به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نجمه صالحی در نشست علمی که با موضوع «بررسی ویژگی‌های منتظران در آینده انقلاب و ظهور» برگزار شد؛ با اشاره به روایت رسول خدا (ص) که فرمودند: «هر کسی بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است»، عنوان کرد: معرفت امام زمان در هر عصری بر همه واجب بوده و هر انسانی موظف است برای شناخت امام زمان خویش تلاش کند، به طوری‌که عذر هیچ کسی در این زمینه پذیرفته نیست.
وی ادامه داد: لزوم معرفت نسبت به امام زمان، محدود به زمان خاصی نبوده و در عصر و زمانی واجب است. در برخی از احادیث، در توضیح مرگ جاهلیت نقل شده است که منظور از جاهلیت در این حدیث کفر، نفاق و گمراهی است. همچنین امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر کسی امام زمان خود را نشناسد، اعمال او هیچ ارزشی نداشته و خداوند از اعمال او بیزار است بنابراین، معرفت نسبت به امام زمان، مهم‌ترین رکن دین و شرط قبولی اعمال است.
دبیر انجمن تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا (س) با اشاره به اهمیت یاری حجت خداوند گفت: معمولاً عموم شیعیان در دل خود محبت امام زمان خویش را داشته و از دشمنان ایشان، بیزار بودند، اما توفیق یاری رساندن را نداشتند.
سه مرتبه از یاری امام زمان (عج)
وی با بیان اینکه در آیات قرآن نیز نسبت به یاری رساندن حجت خدا تأکید شده است، افزود: در آیاتی از قرآن کریم که در آن‌ها به یاری خداوند اشاره شده است، منظور یاری حجت او است، زیرا خدا به یاری کسی نیاز ندارد. خداوند، نه تنها یاری گران حجت‌هایش را یاری می‌کند، بلکه به آن‌ها اجر و پاداش ویژه‌ای عطا می‌فرماید. برترینِ این پاداش‌ها همنشینی آنان با اهل‌بیت علیهم السلام در بهشت است.
مدرس حوزه و دانشگاه در رابطه با ویژگی‌های یاری رساندن به اهل بیت علیهم السلام اظهار کرد: در احادیث سه رتبه برای یاری اهل بیت علیهم السلام بیان شده که شامل یاری قلبی، زبانی و عملی است. یاری قلبی به معنای شناخت و محبت به امام زمان و یاری زبانی شامل دفاع کلامی از ایشان می‌شود. یاری عملی نیز به اقداماتی اشاره دارد که افراد با جان و مال خود در راه حمایت از اهل بیت انجام می‌دهند. این سه لایه از یاری، به عنوان معیارهایی برای سنجش وفاداری و تعهد به اهل بیت مطرح شدند.
وی اضافه کرد: رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند که در بهشت سه درجه وجود دارد که بالاترین آن‌ها برای کسی است که ایشان و اهل بیت علیهم السلام را با قلب دوست داشته باشد و با زبان و تمام توان خود، ایشان را یاری کند، درجه بعد برای کسانی است که ایشان را به قلب دوست داشته و با زبان یاری کند، درجه سوم برای کسانی است که ایشان را به قلب دوست داشته باشد.
صالحی تصریح کرد: اولین راه نصرت حجت خدا، یاری رساندن با قلب است. برای این منظور انسان باید امام زمان خویش را بشناسد، در درون خود به فضائل و کمالات او معترف باشد، فرمانش را اطاعت کند و عزم و اراده قلبی بر یاری او داشته باشد. یاری قلبی به این معناست که افراد در دل خود قصد یاری ائمه علیهم السلام را داشته باشند.
وی اضافه کرد: از جمله مصادیق یاری زبانی، دفاع زبانی و کلامی از حجت زمان خود و رفع شبهات احتمالی، دعا برای سلامتی‌اش، پاسخ به اشکالات مطرح شده از سوی دشمنان ائمه علیهم السلام و نظایر آن است.
نویسنده و پژوهشگر حوزوی با اشاره به اینکه یاری قلبی و زبانی اهل بیت (ع) با یاری عملی تکمیل می‌شود، بیان کرد: از جمله مصادیق یاری عملی، حجت خدا را در جهاد همراهی کردن، مال را در راه احیای امر ایشان صرف کردن و نظایر آن است. بالاترین مصداق نصرت اهل‌بیت علیهم السلام فداکردن جان در راه ایشان است.
وی یادآور شد: یاری اهل‌بیت علیهم السلام در هر سه لایه، ارتباط به یک گروه یا شغل خاص نداشته و محدود به زمان و مکان خاص نمی‌شود. هر کسی در هر شغل و جایگاه و در هر زمان می‌تواند ایشان را یاری کند همچنین شیعیان دوران اهل بیت علیهم السلام، با وجود آنکه در شهرهای مختلف زندگی می‌کردند، باز هم تلاش داشتند تا ایشان را در حد توان یاری کنند؛ لذا امروزه و در دوران غیبت حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز می‌توان ایشان را یاری نمود.
