جوان آنلاین: موضع رئیسجمهور امریکا که بعد از طرح کوچاندن مردم غزه، از طرح تأملبرانگیز «مالکیت» امریکا بر این باریکه صحبت کرده، جهان را به واکنش وادار کرد. اگرچه نگاه دونالد ترامپ با استقبال و کف زدن اسرائیلیها روبهرو شد، اما نه تنها حماس و سفیر فلسطین در سازمان ملل به شدت بر آن خط بطلان کشیدند، حتی در داخل امریکا نیز با واکنش روبهرو شد: «این یک معامله املاک و مستغلات برای آنها نیست.»
ملاقات بنیامین نتانیاهو با دونالد ترامپ در کاخ سفید، اولین دیدار رسمی دیپلماتیک ترامپ در دومین دور ریاستجمهوری ترامپ را به یکی از جنجالیترین دیدارهای ریاستجمهوری تبدیل کرد؛ دیداری که بعید است واکنشها به آن، با حجم واکنشها به یک رئیسجمهور امریکا قابلمقایسه باشد. این اظهارات بلافاصله واکنش ریاض را به دنبال داشت. وزارت خارجه عربستان اعلام کرد که شاهزاده محمد بنسلمان تأکید کرده است که عربستان از تلاش خستگیناپذیر برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی دست نخواهد کشید. در بیانیهای که به همین منظور منتشر شده بر این نکته تأکید شد که ریاض بدون کشور مستقل فلسطینی روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار نخواهد کرد. ترامپ در بخش دیگری از اظهارات خود به تحولات باریکه غزه هم اشاره داشت و درباره حماس و توافق آتشبس هم گفت: «درحال سر و کله زدن با آدمهای پیچیدهای هستیم، اما قطعاً به توافق خواهیم رسید. ما میتوانیم به توافق برسیم. موارد بسیار زیادی وجود دارد که میتواند مخرب باشد، اما میتوانیم به توافق برسیم.» در شرایطی که فلسطینیان درحال بازگشت به سراسر غزه هستند، رئیسجمهور امریکا درباره دستیابی به توافقی برای «اسکان دائمی» فلسطینیان ابراز علاقه کرد و گفت: «من درباره خروج آنها از غزه برای همیشه صحبت میکنم. شرایط در غزه بسیار خطرناک است. باید آن را بازسازی کنیم. چیزی جز خرابی و مرگ در غزه وجود ندارد. امیدوارم فلسطینیان بهدنبال بازگشت به غزه نباشند. فلسطینیان در غزه باید به کشورهایی فراتر از اردن و مصر بروند. اگر بازگردند، شرایط مانند گذشته خواهد بود. امیدوارم آتشبس شروع صلحی ادامهدار باشد تا کشتار پایان یابد.» رئیسجمهور امریکا همچنین از قصد «مالکیت» بر غزه و تبدیل آن به منطقه ساحلی تفریحی صحبت کرد: «ما آن را مالک خواهیم شد و مسئول خنثی کردن همه بمبهای خطرناک منفجر نشده و سایر سلاحهای موجود در زمین، تسطیح زمین و خلاص شدن از شر ساختمانهای ویران شده هستیم.» وی در ادامه گفت: «فکر میکنم آنها باید یک تکه خاک خوب، تازه و زیبا داشته باشند و از برخی درخواست خواهیم کرد که پول ساخت آن را فراهم کنند و آن را زیبا کنند و قابل سکونت و لذتبخش کنند. فکر میکنم این خیلی بهتر از برگشتن به غزه است که تجربه دههها و دههها مرگ را پشت سر گذاشته است.» رئیسجمهور امریکا این را هم گفت که ایالات متحدهای را که نوار غزه را احتمالاً با کمک نیروهای امریکایی تصاحب کند، رد نمیکند. اظهارات ترامپ با پشتیبانی قاطع «مارکو روبیو» وزیر خارجه امریکا همراه شد. او در پلتفرم «ایکس» نوشت: «غزه باید از حماس آزاد شود. همانطور که امروز رئیسجمهور بیان کرد، ایالات متحده آماده است که رهبری این روند را بر عهده بگیرد و غزه را دوباره زیبا کند.» روبیو اضافه کرد «هدف ما دستیابی به صلح پایدار در منطقه برای همه مردم است»؛ رویکردی که حتی آرون دیوید میلر، مذاکرهکننده سابق صلح خاورمیانه امریکا نگاه مثبتی به آن ندارد. میلر با اشاره به دو همسایه عرب فلسطین به سیانان گفت: «این یک معامله املاک و مستغلات برای آنها نیست، حتی یک موضوع بشردوستانه برای آنها نیست. این یک مسئله وجودی است.»
