به گزارش خبرگزاری ایمنا، احساس خشم یکی از قدرتمندترین و پیچیده‌ترین احساسات انسانی است که تمام افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند؛ خشم می‌تواند به صورت‌های مختلفی بروز کند و این احساس ممکن است به دلیل وقایع روزمره، روابط اجتماعی، مشکلات شغلی یا حتی مسائل درونی مانند اضطراب و استرس به وجود آید که می‌تواند بر رفتار، افکار و حتی سلامت جسمی و روانی افراد تأثیرات منفی داشته باشد.
یکی از مشکلات اصلی خشم این است که می‌تواند به رفتارهای مخرب و ناسالم منجر شود؛ خشم غیرقابل کنترل ممکن است به برخوردهای فیزیکی یا لفظی، تصمیمات ناپخته و اقداماتی که بعدها از آنها پشیمان می‌شویم، منجر شود که این رفتارها می‌تواند به روابط آسیب بزند و چرخه‌ای از تکرار خشم و نزاع ایجاد کند، بنابراین کنترل خشم و یادگیری راه‌های مناسب برای مدیریت آن ضروری است.
یکی از اولین قدم‌ها برای کنترل خشم، شناسایی و پذیرش آن است، بسیاری از افراد ممکن است خشم خود را نادیده بگیرند یا سرکوب کنند، اما این کار تنها به افزایش شدت و تکرار آن منجر می‌شود و بهتر است افراد خشم خود را به عنوان یک احساس طبیعی و انسانی بشناسند و بپذیرند که همه افراد ممکن است در مواقعی خشمگین شوند، شناسایی عواملی که باعث خشم می‌شود نیز می‌تواد به مدیریت بهتر آن کمک کند.
یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای کنترل خشم، تمرین تنفس عمیق و آرامش‌بخشی است و تنفس عمیق می‌تواند به کاهش ضربان قلب و تنش‌های جسمی کمک کند، همچنین تمرین مدیتیشن و تمرکز بر لحظه حال می‌تواند به آرامش ذهن و کاهش احساسات منفی کمک کند و ورزش‌های منظم نیز می‌تواند در کاهش استرس و افزایش احساسات مثبت کمک کننده باشد.
بیان احساسات و مشکلات خود به فردی دیگر می‌تواند به تخلیه عواطف منفی و یافتن راه‌حل‌های مناسب کمک کند و مشاوره‌های روان‌شناختی می‌توانند به شناسایی ریشه‌های عمیق‌تر خشم و ایجاد تغییرات مثبت در رفتار و نگرش کمک کنند، از دیگر از راه‌های مدیریت خشم، یادگیری مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری است؛ بسیاری از مواقع، خشم به دلیل ناکامی‌ها و مشکلاتی است که نمی‌توان آنها را حل کرد و با تقویت مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری، می‌توان با مشکلات به شیوه‌ای منطقی و مؤثر برخورد و از بروز خشم جلوگیری کرد.
ریشه‌های خشم را در گذشته جست‌وجو کنید
احسان کاظمی، روانشناس اجتماعی و عضو سازمان روانشناسی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه حتی اگر خشم یک احساس مفید باشد، مدیریت آن به ویژه زمانی که شدید و طاقت‌فرسا می‌شود ممکن است کاری غیرقابل انجام به نظر برسد، اظهار کرد: زمانی که افراد خشم را تجربه می‌کنند، بیشتر اوقات سعی دارند برای کنترل آن به روش‌هایی عمل کنند که نه تنها مؤثر نیست، بلکه ممکن است وضعیت را بدتر نیز کند، از همین رو افراد باید متوجه باشند که بسیاری از انگیزه‌های مرتبط با خشم شامل رفتارهای مخرب و ناکارآمد است.
وی افزود: یکی از بهترین اقداماتی که افراد می‌توانند هنگام تجربه خشم شدید انجام دهند این است که از رفتار کردن طبق میل خود اجتناب کنند، در واقع زمانی که افراد خشم را تجربه می‌کنند و خشمگین هستند، عمل نکردن بر اساس خشم می‌تواند آنها را در برابر بعضی از جنبه‌های منفی این هیجان محافظت کند.
روانشناس اجتماعی و عضو سازمان روانشناسی کشور با بیان اینکه اگر فردی با خشم دست و پنجه نرم می‌کند یا حتی بارها تصمیم خود را برای حفظ خونسردی و آرام بودن هنگام خشم فراموش کرده است به این معنا نیست که انسان بدی محسوب می‌شود یا مقصر است، تصریح کرد: بیشتر ریشه‌های خشم را می‌توان در زمان‌های گذشته جست‌وجو کرد و افرادی که این احساس را تجربه می‌کنند، ممکن است در خانواده صدمه دیده یا مورد آزار و بی‌توجهی قرار گرفته باشند.
