شناسهٔ خبر: 70433121 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: مردم‌سالاری‌آنلاین | لینک خبر

صدای پر شوکت ژاله علو خاموش شد

بانوی خاطره‌ساز چند نسل - مردم سالاری آنلاين

ظهر دیروز (دوشنبه 3 دی‌ماه 1403) خبری تلخ، غم و اندوه را به دل‌ها نشاند. خبر فوت بانوی دوبله ایران اهالی هنر را در غم فرو برد. بانوی پرتلاشی که با صدا و تصویر در نمایش‌‌ها، سریال‌ها و فیلم‌ها خاطرات زیادی را در دهه‌های مختلف زنده می‌کند. روزنامه «مردم‌سالاری» این ضایعه غم‌انگیز را به خانواده این هنرمند و جامعه هنرمندان تسلیت می‌گوید.

صاحب‌خبر - گروه فرهنگی- هدیه گل‌محمدی: ظهر دیروز (دوشنبه 3 دی‌ماه 1403) خبری تلخ، غم و اندوه را به دل‌ها نشاند. خبر فوت بانوی دوبله ایران اهالی هنر را در غم فرو برد. بانوی پرتلاشی که با صدا و تصویر در نمایش‌‌ها، سریال‌ها و فیلم‌ها خاطرات زیادی را در دهه‌های مختلف زنده می‌کند. روزنامه « مردم‌سالاری » این ضایعه غم‌انگیز را به خانواده این هنرمند و جامعه هنرمندان تسلیت می‌گوید.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،شوکت علو مشهور به ژاله علو در تاریخ اول فروردین 1306 در سنگلج تهران متولد شد. پدرش یک ارتشی بود و پدربزرگش (علوالسلطنه) از خوشنویسان دوران قاجار بود. بواسطه حضور در یک خانواده هنردوست از همان او در کودکی آثار ادبی ادیبان ایرانی، همچون حافظ و سعدی و مولانا را فرا گرفت و نوجوانی خود را با عضویت در چند انجمن ادبی و گروه شعرخوانی ادامه داد تا موفق به راهیابی به رادیو و گویندگی شد.
بانو ژاله علو دو بار ازدواج کرد که در زیر درمورد همسران خانم بازیگر توضحاتی ارائه شده است.
ژاله علو در سال 1330 و در سن 24 سالگی با نصرت الله محتشم کارگردان ازدواج کرد که این ازدواج بعد از مدتی به جدایی ختم شد. همسر اول ژاله علو نصرت‌‌الله محتشم در سن 69 سالگی و در سال 1358 دار فانی را وداع گفت.
این هنرمند پس از جدایی از نصرت‌الله محتشم، برای دومین بار با ایرج رزمجو (ترانه سرا و قهرمان پرش ارتفاع) ازدواج کرد که این ازدواج ژاله علو هم به جدایی ختم شد. همسر سابق خانم علو در اسفند 1393 و در سن 78 سالگی فوت کرد.
ژاله علو از ازدواج اولش فرزندی نداشت اما از ازدواج دوم خود یک فرزند پسر بنام شاهرخ دارد. ژاله علو اولین بار با نمایش موزیکال به نام دختر خورشید به کارگردانی همسر اولش روی صحنه رفت و بعد از حضور در این نمایش نام خود را از شوکت به نام هنری ژاله تغییر داد. ژاله سینمای ایران مدت کوتاهی بعد از این نمایش با فیلم «طوفان زندگی» برای بار اول جلوی دوربین رفت و مدتی بعد کار دوبله را شروع کرد.
سال ۱۳۲۷ در «طوفان زندگی» به کارگردانی علی دریابیگی، به ایفای نقش پرداخت.پس از بازی در «زندانی امیر» و «واریته بهاری» وارد عرصه تئاتر شد و نخستین اجرای خود را در سال ۱۳۲۸، در یکی از نمایش‌های هنریک استپانیان به نام «ماری مادلن» در «تئاتر فردوسی» تجربه کرد و فعالیت گسترده‌ای را در این زمینه آغاز کرد.
آخرین اجرای تئاتر خود را در سال ۱۳۳۷ و در نمایشی به نام «توپاز»، به کارگردانی نصرت‌الله محتشم، انجام داد.
به پیشنهاد اسماعیل کوشان، نقش اول فیلم «افسونگر» را با آنکه نقش منفی بود، پذیرفت و ۳ هزار تومان دستمزد گرفت. او تا اواخر دهه سی خورشیدی ایفا گر نقش‌های اصلی بود اما به تدریج به شمایل مادر در سینمای ایران بدل شد.
