آیتیمن- ستار هاشمی در نشست تحول دیجیتال ضمن اشاره به اینکه عدد سه در مفاهیم فنی و مهندسی جایگاه ویژه‌ای دارد، سه ضلع کلیدی تحول دیجیتال را افراد (People)، فرآیندها (Processes)، و ابزارها (Tools) معرفی کرد.
وی تأکید کرد که بدون توجه هم‌زمان به این سه ضلع، تحول دیجیتال محقق نخواهد شد. همچنین در ارتباط با دولت الکترونیک، سه مؤلفه مهم دیگر شامل هویت‌بخشی دیجیتال، تعیین تکلیف کسب‌وکارها، و لوکیشن (Location) را مطرح کرد.
هاشمی با بیان وضعیت کنونی دستگاه‌های اجرایی به کمبود آگاهی برخی مدیران ارشد در زمینه تحول دیجیتال اشاره و بر ضرورت وجود معاونت‌های تخصصی فناوری در سازمان‌ها تأکید کرد و گفت: در بسیاری از دستگاه‌ها جایگاه مشخصی برای پیگیری امور دیجیتال وجود ندارد، و این امر باعث می‌شود مسائل مهم شنیده نشود یا جدی گرفته نشود.
وی به نقص در فرآیندها و نگاه سلیقه‌ای در دستگاه‌ها پرداخت و آن را یکی از موانع اصلی بلوغ تحول دیجیتال دانست.
وی همچنین به تعدد سامانه‌های پراکنده در دستگاه‌های اجرایی انتقاد کرد و گفت: باید به سمت یکپارچگی سامانه‌ها حرکت کنیم تا خدمات دولت الکترونیک در زندگی مردم تأثیرگذار شود.
ضرورت تکمیل داده‌ها و هم‌افزایی دستگاه‌ها
وزیر ارتباطات، نقص در داده‌های دستگاه‌های اجرایی را از چالش‌های جدی دولت الکترونیک برشمرد و گفت: هیچ دستگاهی را نمی‌توان یافت که داده‌های کامل و بدون نقص داشته باشد. این موضوع نیازمند تدبیر و هم‌افزایی بین دستگاه‌هاست.
وی همچنین به بحث هویت‌بخشی دیجیتال و ثبت‌محور بودن اطلاعات پرداخت و گفت: هویت افراد، کسب‌وکارها، و موقعیت‌های مکانی باید به صورت شفاف و دقیق مشخص شود.
هاشمی با بیان تفاوت میان دولت الکترونیک و دولت هوشمند اظهار داشت: دولت الکترونیک به حذف کاغذ و دیجیتالی کردن خدمات می‌پردازد، اما دولت هوشمند فراتر از آن، به حذف مداخله انسانی در فرآیندها تمرکز دارد.
وی افزود: بسیاری از سامانه‌ها در دستگاه‌ها فرآیندمحور نیستند و این مسئله مانعی برای تحقق دولت هوشمند است.
وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران نیز به تشریح چالش‌ها و برنامه‌های وزارت ارتباطات برای تحقق دولت الکترونیک و هوشمند در دولت چهاردهم پرداخت.
هاشمی در ابتدای صحبت‌های خود با بیان پیشینه تلاش‌ها برای ایجاد دولت الکترونیک در کشور گفت: بحث دولت الکترونیک از گذشته در دستور کار وزارت ارتباطات و سازمان اداری و استخدامی کشور بوده است. در برخی مقاطع، تعاملات و هم‌افزایی‌های خوبی میان این دستگاه‌ها وجود داشته است. در دولت گذشته نیز شاهد تعامل خوبی میان وزیر ارتباطات وقت و رییس وقت سازمان امور اداری و استخدامی بودیم که منجر به پیشرفت‌هایی در خدمات دولت الکترونیک شد. از جمله ما در پنجره هوشمند خدمات دولت شاهد بودیم که دستگاه‌ها بیشتر از ۹۹ درصد خدمات خود را در این پنجره ارایه کردند.
