وجود تنوع زیستی غنی، تالاب‌های بین‌المللی، زیستگاه‌های دارای ارزش بالای حفاظتی، جنگل‌های هیرکانی، اقلیم معتدل و مرطوب و بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی موجب شده محیط زیست استان گیلان با چالش‌های فراوانی مواجه باشد.
عدم مدیریت فاضلاب‌های شهری و ورود آن به محیط‌های پذیرنده رودخانه‌ای، تخلیه فاضلاب و شیرابه‌های صنعتی به محیط‌های آبی و از همه مهم‌تر دفع غیراصولی پسماندها از جمله چالش‌های زیست ‌محیطی این استان است که چنانچه تدابیر ویژه‌ای برای جلوگیری از این آلودگی‌ها صورت نگیرد، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به این اکوسیستم‌های ارزشمند وارد می‌شود.
گیلان به بحران رسیده است 
استاندار گیلان مهم‌ترین مسئله و ابرچالش استان را مسائل محیط زیستی دانست و گفت: مسئله پسماند و محیط زیست گیلان اولویت نخست مسئولان کشوری نیست که باید به این برسیم، اگر این چالش در برش استانی قابل حل بود به طور قطع توسط مدیران گذشته رفع می‌شد. هادی حق‌شناس در پاسخ به دغدغه‌های مردم استان در خصوص مشکلات زیست محیطی در برنامه پاسخ سیمای مرکز گیلان اظهار کرد: مسائل محیط زیستی در گیلان به مرز بحران رسیده و به ابرچالش تبدیل شده است.
وی بیان کرد: خرید یک دستگاه زباله‌سوز امکان حل بخشی از مشکلات دفنگاه زباله سراوان را فراهم می‌کرد که سال‌ها مورد موافقت قرار نگرفت؛ طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده مسئله پسماند سراوان باید تا سال ۱۴۰۱ ساماندهی می‌شد که این امر تاکنون محقق نشده است و از اعتبار ۴۰ میلیون دلاری مورد نیاز برای خرید این دستگاه فقط ۱۰ میلیون دلار آن تأمین شد.
حق‌شناس در خصوص فاضلاب شهرهایی که به رودخانه‌های زرجوب، گوهررود و تالاب انزلی می‌ریزد نیز گفت: تا زمانی که تصفیه‌خانه‌های شهرهای رشت و بندرانزلی تکمیل و راه‌اندازی نشوند نمی‌توان رودخانه‌های زرجوب، گوهررود و تالاب انزلی را احیا کرد؛ باید مسائل به صورت ریشه‌ای حل شوند.
وی اضافه کرد: طرح احیای تالاب انزلی برنامه‌ای هفت ساله بود که پنج سال آن سپری شده و هیچ اقدام مؤثری در زمینه احیای تالاب انزلی صورت نگرفته و به گفته مدیران مربوط وضعیت آن هر سال هم وخیم‌تر از قبل شده است.
استاندار گیلان ادامه داد: هم اینک ۶۰۰ هزار مترمکعب فاضلاب شهری، کشاورزی و صنعتی به تالاب بین‌المللی انزلی می‌ریزد که از این مقدار ۳۸۰ هزار مترمکعب فاضلاب انسانی و مابقی فاضلاب‌ها و سموم کشاورزی و ۱۵ میلیون مترمکعب فاضلاب سمی شهرک صنعتی رشت است؛ با این وضعیت چگونه امکان دارد وضعیت تالاب انزلی و رودخانه‌های زرجوب و گوهررود بهتر شود؟
ساخت تصفیه‌خانه اعتبار می‌خواهد
وی اظهار کرد: برای ساخت و تکمیل تصفیه‌خانه فاضلاب شهرهای رشت و انزلی به ۲۰۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است که از ۵هزار میلیارد ریال اعتباری که برای این مهم در نظر گرفته شده تنها ۵۰ درصد آن محقق می‌شود.