یکی از شاخص‌ترین فعالیت‌های خانم علو در کارنامه هنری‌اش، مدیریت دوبلاژ سریال سال‌های دور از خانه یا همان اوشین بود که در سال 1365 و سن 59 سالگی خانم بازیگر رقم خورد.
سریال مختارنامه آخرین تجربه بازیگری بانو ژاله علو در سال 1390 در تلویزیون را تجربه کرد و با فیلم فصل ماهی سفید به کار خود در سینما پایان داد.
گزیده‌ای از آثار ژاله علو
ژاله علو در آثار مهمی‌ایفای نقش نموده که نقش او در برخی فیلم‌هایش را مرور خواهیم کرد. ژاله علو در مختارنامه نقش دومه الحسنا مادر مختار با بازی فریبرز عرب نیا را در کنار فرهاد اصلانی، مهدی فخیم‌زاده، نسرین مقانلو، فریبا کوثری، داوود رشیدی، رضا رویگری و... ایفا کرده است. مختارنامه سریالی پربیننده به کارگردانی داوود میرباقری است که داستان آن پیرامون زندگی مختار ثقفی و چگونگی قیام او پس از حادثه عاشورا می‌باشد.
ژاله علو در روزی روزگاری نقش خاله لیلا را در کنار بازیگرانی چون خسرو شکیبایی، محمود پاک نیت، محمد فیلی، جمشید لایق، شهره سلطانی، گوهر خیراندیش ایفا کرده است،روزی روزگاری به سریالی به کارگردانی امرالله احمدجو درباره راهزنی به نام مراد بیگ است. از این سریال به عنوان یکی از بهترین سریال‌های تاریخ تلویزیون یاد می‌کنند.
ژاله علو در فیلم طوقی نقش بی بی نابینای آ سید مرتضی با بازی بهروز وثوقی را در کنار هنرمندانی چون ناصر ملک مطیعی، بهمن مفید، آفرین، حمیده خیرآبادی و...را ایفا کرده است. طوقی فیلمی‌به کارگردانی علی حاتمی‌که داستان آن آمیزه ای از چند واقعه است.
او در فیلم داش آکل نقش همسر حاج صمد با بازی منصور متین را در کنار هنرمندانی چون بهروز وثوقی، بهمن مفید، مری آپیک، جهانگیر فروهر ایفا نموده است. داش آکل فیلمی‌به کارگردانی و نویسندگی مسعود کیمیایی است که بر اساس داستان داش آکل از کتاب سه قطره خون نوشته صادق هدایت ساخته شده است.
همچنین در فیلم سینمایی مهمان مامان نقش خانم اخوان را در کنار هنرمندانی چون گلاب آدینه، پارسا پیروزفر، امین حیایی، حسن پورشیرازی، نسرین مقانلو ایفا کرده است. مهمان مامان فیلم کمدی خانوادگی به کارگردانی داریوش مهرجوییست که داستان آن درباره تلاش خانواده‌ای برای پذیرایی از مهمانشان است زمانی که هیچ وسیله‌ای برای پذیرایی وجود ندارد.
و برخی فیلم دیگر مانند: هوکانی: ناتمام-1348- شیرین و فرهاد: رحیم رحیمی‌پور، 1349- لیلی و مجنون: سیامک یاسمی، 1349 - طوقی: علی حاتمی، 1349- پنجره: جلال مقدم، 1349- پل: خسرو پرویزی، 1350 - احساس داغ: روبیک زادوریان،1350 - داش‌آکل: مسعود کیمیایی، 135 - لوطی: خسرو پرویزی، 1350 - آدمک: خسرو هریتاش، 1350 - قلندر: علی حاتمی، 1351 - اتل متل توتوله: ایرج قادری، 1351 - جنگ نفت‌کش‌ها: محمد بزرگ نیا، 1372 - آدم‌برفی: داوود میرباقری، 1373 - روز واقعه: شهرام اسدی، 1373 - پری (گوینده): داریوش مهرجویی، 1373 - طالع سعد: مهستی بدیعی، 1374- زن امروز: مجید قاری زاده، 1375 - سلطان: مسعود کیمیایی، 1375 - مسافر ری (نسخه سینمایی): داوود میرباقری، 1380- کارناوال مرگ: حبیب الله کاسه ساز و رضا اعظمیان، 1387- فصل ماهی سفید: قربان نجفی، ١٣٩٨ و...
