به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ برنامه صف اول میزبان سید رضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود تا در خصوص برنامه‌ها و اقدامات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت چهاردهم برای مردم توضیح دهد.
سوال: مهمترین اقدامات و برنامه‌هایی که در این شش ماه گذشته مرور کردید و برنامه‌های پیش رو بفرمایید؟
صالحی امیری: اولین کاری که آغاز کردیم تدوین یک برنامه ۵ ساله است که الان همه استان‌های ما و معاونان درگیر هستند. هر روز تعدادی از استان‌ها در تهران هستند برای تصویب برنامه‌هایشان، هدف ما از این برنامه ریزی که یک هدف برنامه ریزی منطبق با برنامه هفتم است این است که بدانیم امروزدر کجا قرار داریم در میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و بناست در پایان برنامه هفتم، پنج سال آتی به کدام نقطه برسیم و چگونه می‌خواهیم این مسیر را طی کنیم و این نیازمند هم برنامه کیفی و هم کمی است.
برای این که امکان ارزیابی از عملکرد دستگاه‌ها برای مردم وجود داشته باشد، در برنامه هفتم تعهد داریم که صد هتل در سال بسازیم، الان به این سوال پاسخ دهیم که در شش ماه گذشته چه میزان ساخته شده است. در شش ماه گذشته ۴۵ هتل ساخته شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است، حجم زیادی در دست اقدام داریم، بیش از دو هزار و هفتصد طرح با بیش از ۵۷۰ هزار میلیارد تومان هزینه و حدود ۶۵۰ هتل در دست ساخت داریم.
حجم زیادی از این طرح ها در حال ساخت و ساز است که من راجع به آنها توضیح خواهم داد. نکته دوم بحث تعیین اولویت‌های ماست در کار، در حوزه میراث فرهنگی اولویت ما تمرکز بر ثبت و صیانت و مرمت است.
اولویت دوم ما در حوزه میراث فرهنگی، تمرکز بر اجتماعی کردن حوزه میراث فرهنگی است که آوردن میراث فرهنگی در متن زندگی مردم و ایجاد یک رابطه بسیار وسیع بین مردم، خصوصا نسل جوان است، نکته سوم بحث هویت سازی میراث هست در ایران بزرگ ما و این که نسل جوان ما این که دانشجویان ما، دانش آموزان ما و جوانان و مردان و زنان ما نسبت به سرمایه‌های بزرگ میراثی خودشان عشق بورزند و دلبسته و وابسته باشند.
یکی از برنامه‌هایی است که دنبال می‌کنیم و معرفی جذابیت‌های میراث فرهنگی ایران و نکته آخر در اولویت میراث فرهنگی به مفهومی به نام ایران توجه داریم. ما ایران بزرگی داریم، نزدیک به یک میلیون اثر که ۴۱ هزار اثر ثبت ملی شده است، ۲۸ اثرش ثبت جهانی شده است. از همه نقاط ایران در همه ادوار تاریخی و تمدنی ما آثار داریم، من هر روزه در استان‌ها و شهر‌های مختلف هستم، همین دیروز اصفهان بودم و پنجشنبه در کاشان بودم وقتی که شما وارد کاشان می‌شوید کل کاشان موزه است.
هفتصد بنای تاریخی دارد، فقط ۲۲۰ عدد از آنها مرمت شده است، در ماقبل تاریخ تپه سیلک داریم که هزاره سوم قبل از میلاد برمی گردد. آثار دوره ساسانی و سلجوقیان و صفویان و حتی قاجار و کل کاشان در آن آثار بسیار گسترده‌ای است و اصفهان که تمام اصفهان نگین درخشانی است و هر نقطه از اصفهان اگر کاوش کنید اثری از آن جا کشف می‌شود که آن اثر یک شیء نیست، تاریخ و تبار و شناسنامه یک ملت است.
این در حوزه میراث و در حوزه گردشگری تمرکز گذاشتیم روی دو حوزه آسیای میانه و قفقاز و حوزه خلیج فارس.
سوال: اگر موافق هستید در حوزه میراث قدری بیشتر گفت‌و‌گو کنیم و بعد حوزه گردشگری برویم، راجع به نخستین سکونت گاه تمدن بشری صحبت کردید سیلک که جزو محوطه‌های باستانی که سالیان سال است پرونده آن برای ثبت جهانی بررسی می‌شود. مشکلاتی آن جاست، مشابه آن در سایر محوطه‌ها و پایگاه‌هایی که ثبت جهانی است دست به گریبان هستیم، سالیان سال مردم آن جا املاکی خریداری کردند و متعلق به آن هاست و مجوز‌هایی برای ساخت و ساز گرفتند و این حریم‌ها کوچک شده و کوچک شده است و استاندارد‌های سازمان جهانی تا یک حدی اجازه می‌دهد. یکی ازتکالیف برنامه هفتم این معوضات زمین به مالکان داده شود که محوطه‌ها آزادسازی شده و ثبت جهانی شود. در برنامه هفتم که تکلیف است و در بودجه سالهای بعد و برنامه پنج سالهای که تدوین کردید چگونه مشکلات مردم گره گشایی شود و این آثار هویت و تاریخ و فرهنگ کشور ماست، به ثبت جهانی برسد؟
صالحی امیری: نکته مهمی است، ما در بیش از دویست شهر کشور یعنی شهرستان کشور مسئله‌ای داریم به نام عرصه و حریم، عرصه آن محیط اصلی است که تپه، بنا و آثار تاریخی در آن قرار گرفته است و حریم که در حقیقت حفاظت می‌کند این عرصه را. همین مثال زنده‌ای که شما گفتید من هر روز و هر هفته در استان‌ها با این پدیده مواجهم، دو تا نکته کلیدی است و بعد راهکار، یک نکته حق مردم است که موظفیم رعایت کنیم و حقوق مردم و یکی حق حاکمیت است که باید میراث فرهنگی راحفاظت کند. صیانت کند و مرمت کند و به نسل‌های دیگر این را منتقل کند. ما حق نداریم در خصوص میراث فرهنگی نه مذاکره کنیم و نه معامله. وقتی اثر ثبت ملی شد متعلق به ۸۶ میلیون ایرانی است و وقتی اثر ثبت جهانی است یعنی در دنیای امروز این اثر را ثبت کردیم تا دنیا بداند ایران از چنین ظرفیتی برخوردار است.