استاندار گیلان گفت: بخشی از مسائل استان مانند کم بودن درآمد سرانه، پروژه‌های نیمه‌کاره و کاهش میزان تخلیه و بارگیری کالا در بنادر گیلان متأثر از مسائل ملی است از این رو باید مشکلات استان را به دو دسته تقسیم کنیم؛ بخشی مربوط به سیاست‌های پولی، مالی، ارزی و تجاری و متأثر از مسائل ملی است و بخشی دیگر متأثر از مباحث داخلی استان بوده که باید توسط مسئولان برطرف می‌شد اما حل نشده باقی مانده است.
وی افزود: اگر امروز توانسته‌ایم در برخی حوزه‌ها عملکرد مطلوب‌تری داشته باشیم و در این نقطه بایستیم حاصل اقدام‌ها و تصمیم‌گیری‌های دولت‌ها و مسئولان گذشته است.
کوتاهی مدیران 
وی اضافه کرد: اگر مدیران زمانی که عهده‌دار مسئولیتی هستند دست‌کم در دوره مسئولیت خود دو مسئله از چالش‌های استان را حل می‌کردند امروز با این همه معضل در استان مواجه نبودیم.
استاندار گیلان از رسانه‌های جمعی اعم از صدا و سیما، خبرگزاری‌ها، پایگاه‌های خبری و نشریه‌های مکتوب خواست با پرداختن به مشکلات اصلی مردم به دنبال حل اساسی‌ترین مطالبات مردم باشند.
حق‌شناس در ادامه به مشکلات اجرای طرح پرورش ماهی در قفس در دریای خزر اشاره کرد و افزود: این طرح در استان انجام شد اما با یک موج بلند قفس‌ها و یدک‌کش همراه با چند نفر غرق شدند؛ این طرح زمانی در دریای خزر قابلیت اجرا خواهد داشت که شیلات بتواند با رعایت استانداردهای لازم سایت و شناور پشتیبان ایجاد کند.
وضعیت نابسامان تالاب‌ها 
وی تصریح کرد: تالاب انزلی با ۲۰ هزار هکتار وسعت بهترین و طبیعی‌ترین زایشگاه و محل تخم‌ریزی ماهیان است با توجه به شرایط حاضر تالاب انزلی ماهی‌ها چگونه می‌توانند در لجن تخم‌ریزی داشته باشند؟ اینکه چرا تالاب انزلی به این نقطه و وضعیت اسفبار رسیده و مطالعات انجام شده به مرحله اجرا نرسیده یک مسئله و پرسش جدی است.
وی تأکید کرد: اگر این مسائل به درستی تبیین شود می‌توان به سراغ دستگاه متولی رفت که چرا عملکرد صحیحی در این بخش نداشته است، اگر مسائل در زمان و مکان درست طرح می‌شد وضعیت تالاب انزلی به این مرحله نمی‌رسید، ما مسائل را از نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل می‌کنیم.
وی اظهار کرد: برای نجات تالاب انزلی تنها یک راه حل وجود دارد و آن هم اینکه جلو ورود رسوبات به تالاب گرفته شود و پیش‌شرط آن نیز ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب در شهرهای رشت و انزلی است.
حق‌شناس گفت: حال این پرسش مطرح است در دورانی که پول در کشور و استان وجود داشت چرا تصفیه‌خانه فاضلاب در شهرهای رشت و انزلی ایجاد نشد؟ در نشست با نمایندگان استان به دنبال راه حل راهبردی برای رفع این مشکل هستیم.
وی اضافه کرد: علاوه بر تالاب انزلی در استان گیلان دو تالاب دیگر نیز وجود دارد که به سرنوشت تالاب انزلی دچار شده‌اند و ۶ نقطه دیگر نیز در گیلان در حال تبدیل شدن به سراوانی دیگر هستند. در گیلان باید راه حلی برای ۳۰درصد پس‌سرندی پسماند پیدا کنیم.
وی تأکید کرد: حل مسئله پسماند استان آسان نخواهد بود اما قول می‌دهم راه حل مناسب را بیابم و این راه حل، کوتاه‌مدت و میان‌مدت نخواهد بود. استاندار گیلان افزود: می‌توان اعتبار ۲۰۰ هزار میلیارد ریالی ساخت تصفیه‌خانه‌های شهر رشت و انزلی را از محل صندوق ذخیره ارزی تأمین کرد و برای دستیابی به این مهم از ظرفیت نمایندگان استان بهره لازم را خواهیم برد.