وی در ادامه افزود: اما همچنان چالش‌هایی در مسیر تحقق دولت الکترونیک باقی است که برای رفع آن‌ها در دولت چهاردهم تلاش خواهیم کرد. این مسیر پیچیدگی‌های زیادی دارد و ابعاد متفاوتی دارد. ما در برنامه هفتم توسعه تکالیف متعددی برای دستگاه‌های مختلف داریم و قانون داده‌ها و اطلاعات ملی نیز می‌تواند به تحقق دولت الکترونیک کمک کند.
هاشمی گفت: یکی از محورهای اصلی برنامه‌های وزارت ارتباطات برای تحقق دولت هوشمند توانمندسازی افراد است توانمندسازی نیروی انسانی در دستگاه‌ها از جمله مسائل کلیدی برای پیشبرد دولت الکترونیک است. جلسات مختلفی با مدیران فناوری دستگاه‌های مختلف امروز برگزار شده و این مسیر باید ادامه یابد تا تحول دیجیتال در کشور با شتاب بیشتری دنبال شود.
وی بازطراحی فرآیندها و رفع گلوگاه‌ها را یکی دیگر از محورها عنوان کرد و گفت: رفع گلوگاه‌ها و بازطراحی فرآیندها در دستگاه‌ها برای یکپارچه‌سازی خدمات دولت به مردم از دیگر اولویت‌های ما باید باشد.
وزیر ارتباطات با بیان محور دیگر فعالیت ها گفت: یکپارچگی سامانه‌ها و زیرساخت‌ها یکی دیگر از محورها است. یکی از مشکلاتی که در دولت الکترونیک داریم، وجود سامانه‌های جزیره‌ای است. ما باید ارتباط این سامانه‌ها را به عنوان یک ضرورت در نظر بگیریم. امیدواریم که با برنامه‌ریزی دقیق، این سامانه‌ها یکپارچه شوند و دولت الکترونیک و هوشمند به معنای واقعی کلمه به مردم ارایه شود.
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره دستگاه‌های کم‌کار در زمینه پیاده‌سازی دولت الکترونیک گفت: ما تلاش می‌کنیم علت کم‌کاری را بررسی کرده و آن‌ها را در مسیر درست قرار دهیم.
وزیر ارتباطات در پاسخ به سوالی درباره مشکلات موجود در زمینه اشتراک‌گذاری داده‌ها، بیان کرد: اشتراک‌گذاری داده‌ها یک تکلیف قانونی است و دستگاه‌ها باید این کار را انجام دهند اما واقعیت این است که بعضی از دستگاه‌ها داده‌های کامل و دقیقی ندارند. بنابراین ما در وزارت ارتباطات در حال پیگیری این موضوع هستیم که دستگاه‌ها داده‌های خود را به روز کنند و آن‌ها را به اشتراک بگذارند و وجه اشتراک این داده ها برای مردم ارزش افزوده ایجاد کند.
چالش کیفیت اینترنت و برنامه‌های وزارت ارتباطات
هاشمی در پاسخ به سوالی در مورد کیفیت اینترنت و برنامه‌های وزارت ارتباطات برای ارتقای آن گفت: ارتقای کیفیت اینترنت به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از این عوامل زیرساخت‌های شبکه انتقال است. در برخی مناطق، زیرساخت‌های شبکه انتقال به مرز اشباع رسیده‌اند. این موضوع در دستور کار ما قرار دارد و به دنبال توسعه آن هستیم.
وی افزود: در برخی از نقاط کشور، فرکانس‌ها نیز دچار اشباع هستند. از آنجا که ۷۰ درصد ترافیک کشور روی شبکه‌های سیار است، توسعه زیرساخت‌های شبکه فیبر نوری و استفاده از فناوری‌های نوین مانند ۵G نیز در دستور کار وزارت ارتباطات قرار دارد.
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره برنامه تحول دیجیتال وزارت ارتباطات گفت: برنامه تحول دیجیتال وزارت ارتباطات در دستور کار است هنوز نهایی نشده، اما قطعاً وزارتخانه باید در این مسیر پیشرو باشد تا بتواند به‌عنوان چراغ راهی برای سایر دستگاه‌ها عمل کند.