حق مردم در این جا این است که ما به عنوان دولت و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی بتوانیم مشکلات مردم را حل کنیم، نمونه آخر که این تپه را گفتید در بدو ورود به کاشان با اهالی منطقه سیلک گفت‌و‌گو کردم از این تریبون و به مردم خونگرم و با فضیلت کاشان و اصفهان عرض سلام و ادب دارم و از این که شما حافظ و نگهدار و نگهبان میراث فرهنگی هستید صمیمانه قدرشناسی می‌کنم.
در این جا در حریم در گذشته مجوز‌هایی داده شده است و در عرصه و هم در حریم، گفت‌و‌گو‌هایی با وزیر راه و شهرسازی داشتم، توافقات اولیه انجام شده و همکاران من چند نقطه را در کاشان شناسایی کردند که آنها به عنوان معوض به این عزیزان تحویل بدهیم. بعد بتوانیم که این مجوز‌ها را به آن نقطه منتقل کنیم و در سطح دوم، تکلیف ما خریدن این املاک است برابر آن چیزی که در منطقه عرف است و جاری است.
سطح سوم پیش بینی بودجه‌هایی است که دولت باید هر ساله در تقویم برنامه سالیانه داشته باشد که همین دیروز در شهر اصفهان با رئیس سازمان برنامه و بودجه آقای دکتر پورمحمدی گفتگوی مفصلی داشتیم راجع به مسائل و مشکلات و خوشبختانه ایشان توافق داشتند که در این خصوص افزایش بودجه‌ای برای سال ۱۴۰۴ داشته باشیم.
برای حل مسئله سیلک ما متعهد هستیم که ظرف یک ماه نقطه نظرهای کارشناسی را به استان ابلاغ کنیم و بعد استان موظف است با هماهنگی استانداری و فرمانداری کاشان این کار را دنبال کند. این مسئله مربوط به سراسر کشور است، اما این نقطه را باید تاکید کنم که ما توانایی حل مسئله را در ظرف یک ماه، یک سال نخواهیم داشت، این موضوعی است که چهار دهه گذشته مسئله میراث فرهنگی بود، اما ما یک برنامه ریزی جدید آغاز کردیم که با سرعت بیشتری این مسائل را حل کنیم.
این جا در این تریبون به مردم عزیز در سراسر کشور که در حوزه تاریخی شهرستان زندگی می‌کنند و در منطقه تاریخی زندگی می‌کنند تاکید می‌کنم که دولت حقوق آنها را به رسمیت می‌شناسد و هیچ گاه حقوق مردم تضعیف نخواهد شد و همزمان شما بپذیرید که ما حافظ میراث این ملت و این مرز و بوم باشیم.
سوال: یک نکته دیگر اشاره کردید به موضوعی که برخی از ادارات شما در شهرستان‌هایی است که ارزش ابنیه تاریخی، میراثی، هویتی و صنایع دستی و گردشگری از برخی استان‌ها بالاتر است، به عنوان مثال رتبه بندی اداری فرمانداری‌های ویژه، این تفویض اختیارات به ادارات شهرستان در دستور کار شماست که قدری بین رفت و آمد‌های بین مرکز استان تا آن شهرستان کاهش یافته و ادارات شهرستان‌ها بتوانند با اختیارات بیشتری کار را پیش ببرند؟
صالحی امیری: ما در ابتدای ورودمان بیست و پنج اختیار را از وزارتخانه به استان‌ها تفویض کردیم، این قدم اول بود، تفویض اختیارات به استان‌ها یک سیاست قطعی است که ما در بدو ورودمان بیست و پنج اختیار را واگذار کردیم و به تدریج اختیارات دیگر را واگذار خواهیم کرد.
سوال: به مدیران کل در استان‌ها؟
صالحی امیری: بله در همایش ادارات به استانداران اعلام کردم شفا‌ها و کتبا خواهم نوشت که بخش زیادی از اختیار وزیر را به استانداران تفویض کردیم، اما برخی از مسائل بسیار حساسی است که امکان واگذاری نیست. اینها در سطح ملی دارای شورا‌های عالی هستند که در این شورا‌های عالی راجع به یک حریم و یک عرصه تصمیم گیری شود و مکانیزم‌های تخصصی است که باید در سطح ملی تصمیم گیری شود، آن میزانی که در چارچوب قانون امکان تفویض اختیار باشد هم به استانداران و به مدیران کل تفویض می‌شود و در استان‌ها ۲۵ اختیار تفویض کردیم و در خصوص استانداران در همایش رسمی این تفویض انجام دادم به صورت شفاهی و در آینده نزدیک با محور بندی مشخص کتبا اعلام خواهم کرد.
سوال: از استانداران و مدیران کل به شهرستان‌ها که دارای فرمانداری ویژه هستند و در سطح استان می‌توانند بدرخشند؟
صالحی امیری: دو اصل باید رعایت شود یک قانون و دو تصمیم گیری منطبق بر چارچوب مسائل ملی، بنابراین در خصوص واگذاری اختیارات از استان‌ها و شهرستان‌ها نیازمند مطالعه است.
