گاهی اوقات به دلایل مختلف اختلالاتی بروز می‌کنند و باعث می‌شوند این دیسک‌ها قابلیت اصلی خود را به منظور حرکت و انعطاف‌پذیری از دست بدهند و در نتیجه‌ی آن مشکلات متعددی بروز می‌کنند که اصلی‌ترین آن درد در این ناحیه است.
اگر می‌خواهید در مورد علائم دیسک گردن اطلاعات بیشتری به دست آورید و با راه‌های درمان آن آشنا شوید، با ما تا انتهای این مطلب از همشهری آنلاین همراه باشید.
دیسک گردن چیست؟
ستون فقرات ما از ۳۳ مهره و دیسک‌های غضروفی بین آن‌ها تشکیل شده است که مسئولیت ممانعت از تماس مستقیم مهره‌ها با یکدیگر را برعهده دارند. البته این تمام ماجرا نیست و دیسک‌ها جدا از حفظ قابلیت انعطاف‌پذیری ستون فقرات، بارهای فیزیکی و کلیه‌های فشارهای وارد بر آن‌ها را هم در زمان حرکت جذب و از مهره‌ها در برابر ساییدگی محافظت می‌کنند. در طول زمان بر اثر دلایل مختلف این دیسک ممکن است آسیب ببیند و خود را به شکل فتق، بیرون‌زدگی یا ترک نشان دهد.
در چنین شرایطی محتوای ژله‌ای دیسک‌ها خارج و فشار و تحریک به ریشه‌های عصبی یا نخاع وارد می‌شود. گاهی اوقات درد آنقدر زیاد است که بیمار عملا از زندگی روزمره خود باز می‌ماند و به مداخلات جراحی نیاز پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: انواع و رایج ترین علت کمر درد چیست | توصیه‌های کلیدی برای درمان کمر درد که معجزه می‌کند
شایع ترین علائم دیسک گردن
نشانه‌ها و علائم دیسک گردن درد و ناراحتی در بخش‌های مختلف بدن به خصوص گردن را در برمی‌گیرد که عموما هم به شکل مزمن و ناگهانی ظاهر می‌شوند و حرکت دادن گردن می‌تواند آن‌ها را تشدید کند. در صورتی که دیسک آسیب دیده به اعصاب نخاعی فشار وارد کند و منجر به مختل کردن مسیر انتقال پیام‌های عصبی شود، درد به شانه، بازو، پشت سر و دست و انگشتان هم انتقال می‌یابد.
درد در ناحیه گردن و فک
گاهی اوقات به سبب آسیب به دیسک، علاوه بر گردن اعصاب خارج شده از ستون فقرات دچار تحریک و فشار زیادی می‌شوند و این درد به سمت عضلات فک هم منقل می‌شود. البته در برخی موارد علت درد فک به سبب اسپاسم و گرفتگی عضلات گردن است که در نتیجه‌ی آسیب دیسک بروز می‌کند.
احساس بی‌حسی و سوزنی‌شدن
از آنجایی که اعصاب نخاعی به سمت دست و انگشتان منشعب می‌شوند، دیسک گردن می‌تواند بر روی آن‌ها هم اثرات منفی زیادی داشته باشد که یکی از شایع‌ترین آن‌ها احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی است. این احساس معمولا در انگشتان و کف دست‌ها به صورت متناوب یا دائمی به وجود می‌آید و حتی ممکن است از یک انگشت شروع شود و در نهایت سایر انگشتان یا کل دست را در بر بگیرد.
احساس سنگینی سر
یکی از شایع‌ترین دلایل احساس سنگینی در سر دیسک گردن است؛ چرا که در این حالت دیسک‌های بین مهره‌ای گردن بر اعصاب فشار وارد می‌کنند. البته این تمام ماجرا نیست و التهاب ناشی از آسیب‌های گوناگون یا آرتروز و انواع تنش‌های عضلانی هم می‌توانند منجر به احساس سنگینی در سر شوند.