لزوم تشکیل نشست فوری
ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل با اعلام اینکه سران و ملتهای جهان باید به خواست فلسطینیها برای ماندن در غزه احترام بگذارند، گفت: «وطن ما وطن ما است و اگر بخشی از آن یعنی نوار غزه ویران شد، مردم فلسطین بازگشت به آنجا را انتخاب میکنند، من بر این باور هستم که سران و مردم باید به خواست ملت فلسطین احترام بگذارند.» شبکه خبری سیانان به نقل از مقامات عرب گزارش کرد: «به اظهارات ناگهانی ترامپ درباره کنترل غزه، سردرگمی، نگرانی و بدبینی داریم.» این مقامات عربی افزودند: «اظهارات ترامپ تند و سخت بود و درک و فهم آن سخت بود و برای درک آن به وضوح بیشتری نیاز داریم. اظهارات ترامپ توافق شکننده غزه را به خطر انداخت.» جنبش حماس در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ اعلام کرد: «ما به شدت اظهارات دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا که با هدف اشغال نوار غزه توسط ایالات متحده و کوچ اجباری مردم ما از غزه است، محکوم و تأکید میکنیم که به همراه مردم فلسطین و گروههای زنده آن به هیچ کشوری در جهان اجازه اشغال خاکمان یا تحمیل قیومیت بر مردم فلسطین را نخواهیم داد.» جنبش حماس افزود: «ما از اتحادیه عرب، سازمان همکاری اسلامی و سازمان ملل میخواهیم نشست فوری را برای پیگیری این سخنان خطرناک برگزار کنند.» جنبش حماس تصریح کرد: «ما از دولت امریکا و دونالد ترامپ میخواهیم از سخنان غیرمسئولانه خود که با قوانین بینالمللی و حقوق طبیعی مردم ما تناقض دارد، بازگردند.» پیشتر نیز «عزت الرشق» عضو دفتر سیاسی جنبش حماس اعلام کرد: «غزه اراضی مشاع نیست که هر طرفی در مورد کنترل بر آن تصمیم بگیرد، بلکه بخشی از اراضی اشغال شده فلسطین است.»
تشکر صهیونیستها از ترامپ
در اردوگاه صهیونیستها، این اظهارات با خرسندی پذیرفته و مورد استقبال قرار گرفت. بنی گانتس، رئیس حزب اردوگاه دولت در واکنش به سخنان دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا گفت: «اظهارات ترامپ گواهی دیگر بر ائتلاف عمیق میان امریکا و اسرائیل است.» گانتس گفت: «ترامپ ایده خلاقانهای را ارائه داد که باید همراه با تحقق اهداف جنگ و اولویت دادن به استرداد اسیران، مورد بررسی قرار بگیرد.» آویگدور لیبرمن، رئیس حزب «اسرائیل خانه ما» گفت: «ما از ترامپ به خاطر پایبندیاش نسبت به امنیت اسرائیل و استرداد اسیران و دستیابی به یک راهحل صادقانه برای غزه قدردانی میکنیم.» ایتمار بنگویر، وزیر امنیت داخلی مستعفی رژیم صهیونیستی نیز گفت: «سخنان ترامپ مهم است و تنها راهحل برای غزه تشویق به مهاجرت است. من از نخستوزیر میخواهم تا سریعاً حمایت از این طرح و اجرای آن را آغاز کند.» ارییه درعی، رهبر حزب شاس خطاب به ترامپ گفت: «تو به دلیل موضع ثابتت در حمایت از مردم اسرائیل در رویارویی با تمامی دشمنانشان، بسیار موفق هستی.» بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی در واکنش به سخنان ترامپ گفت: «تشکرای رئیسجمهور ترامپ.» امیر اوحانا، رئیس کنست نیز گفت: «صبح بهخیر اسرائیل، این بامداد روز جدیدی است.»