برخی سریال‌های تلویزیونی
مشق عشق: بهرام بهرامیان، 1383 تا 1384- روشن‌تر از خاموشی: حسن فتحی، 1378 تا 1381 - تفنگ سرپر: امرالله احمدجو، 1377 تا 1381 - مسافر ری: داوود میرباقری، 1379 - آی آدم‌ها: محمد حسین پور، 1379 - یکی بود یکی نبود: جواد افشار، 1378 - روزهای زندگی: سیروس مقدم، 1377 تا 1378 - بگذار آفتاب براید: حسین مختاری، 1377 تا 1378 - چشم به راه: اصغر فرهادی، 1377 - پیگرد: اردشیر طلوعی، 1375 - قائم مقام فراهانی: محمدرضا ورزی، 1375 - زیر چتر خورشید: بهمن زرین‌پور، 1375 - بی بی یون: حسین پناهی، 1374 - این خانه دور است: مسعود رسام و بیژن بی‌رنگ، 1370 تا 1374 - آوای فاخته: بهمن زرین‌پور، 1373 - سنگ و شیشه: جمشید حیدری، 1372 - سرزمین من و نقابداران: مرتضی جعفری، 1372 - تاریخ روابط ایران و انگلیس: مرتضی جعفری، 1372 - باغ گیلاس: مجید بهشتی، 1372- روزی روزگاری: امرالله احمدجو، 1370 تا 1371 - نقاشی با خطوط ساده: میترا عبدی، 1370 - وزیر مختار: سعید نیکپور، 1370- گالش‌های مادربزرگ: بهمن زرین‌پور، 1367
برخی از آثار تئاتر
ماری مادلن- در سایه حرم - سوگلی حرمسرا - دزد ناشی - سرباز فداکار -شاه صفی- در زوایای حرم -جاسوسه - شعله - لبخند مرموز - آغا محمد خان قاجار - تو مال منی - تلافی - قهرمان -میهمانان سمج- توپاز - رقص زمین(فقط صدا) و...
برخی از آثار دوبله
گوینده نقش‌های اول به‌جای سوفیا لورن(هوس زیر درختان نارون، خانه قایقی) - سوزان هیوارد(فاتح، رعد در آفتاب) - مورین اوهارا(دام والدین (1961)، نسل کمیاب، کوهستان اسپنسر)- جینا لولوبریجید (رؤیای شیرین)- ایوان دکارلو(شیاطین دریا)- دوریس دی( لج و لجبازی)- جانا ماریا کاناله(ببر هفت دریا) و
برخی مدیریت دوبلاژ
کارتون‌های والت دیزنی: سفیدبرفی و هفت کوتوله، پینوکیو، سیندرلا، زیبای خفته، گربه‌های اشرافی، جک و لوبیای سحر آمیز - مجموعه کارتونی رامکال - مجموعه کارتونی سرندیپیتی- مجموعه کارتونی دهکده حیوانات (میشا)- مجموعه کارتونی بامزی قویترین خرس دنیا- مجموعه کارتونی الفی اتکینز - مجموعه کارتونی پت پست‌چی- مجموعه تلویزیونی سال‌های دور از خانه (اوشین) - مجموعه تلویزیونی سوئینی- مجموعه تلویزیونی زن اتمی- فیلم سینمایی جادوگر شهر زمرد- فیلم سینمایی بیست هزار فرسنگ زیر دریا
فیلم سینمایی تام بندانگشتی
فیلم سینمایی بادبادک آبی
فیلم سینمایی یوزپلنگ
فیلم سینمایی پسری روی دلفین
فیلم سینمایی دُن آرام
فیلم سینمایی شنیدم که جغدی مرا به نام می‌خواند
برخی جوایز
تندیس افتخار برای یک عمر فعالیت سینمایی از سوی خانه سینمای ایران(1382)
تقدیرنامه برای یک عمر فعالیت هنری و تأثیر فرهنگی از انجمن بازیگران سینمای ایران
لوح تقدیر به عنوان کارگردان برتر از ششمین جشنواره بین‌المللی برنامه‌های رادیویی
لوح تقدیر و جایزه بهترین کارگردانی برای نمایشنامه رادیویی «یک اتفاق ساده در جشنواره بین‌المللی برنامه‌های رادیویی (1385)
معرفی به عنوان چهره ماندگار(1389)
لوح تقدیر و هدیۀ کمیسیون ملی یونسکو در ایران به پاس یک عمر فعالیت هنری
ژاله علو در ۲ دی ۱۴۰۳ در ۹۷ سالگی در تهران درگذشت.