نخستین جشنواره مجازی حکیم فردوسی، رویدادی منحصر‌به‌فرد در حوزه زبان و ادبیات فارسی، 27 بهمن‌ماه در تماشاخانه سنگلج برگزار می‌شود. این جشنواره که با هدف آشنایی نسل جوان با شاهنامه و ترویج زبان فارسی در فضای مجازی شکل گرفته، با استقبال کم‌نظیری از سوی هنرمندان، پژوهشگران و علاقه‌مندان مواجه شده است.

بنابر اعلام، این جشنواره در چهار بخش شاهنامه‌خوانی، نقالی، متون مکتوب و تصویرسازی برگزار می‌شود و داورانی از جمله محمود جعفری دهقی، علیرضا قیامتی، اردشیر صالح‌پور، قطب‌الدین صادقی، پریسا سیمین‌مهر، جمال رحمتی، محمدحسین ناصربخت و کمال طباطبایی، آثار ارسال‌شده را مورد بررسی قرار خواهند داد.  

ضرورت و اهداف جشنواره  

مهندس پورابوالقاسم، مدیر مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی، در نشست خبری این جشنواره گفت: هدف از برگزاری این جشنواره، بازگرداندن نسل جدید به ادبیات غنی فارسی است. متأسفانه شاهد فاصله گرفتن جوانان از زبان و ادبیات فارسی هستیم و این مسئله ما را بر آن داشت که رویدادی را طراحی کنیم که هم محتوای فضای مجازی را غنی‌تر کند و هم مشارکت فعالان این حوزه را افزایش دهد.  

وی افزود: استقبال از جشنواره بسیار فراتر از حد انتظار بود و باورپذیری این میزان مشارکت برای ما دشوار بود. فضای مجازی امروز تأثیر گسترده‌ای بر زندگی دارد و می‌تواند ابزاری برای معرفی و نمایش سرمایه‌های فرهنگی کشور باشد.  

تمرکز بر محتوای تصویری و نقش تصویرسازی در ادبیات فارسی  

یکی از ویژگی‌های برجسته جشنواره حکیم فردوسی، تأکید ویژه بر تصویرسازی در کنار ادبیات است. پورابوالقاسم در این خصوص توضیح داد: از گذشته‌های دور، ادبیات فارسی با تصویرسازی و هنرهای بصری همراه بوده است. داستان‌های شاهنامه نیز همواره با تصاویر و روایت‌های بصری همراه بوده‌اند. بر این اساس، در کنار بخش‌های متنی، بخش تصویرسازی را نیز به جشنواره اضافه کردیم.  

وی همچنین با اشاره به استقبال گسترده از بخش تصویرسازی، افزود: برخلاف انتظار اولیه ما، در بخش کودکان و نوجوانان نیز آثار بسیار حرفه‌ای و ارزشمندی ارسال شده که نشان‌دهنده علاقه این گروه سنی به روایت‌های تصویری شاهنامه است.

بخش‌های مختلف جشنواره و رقابت آثار برتر  

جمال رحمتی، دبیر جشنواره، درباره ساختار رقابتی این رویداد توضیح داد: در این جشنواره بخش‌های مختلفی همچون شاهنامه‌خوانی، متون مکتوب و تصویرسازی حضور دارند. در بخش تصویرسازی، 212 اثر به دبیرخانه ارسال شد که از این تعداد، 11 اثر در بخش کودکان، 11 اثر در بخش نوجوانان و 12 اثر در بخش بزرگسالان به مرحله نهایی راه یافته‌اند.  

وی افزود: علاوه بر آثار مسابقه‌ای، 21 اثر دیگر نیز در ورکشاپ قبل از افتتاحیه به این مجموعه اضافه خواهد شد. این آثار در ورکشاپی که با حضور 21 هنرمند برتر تصویرسازی کشور برگزار می‌شود، خلق خواهند شد.  

برگزاری ورکشاپ هفت‌خان رستم؛ تجربه‌ای نو در روایت تصویری شاهنامه  

یکی از برنامه‌های جنبی جشنواره، برگزاری یک ورکشاپ تخصصی تصویرسازی با محوریت هفت‌خان رستم است. به گفته دبیر جشنواره، در این ورکشاپ 21 طراح برتر کشور حضور دارند و هر گروه سه نفره روی یکی از خان‌های هفت‌خان متمرکز خواهد شد. در نهایت، مجموعه آثار خلق‌شده در این ورکشاپ، در قالب یک کتاب منتشر خواهد شد.  

یکی دیگر از جنبه‌های مهم جشنواره، استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی برای گسترش و ترویج محتوای فارسی است. پورابوالقاسم در این رابطه تصریح کرد: بیش از 800 اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده و ما تمام آثار را در قالب یک نمایشگاه مجازی ارائه خواهیم کرد. هدف ما این است که با انتشار این محتوا در فضای دیجیتال، گامی مؤثر در قوام‌بخشی و گسترش زبان فارسی برداریم.  

برنامه‌های آتی جشنواره و چشم‌انداز سال آینده  

در پاسخ به پرسشی درباره آینده این جشنواره، پورابوالقاسم بیان کرد: هدف ما تنها برگزاری یک رویداد سالانه نیست، بلکه می‌خواهیم با استمرار این جشنواره، نسل جوان را با مفاخر ملی خود آشنا کنیم و از تأثیر فرهنگ‌های بیگانه، به‌ویژه فرهنگ کره‌ای، بکاهیم. متأسفانه گرایش برخی جوانان به فرهنگ‌های غیرایرانی افزایش یافته و ما باید با بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادبیات غنی خود، محتوای جایگزینی برای این فضا ارائه کنیم.

پورابوالقاسم با اعلام اینکه در مراسم اختتامیه جشنواره، از استاد فتحعلی بیگی، پیشکسوت عرصه هنرهای نمایشی، تقدیر خواهد شد، افزود: ایشان یکی از سرمایه‌های بزرگ کشور در حوزه ادبیات و هنرهای نمایشی هستند و تقدیر از ایشان کمترین کاری است که می‌توانیم برای ارج نهادن به تلاش‌هایشان انجام دهیم.  

زمان و مکان برگزاری جشنواره  

برنامه‌های جشنواره فردوسی در روز 27 بهمن‌ماه، از ساعت 3 بعدازظهر با ورکشاپ تصویرسازی آغاز و در ساعت 5 عصر، با برگزاری مراسم اختتامیه و اهدای جوایز به برگزیدگان در تماشاخانه سنگلج به پایان خواهد رسید. این جشنواره فرصتی ارزشمند برای علاقه‌مندان به زبان و ادب فارسی و هنرهای تجسمی فراهم کرده تا ضمن آشنایی با آثار برجسته، در فرآیند احیای فرهنگ ایرانی مشارکت کنند.  

جشنواره مجازی حکیم فردوسی، گامی مهم در جهت حفظ و گسترش زبان فارسی در دنیای دیجیتال محسوب می‌شود. این رویداد نه‌تنها به معرفی ظرفیت‌های غنی شاهنامه در میان نسل جوان کمک می‌کند، بلکه با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی، بستری نوین برای تعامل فرهنگی و هنری ایجاد کرده است. برگزاری این جشنواره، نویدبخش آینده‌ای روشن برای حفظ و تقویت زبان و ادبیات فارسی در بسترهای دیجیتال و فرهنگی خواهد بود.