ویژگی های مشترک یاران امام حسین (ع) و منتظران ظهور
دبیر انجمن تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا (س) در تطبیق ویژگی‌های اصحاب امام حسین (ع) و منتظران امام زمان (عج) گفت: درس‌های کربلا در قالب ویژگی‌های ارزشمندی تجلی می‌یابند که هم اصحاب امام حسین (ع) و هم منتظران امام زمان (عج) باید آن‌ها را در زندگی خود تقویت کنند. این ویژگی‌ها راهنمایی برای منتظران در مسیر انتظار ظهور و تحقق اهداف الهی هستند.
وی اولین ویژگی را وفاداری مطلق به امام(ع) و خدا دانست و تصریح کرد: اصحاب امام حسین (ع) با ایمان عمیق و بی‌چون و چرا به مقام امام و پیام الهی پایبند بودند. این ایمان سبب شد که در برابر هرگونه فشار و تهدید، به ارزش‌های الهی پایبند بمانند همچنین آنان پیوستگی به عبادت الزام داشتند و حتی در شرایط سخت میدان نبرد، به انجام نماز، دعا و عبادت ادامه دادند؛ چرا که ایمان آنان تنها یک عقیده نظری نبود بلکه عملی و زیسته در هر لحظه از زندگی‌شان محسوب می‌شد.
مدرس حوزه و دانشگاه ادامه داد: منتظران باید با درکی عمیق از اهمیت عهد و پیمان با امام زمان (عج)، به هدایت او اعتماد کامل داشته باشند و با ایمان استوار به راه حق ادامه دهند. از طریق عبادت، دعا و مطالعه تعالیم اهل بیت (ع)، منتظران می‌توانند ایمان خود را تقویت کرده و در برابر چالش‌های زندگی استوار بمانند.
وی با اشاره نمونه‌های شاخص شجاعت یاران امام حسین (ع) در کربلا گفت: منتظران باید با الهام از شجاعت اصحاب امام حسین (ع)، در برابر ظلم، فساد و بی‌عدالتی ایستادگی کنند و در راه تحقق اهداف الهی مقاومت لازم را به عمل آورند. داشتن روحیه ایثارگر و شجاع، منتظران را قادر می‌سازد تا در برابر حملات فکری و فرهنگی که ممکن است ارزش‌های دینی را تضعیف کنند، دفاع نمایند.
پژوهشگر تاریخ با اشاره به اینکه یاران امام حسین (ع) منافع فردی را کنار گذاشتند تا از ارزش‌های الهی حفاظت نمایند، اضافه کرد: منتظران باید در مواجهه با مشکلات و ناملایمات، فداکاری و ایثار از منافع شخصی خود را در اولویت قرار دهند و در راه تحقق اهداف الهی قدم بردارند. ایثار در زندگی فردی و اجتماعی به عنوان یک اصل اساسی در ایجاد جامعه‌ای عادلانه تلقی می‌شود؛ منتظران با نهادینه کردن این ارزش می‌توانند به عنوان الگوهایی برای جامعه عمل کنند.
وی افزود: منتظران باید در تمامی شرایط، اصول و تعالیم اهل بیت (ع) را در زندگی خود به کار گیرند و وفاداری خود به این اصول را حفظ کنند. وفاداری واقعی شامل حفظ ارزش‌های الهی و انتقال آن‌ها به نسل‌های آینده از طریق آموزش، تربیت و الگوگیری است.
صالحی بصیرت را ویژگی مشترک دیگر بین یاران امام حسین (ع) و منتظران دانست و گفت: منتظران باید از طریق مطالعه، تحقیق و تعمق در تعالیم اهل بیت (ع)، به درک عمیق‌تری از ارزش‌ها و اهداف دینی دست یابند. این معرفت باعث می‌شود تا در برابر تهدیدهای فرهنگی و فکری مقاوم باشند. داشتن بصیرتی قوی، منتظران را قادر می‌سازد تا در محیط‌های پیچیده و پرچالش امروزی به سرعت حق از باطل تشخیص داده و اقدامات لازم را انجام دهند؛ از این رو، این ویژگی در سطح فردی و اجتماعی اهمیت فراوانی دارد.
ارتباط ویژگی‌های اصحاب امام حسین (ع) و منتظران با انقلاب اسلامی
وی با بیان اینکه درس‌های کربلا و ویژگی‌های اصحاب امام حسین (ع) همواره منبع الهام برای پیروزی انقلاب اسلامی بوده است، اظهار کرد: همان گونه که اصحاب امام حسین (ع) با ایمان راسخ به امام و خداوند ایستادند، مردم انقلاب اسلامی نیز با اعتقاد بی‌پایان به ارزش‌های اسلامی در برابر استبداد و ظلم پا خاستند. این ایمان ستون اصلی بسیج مردم و نیروی محرکه در مبارزه علیه بی‌عدالتی بود.