سوال: در خصوص گردشگری در چند وقت اخیر شما سفر‌های متعددی به حوزه آسیای میانه و قفقاز داشتید و سفر رئیس جمهور به تاجیکستان نوید حوزه گردشگری نوروز و ارتقای به همه مردم فارسی زبان بخشید، از طرفی حوزه خلیج فارس و سفر‌های متعددی در حوزه عربستان و عراق داشتید. اهدافتان از این سفر‌ها چیست و دنبال چه فضای جدیدی برای گردشگری کشور هستید؟
صالحی امیری: راجع به میراث تاکید کنم، من از آموزش و پرورش، آموزش عالی، نخبگان و همه کسانی که دلبسته ایران زمین هستند خواهش کنم این حجم از آثار میراثی که عامل غرور و افتخار نسل جوان ماست، آن را به جوانان معرفی کنم.
من باورم این است که ایران ما ناشناخته است و این ظرفیت بزرگ و مخازن عظیم که در زیرزمین است هنوز برای فرزندان ما در مدرسه و در دانشگاه و در جامعه شناخته شده نیست و معرفی این آثار در کتب درسی، در واحد‌های دانشگاهی لازم است. اگر بتوانیم از این ظرفیت بزرگ آن گونه‌ای که شایسته است، با جذابیت‌هایی که کار هنری است، به جامعه معرفی کنیم، باور کنید بخش زیادی از جوانان انگیزه مهاجرت پیدا نخواهند کرد، باور این است که تعلق به ایران، دلبستگی به ایران باید در نسل جدید تقویت بشود.
باید بدانند که این سرزمین، سرزمین رمز‌ها و رازهاست، باید بدانند هیچ جای دنیا این ظرفیت افتخارآمیز در خودش ندارد و نیازمند کار فرهنگی است و به عنوان ارتباط میراث با متن زندگی جامعه یاد می‌کنیم و دعوت می‌کنم که ازهمه نخبگان و کسانی که دلبسته این سرزمین هستند ما را یاری دهند در این ارتباط تنگاتنگ جامعه با میراث و میراث فرهنگی، هدفگذاری کردیم اولویت‌هایمان منطبق با واقعیت‌هایی که در آن قرار گرفتیم.
واقعیت‌های منطقه‌ای و بین المللی و تحولاتی که شما و ملت عزیز ما مطلع هستید. ما اولویت اولمان حوزه نوروز قرار دادیم که با پیوستن مغولستان امسال به حوزه نوروز سیزده کشور حوزه نوروز دارند. در تاجیکستان سه هفته قبل با ریاست جمهور بودیم. اجتماعات مختلف برگزار شد و برای تاجیک‌هایی که ایران را خیلی‌ها خوب می‌شناسند و خیلی‌ها بهتر از ایرانی‌ها آن جا را می‌شناسند، همه تاجیک‌ها وقتی با ایرانی مواجه می‌شوند شروع می‌کنند به شاهنامه و به حافظ و به سعدی خواندن، خیابان‌های شهر، خیابان حافظ، سعدی و خیابان فردوسی و خیابان رودکی است.
من آن جا شعار یک ملت و دو دولت را مطرح کردیم، حوزه نوروز یک ملت هستند ولی چند دولت، باید بتوانیم این عنصر بزرگی و عنصر برتری فرهنگ ایرانی در حوزه نوروز گسترش دهیم.
چون آنها همه دلبسته فرهنگ این سرزمین هستند، همه مشاهیر ما و بزرگان ما در این سرزمین سیزده گانه شناخته هستند، نا آشنا نیستند، خوشبختانه اکثریت اینها حوزه اسلامی هم هستند.
اما یک نکته مهم دارد که ما در حوزه آسیای میانه و قفقاز کوتاهی کردیم، حوزه بسیار بزرگی است حوزه نوروز چرا نباید سالیانه میلیون‌ها نفر از این حوزه گردشگر داشته باشیم. در این شش ماهه به آذربایجان، گرجستان و تاجیکستان سفرکردیم و به مقامات ارشد گفت‌و‌گو و سازوکار‌های جدید آغاز کردیم و سفر آخر به همراه رئیس جمهور در تاجیکستان بود، رئیس جمهور تاجیکستان، مقامات تاجیکستان حد اعلای پذیرایی را وزرای جمهور وهمراهان داشتند و احساس یک نوع شادی و شعف داشتند.
همین الان هفته بعد وزیر گردشگری تاجیکستان میهمان ماست توافق کردیم تعداد گردشگر از هشت هزار و سیصد نفر به صد هزار نفر افزایش یابد و روادید را کامل قطع کردیم و درگذشته تردد تاجیک‌ها فقط به تهران مجاز بود و بالعکس به دوشنبه و این را به همه نقاط تاجیکستان گسترش دادیم و هر تاجیک از سراسر تاجیکستان به هر نقطه ایران می‌تواند سفر کند و این وضعیت را با آذربایجان داریم و آذری‌ها همراهی خوبی نشان دادند و در آینده نزدیک شاهد تحولی در حوزه گردشگری و حضور گردشگران حوزه نوروز، آسیای میانه، قفقاز به ایران خواهیم بود.
حوزه دوم، حوزه خلیج فارس قرار دادیم و همسایگان مسلمان ما، عراق بزرگترین ظرفیت گردشگری را در ایران به خودش اختصاص داده است، سه میلیون عراقی درایران حاضر می‌شوند و مقصد اول شان مشهد است و مقصد دوم شان تمام ایران است و معمولا گردشگر عراقی همیشه برای چند مقصد به ایران سفر می‌کند.
