جوان آنلاین: موضوع ناعدالتی در پرداخت یارانه‌ها مساله‌ای است که در چند ماه گذشته همواره مورد انتقاد مسعود پزشکیان قرار گرفته است. او معتقد است که نباید به فقیر و غنی یارانه یکسان پرداخت کرد و از این رو نظام یارانه‌ای کشور نیازمند اصلاحات اساسی است. این موضوع امروز نیز در سخنرانی رئیس جمهور در جمع دانشجویان دانشگاه شریف که به مناسبت ۱۶ آذر برگزار شد، مورد تاکید پزشکیان قرار گرفت. او با اشاره به لزوم تغییرات جدی در ساختار‌های غلط اقتصادی گفته در برق و آب و گاز و بنزین و پول مشکل داریم ولی می‌گویند دست نزن. او همچنین گفت که نباید یارانه مصرف برق، گاز و بنزین قشر پولدار جامعه از جیب قشر فقیر پرداخت شود.
بخش دیگر صحبت‌های رئیس جمهور مشخصا به موضوع برق اختصاص یافت. او با بیان اینکه در هیچ کجای دنیا اینگونه چراغ و لوستر حتی در لوکس‌ترین هتل‌ها روشن نمی‌کنند بر ضرورت تغییر این وضعیت تاکید کرد.
پزشکیان پیش‌تر نیز در جلساتی که در پاستور داشت به اعضای هیات دولت در زمینه رعایت مصرف برق تاکید کرده و با خاموش کردن چراغ‌های غیرضروری گفته بود که باید اصلاحات را از خودمان شروع کنیم. تا اینجای امر اینکه دولت بخواهد اصلاحاتی در قیمت گذاری برق داشته باشد موضوعی است که مورد اتفاق نظر اکثر کارشناسان است؛ چرا که ساختار غلط قیمت گذاری، هم زمینه مصرف بد را فراهم کرده و از همه مهمتر انگیزه سرمایه گذاران برای توسعه این بخش را از بین برده است. اما مساله‌ای عجیب که در روز‌های اخیر خبرساز شده به قول فعالان اقتصادی افزایش «یواشکی» قیمت برق است.
بر اساس اطلاعات جدید قیمت برق خانگی از آبان ماه افزایش ۳۸ درصدی داشته است. این اطلاعات البته نشان می‌دهد که گویا قیمت برق صنایع نیز از اردیبهشت ماه گران شده است. فعالان صنعت، این افزایش را «یواشکی» نامیده‌اند و معتقدند که این شیوه افزایش قیمت، تمامی مشترکین را به یک چشم دیده و تعرفه برای هر دو گروه کم‌مصرف و پرمصرف به یک اندازه ۳۸ درصد افزایش یافته است.
همچنین کارشناسان نسبت به افزایش قیمت برق به شیوه کنونی اعتراض دارند؛ چرا که به گفته آنها در این روش از گرانی عدالت وجود ندارد و هم پرمصرف‌ها و هم کم مصرف‌ها به صورت مشابه افزایش قیمت را تجربه می‌کنند.
محمد بهرامی سیف‌آبادی، نماینده کهگیلویه، بویر احمد و دنا در مجلس شورای اسلامی و نایب‌رئیس دوم کمیسیون انرژی مجلس در واکنش به افزایش ۳۸ درصدی تعرفه برق خانگی اظهار کرد: این افزایش یکسان تعرفه، به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد جامعه، نارضایتی‌های گسترده‌ای ایجاد کرده است. در سال‌های گذشته، روش پلکانی در تعرفه‌گذاری به گونه‌ای طراحی شده بود که افراد با مصرف کمتر از مزایای کاهش هزینه‌ها بهره‌مند شوند و پرمصرف‌ها هزینه بیشتری بپردازند. این سیاست، به‌طور مشخص به نفع اقشار ضعیف بود و عدالت بیشتری را در توزیع بار هزینه‌ها ایجاد می‌کرد.
وی با اشاره به افزایش تعرفه‌های برق گفت: حذف این رویکرد پلکانی و جایگزینی آن با افزایش ثابت و یکسان ۳۸ درصدی، تأثیر منفی زیادی بر خانواده‌هایی که توان پرداخت بالایی ندارند، داشته است. این سیاست باعث شده است تا در برخی مناطق، به‌ویژه در حوزه‌هایی با اقلیم گرمسیری، خانواده‌ها با قبض‌های سنگینی مواجه شوند که فراتر از توان اقتصادی آنان است.
بهرامی در ادامه تأکید کرد که افزایش تعرفه‌های برق به‌طور یکسان، عملاً به نفع اقشار پردرآمد و به ضرر گروه‌های کم‌درآمد تمام می‌شود. در مناطقی که افراد ناگزیر به استفاده مداوم از وسایل سرمایشی هستند، مصرف برق به‌طور طبیعی بالاتر است. چنین خانواده‌هایی نباید با تعرفه‌های سنگین مواجه شوند. در حوزه انتخابیه من، مواردی وجود داشته که قبض برق خانوار‌ها به مبالغ بسیار بالایی، حتی تا چندین میلیون تومان، رسیده است. این شرایط برای خانواده‌های کم‌درآمد غیرقابل‌تحمل است.
بهرامی خواستار بازنگری در سیاست‌های تعرفه‌گذاری برق خانگی شد و گفت: تعرفه گذاری پلکانی برق خانگی برای پرمصرف‌ها سیاستی در راستای کمک به اقشار ضعیف است. دولت باید از تجربیات گذشته درس بگیرد و به سمت سیاست‌هایی مثل تعرفه گذای برق خانگی پرمصرف‌ها حرکت کند که هم در بهینه‌سازی مصرف انرژی مؤثر باشند و هم عدالت اجتماعی را محقق کنند.
کارشناسان با اشاره به مزایای روش تعرفه گذاری پلکانی برق خانگی برای پرمصرف‌ها معتقدند این روش امکان تنظیم عادلانه‌تر تعرفه‌ها را فراهم می‌کرد. به گفته آنها این سیاست نه‌تن‌ها عادلانه‌تر بود، بلکه به بهینه‌سازی مصرف انرژی نیز کمک می‌کرد.
به باور کارشناسان اقتصاد انرژی افزایش ثابت تعرفه‌ها نمی‌تواند بهینه‌سازی مصرف برق را به‌خوبی ترویج دهد. در مقابل، رویکرد پلکانی، مردم را به کاهش مصرف برق و بهینه‌سازی استفاده از انرژی تشویق می‌کند.
دولت باید سیاست‌هایی را دنبال کند که ضمن حفظ منابع، به عدالت اجتماعی نیز کمک کند. به طور حتم شیوه افزایش قیمت برق به صورت یکسان، خلاف وعده‌های رئیس‌جمهور به مردم و باید دید وزارت نیرو چه توضیحی در این خصوص دارد.