مشکل در حرکت دادن گردن
یکی از نشانه‌های اولیه دیسک گردن که به صورت تدریجی خود را نشان می‌دهد و در بیشتر موارد هم به آن توجهی نمی‌شود، درد در گردن است که به واسطه‌ی حرکت سر یا نشستن‌های طولانی مدت بدتر می‌شود. در حقیقت گاهی اوقات به سبب این مسئله خشکی و محدودیت در حرکت گردن بروز می‌کند که به حدی پیشرفته می‌شود که انجام کارهای ساده‌ای مثل چرخاندن سر هم به سختی صورت می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: با این ترفندهای ساده از کمردرد شدید در امان می‌مانید
درد گوش
در برخی از موارد درد گوش و سوت کشیدن در آن به واسطه‌ی آسیب به دیسک‌های گردن هم بروز می‌کنند. در حقیقت دیسک‌های گردنی پس از آسیب به سبب تغییر شکل خود بر اعصاب خروجی قسمت گردن فشار وارد می‌کنند که این فشار درد و سایر علائم را به تمامی نواحی مرتبط با این اعصاب از جمله گوش منتقل می‌کنند.
حالت تهوع
شاید مشاهده حالت تهوع به عنوان علائم دیسک گردن برای شما عجیب باشد؛ اما حقیقت این است که آسیب به دیسک می‌تواند منجر به بروز انقباض و اسپاسم در عضلات ناحیه گردن و شانه شود که به نوبه‌ی خود بر روی اعصاب لارنژیال موثر هستند و منجر به ایجاد حرکاتی در حلق می‌شوند که در نتیجه‌ی آن حالت تهوع بروز می‌کند. البته در برخی موارد هم این حالت به سبب تحریک مراکز تنظیم تعادل بدن در مغز خود را نشان می‌دهد.
تعریق بیش از حد
به سبب تحریک اعصاب که در نتیجه‌ی آسیب و تورم در ناحیه دیسک اتفاق می‌افتد، سیستم خودکار بدن دچار تحریک می‌شود و بر روی عملکرد سیستم تنظیم دمای بدن اثر می‌گذارد که نتیجه‌ی نهایی آن افزایش تعریق است. البته درد و ناراحتی حاصل از دیسک گردن می‌تواند منجر به استرس و اضطراب شود که در نتیجه‌ی آن تعریق بیش از اندازه اتفاق می‌افتد.
سردرد و سرگیجه
سردردهای حاصل از دیسک گردن ممکن است به دلایل مختلفی مثل ورزش بروز کنند. در برخی از موارد افراد به واسطه‌ی شغل خود فشار زیادی به گردن وارد می‌کنند و همواره این قسمت را در یک حالت مشخص نگه می‌دارند که منجر به وارد کردن فشار زیاد به آن و در نتیجه بروز آسبیب‌های گوناگون از قبیل سردرد خواهند شد. از طرفی دیگر برخی از بیماران هم در کنار سردرد، دچار سرگیجه هم می‌شوند و علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- احساس شناور بودن؛
- سبکی؛
- ناپایداری؛
- مشکل در تعادل؛
- خستگی بصری؛
- سردرد و سفتی گردن؛
- استفراغ؛
ضعف عضلانی
گروهی از بیماران در زمان پیگیری کارها و امور روزمره خود ضعف عضلانی را تجربه می‌کنند که ممکن است خود را به شکل دشواری در گرفتن اشیا یا بلند کردن اجسام مختلف نشان دهد. گاهی خود این ضعف به قدری شدید است که فرد متوجه کاهش قدرت دستان خود می‌شود و نمی‌تواند حتی در را باز یا یادداشت‌برداری کند.