مقصد اول را امام رضا (ع) قرار می‌دهند برای این که به اهل بیت (س) متوسل شوند چنانچه ما مقصد اولمان کربلا و نجف است و به اهل بیت متصل می‌شویم ولی مقصد دومشان شمال و اصفهان و شیراز و کیش است. عربستان را داریم و کویت و بحرین که شیعیان این منطقه و کل منطقه مسلمان حوزه خلیج فارس علاقه‌مند به ایران هستند، خوشبختانه پرواز‌هایشان آغاز شده است و روزانه پرواز‌های عربستان در مشهد فرود می‌آید.
پرواز‌های کویت هفته‌ای چهار و پنج پرواز به مقصد مشهد دارند، در آستانه یک جهش در روابط توسعه روابط گردشگری با حوزه خلیج فارس هستیم. حوزه بعدی هم همسایگان هستند؛ ترکیه و پاکستان، بنگلادش و حوزه بعدی چین که چینی‌ها باید بیشتر به ایران تردد کنند و نیازمند کار چینی‌ها هستیم.
سوال: هندی‌ها، با جمعیت گسترده‌ای که می‌توانند تاثیرگذار باشند؟
صالحی امیری: جزو اولویت‌های خودمان قراردادیم و به شدت در حال رایزنی هستیم، یک چین، دو روسیه و سه هند، چینی‌ها عالی‌ترین سطح روابط اقتصادی را با ما دارند، در حوزه گردشگری نیازمند یک تغییر سیاست هستند، تا ما شاهد حضور بیشتری گردشگران چینی در ایران باشیم، الان سالیانه شصت هزار نفر گردشگر چینی داریم، در حال رایزنی و گفت‌و‌گو هستیم که این را.
سوال: آیا فعالان اقتصادی جزو این حوزه گردشگری هستند؟
صالحی امیری: تعریف جهانی که دنبال می‌کنیم هر کسی که به مقصد کشور دیگری، یک شب اقامت حضور دارند، آن گردشگر محسوب می‌شود و گردشگر تجاری با گردشگر تجاری با سیاحتی و حتی با سلامت اینها قابل تجمیع است، اما راجع به هند هم اشتراکات بسیار فرهنگی بالایی است و یکی از اهداف ما چین است و نشست‌های مستمر با سفرای این کشور‌ها داریم. اهداف سه گانه در منطقه تاکید کردم که چین، روسیه و هند است و روی پاکستان سرمایه گذاری جدی نکردیم.
اخیرا یک هیئت از صاحبان آژانس و تورگردان‌ها به همراه استاندار آذربایجان و خراسان رضوی به کراچی رفتند و توافقاتی آن جا انجام شد و در حال تلاش هستیم که جمعی از افراد صاحب نفوذ از هند، پاکستان و بنگلادش دعوت کردیم که به ایران بیایند و جذابیت‌های ایران را به این سه کشور معرفی کنند.
در آسیا دنبال اندونزی یا مالزی هستیم، دو کشور مسلمان دراین حوزه به شدت به ایران علاقه‌مند هستند و تعلق زیادی به ایران دارند که این هم از ظرفیت‌هایی است مغفول مانده است و روی آن تمرکز داریم و بعد سایر حوزه ها، اما ما برای جذب گردشگر به جای این که در داخل بنشینیم و دنبال گردشگر بگردیم باید با ایجاد فرصت ها، جذابیت‌ها و معرفی ایران در دنیا به دنبال گردشگر بگردیم. گردشگری به سه مفهوم ارتباط نزدیک دارد، که اول جذابیت است، در جذابیت براساس مطالعات بانک جهانی ما هفتم هستیم و مطالعات خودمان نشان می‌دهد که ما جزو سه کشور جذاب دنیا هستیم و در حوزه زیرساخت ما وضعیت متوسطی داریم.
سوال: شاید میانه رو به ضعیف بگوییم بهتر باشد؟
صالحی امیری: ما ۴۵۵ هزار تخت داریم، ما هزار و ۴۳۵ هتل داریم و سه هزار و پانصد اقامت گاه که همان بومگردی است داریم و در مجموع در کشور ۱۸ هزار و ۴۳ مراکز هتل، اقامتی و گردشگری داریم که این حجم وسیع نیازمند تقویت است و خوشبختانه در این جا تشکر می‌کنم از همه سرمایه گذارانی که با عشق به ایران و علاقه مندی در حال سرمایه گذاری هستند. من که با شما الان صحبت می‌کنم ببینید ما سرمایه‌گذارانی داریم که حداقل هزار میلیارد تومان در زیرساخت‌های گردشگری سرمایه‌گذاری کردند. همین اخیراً من شمال بودم در منطقه نوشهر یک سرمایه‌گذار خوشنامی با سرمایه‌گذاری ۸۰۰۰ میلیارد تومانی هتلی را ساخت ۳۰ طبقه ۵۱۵ سوئیت ۱۱۰ هزار متر بنا در ۱۰ هکتار زمین از این نمونه اگر بخواهم مثال بزنم می‌توانم صد‌ها مثال بزنم مجموعه کشور در حال تلاش است که خودش را آماده کند برای ۱۵ میلیون گردشگر الان آمار ما در پارسال حدود ۶ میلیون و ۳۸۰ هزار گردشگر بود خوشبختانه در ۱۰ ماهه اول سال ما به مرز سال قبل رسیدیم بنابراین امسال از مرز ۷ میلیون عبور خواهیم کرد در حقیقت بهمن و اسفند این ظرفیت اضافه خواهد شد و ما پیش بینی مان این است که از مرز ۷ میلیون عبور کنیم.
