شناسهٔ خبر: 71252726 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: صدا و سیما | لینک خبر

ساخت دستگاه ایرانی ضخامت‌سنج لایه‌نازک با دقت ۲ نانومتری

­متخصصان یک شرکت دانش بنیان موفق شدند، دستگاه ضخامت‌سنج لایه نازک با دقت ۲ نانومتری را برای تامین نیاز‌های صنعتی تولید و به بازار عرضه کنند.

صاحب‌خبر -

­

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، فناوران یک شرکت دانش‌بنیان، تجهیزات پیشرفته‌ای برای تامین نیاز صنعت تولید و به بازار عرضه کردند که  دوربین برای میکروسکوپ‌های الکترونی عبوری تا ضخامت‌سنج لایه نازک از جمله محصولات این شرکت هستند.

مهندس علی صالح پور، مدیرعامل این شرکت گفت: این شرکت با تمرکز بر توسعه دستگاه‌هایی با دقت نانومتری و مقرون‌به‌صرفه، گام‌های بلندی در جهت خودکفایی صنایع داخلی و رقابت در بازار‌های جهانی برداشته است.

وی افزود: ضخامت‌سنج لایه نازک مبتنی بر پراش فرنل یکی از فناوری‌های این شرکت است و این دستگاه که ثبت پتنت آن نیز انجام شده است، با تاباندن پرتو‌های نور در زوایای مختلف به نمونه و تحلیل داده‌های اپتیکی، ضخامت لایه‌های نازک تا دقت ۲ نانومتر را اندازه‌گیری می‌کند.

صالح‌پور افزود:نوآوری اصلی این محصول در ایده تحلیل داده‌ها است، نه پیچیدگی فیزیکی. با مقایسه داده‌های عملی و نظری، نموداری به دست می‌آید که ضخامت نمونه را در نقاط مختلف نشان می‌دهد.»

وی گفت: این دستگاه به‌طور ویژه برای صنایعی که از سامانه‌های لایه‌نشانی (مانند تولید قطعات نیمه‌هادی یا پوشش‌های ضدخش) استفاده می‌کنند، طراحی شده است.

وی افزود: از مزایای کلیدی این دستگاه می‌توان به قیمت حدود ۳ تا ۴ هزار دلاری آن اشاره کرد که در مقایسه با نمونه‌های خارجی، یک چهارم تا یک پنجم هزینه دارد.

مهندس صالح‌پور افزود: «نیازی به میز اپتیکی یا شرایط آزمایشگاهی خاص نیست و نتایج در کسری از ثانیه آماده می‌شود. حتی اپراتور‌های غیرمتخصص نیز می‌توانند از آن استفاده کنند.»

همچنین دومین محصول شاخص این شرکت، رویه‌نگار اپتیکی سطح است که از فناوری تداخل‌سنجی (اینترفرومتری) بهره می‌برد.

 این دستگاه قادر است توپوگرافی سطوح را با دقت ۵ نانومتر ترسیم کند و برخلاف میکروسکوپ‌های نیروی اتمی (AFM)، امکان مشاهده نواحی به وسعت ۱ میلی‌متر مربع را فراهم می‌آورد.

مدیر عامل این شرکت گفت: «AFM تنها پنجره‌های میکرومتری را پوشش می‌دهد، اما دستگاه ما برای سطوحی با زبری بالاتر نیز مناسب است. این ویژگی برای صنایعی مانند هواپیماسازی یا تولید لاستیک که نیاز به بررسی سطوح بزرگتر دارند، حیاتی است.» کاربرد‌های این فناوری فراتر از صنایع سنگین است. به عنوان مثال، در دندانپزشکی برای بررسی کیفیت سطح ایمپلنت‌ها یا در صنایع غذایی برای کنترل یکنواختی سطح شکلات‌ها استفاده می‌شود. قیمت این دستگاه نیز نسبت به نمونه‌های خارجی بسیار پایین‌تر و حدود یک چهارم اعلام شده است.

ارتعاش‌سنج از راه دور: نجات‌دهنده پل‌ها و موتور‌ها

این شرکت در حوزه سلامت سازه‌ها نیز دستگاهی به نام ارتعاش‌سنج از راه دور را توسعه داده است.

این دستگاه با تحلیل الگو‌های نوری ایجادشده بر روی سطوح، ارتعاشات پل‌ها، ساختمان‌ها و حتی موتور‌های صنعتی را اندازه‌گیری می‌کند.

مهندس صالح‌پور گفت:: «این روش یک استاندارد جهانی است و دقت آن برای پیش‌بینی خرابی‌ها کافی است. نمونه نقطه‌ای آن نیز برای مانیتورینگ لحظه‌ای وضعیت موتور‌ها در صنایع نفت و گاز کاربرد دارد.»

دیجیتال کردن میکروسکوپ‌های TEM داخل کشور

در حال حاضر میکروسکوپ‌های الکترونی عبوری متعددی در کشور هستند که برخی از این ابزار فاقد دوربین بوده و ثبت تصویر در آنها به‌روش‌های قدیمی نظیر استفاده از شیت‌فیلم‌های قدیمی عکاسی انجام می‌شود که هم ثبت تصویر زمان‌بر بوده و هم مشکلات زیادی برای کاربر به‌همراه دارد.

این شرکت دانش بنیان طی سال‌های گذشته اقدام به تجهیز میکروسکوپ‌های الکترونی عبوری داخل کشور به دوربین‌های دیجیتال ویژه تصویربرداری از نمونه‌های TEM کرده است.

 این دوربین‌ها با قیمت بسیار کمتر، در حد یک چهارم نمونه خارجی، قابل تهیه است. بخش نرم‌افزاری و رابط کاربری آن نیز توسط مهندسان این شرکت  ساخته شده است؛ بنابراین مزیت دیگر این دوربین‌ها ارائه خدمات نرم‌افزاری است به طوری‌که بنا به نیاز کاربر می‌توان نرم‌افزار رابط کاربری را تغییر داد.

مزیت‌های فناوری‌های این شرکت شامال، دقت در ابعاد نانو و سانتی‌متر که محصولات این شرکت از دقت ۱ نانومتر (برای سطوح حساس) تا سانتی‌متر (برای سازه‌های بزرگ) را پوشش می‌دهند.

سفارشی‌سازی که امکان تطبیق دستگاه‌ها با نیاز‌های خاص صنایع مختلف از دندانپزشکی تا شکلات‌سازی وجود دارد، قیمت رقابتی این دستگاه که با حذف هزینه‌های واردات و تمرکز بر نوآوری، قیمت‌ها تا ۷۵٪ کاهش یافته است، کاربری آسان که نیاز نداشتن به اپراتور‌های فوق‌متخصص، پذیرش این فناوری را در صنایع کوچک و متوسط تسهیل می‌کند.

مدیرعامل این شرکت از پروژه‌های آینده این شرکت نیز گفت: در حال توسعه لیزر اینترفرومتر برای اندازه‌گیری فواصل بسیار طولانی با دقت نانومتری هستیم. همچنین دستگاه اتوکلیماتور برای تنظیم زوایای دقیق در سیستم‌های نوری و ماره پروجکشن برای تحلیل تنش در مواد، از دیگر اولویت‌های ماست.»