افسردگی، که به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین علل ناتوانی در جهان شناخته می‌شود، می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکردهای حیاتی مغز مانند یادگیری، حافظه و انگیزه بگذارد. هرچند مطالعات قبلی نشان داده‌اند که ورزش هوازی می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند، اما همچنان علت دقیق این اثرات مشخص نبوده است.
پژوهشگران در مقاله‌ای که به تازگی در مجله Translational Psychiatry منتشر شده، فرضیه‌ای جدید مطرح کرده‌اند. آن‌ها معتقدند که ورزش با افزایش انگیزه، می‌تواند علائم افسردگی مانند بی‌لذتی، کاهش انرژی و مشکلات تمرکز را کاهش دهد. انگیزه به‌ویژه در فرایند بهبودی از افسردگی اهمیت زیادی دارد و ورزش می‌تواند این عامل را تقویت کند.
در فرایند تأثیر ورزش بر افسردگی، ترکیب عوامل زیستی و روانی دخیل است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افسردگی، به‌ویژه بی‌لذتی، با افزایش التهاب در بدن مرتبط است. التهاب می‌تواند انتقال دوپامین، یک ماده شیمیایی مهم مغز، را مختل کند که این امر منجر به کاهش انگیزه و تمایل به انجام فعالیت‌های جسمی و ذهنی می‌شود. ورزش از طریق کاهش التهاب و بهبود عملکرد دوپامین می‌تواند این روند را معکوس کرده و انگیزه را افزایش دهد.
دکتر امیلی هرد، نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «مطالعات قبلی نشان داده‌اند که ورزش هوازی می‌تواند اثرات ضدافسردگی داشته باشد. اما هنوز دلیل دقیق این اثرات مشخص نیست، زیرا به احتمال زیاد عوامل بیولوژیکی و روانی مختلف در این فرایند دخالت دارند.»
دکتر هرد همچنین توضیح می‌دهد که ورزش علاوه بر کاهش التهاب و بهبود عملکرد دوپامین، استرس اکسیداتیو را کاهش داده و عزت‌نفس و خودکارآمدی را تقویت می‌کند. به اعتقاد او، فعالیت‌هایی که باعث تعریق و افزایش ضربان قلب می‌شوند، می‌توانند انگیزه افراد را از طریق بهبود این فرآیندها افزایش دهند.
پژوهشگران امیدوارند که با درک بهتر سازوکار تأثیر ورزش بر افسردگی، بتوانند روش‌های درمانی جدیدی توسعه دهند. این شامل طراحی برنامه‌های تمرینی شخصی‌سازی‌شده است که بر اساس نیازها و توانایی‌های هر فرد تنظیم می‌شوند. دکتر هرد تأکید می‌کند: «شناخت دقیق‌تر اثرات ضدافسردگی ورزش می‌تواند به ما کمک کند تا علل زیربنایی افسردگی را بهتر درک کرده و مداخلات درمانی جدیدی طراحی کنیم.»
برای آزمایش این فرضیه، پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که مطالعات کنترل‌شده‌ای در مقیاس بزرگ انجام شود تا تأثیر ورزش بر متغیرهایی مانند التهاب، انتقال دوپامین و انگیزه بررسی شود. همچنین شناسایی و رفع موانع انجام ورزش در افراد مبتلا به افسردگی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
دکتر هرد در پایان می‌گوید: «کمک به افراد افسرده برای انجام ورزش منظم نه تنها می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد، بلکه می‌تواند خلق‌وخو را بهبود بخشد و به توانمندسازی آن‌ها در مسیر بهبودی کمک کند. تشویق افراد به ورزش باید بخشی از درمان افسردگی باشد.»
این گروه پژوهشی در حال حاضر یک آزمایش بزرگ با حمایت مالی از جایزه سلامت روان ولکام را در دست اجرا دارد که شامل ۲۵۰ شرکت‌کننده بین ۱۸ تا ۶۰ سال خواهد بود.
زومیت/
∎