این را فراموش نکنید که ما در شرایطی هستیم که دنیای غرب رسانه‌های بزرگ بیگانه تمام توانشان را گذاشتند برای ایران هراسی یعنی فضاسازی عجیبی دنیا انجام می‌دهد، هزینه می‌کند، تولید محتوا می‌کند برای اینکه ایجاد دغدغه و نگرانی و هراس کند در افکار عمومی جهانیان که ایران ناامن است. بعد از آن عنصر جذابیت و عنصر زیرساخت ما امنیت را مطرح می‌کنیم و داریم به دنیا می‌گوییم که ایران امن است واقعاً ایران ما امن است نسبت به همسایگانمان قطعاً امن‌تر است، اما یک هزینه سنگین استکبار جهانی دارد انجام می‌دهد که ایران را ناامن نشان بدهد و تصویر ایران را کدر و خاکستری نشان بدهد ما متاسفانه در اینجا کارآمدی لازم را برای خنثی سازی این ایران هراسی نداشتیم، برنامه‌ریزی که انجام دادیم با حمایت مالی که سازمان برنامه و بودجه انجام داد با مجموعه حمایت‌هایی که ما انتظار داریم، صدا و سیما و همه نهاد‌های ذیربط داشته باشند ما را کمک کنند تا بتوانیم این ذهنیت ناحق ایران هراسی را از ذهنیت جهانی پاک کنیم چرا من می‌گویم ذهنیت نا ثواب، چون ۸۵ درصد گردشگرانی که به ایران می‌آیند و برمی‌گردند تصویر اولیه ورودشان با تصویر دومشان کاملاً متفاوت و این آمار مطالعات میدانی است در خروج اعتراف می‌کنند در آمدن به ایران دارای یک ذهنیت و دغدغه بودند، اما در بازگشت ایران را امن و زیبا و جذاب دیدند.
سوال: با این همه تنوع حوزه‌های مختلفی که مورد علاقه گردشگران است آقای دکتر میان فرمایشات شما اشاره‌ای به بخش خصوصی را شنیدم و دو سه مثالی که حضرت عالی فرمودید به هر حال بخش خصوصی نیاز به مشوق دارد نیاز به تسهیلات دارد نیاز به یک دلگرمی و یک آغوش بازی دارد که بیاید و سرمایه‌اش را در این حوزه پیاده‌سازی کند و بهره‌بردار شود بفرمایید برای تسهیلگری جذب سرمایه‌های بخش خصوصی چه اقداماتی در دستور کار دارید اگر خبر خوبی برای این عزیزان دارید بفرمایید تا اینها تشویق شوند و بیایند در حوزه میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سرمایه‌گذاری کنند؟
صالحی امیری: من وظیفه دارم از همین تریبون به همه سرماگذاران بزرگ و خرد در سراسر کشور ادای احترام کنم سرمایه باید تقدیس شود و سرمایه‌گذار باید قدردانی شود تا زمانی که سرمایه تقدیس نشود و سرمایه‌گذار قدردانی نشود ما شاهد تحول در گردشگری نخواهیم بود. خوشبختانه امروز ما شاهدیم که بخش زیادی از سرمایه‌گذار‌ها به این حوزه وارد شدند ما سه کار را دنبال کردیم اولاً در اولویت سه گانه وزارتخانه بحث توجه به حمایت همه جانبه از سرمایه‌گذار را در دستور قرار دادیم و رفع موانع سرمایه‌گذاری را به عنوان یک اولویت قرار دادیم.
سوال: چه موانعی مهمترین موانعشان چیست بعضی‌ها درگیر بروکراسی‌های اداری خیلی سفت و سخت می‌بینند خودشان را و واقعا خسته می‌شوند؟
صالحی امیری: مهمترین دغدغه‌شان بروکراسی ناکارآمد است برای مجوز‌ها این عزیزان با بیش از ۲۰ دستگاه درگیر می‌شوند یک بخشش مربوط به حوزه کشاورزی است و تبدیل اراضی کشاورزی است بخشی مربوط به اشتراکات آب و برق و گاز از بخشی مربوط به حوزه راه و مسکن و شهرسازی است بخشی مربوط به حریم رودخانه‌ها و حریم دریا‌ها است و مجموعه مشکلات باید به عنوان موانع موجود برداشته شود یک خبر خوب هم من به سرمایه‌گذار‌ها عرض کنم شخص رئیس جمهور محترم و معاون اول در دیدار با سرمایه‌گذاران تاکید کرده‌اند که حتماً این موانع را بر خواهیم داشت همین اخیراً خوزستان بودیم به همراه رئیس جمهور محترم به مردم خونگرم خوزستان عرض سلام و ادب دارم و از مهمان نوازی شما از ریاست محترم جمهور اعضای دولت صمیمانه تشکر می‌کنم. ۱۱ وزیر و عضو کابینه به همراه رئیس جمهور به سراسر استان رفتیم چالش‌ها و مشکلات شناسایی شد رئیس جمهور اولویت اول خوزستان را گردشگری اعلام کردند فرمودند باید این موانع رفع شود حتی به صورت ناشناس شبانه به ساحل کارون رفتند و از منطقه کارون بازدید داشتند.
