صاحب‌خبر - علی‌محمد هنرمند: زمانی‌ تولستوی‌، خالق‌ شاهکار جنگ‌ و صلح‌، از عاملی‌ به‌ نام‌ عامل‌ ایکس نام ‌برده‌ بود که‌ «موجب‌ می‌شود تا ارتشی‌ با نفرات‌ و تجهیزات‌ کمتر بر ارتشی‌ با نفرات‌ بیشتر و تجهیزات‌ مدرن‌تر غلبه‌ کند». این روزها این ضرب‌المثل بیشتر کاربرد پیدا کرده است. گروهی چند هزارنفره از ادلب با امکانات حداقلی جنگ، البته مجهزتر از سال‌های قبل شروع به پیشروی در شمال سوریه، میانه تا دمشق می‌کنند. ارتش سوریه هم در مقابل تحریرالشام نمی‌تواند مقاومت کند و در انتها سقوط حتمی می‌شود. این تجربه بار نخست در منطقه نیست که کشوری با ارتشی کلاسیک و پرتوان در استعداد نیروی انسانی و تجهیزات شکست می‌خورد. روزی که رامسفلد صحبت از ایجاد نظم جدید در خاورمیانه کرد، همه می‌دانستند مقصد دوم آنها عراق خواهد بود. سال 2003 آمریکا همین کاری را با ارتش عراق کرد که تروریست‌های ادلب و اسرائیل اکنون با ارتش سوریه می‌کنند. هنوز در اخبار می‌توان جست‌وجو کرد که شبکه خبری CNN در آن سال‌ها اعلام کرد بغداد سقوط کرده است، در حالی که تصاویر نشان می‌داد هنوز آمریکایی‌ها 100 کیلومتر از پایتخت عراق فاصله دارند. این روش اما یکی از مهم‌ترین بدل‌های جنگ روانی و رسانه‌ای در جنگ است. این مدل در سوریه هم پیاده شد و هر روز و هر ساعت خبری منتشر شد که منطقه‌ای دیگر سقوط کرده است. اکنون این هراس پس از بشار اسد بیشتر شده است. اسرائیل از چند روز قبل عملیات هوایی و زمینی گسترده‌ای را در سوریه آغاز کرده است. از حلب تا دمشق، از حمص تا لاذقیه و طرطوس زیر شدیدترین بمباران‌های اسرائیلی‌ها قرار دارد. شبکه 12 اسرائیل هم در گزارشی اعلام کرد ارتش رژیم صهیونیستی بزرگ‌ترین عملیات هوایی کوتاه‌مدت تاریخ اسرائیل را انجام داده و تمام ناوگان هوایی اعم از جنگنده، هلیکوپتر و نیروی هوایی سوریه را نابود کرده است؛ نیرویی که میراث حافظ اسد بود. حافظ زمانی که انقلاب سوریه رخ داد فرمانده نیروی هوایی ارتش بود و توانست بعدها سوریه را به یکی از مجهزترین نیروهای رزمی خاورمیانه بدل کند. ناگفته نماند بعد از انقلاب‌های پان‌عربیستی در مصر، سوریه و عراق بود که این کشورها به متحدان بلوک سوسیالیستی شوروی تبدیل شدند و روس‌ها بشدت از نظر نظامی آنها را مجهز کردند. همین موضوع باعث شد این ۳ کشور در طول سال‌های 1948 تا 1973، 4 جنگ بزرگ و چند جنگ کوچک با اسرائیل داشته باشند و ضرباتی هم به تل‌آویو زدند. مهم‌ترین دغدغه امنیتی و نظامی اسرائیلی‌ها آن زمان این بود که چگونه می‌توان ارتش این کشور را نابود کرد. اسرائیلی‌ها برای مصر به روند سیاسی دل بستند و با بستن توافق کمپ دیوید توانستند مصر را از چرخه مبارزه خارج کنند. نوبت بعدی به ارتش بعثی عراق رسید و بعد از ۲ جنگ اول و دوم خلیج‌فارس بود که آمریکا ارتش عراق را منحل کرد و بعدها قصد داشت یک ارتش دست‌نشانده در بغداد روی کار بیاورد؛ ارتشی که حتی نتوانسته بود چند روز مقابل داعش در موصل دوام بیاورد. اکنون اسرائیل در آنارشی کامل در سوریه به دنبال طرحی مانند طرح آمریکا در دمشق است. ابتدا درصدد ایجاد منطقه حائل در جولان اشغالی و مرز لبنان است و به همین علت منطقه جبل‌الشیخ را تصرف کرد. حتی نتانیاهو پا را از این هم فراتر نهاد و آتش‌بس سال 1974 را ملغی اعلام و شروع به ایجاد منطقه بزرگ حائل در سوریه کرد. قدم بعدی اسرائیل در ابتر کردن مقاومت و تجهیزات ارتش در سوریه، حمله به امکانات در سوریه بود. حتی روندی که اسرائیل در سوریه شروع کرده است بارها مورد نقد نشریات غربی قرار گرفت. فارن افرز درباره همین سیاست نوشت؛ آمریکا از نابودی و انحلال ارتش عراق درس نگرفت و به دنبال نابودی ارتش سوریه بود. بدیهی است که تل‌آویو در شرایط فعلی سیاست نابودی امکانات نظامی در سوریه را دنبال کند. یک بار آنها به تاسیسات هسته‌ای سوریه حمله کردند و اکنون می‌دانند بهترین زمان است تا عقبه لجستیکی مقاومت در سوریه را از بین ببرند. همچنین اسرائیل دیروز یکی از دانشمندان سوری را هم ترور کرد؛ همان کاری که آمریکایی‌ها با آلمان و عراق کردند و اسرائیل با دانشمندان مصر، پاکستان و لیبی انجام داد. از طرف دیگر این حملات اسرائیل و سابقه آن در عراق توسط آمریکا نشان می‌دهد در وضعیت آنارشی حاکم در کشورهاست که دشمنان خارجی می‌خواهند تمام توان نظامی کشور رقیب یا دشمن را از بین ببرند. همه این موارد نشان می‌دهد مفهوم خودیاری در روابط بین‌الملل بسیار با اهمیت است. اگر امروز سوریه مورد هجمه اسرائیل قرار گرفته به این دلیل است که دیگر نظامی حاکم بر کشور برای نشان دادن اقتدار وجود ندارد. سوریه در یک سال اخیر سعی کرد خودش را از جنگ در غزه دور نگه دارد اما اسرائیل نشان داد هدف اصلی آن نظام بشار اسد نبوده، بلکه تضعیف کشورهای قوی منطقه است. امروز شاید هدف سوریه بوده است، ‌فردا عربستان، عراق یا کشورهای دیگر مانند مصر باشد. هدف اصلی آن است که هر کشوری در منطقه از هر نظر قدی کوتاه‌تر از اسرائیل داشته باشد.∎​