چرا به دیسک گردن دچار می‌شویم؟
درد ناشی از دیسک گردن و کمر گاهی اوقات آنقدر زیاد است که فرد از پیگیری کارهای روزمره خود باز می‌ماند. اگر کنجکاو هستید علت بروز این بیماری را بدانید، بهتر است نگاهی به موارد و نکات زیر بیندازید:
- آسیب دیسک؛
- بلند کردن نامناسب اجسام از روی زمین؛
- افزایش سن و خشکی و سخت شدن دیسک‌ها؛
- ژنتیک؛
- سیگار کشیدن؛
- داشتن شغل یا تفریحات خاص؛
- تمرین‌های خاص یا اشتباهات ورزشی؛
- رژیم غذایی نامناسب؛
- شرایط روحی نامساعد؛
- وضعیت بد استخوان‌ها در قسمت گردن و کمر؛
درمان خانگی دیسک گردن
با توجه به اینکه دیسک گردن می‌تواند در زندگی روزمره ما اختلال ایجاد کند، بسیاری از افراد به دنبال این هستند که با پیگیری روش‌های خانگی درد و علائم ناشی از این وضعیت را کاهش دهند. باید بدانید که راهکارهای متعددی در این زمینه پیش‌رو شما قرار دارند که تعدادی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از کمپرس یخ: با کمک یخ می‌توانید التهاب و درد ناشی از دیسک را به میزان زیادی کاهش دهید. برای این منظور یک کیسه یخ را درون حوله نازک بپیچید و بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی ناحیه موردنظر قرار دهید. البته در صورتی که پوست شما قرمز یا بی‌حس شد باید این کار را هرچه سریع‌تر متوقف کنید.
- انجام تمرین‌های کششی: داشتن یک برنامه ورزشی اصولی و پیگیری تمرین‌های کششی در آن به افزایش انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات گردن شما کمک می‌کند و به این شکل فشار وارده بر روی دیسک‌ها را کاهش می‌دهد. انواع تمرین‌های کششی موثر در این زمینه وجود دارند که می‌توانید با نظارت پزشک متخصص آن‌ها را در منزل خود انجام دهید.
- ماساژ: در صورتی که ماساژ توسط فردی حرفه‌ای انجام شود، درد و التهاب را در ناحیه‌ی گردن کاهش می‌دهد و جریان خون را هم در آن بهبود می‌بخشد. با این کار احساس بی‌حسی و ضعف هم برطرف خواهند شد.
- مصرف داروهای گیاهی: برخی از داروهای گیاهی مثل زردچوبه و خار مریم به سبب خواص ضد التهابی و ضد درد خود می‌توانند علائم ناشی از دیسک گردن از قبیل درد، التهاب و سفتی را کاهش دهند. با این حال حتما پیش از مصرف آن‌ها با پزشک خود مشورت و از نداشتن هرگونه تداخل این ترکیبات با داروهای مصرفی فعلی اطمینان حاصل کنید.
- استراحت: هیچ‌چیز بهتر از استراحت نمی‌تواند به بدن شما فرصت دهد تا بخش آسیب‌دیده را ترمیم کند و به این شکل درد خود را کاهش دهد. به منظور اثرگذاری هرچه بیشتر باید در این دوره تا جایی که می‌توانید از بلند کردن وسایل سنگین، رانندگی، فعالیت‌هایی که با چرخش و خم شدن گردن در ارتباطات‌اند و حتی ورزش‌های سنگین دوری کنید و به جای آن تا حد امکان گردن خود را در حالت خنثی نگه دارید.
- استفاده از کمپرس گرم: با استفاده از یک حوله، پد یا وان آب گرم هم می‌توانید به بهبود علائم دیسک گردن کمک کنید؛ چرا که گرما جریان خون را به محل آسیب‌دیده افزایش می‌دهد و به این شکل به کاهش درد و التهاب شما کمک می‌کند. البته در صورتی که پس از چند روز گرمادرمانی تغییری در علائم خود مشاهده نکردید یا اینکه متوجه بدتر شدن آن‌ها شدید حتما مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید.
- طب سوزنی: این روش درمانی چینی با استفاده از سوزن‌هایی نازک نقاط خاصی را در بدن تحریک و به این شکل به کاهش درد و التهاب و بهبود عملکرد عصبی کمک می‌کند. البته این تمام ماجرا نیست و به کمک طب سوزنی می‌توان سفتی عضلات گردن را کاهش و به‌تبع آن دامنه حرکتی گردن را افزایش داد.