تمام خوزستان می‌تواند ظرفیت بزرگی برای گردشگری باشد هم دریا محور است هم ساحل و هم طبیعت و هم منابع میراثی بزرگ ما در آنجا چغا زنبیل را داریم ما در آنجا شوش را داریم که ادامه هخامنشی شوش است و پرسپولیس است در آنجا صد‌ها اثر بزرگ میراثی داریم همه حوزه‌های ممکن را در خوزستان ما تجمیع داریم هم گردشگری و هم صنایع دستی و هم میراث لذا ما باید دعوت کنیم، سرمایه‌گذار‌ها را به این منطقه تا الان نگاه‌ها به فولاد و مس بود که همه سخت‌افزار است، اما دولت و شخص رئیس جمهور تاکید دارند بر توسعه حوزه‌های گردشگری. دو سه کار انجام داده‌ایم اول اینکه بانک مرکزی اینجا تشکر کنم پذیرفته که تسهیلاتی را برای تکمیل طرحهای نیمه تمام تخصیص دهد ما طی چند جلسه توافقاتمان را انجام دادیم اگر ان‌شاءالله اتفاق خاصی نیفتد طی هفته آتی این هماهنگی که ما داشتیم رسماً اعلام خواهیم کرد بانک مرکزی تقبل کرده که در مرحله اول ۱۰ هزار میلیارد تومان را به عنوان تسهیلات در اختیار ما قرار بده. نشستی داشتیم و گفتگوی خیلی سازنده‌ای داشتیم چندین جلسه با آقای غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی و معاونانشان توافق کردیم که ارقام خیلی خوبی را برای تسهیلات تخصیص بدهند.
مجموعه این ها وقتی وارد فضای هتل‌ها، زیرساخت‌ها، بوم گردی‌ها و اقامتگاه‌ها شود اقدامات بزرگی شکل می‌گیرد همه این آمار و ارقام الان نزد من هست می‌خواهم بگویم که ما الان در چه وضعیتی هستیم آن چیزی که ما برای سرمایه‌گذارمان باید انجام بدهیم دو تا اقدام اساسی است یک برداشتن موانع و دومی مشوق‌ها است. در برنامه هفتم یک مشوق خیلی خوبی ایجاد شد و خوشبختانه الان آیین نامه‌اش در دستور دولت است انشاالله در روز‌های آتی تصویب خواهد شد آن هم ساخت مجتمع‌های ترکیبی است، یعنی سرمایه گذار می‌تواند با یک سرمایه‌گذاری، سه طبقه تجاری بسازد، ۱۰ طبقه مسکونی یا اداری بسازد، ۱۰ طبقه یا ۲۰ طبقه هم بالایش هتل بسازد این در دنیا مرسوم است برای اینکه ساخت هتل به صرفه باشد. مجوز مجتمع‌های ترکیبی می‌دهند یعنی هم تجاری هم اداری و هم هتلینگ من در یک کشوری در یک سفر یادم هست که طبقه بیست و ششم طبقه لابی هتل بود که از آنجا به بالا هتل بودیم طبیعی است در دنیا.
من از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و از رئیس محترم مجلس شورای اسلامی که به شدت مدافع این طرح بودند تشکر می‌کنم این قدم بزرگی است که بسیاری از این دغدغه‌های سرمایه‌گذاری را رفع خواهد کرد و اتفاق سوم این هست که مجموعه برنامه هفتم واردات تجهیزات اساسی برای هتل‌ها را با گمرک صفر مجوز داده که هتل‌های ۵ ستاره و ۴ ستاره و مراکز بزرگ اقامتی بتوانند تجهیزات خارجی که بتواند استاندارد بین‌المللی داشته باشد و گردشگر خارجی را در خودش جای بدهد را بدون پرداخت عوارض و گمرک به ایران وارد کنند.
سوال: آقای دکتر به هر حال صنایع دستی یکی از ظرفیت‌های مهم کشور عزیز ما هست حدوداً نزدیک به ۳۰۰ گونه مختلف صنایع دستی داریم که نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر در این حوزه مشغول به فعالیت هستند و ۲۲۶ میلیون یورو هم که آورده ارزی این عزیزان است چند نکته را مورد توجه قرار بدهید حضرتعالی یکی اینکه در تکلیف برنامه هفتم ارتقا این ۵۰۰ هزار نفر به نزدیک به یک میلیون نفر دیده شده و ارتقاء این ۲۲۶ میلیون یورو به ۴۹۰ میلیون یورو درآمد ارزی هفته بعد هم شما هم میزبان نمایشگاه بزرگ جهانی گردشگری خواهید بود چقدر بنا دارید به حوزه صنایع دستی کمک کنید و ورود کنید و حمایت کنید ما خیلی از این استادکاران و خیلی از این هنرمندان صنایع دستی را می‌بینیم که هنوز بیمه نیستند، هنوز حمایت شاخصی ازشون صورت نگرفته چه برنامه‌هایی در دستور کار جنابعالی هست؟
صالحی امیری: اولاً من راجع به صنایع دستی باید عرض کنم ببینید آمار رسمی نشان می‌دهد که یک میلیون و ۵۷۰ هزار نفر در کشور فعال حوزه صنایع دستی هستند.
سوال:یعنی عدد ۵۰۰ هزار نفر ما درست است؟
صالحی امیری: درست است ما به عنوان وزارتخانه به صورت تخصصی ۵۷۰ هزار نفر را مجوز داده‌ایم که اینها ثبت نام شده‌اند و کاملاً اطلاعاتشان متمرکز وجود دارد.
سوال: شناسنامه دارند یعنی؟
صالحی امیری: دقیقاً سالی ۱۰۰ هزار نفر باید اشتغال ایجاد کنیم ولی با ضریب رشد ۸ درصد در برنامه ۵ ساله اینکه ما چه میزان الان صادرات داریم آمار نادقیق است به دلیل اینکه ارزیابی ما بالای ۵۰۰ میلیون دلار است به این دلیل که گزارش رسمی گمرک ۲۲۴ میلیون یورو را ذکر می‌کند، اما ما بیش از این میزان به صورت چمدانی صادرات داریم، چون افراد مجاز هستند در چمدان‌هایشان بخشی از این صنایع دستی را با خودشان همراه کنند از قالیچه و فرش گرفته تا آثار زیبای کار دست از اصفهان و شیراز و از سراسر ایرا. ما باید ذهنیتمان را درباره صنایع دستی باید عوض کنیم خیلی‌ها فکر می‌کنند مثل گذشته‌های دور، صنایع دستی یک چیز حاشیه است که یک عده مشغولند یک گوشه نه دیگر گذشت امروز صنایع دستی یک صنعت است و در حال رقابت است با سایر صنایع ما در زاهدان بودیم یک خانمی شیرزنی در حاشیه شهر زاهدان ۶۰۰ نفر را مشغول کرده در کارگاه خودش و سوزن دوزی بلوچ را آنجا فعال کرده و صادرات دارد به اروپا، اما اکثر صادراتش چمدانی است.