تغییر نام پاکسازی قوی
فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد اراضی اشغالی فلسطین، طرح ترامپ را «غیرقانونی، غیراخلاقی و کاملاً غیرمسئولانه» خوانده و گفته که او با پیشنهادش مرتکب پیشنهاد «جنایت بینالمللی» آوارگی اجباری میشود. در داخل امریکا، رشیده طلیب، نماینده دموکرات و فلسطینی- امریکایی ایالات متحده درباره این طرح دونالد ترامپ گفت: «فلسطینیها به جایی نمیروند. این رئیسجمهور تنها به دلیل حمایت دوحزبی در کنگره برای تأمین مالی نسلکشی و پاکسازی قومی میتواند این چرندیات متعصبانه را به زبان بیاورد. وقت آن رسیده است که همکاران من از راهحل دودولتی صحبت کنند.» کریس وان هولن، سناتور دموکرات ایالات متحده نیز گفت: «پیشنهاد ترامپ برای بیرون راندن ۲ میلیون فلسطینی از غزه و به دست آوردن «مالکیت» با استفاده زور، صرفاً پاکسازی قومی با یک نام دیگر است. این اظهارات به ایران و دیگر دشمنان بهانه میدهد و در عین حال، شرکای عرب ما را در منطقه تضعیف میکند.» وی ادامه داد: این با چندین دهه حمایت دوحزبی امریکا از راهحل دودولتی در تضاد است. کنگره باید در برابر این طرح خطرناک و بیپروا بایستد. همچنین شورای حمایت از مسلمانان ایالات متحده در مورد روابط اسلامی امریکا در بیانیهای با انتقاد شدید از این اظهارات دونالد ترامپ واکنش نشان داد و تأکید کرد که غزه متعلق به مردم فلسطین است، نه ایالات متحده. این گروه افزود: «اگر مردم فلسطین به نحوی به زور از غزه اخراج شوند، این جنایت علیه بشریت جرقه درگیری گستردهای را خواهد زد، میخ نهایی را بر تابوت حقوق بینالملل خواهد کوبید و آنچه را که از وجهه و جایگاه بینالمللی ملت ما باقی مانده است، از بین میبرد.»
همچنین «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه گفته که مسئله مطرح شده دونالد ترامپ درباره جابهجایی فلسطینیها از غزه و کوچاندن آنها به مصر و اردن یا کشورهای دیگر به معنای لغو تمامی قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل است. دیوید لمی، وزیر خارجه انگلیس هم گفت: «ما باید آینده فلسطینیها را در سرزمینشان تضمین کنیم و شاهد شکوفایی فلسطینیان در غزه و کرانه باختری باشیم.» همچنین «لین جیان» سخنگوی وزارت امور خارجه چین، روز چهارشنبه در یک نشست خبری گفت که پکن با هرگونه انتقال اجباری مردم نوار غزه مخالف است. او گفت: چین امیدوار است تمامی طرفین از آتشبس و حکمرانی پساجنگ، به عنوان فرصتی برای بازگرداندن مسئله فلسطین به مسیر اصلی خود بر اساس راهکار «دودولتی» استفاده کنند. آنتونی آلبانیز، نخستوزیر استرالیا روز چهارشنبه اعلام کرد دولتش راهحل تشکیل دو دولت در خاورمیانه را تأیید میکند و پس از اعلام طرح ترامپ برای کنترل نوار غزه، موضع کشورش در مورد غزه تغییر نکرده است.» هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، اظهارات ترامپ را «غیرقابلقبول» دانست و هشدار داد که خروج فلسطینیها از معادله منجر به درگیری بیشتر خواهد شد.