دبیر انجمن تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا (س) افزود: شجاعت و ایستادگی اصحاب در میدان نبرد، الگویی از مقاومت در برابر ظلم و بی‌عدالتی ارائه می‌دهد؛ این ویژگی‌ها در راهپیمایی‌های خیابانی و مبارزات سیاسی انقلاب نیز به وضوح نمود پیدا کرد.
وی ادامه داد: فداکاری‌های اصحاب کربلا، از نثار کردن جان گرفته تا کنار گذاشتن منافع فردی، روح همبستگی و اتحاد میان مردم را تقویت نمود. در انقلاب اسلامی نیز این ایثار به عنوان محرکی برای مقاومت در برابر ظلم و حمایت از ارزش‌های دینی و میهن به کار گرفته شد.
صالحی یادآور شد: وفاداری بی‌چون و چرای اصحاب به امام، نمادی از تعهد عمیق به اصول و ارزش‌های الهی بود که موجب ایجاد انسجام و اتحاد در برابر دشمنان شد. در انقلاب اسلامی، این وفاداری عامل اصلی همبستگی میان مردم و حفظ اهداف انقلاب محسوب می‌شد همچنین شناخت عمیق اصحاب از ارزش‌های دینی و توانایی تشخیص حق از باطل، آنان را در شرایط بحرانی یاری داد تا مسیر صحیح را انتخاب کنند.
وی تأکید کرد: این ویژگی در میان منتظران امام زمان (عج) نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که این معرفت موجب می‌شود تا جامعه از خطاها و انحرافات احتمالی در امان بماند و همواره در مسیر تحقق اهداف الهی و انقلاب اسلامی حرکت کند.
منتظران ظهور چه وظایفی دارند؟
نویسنده حوزوی با بیان اینکه در دوران غیبت، وظایف و مسئولیت‌های خاصی بر دوش منتظران امام زمان (عج) و تمامی مؤمنان قرار دارد این وظایف ما را در مسیر آماده‌سازی جامعه برای ظهور امام زمان (عج) یاری می‌رساند؛ افزود: پایبندی به اصول و ارزش‌های دینی که در کربلا به اثبات رسیده‌اند و انتقال این آموزه‌ها به نسل‌های آینده از طریق آموزش و پرورش، گام اساسی در تحقق این وظیفه است.
وی بیان کرد: ایجاد فضایی از اتحاد میان مؤمنان، از طریق همکاری در امور اجتماعی، فرهنگی و دینی؛ به گونه‌ای که هرگونه تفرقه و انشقاق از بین برود و جامعه‌ای متحد و مقاوم در برابر دشمنان ارزش‌های اسلامی شکل گیرد.
صالحی عمل به مسئولیت‌های اجتماعی را از دیگر وظایف دانست و اظهار کرد: دفاع از حقوق مظلومان، مبارزه با فساد و بی‌عدالتی در جامعه و تلاش برای برقراری عدالت اجتماعی، از وظایف بنیادی در عصر غیبت است که هم‌زمان با اهداف کربلایی و انقلاب اسلامی جلوه می‌کند.
وی با اشاره به لزوم آمادگی روحی و معنوی برای ظهور امام زمان (عج) تصریح کرد: باید از طریق تقویت ایمان، تعمق در معرفت دینی و پرورش اخلاق فردی، خود و جامعه را برای لحظه ظهور امام زمان آماده سازیم. این آمادگی شامل تقویت ارتباط با خداوند و تکیه بر تعالیم اهل بیت (ع) در مواجهه با چالش‌های روزمره است.
دبیر انجمن تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا (س) ادامه داد: ارتقای سطح آگاهی دینی در جامعه از طریق پژوهش، آموزش و ترویج ارزش‌های الهی؛ به گونه‌ای که هر فرد در مقابل انحرافات فکری و فرهنگی هوشیار بوده و به سرعت بتواند حق را از باطل تشخیص دهد از دیگر وظایف ما در این راه است همچنین با الهام از ایثار و فداکاری اصحاب کربلای، فرهنگ خدمت به جامعه و از خودگذشتگی در راه ارزش‌های دینی را گسترش دهیم تا همواره در برابر ظلم و بی‌عدالتی مقاومت نماییم.
وی تأکید کرد: این وظایف در عصر غیبت نه تنها مسئولیت فردی هر مؤمن است، بلکه مسئولیتی مشترک برای تمامی کسانی است که به اصول اهل بیت (ع) ایمان دارند. با انجام این وظایف، می‌توانیم جامعه‌ای متعهد، آگاه و آماده برای ظهور امام زمان (عج) بسازیم.
انتهای پیام