سرزنش خود هنگام خشم، شرایط را بدتر می‌کند
کاظمی با بیان اینکه ممکن است شرایطی که افراد در زمان‌های گذشته تجربه کرده‌اند، زخم‌هایی از خود بر جای گذاشته باشد و اکنون درک احساس امنیت، دوست داشته شدن یا شایسته بودن برای آنها دشوار باشد، ادامه داد: گاهی اوقات تحریک چندانی لازم نیست تا احساساتی مانند بی‌مهری، بی‌لیاقتی یا ناامنی ایجاد شود، چراکه خشم همزمان با درد و احساس ناخوشایند و قدیمی ظاهر می‌شود.
وی گفت: خشم راهی برای مقابله با شرایط ناخوشایند است و به افراد کمک می‌کند به صورت موقتی، بر آسیب‌ها و درماندگی خود غلبه کنند و هر لحظه ممکن است احساس کنند که در دام خشم گرفتار شده‌اند و هیچ راه دیگری ندارند، به همین دلیل است که کنترل خشم بسیار سخت محسوب می‌شود، اما افراد باید توجه داشته باشند که سرزنش کردن خود برای خشمی که دارند، درد و احساسات بد بیشتری ایجاد می‌کند و منجر به شدیدتر شدن خشم می‌شود.
روانشناس اجتماعی و عضو سازمان روانشناسی کشور با اشاره به اینکه افراد به منظور کنترل خشم خود در ابتدا باید بدانند که خشم آنها از چه موضوعی نشئت می‌گیرد، اضافه کرد: خشم افراد ممکن است پاسخی باشد که افراد برای کنار آمدن با دردهای گذشته خود آموخته‌اند یا می‌تواند راهی هر چند موقت برای غلبه بر احساس درماندگی و نداشتن کنترل بر شرایط به شمار رود یا حتی ممکن است عادتی باشد که افراد تا به حال ابزار و مهارت لازم برای ترک مدیریت آن را نداشته‌اند.
چگونه خشم خود را کنترل کنیم؟
کاظمی افزود: هنگامی که افراد خشمگین می‌شوند، نخستین و مهم‌ترین کار این است که جریان را متوقف کنند، در واقع هنگام خشم، افراد نباید هیچ فعالیتی کنند یا سخنی بر زبان آورند و بر اساس هیجان خشم خود عمل کنند، همچنین افراد باید آگاه باشند که هیجان خشم آنها را به سمت رفتار پرخاشگرانه سوق می‌دهد و مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بر اساس خشم عمل کنند و به دیگران یا خود صدمه بزنند.
وی تصریح کرد: افراد نباید سعی داشته باشند که احساس خشم را از خود دور کنند، اما نباید تلاشی برای نگه داشتن آن داشته باشند، همچنین افراد باید سعی کنند از عواملی که می‌تواند خشم آنها را تشدید کند دور باشند و از مرور رفتارهای ناشایست گذشته فردی که باعث خشم آنها شده است، پرهیز کنند و نباید به نشخوار ذهنی اتفاقاتی که منجر به خشم آنها شده است بپردازند.
روانشناس اجتماعی و عضو سازمان روانشناسی کشور خاطرنشان کرد: افراد هنگام تجربه احساس خشم تنها باید به احساس خود توجه داشته باشند، آن را بپذیرند و صبر کنند تا خشم به آرامی کاهش یابد، در واقع سرزنش کردن خود برای خشمی که تجربه می‌کنند موضوعی را حل نمی‌کند یا باعث نمی‌شود که افراد کمتر احساس خشم داشته باشد؛ خشم پاسخی به درد محسوب می‌شود و رهایی از سرزنش و شرم ناشی از خشم، گامی مهم به سوی بهبودی است.
به گزارش ایمنا، پذیرش و بخشش، نقش مهمی در مدیریت خشم دارد؛ بسیاری از مواقع، خشم به دلیل کینه‌ورزی و نپذیرفتن اشتباهات دیگران است و یادگیری بخشیدن و پذیرش اشتباهات می‌تواند به کاهش خشم و افزایش آرامش و رضایت از زندگی کمک کند.
به طور کلی، مدیریت خشم نیازمند تعهد و تلاش مستمر است و با تمرین مداوم و استفاده از راهکارهای مختلف، می‌توان به تدریج خشم را بهتر کنترل کرد و زندگی سالم‌تر و رضایت‌بخش‌تری داشت و در این مسیر، حمایت از دیگران و دریافت کمک از مشاوران و متخصصان نیز می‌تواند کمک کند افراد به بهترین نسخه از خودشان تبدیل شوند.