به گزارش قدس آنلاین؛ محمدرضا سهیلی صوفیانی، روانشناس و مشاور مدرسه، درباره ویژگی‌های عاطفی دوران نوجوانی و تهدیدهایی که دانش‌آموزان را در این مرحله از زندگی در معرض خطر قرار می‌دهد، اظهار داشت: یکی از تغییرات اصلی این دوره، یادگیری مدیریت هیجانات است. نوجوانان در این دوران با هیجانات مختلف آشنا می‌شوند و ضروری است مهارت‌هایی را برای کنترل و مدیریت آن ها بیاموزند، زیرا این مهارت‌ها تأثیر مستقیمی بر موفقیت تحصیلی آن ها دارند.
وی افزود: نوجوانان باید توانایی کنترل تکانه‌های آنی خود را تقویت کنند تا بتوانند از تسلط هیجانات بر رفتارهایشان جلوگیری کنند.
وی در ادامه بیان کرد: هیجانات را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد. دسته اول شامل هیجانات پایه مانند خشم، شادی، نفرت، تعجب، غم و ترس است که به پردازش شناختی کمتری نیاز دارند. دسته دوم شامل هیجانات پیچیده‌تر مانند احساس گناه، امید، حسادت و عشق است. مدیریت صحیح این هیجانات می‌تواند زندگی فرد را پربارتر و سازنده تر کند.
وی تأکید کرد: در دوره نوجوانی، ویژگی‌های عاطفی به شدت تحت تأثیر تعاملات محیطی و ارتباط با دوستان شکل می‌گیرند. عادت‌ها، سبک‌های مقابله با مشکلات و مسائل زندگی نیز از طریق آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم تقویت می‌شوند.
سهیلی، در پاسخ به اینکه آیا مدیریت هیجانات در دوران نوجوانی نیازمند آموزش است، گفت: این موضوع باید در برنامه‌های آموزشی مدارس به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. آموزش‌هایی که توسط مشاوران مدرسه ارائه می‌شود، شامل مهارت‌های حل مسئله، تصمیم‌گیری و مهارت‌های زندگی است. همچنین، در دروس تفکر و سبک زندگی در پایه‌های هفتم و هشتم، به موضوعاتی چون مهارت مقابله و تصمیم‌گیری پرداخته می‌شود.
وی افزود: با وجود این، ضروری است که مدارس برنامه‌های جانبی برای آموزش مهارت‌های مدیریت هیجانات، حل مسئله و مقابله با استرس طراحی و اجرا کنند تا دانش‌آموزان بتوانند با چالش‌ها به صورت منطقی و مناسب مواجه شوند.
این مشاور مدرسه در مورد رفتارهای سخت‌گیرانه یا تحقیرآمیز برخی مدیران، معاونان و گاهی معلمان در برابر خطا یا تخلفات دانش‌آموزان مطرح کرد: آیین‌نامه اجرایی مدارس باید بازنگری شود تا با نیازهای نسل امروز هماهنگ تر شود. تجربه نشان داده که لازم است محدوده و میزان دخالت مدارس در برخورد با تخلفات دانش‌آموزان به وضوح مشخص شود. همچنین، بندهایی برای پیشگیری از تصمیم‌گیری‌های عجولانه و افزایش نقش شورای مدرسه و انجمن اولیا و مربیان در این زمینه باید لحاظ شود.
وی در پاسخ به اینکه بعضی والدین که فرزندشان در مدارس دولتی عادی تحصیل می‌کند، می‌گویند، "برخی مدیران و معاونان مدارس در برابر شیطنت‌ها و گاه تخلفات جزئی دانش‌آموزان، آن ها را ملزم به مراجعه به مراکز مشاوره و ارائه برگه سلامت روان می‌کنند" ، تبعات منفی این رفتارها بر روی دانش‌آموزان و حتی والدین چیست، گفت: مراکز مشاوره آموزش‌وپرورش به هیچ عنوان نباید به‌عنوان ابزار تهدید توسط مدیران و عوامل مدارس معرفی شوند. این مراکز برای حمایت عاطفی و روانی از دانش‌آموزان ایجاد شده‌اند و هدف اصلی آن ها ارائه کمک به دانش‌آموزان در مواجهه با چالش‌های روانی و رفتاری است، نه ایجاد استرس و فشار اضافی.
وی در همین زمینه افزود: چنین رفتارهایی می‌تواند فشار روانی مضاعفی به دانش‌آموزان و والدین وارد کند و حتی زمینه‌ساز رفتارهای مخربی مانند خودکشی شود. مدارس باید با احترام و همدلی با تخلفات دانش‌آموزان برخورد کنند، زیرا این رویکرد می‌تواند رفتارهای نادرست را کاهش داده و از تنش‌های روانی جلوگیری کند.
سهیلی تأکید کرد: والدین باید جنبه حمایتی از فرزندان خود را تقویت کنند. ارتباط عاطفی، صمیمانه و مؤثر با فرزندان، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب‌های روانی دارد. وقتی نوجوانان احساس کنند نگرانی‌هایشان شنیده می‌شود، از احساس تنهایی رهایی پیدا کرده و کمتر به رفتارهای آسیب‌زا روی می‌آورند.
وی در پایان توصیه کرد: انجمن اولیا و مربیان باید با برگزاری برنامه‌های آموزشی، والدین را با ویژگی‌های دوران نوجوانی، علائم هشداردهنده افسردگی و رفتارهای آسیب زا آشنا کنند.