی ۲۵۰۰ محقق ایرانی به کنگره های جهانی می رفتند ولی الان ۵۰ نفر می روند، گفت: پنجمین عامل داشتن صنعت خصوصی پویاست. دارو در بخش تحقیقات و توسعه شرکت‌های خصوصی کشف می شود نه بخش دولتی. کشورهایی هستند که برای کشف یک سلول ۳ میلیارد دلار هزینه می کنند ولی ما فاقد این منابع مالی هستیم.

وی افزود: فاکتور مهم ما ثبات و آرامش در دانشگاه هاست و تکریم محققان کشور که با جشنواره هایی مثل رازی باید این کار را انجام دهیم.

حضور رئیس جمهور در جشنواره رازی

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان این که بعد از ۲۰ سال دوباره رییس جمهور برای تکریم محققان در جشنواره رازی حضور می یابد، ابراز داشت: اگر به محققان کمی احترام بگذاریم دوباره می توانیم رتبه های بالای علمی را به‌دست آوریم. دمیدن روحیه شادابی در جامعه پژوهش کشور ضروری است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مشخصه سی امین جشنواره رازی کیفیت است. سال گذشته ۶۸ و امسال ۳۷ برگزیده داریم زیرا در جشنواره سی‌ام محققان را بر اساس تراز ملی آن‌ها انتخاب کردیم.

آخوندزاده ادامه داد: در جشنواره های دانشگاهی همچون ابن سینا و ابوریحان به اندازه کافی به فاکتورهای غیر ملی توجه می شود. ولی کسی که در رازی برگزیده می شود باید چهره ملی باشد و انتخاب برگزیدگان باید حداقل گردش پنجساله داشته باشد برای همین در جشنواره سی‌ام رازی افرادی برگزیده می شوند که در پنج سال گذشته برگزیده نشده بودند.

وی با اشاره به این که محققی انتخاب شده که اخلاق پژوهش را رعایت کرده باشد، گفت: برگزیدگان در بین مدیران وزارت بهداشت هم نبوده اند.‌ همچنین ارزش ریالی جایزه ها افزایش یافته ولی برای این دوره اعتبار کمتری هزینه کرده‌ایم، چون کیفیت را ارتقا دادیم.

در حال پرداخت بدهی‌های انباشته دسترسی به منابع بین‌المللی هستیم

وی در پاسخ به پرسشی درباره رفع مشکلات پژوهشگران، یادآور شد: طی سال‌های اخیر دسترسی به منابع الکترونیک بین المللی برای محققان در وزارت بهداشت قطع بود. بخشی از علل این وضعیت، بدهی‌های انباشته از گذشته است که در حال پرداخت آنها هستیم.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در خصوص بین المللی شدن جشنواره رازی نیز گفت: باید واقع بین باشیم با اعطای جایزه ۲۰۰ میلیونی که البته سال گذشته ۱۵۰ میلیون بوده نمی‌توان جشنواره بین المللی برگزار کرد.

مسائل اقتصادی و تحریم‌ها رتبه‌های علمی ما را گرفت

دکتر آخوندزاده با بیان این که چهار سال پیش ما رتبه اول منطقه و در یک برهه ای از نظر مقاله رتبه ۱۵ و از نظر استناد به مقالات رتبه ۱۴ ام دنیا را داشتیم، اظهار کرد: متاسفانه مسائل اقتصادی و تحریم ها و رشد کشورهای رقیب و سرمایه گذاری هنگفت آنها در پژوهش رتبه های ما را گرفت. در سال ۲۰۲۴ رتبه ۱۷ ام دنیا و در جهان اسلام رتبه سوم بعد از ترکیه و عربستان شدیم و امیدواریم در سال ۲۰۲۵ به رتبه ۱۶ جهان در تولید علم برسیم.

وی افزود: محققان ما به دلیل عدم حمایت های مالی در کنفرانس های جهانی شرکت نمی کنند که بخشی از کاهش رتبه‌ها به همین دلیل است و راه جبران آن این است که دستاوردهای علمی کنفرانس های جهانی که در ایران برگزار می شوند را نمایه کنیم.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به برخی از گرنت‌های اعطایی به پژوهشگران، گفت: به عنوان مثال ۵ درصد گرنت برای جوانی جمعیت باید هزینه کنیم که خروجی آن مقاله، فناوری یا پروتکل درمانی می تواند باشد و به ارتقای رتبه ایران می تواند کمک کند.

۴۰۰ نفر در جشنواره رازی شرکت کردند

دبیر سی‌امین جشنواره علوم پزشکی رازی نیز در این نشست با بیان این که ۴۰۰ متقاضی در این جشنواره شرکت کردند، گفت: آثار در سه کمیته علوم بالینی، علوم پایه و فناوری سلامت توسط کمیته داوران که متشکل از بهترین استادان هستند، بررسی شد.

دکتر اصغر عبادی فر خاطرنشان کرد: کارنامه پژوهشی تمام اعضای هیئت علمی ها بررسی شده و ۱۰ درصد آنان شرایط ورود به جشنواره را داشتند که به طور ویژه بررسی شد.

وی افزود: از بین هیئت علمی‌ها ۱۲ نفر در گروه محققان حقیقی و در بخش نهادهای حقوقی و پژوهشی شامل دانشگاه های علوم پزشکی، مجلات علمی، مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، شرکت های دانش بنیان و موسسات غیردولتی حامی پژوهش نیز ۲۵ گزینه به عنوان برگزیده انتخاب شده اند که فردا معرفی می شوند.