ملموس نبودن الکترونیکی‌شدن خدمات دولت
معاون رییس جمهوری و رییس سازمان اداری و استخدامی کشور نیز در همایش «تحول دیجیتال، افق آینده» با بیان اهمیت «تحول دیجیتال» گفت: آمارها حکایت از ۷۰ درصدی شدن خدمات الکترونیک دستگاه‌های اجرایی دارند اما احساس مردم به الکترونیکی شدن خدمات، حدود ۱۰ درصد است که این واقعیت‌ها وجود دارد و باید نگاه ما این باشد که آمار را واقعی ارایه دهیم.
علاء‌الدین رفیع‌زاده با بیان اینکه در دولت چهاردهم دیگر بهانه‌ای برای کارکردی که خروجی برای مردم نداشته باشد، نداریم و ناچار به برنامه‌ریزی هستیم، تصریح کرد: ما می‌دانیم که نیازمند ساختارسازی جدید در حوزه فناوری اطلاعات هستیم.
وی ادامه داد: یکی از خواهش‌ها ما این است که دستگاه‌های اجرایی برای اینکه پاسخگویی به مردم را ارتقا دهند، ساختار سازمانی خود را بررسی کنند و با استفاده از ابزارهای فناورانه مسیرهای تازه‌ای را برای ارتقا سازمان خود در پیش بگیرند. برای این کار نیاز به ایجاد سازمان جدید نیست و صرفا به اقدامات جدید دارد.
رییس سازمان اداری و استخدامی با تاکید بر اینکه دولت هوشمند وظیفه تنها یک دستگاه نیست، گفت: در این میان وزارت ارتباطات وظیفه زیرساختی را برعهده دارد، سازمان اداری استخدامی نیز راهبر ۷ هزار خدمت در دستگاه‌های اجرایی به شمار می رود و سازمان برنامه و بودجه نیز تکالیف دیگری دارد.
وی افزود: همه این‌ها باید در کنار یکدیگر دست به دست هم دهند تا اتفاقات خوبی در کشور رخ دهد.
به گفته رفیع زاده، خوشبختانه این وفاق انجام شده و اکنون سندی آماده شده تا به عنوان سند هوشمندسازی خدمات دولت به شکل یکپارچه و جمع‌بندی شده توسط رییس جمهوری به دستگاه‌ها ابلاغ شود تا مبنای عمل دستگاه‌ها قرار بگیرد.
وی تأکید کرد که بدون توجه هم‌زمان به این سه ضلع، تحول دیجیتال محقق نخواهد شد. همچنین در ارتباط با دولت الکترونیک، سه مؤلفه مهم دیگر شامل هویت‌بخشی دیجیتال، تعیین تکلیف کسب‌وکارها، و لوکیشن (Location) را مطرح کرد.
هاشمی با بیان وضعیت کنونی دستگاه‌های اجرایی به کمبود آگاهی برخی مدیران ارشد در زمینه تحول دیجیتال اشاره و بر ضرورت وجود معاونت‌های تخصصی فناوری در سازمان‌ها تأکید کرد و گفت: در بسیاری از دستگاه‌ها جایگاه مشخصی برای پیگیری امور دیجیتال وجود ندارد، و این امر باعث می‌شود مسائل مهم شنیده نشود یا جدی گرفته نشود.
وی به نقص در فرآیندها و نگاه سلیقه‌ای در دستگاه‌ها پرداخت و آن را یکی از موانع اصلی بلوغ تحول دیجیتال دانست.
وی همچنین به تعدد سامانه‌های پراکنده در دستگاه‌های اجرایی انتقاد کرد و گفت: باید به سمت یکپارچگی سامانه‌ها حرکت کنیم تا خدمات دولت الکترونیک در زندگی مردم تأثیرگذار شود.
ضرورت تکمیل داده‌ها و هم‌افزایی دستگاه‌ها
وزیر ارتباطات، نقص در داده‌های دستگاه‌های اجرایی را از چالش‌های جدی دولت الکترونیک برشمرد و گفت: هیچ دستگاهی را نمی‌توان یافت که داده‌های کامل و بدون نقص داشته باشد. این موضوع نیازمند تدبیر و هم‌افزایی بین دستگاه‌هاست.