درمان تخصصی دیسک گردن
در صورت مراجعه به پزشک او در ابتدا علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی و با انجام معاینات دقیق تلاش می‌کند هرگونه مشکل جدی از قبیل آسیب نخاع را شناسایی کند. پس از آن در صورت تایید وجود دیسک گردن متخصص با استفاده از روش‌های زیر به سراغ درمان شما خواهد رفت:
- فیزیوتراپی و کاردرمانی: از جمله روش‌های غیرتهاجمی درمان دیسک هستند که می‌توانند علائم و نشانه‌های بیماری را به میزان زیادی کاهش دهند و از ایجاد دردهای شدید هم جلوگیری کنند. در طی برنامه فیزیوتراپی و کاردرمانی از ترکیب کمپرس سرد و گرم و برق‌درمانی برای کاهش تورم، التهاب و تسکین درد استفاده می‌کنند و پس از آن هم با استفاده از ابزارهای کمکی و حرکت‌های مختلف تلاش می‌کنند تا دامنه حرکتی، استقامت و قدرت فرد را افزایش دهند.
- دارو: با تجویز انواع دارو از قبیل مسکن‌ها، داروهای ضد التهاب، غیراستروئیدی و استروئیدی پزشک تلاش می‌کند درد و التهاب را تا جای ممکن کاهش دهد. البته در مواردی شل‌کننده‌های عضلانی هم تجویز می‌شوند.
- جراحی: در صورتی که پزشک تشخیص دهد سایر روش‌های کم‌خطر و غیرتهاجمی برای شما کاربردی نیستند، به سراغ انواع جراحی‌های گوناگون می‌رود که انتخاب نوع آن با توجه به شدت بیماری متفاوت است. برای مثال در شماری از بیماران مبتلا به بی‌ثباتی ستون فقرات ممکن است پزشک از روش جراحی فیوژن به منظور ایجاد اتصال محکم بین دو تا چند مهره استفاده کند.
- درمان دستی (کایروپراکتیک): در تکنیک کایروپراکتیک فیزیوتراپ با استفاده از دست خود یا ابزاری مناسب به قسمت موردنظر فشار وارد می‌کند تا مفاصل تحت این فشار به جای صحیح خود بازگردند و عارضه تا جای ممکن برطرف شود.
- کشش گردن: در صورتی که دیسک شما برآمده یا دچار فتق شده باشد برای برطرف کردن درد مفاصل، رگ به رگ شدن و اسپاسم، فیزیوتراپ می‌تواند از روش کشش گردن استفاده کند.
بیشتر بخوانید: ۸ روش طلایی که از دچار شدن به کمردرد و گردن درد جلوگیری می‌کن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
چنانچه علائم مختلف دیسک گردن را دارید و نسبت به ابتلای خود به این وضعیت مشکوک هستید بهتر است هرچه سریع‌تر و به منظور درمان موثرتر به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. مراجعه به موقع به پزشک منجر به اثرگذاری بیشتر انواع روش‌های درمانی و برطرف کردن علائم ناراحت‌کننده‌ی این وضعیت خواهد شد.
عوارض عدم درمان دیسک گردن
تشخیص و درمان به‌موقع دیسک گردن می‌تواند از بروز عوارض جدی ناشی از این بیماری که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته‌اند، جلوگیری کند:
- کاهش شدید دامنه حرکتی گردن و بروز مشکل برای پیگیری کارهای روزمره؛
- وارد شدن آسیب به نخاع و بروز مشکلات جدی مثل فلج جزئی یا کامل؛
- فشار طولانی مدت روی اعصاب و ایجاد مشکلات عصبی
کلام آخر
همان‌طور که ملاحظه کردید علائم دیسک گردن موارد مختلفی را شامل می‌شود که در صورت عدم درمان به‌موقع می‌توانند عوارض کاملا جدی و خطرناکی به همراه داشته باشند و حتی فرد را از پیگیری کارها و وظایف روزانه خود بازدارند.
با توجه به این مسئله در صورتی که نسبت به هرگونه مشکل در دیسک خود شک دارید در اسرع وقت به پزشک متخصص و مجرب مراجعه کنید تا روند درمان را آغاز و به کاهش درد و نشانه‌های شما کمک کند.