برای موانع و مشکلات ارزی که ما در کشور داریم بنابراین حجم تولید آنچنان افزایش پیدا کرده و جذاب شده که نگاه‌ها را تغییر می‌دهد من همین دیروز در اصفهان در اتاق بازرگانی اصفهان دیدار داشتم با سرمایه‌گذاران و جامعه بزرگ هتلداران و آژانسداران و راهنمایانی که از همین جا بهشون عرض سلام و ادب دارم در پایان این نشست که من برای عزیزان گفتگویی داشتیم و هم شنونده بودم و هم سخنران بودم، یک رونمایی انجام شد از یک کار دست یک هنرمند اصفهانی که بسیار زیبا بود من ازشون سوال کردم ارزش این اثر شما را چقدر گذاشته‌اید برای فروش گفتن ۱۴ میلیارد تومان.
سوال:چی بود این اثر؟
صالحی امیری: یک گلدان نقره. در نمایشگاه تهران ما بیش از ۱۲۰۰ تولید کننده صنایع دستی که صاحب کارگاه هستند و صاحب نام هستند و برند هستند حضور داشتند من از بسیاریشون که سوال کردم اظهار رضایت کردند از فروششان و یک هنرمند اصفهانی باز یک گلدانی آورده بود به نمایش که من آنجا رونمایی کردم و سوال کردم پایه قیمتی که گذاشته‌ای چقدر است گفت یک و نیم میلیارد لذا تصویرمان را نسبت به صنعت صنایع دستی باید تغییر بدهیم. صنایع دستی واردمرحله و فضای جدیدی شده که می‌تواند یکی از منابع پردرآمد باشد برای ایران در صادرات، اما ما باید سه مشکل را حل کنیم اولی بحث امنیت شغلی است، امنیت شغلی همان به فرمایش شما بیمه است در خصوص بیمه تعداد زیادی بیمه شده‌اند و تعداد زیادی هم نشده‌اند مشکل اینجاست که یک اختلاف حقوقی وجود دارد که می‌گویند کارگاه‌هایی که چند نفر را مشغول می‌کنند موظف هستند به بیمه.
بر اساس قوانین بیمه که کارگاه‌ها باید کارکنانشان را بیمه کنند یک بخش هم که ما فکر می‌کنیم که باید همه هنرمندان را بیمه کنیم، موانع بودجه‌ای داریم همین هفته گذشته و هفته قبل جلساتی را در ریاست جمهوری در مجموعه دولت و در کمیسیون‌های مختلف الان در حال برگزاری است برای حل مسئله بیمه هنرمندان صنایع دستی، دولت کمک زیاد کرد ولی تسهیلات هم زیاد سوال می‌شود آمار ما می‌گوید که بیش از ۱۱۶۰ میلیارد تومان تسهیلات را سال جاری تاکنون ما به هنرمندان و کارگاه‌ها و صنعتگران حوزه صنایع دستی پرداخت کرده‌ایم ولی بسیار رقم در مقابل تقاضا ناچیز است من همین الان که در کاشان بودم از بازارچه بزرگ صنایع دستی بازدید کردم و با همه هنرمندان آنجا مستقیم صحبت کردم کار‌های بسیار زیبایی دارد انجام می‌شود.
سوال: پایتخت نساجی سنتی جهانی هم که ثبت شد؟
صالحی امیری: بله نکته اول بحث امنیت شغلی است و نکته دوم بازاریابی است. ببینید تولید یک چیز است بازار یک چیز دیگر. ما باید یک نظام بازاریابی فعال را برای صنایع دستی شکل بدهیم که بتواند از تولید کننده این را بیاورد در بازار بازاریابی کند و به فروش برساند. ما به این می‌گوییم زنجیره ارزش و سطح سوم صادرات است ما در صادرات الان مشکل داریم خوشبختانه با دستور و تاکید ریاست محترم جمهور و هم با تاکید معاون اول محترم به وزارت اقتصاد به بانک مرکزی و همکاری که اینجا باید و از این تریبون تشکر کنم شخص آقای دکتر فرزین و بانک مرکزی اعتقاد به این حوزه دارد و کمک مستقیم می‌کند و هم شخص آقای دکتر همتی در وزارت اقتصاد باید در بحث ارز صنایع دستی بتواند تنفس داشته باشد و ببرد بفروشد و ارزش را بیاورد و یا باهاش مواد اولیه خرید کند. دوم باید موانع تبادل ارز را برداریم الان این اثر وقتی صادر می‌شود نیازمند این است که پولش منتقل شود در فضای فعلی با سختی زیادی این کار همراه است که فرصت نیست من آن را تشریح کنم ما این سه مانع را امنیت شغلی، بازاریابی داخلی و صادرات را باید از مسیر صنایع دستی برداریم آن وقت صنایع دستی ایران یک جهش بزرگی خواهد داشت تعهد ما در پایان برنامه یک میلیارد دلار است ولی من از همین تریبون عرض می‌کنم اگر موانع برداشته شود حتماً این ارقام بزرگتر هم خواهد شد.