وی همچنین به بحث هویت‌بخشی دیجیتال و ثبت‌محور بودن اطلاعات پرداخت و گفت: هویت افراد، کسب‌وکارها، و موقعیت‌های مکانی باید به صورت شفاف و دقیق مشخص شود.
هاشمی با بیان تفاوت میان دولت الکترونیک و دولت هوشمند اظهار داشت: دولت الکترونیک به حذف کاغذ و دیجیتالی کردن خدمات می‌پردازد، اما دولت هوشمند فراتر از آن، به حذف مداخله انسانی در فرآیندها تمرکز دارد.
وی افزود: بسیاری از سامانه‌ها در دستگاه‌ها فرآیندمحور نیستند و این مسئله مانعی برای تحقق دولت هوشمند است.
وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران نیز به تشریح چالش‌ها و برنامه‌های وزارت ارتباطات برای تحقق دولت الکترونیک و هوشمند در دولت چهاردهم پرداخت.
هاشمی در ابتدای صحبت‌های خود با بیان پیشینه تلاش‌ها برای ایجاد دولت الکترونیک در کشور گفت: بحث دولت الکترونیک از گذشته در دستور کار وزارت ارتباطات و سازمان اداری و استخدامی کشور بوده است. در برخی مقاطع، تعاملات و هم‌افزایی‌های خوبی میان این دستگاه‌ها وجود داشته است. در دولت گذشته نیز شاهد تعامل خوبی میان وزیر ارتباطات وقت و رییس وقت سازمان امور اداری و استخدامی بودیم که منجر به پیشرفت‌هایی در خدمات دولت الکترونیک شد. از جمله ما در پنجره هوشمند خدمات دولت شاهد بودیم که دستگاه‌ها بیشتر از ۹۹ درصد خدمات خود را در این پنجره ارایه کردند.
وی در ادامه افزود: اما همچنان چالش‌هایی در مسیر تحقق دولت الکترونیک باقی است که برای رفع آن‌ها در دولت چهاردهم تلاش خواهیم کرد. این مسیر پیچیدگی‌های زیادی دارد و ابعاد متفاوتی دارد. ما در برنامه هفتم توسعه تکالیف متعددی برای دستگاه‌های مختلف داریم و قانون داده‌ها و اطلاعات ملی نیز می‌تواند به تحقق دولت الکترونیک کمک کند.
هاشمی گفت: یکی از محورهای اصلی برنامه‌های وزارت ارتباطات برای تحقق دولت هوشمند توانمندسازی افراد است توانمندسازی نیروی انسانی در دستگاه‌ها از جمله مسائل کلیدی برای پیشبرد دولت الکترونیک است. جلسات مختلفی با مدیران فناوری دستگاه‌های مختلف امروز برگزار شده و این مسیر باید ادامه یابد تا تحول دیجیتال در کشور با شتاب بیشتری دنبال شود.
وی بازطراحی فرآیندها و رفع گلوگاه‌ها را یکی دیگر از محورها عنوان کرد و گفت: رفع گلوگاه‌ها و بازطراحی فرآیندها در دستگاه‌ها برای یکپارچه‌سازی خدمات دولت به مردم از دیگر اولویت‌های ما باید باشد.
وزیر ارتباطات با بیان محور دیگر فعالیت ها گفت: یکپارچگی سامانه‌ها و زیرساخت‌ها یکی دیگر از محورها است. یکی از مشکلاتی که در دولت الکترونیک داریم، وجود سامانه‌های جزیره‌ای است. ما باید ارتباط این سامانه‌ها را به عنوان یک ضرورت در نظر بگیریم. امیدواریم که با برنامه‌ریزی دقیق، این سامانه‌ها یکپارچه شوند و دولت الکترونیک و هوشمند به معنای واقعی کلمه به مردم ارایه شود.
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره دستگاه‌های کم‌کار در زمینه پیاده‌سازی دولت الکترونیک گفت: ما تلاش می‌کنیم علت کم‌کاری را بررسی کرده و آن‌ها را در مسیر درست قرار دهیم.
وزیر ارتباطات در پاسخ به سوالی درباره مشکلات موجود در زمینه اشتراک‌گذاری داده‌ها، بیان کرد: اشتراک‌گذاری داده‌ها یک تکلیف قانونی است و دستگاه‌ها باید این کار را انجام دهند اما واقعیت این است که بعضی از دستگاه‌ها داده‌های کامل و دقیقی ندارند. بنابراین ما در وزارت ارتباطات در حال پیگیری این موضوع هستیم که دستگاه‌ها داده‌های خود را به روز کنند و آن‌ها را به اشتراک بگذارند و وجه اشتراک این داده ها برای مردم ارزش افزوده ایجاد کند.
چالش کیفیت اینترنت و برنامه‌های وزارت ارتباطات
هاشمی در پاسخ به سوالی در مورد کیفیت اینترنت و برنامه‌های وزارت ارتباطات برای ارتقای آن گفت: ارتقای کیفیت اینترنت به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از این عوامل زیرساخت‌های شبکه انتقال است. در برخی مناطق، زیرساخت‌های شبکه انتقال به مرز اشباع رسیده‌اند. این موضوع در دستور کار ما قرار دارد و به دنبال توسعه آن هستیم.
وی افزود: در برخی از نقاط کشور، فرکانس‌ها نیز دچار اشباع هستند. از آنجا که ۷۰ درصد ترافیک کشور روی شبکه‌های سیار است، توسعه زیرساخت‌های شبکه فیبر نوری و استفاده از فناوری‌های نوین مانند ۵G نیز در دستور کار وزارت ارتباطات قرار دارد.
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره برنامه تحول دیجیتال وزارت ارتباطات گفت: برنامه تحول دیجیتال وزارت ارتباطات در دستور کار است هنوز نهایی نشده، اما قطعاً وزارتخانه باید در این مسیر پیشرو باشد تا بتواند به‌عنوان چراغ راهی برای سایر دستگاه‌ها عمل کند.
ملموس نبودن الکترونیکی‌شدن خدمات دولت
معاون رییس جمهوری و رییس سازمان اداری و استخدامی کشور نیز در همایش «تحول دیجیتال، افق آینده» با بیان اهمیت «تحول دیجیتال» گفت: آمارها حکایت از ۷۰ درصدی شدن خدمات الکترونیک دستگاه‌های اجرایی دارند اما احساس مردم به الکترونیکی شدن خدمات، حدود ۱۰ درصد است که این واقعیت‌ها وجود دارد و باید نگاه ما این باشد که آمار را واقعی ارایه دهیم.
علاء‌الدین رفیع‌زاده با بیان اینکه در دولت چهاردهم دیگر بهانه‌ای برای کارکردی که خروجی برای مردم نداشته باشد، نداریم و ناچار به برنامه‌ریزی هستیم، تصریح کرد: ما می‌دانیم که نیازمند ساختارسازی جدید در حوزه فناوری اطلاعات هستیم.
وی ادامه داد: یکی از خواهش‌ها ما این است که دستگاه‌های اجرایی برای اینکه پاسخگویی به مردم را ارتقا دهند، ساختار سازمانی خود را بررسی کنند و با استفاده از ابزارهای فناورانه مسیرهای تازه‌ای را برای ارتقا سازمان خود در پیش بگیرند. برای این کار نیاز به ایجاد سازمان جدید نیست و صرفا به اقدامات جدید دارد.
رییس سازمان اداری و استخدامی با تاکید بر اینکه دولت هوشمند وظیفه تنها یک دستگاه نیست، گفت: در این میان وزارت ارتباطات وظیفه زیرساختی را برعهده دارد، سازمان اداری استخدامی نیز راهبر ۷ هزار خدمت در دستگاه‌های اجرایی به شمار می رود و سازمان برنامه و بودجه نیز تکالیف دیگری دارد.
وی افزود: همه این‌ها باید در کنار یکدیگر دست به دست هم دهند تا اتفاقات خوبی در کشور رخ دهد.
به گفته رفیع زاده، خوشبختانه این وفاق انجام شده و اکنون سندی آماده شده تا به عنوان سند هوشمندسازی خدمات دولت به شکل یکپارچه و جمع‌بندی شده توسط رییس جمهوری به دستگاه‌ها ابلاغ شود تا مبنای عمل دستگاه‌ها قرار بگیرد.
مرجع : خبرگزاری مهر