سوال: آقای دکتر آیا می‌شود با کمک بخش خصوصی همین ابنیه تاریخی و فضای زیبای گردشگری را این تعامل با صاحبان صنایع دستی برقرار شود که اینها زیر این چتر حمایتی آنجا محصولاتشان را حتی عرضه کنند آیا به این سمت رفته‌اید که ترکیبی از گونه‌های مختلف را فعالان حوزه گردشگری را کنار هم قرار بدهید، اینها با هم هم افزایی خواهند داشت و هم به رشد یکدیگر کمک خواهند کرد؟
صالحی امیری: خیلی خوشحالم که شما وارد حوزه تخصصی شدید بله ما یک سیاست دائمی و ابلاغیه رسمی داریم، صنعتگران صنایع دستی ما مجاز هستند در همه مراکزی که معمولاً در حاشیه بنا‌ها و آثار میراثی است فروش صنایع دستی داشته باشند، اما ما یک نیاز مهم‌تری داریم و آن این است که ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی در سراسر کشور هر شهر باید یک فروشگاه و یک نمایشگاه عرضه صنایع دستی داشته باشد که وقتی که گردشگران داخلی مردم ایران مثلاً شما می‌روید به لاله‌جین در همدان، شهر لالجین ثبت جهانی شده، شهر سفال از هر آنچه که زیبایی را که یک انسان می‌تواند خلق کند شما در لالجین می‌بینید و با این سفال دارند بازی می‌کنند. ۴۰۰ کارگاه سفال در شهر لالجین الان فعال است، هر فروشگاهی می‌روید پشتش یک تولید کننده دارد کار می‌کند الان سفال لاله جین جهانی شده، اما نیازمند این هست که حمایت شود و بتواند آن را عرضه کند ما فکر می‌کنیم که این کار از طریق بازارچه‌هایی که ایجاد می‌شود کمک می‌کند. یک بحث دیگر هم بحث مرز است ما با کشور‌های مختلف در حال گفت‌و‌گو هستیم، استانداران هم تاکید کرده‌اند از همین تریبون هم از همه استانداران استان‌های مرزی خواهش می‌کنم که با استان‌های همجوار گفت‌و‌گو کنند بازارچه‌های مرزی صنایع دستی را فعال کنند، بازارچه‌های صنایع دستی مرزی یکی از آن عناصر اشتغال زا است و فعال کننده روابط بین کشور‌ها است و من این را عرض کنم هنرمندان صنایع دستی در ایران زمین هم خالق و هم هنرمند هستند و هم مظلوم و نیازمند حمایت هستند ما شما را درک می‌کنیم و متعهد هستیم به پیگیری و حل مشکلات شما.
سوال: آقای دکتر بحث موزه‌ها هم موضوع بسیار مهمی است الان بسیاری از موزه‌های ما با این همه اشیایی که هم دارد از مطالبات ملت ایران برگشت داده می‌شود به کشور عزیزمان و هم بسیاری از اشیایی که قابلیت عرضه در موزه‌ها را دارند، اما فضای مناسبی برای عرضه آنها نیست بسیاری از اشیا را می‌بینیم که در مخازن دارند نگهداری می‌شوند برای هویت بخشی و گونه‌های مختلفی که می‌شود در آن حوزه موزه‌ها ایجاد کرد نه فقط به شی و آثار تاریخی بپردازیم چه برنامه‌ریزی دارید برای تقویت حوزه موزه‌ها؟
صالحی امیری: ببینید من یک آماری بدهم ما، چون سرزمین میراث فرهنگی هستیم هر جغرافیایش میراث مصوبه مجلس در برنامه هفتم که ابلاغ هم شده هر شهر شعار ما هم هست هر شهر یک موزه الان ۸۴۵ موزه در ایران داریم که اینها بخش زیادی در اختیار دستگاه‌ها است در اختیار ادارات است که برای خودشان موزه خصوصی دارند و حدود ۱۵۵ موزه که الان با شما صحبت می‌کنم در حال ساخته است و همه شهر‌ها که می‌رویم یکی از بحث‌ها با شهرداران با مقامات استانی این است که یا به صورت مشترک یعنی بخشی را ما هزینه کنیم بخشی را از منابع استانی یا خیرینی که علاقه مند هستند به ساخت موزه به عنوان یک بنای تاریخی در آن شهر از خودشان اثر بگذارند.
الان که من با شما صحبت می‌کنم دیروز در اصفهان ما بازدید داشتیم از ریز بافت، ریز بافت حدود هفت هکتار زمین در قلب شهر اصفهان است در بهترین نقطه آنجا تصویب شده که این بنای موزه بزرگ ایران زمین باشد در اصفهان شخصی سرمایه‌گذار مراجعه کرد به ما که حاضر است تا ۳۰۰۰ میلیارد تومان برای ساخت این موزه سرمایه‌گذاری کند و سرمایه‌گذار‌های دیگر یعنی موزه یکی از آن عناصر و المان‌های اصلی فرهنگی است که باید در جامعه گسترش پیدا کند تا همگان دسترسی شان برای دیدن جذابیت‌های آن شهر برایشان فراهم شود از فیروزآباد گرفته که یک شهر بزرگی است در منتها الیه فارس، اما ۱۱۹ اثر تاریخی دارد و مردم آن تقاضای موزه دارند تا اقصی نقاط ایران که من الان فرصت نیست توضیح بدهم بنای ما این است که بتوانیم در سال آتی هر سال حداقل ۳۰ موزه را بسازیم با مشارکت مردم و بخش خصوصی این را افتتاح کنیم و در مجموع ۳۵۰ بنا را ما در یک سال گذشته مرمت کرده‌ایم، اما باید از مردم کمک بخواهیم و تنها در توان دستگاه‌ها نیست.