جوان آنلاین: طرح «نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها» به باور کارشناسان به‌عنوان یکی از اقدامات نوآورانه در نظام مالیاتی کشور، فرصتی برای مشارکت مستقیم مردم در توسعه زیرساخت‌ها و تخصیص منابع مالی به پروژه‌های موردنیاز فراهم کرده است. این طرح با اختصاص ۱۲ همت معادل حدود یک درصد از کل مالیات کشور در سال۱۴۰۳ به هزارو ۹۱۵ پروژه منتخب توانسته است بستری برای توزیع عادلانه‌تر منابع و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای ایجاد کند و مشارکت مردم در نحوه مصرف مالیات، ضمن تقویت اعتماد عمومی به نظام مالیاتی می‌تواند به محرومیت‌زدایی و توزیع عادلانه‌تر ثروت کمک کند و زمینه‌ساز توسعه زیرساخت‌ها و بهبود کیفیت زندگی در مناطق کمتربرخوردار شود.
پروژه‌های طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها در حوزه‌های متنوعی نظیر بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، منابع آب، آموزش و پرورش و توسعه خدمات شهری و روستایی تعریف شده و با همکاری نهاد‌هایی همچون سازمان برنامه و بودجه و خزانه‌داری کل به مرحله اجرا رسیده‌اند. این رویکرد، علاوه بر تقویت شفافیت مالی، امکان تصمیم‌گیری هدفمند را برای مردم فراهم کرده است و گامی مهم در مسیر توسعه پایدار و تحقق عدالت اجتماعی به شمار می‌رود.
تخصیص ۱۲همت از مالیات از سوی خود مؤدیان در پروژه‌های سراسری
سجاد اعیانی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با «جوان» با اشاره به دستاورد‌های حاصل از اجرای طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها در سال‌جاری تأکید می‌کند: در سال۱۴۰۳، طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها به‌عنوان یکی از برنامه‌های کلیدی سازمان امور مالیاتی کشور اجرا شد که مجموعاً ۱۲ همت، معادل تقریباً یک‌درصد از کل مالیات‌های کشور به پروژه‌های منتخب اختصاص یافت. این طرح شامل هزارو ۹۱۵ پروژه در حوزه‌های متنوع زیرساختی بوده و توانسته است مشارکت قابل توجهی از سوی مؤدیان مالیاتی را جلب کند. پروژه‌های ارائه‌شده در این طرح، طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها نظیر بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، منابع آب، آموزش و پرورش، توسعه شهری و روستایی و حتی فرهنگ و هنر را پوشش داده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از نقاط قوت این برنامه، همکاری نزدیک نهاد‌های کلیدی همچون سازمان برنامه و بودجه و خزانه‌داری کل در تأمین اعتبار و نظارت بر پیشرفت پروژه‌ها بوده است. از میان پروژه‌های معرفی‌شده، هزارو ۳۲۳ طرح توانستند به‌طور کامل تأمین اعتبار شوند که این موفقیت نتیجه مشارکت ۳۵۱ هزارو ۴۲ نفر از مؤدیان مالیاتی مشاغل بوده است. این مشارکت نه‌تن‌ها نشان‌دهنده اعتماد مردم به این رویکرد نوین مالیاتی است، بلکه نشان می‌دهد چنین طرح‌هایی می‌توانند نقش مؤثری در کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای و توسعه زیرساخت‌ها ایفا کنند.
کارشناس اقتصادی خاطرنشان می‌کند: تحلیل آمار مالی این پروژه‌ها نشان می‌دهد حوزه حمل‌ونقل با تأمین بیش از ۲/۱ همت از مالیات‌های مشاغل، در اولویت انتخاب مؤدیان قرار گرفته است. این بودجه عمدتاً برای احداث راه‌ها و رفع نقاط حادثه‌خیز اختصاص یافته که تأثیر مستقیمی بر بهبود ایمنی و تسهیل تردد در مناطق محروم داشته است. حوزه آموزش و پرورش نیز با دریافت ۲/۱ همت، نقش مهمی در تأمین مالی پروژه‌هایی نظیر ساخت مدارس جدید و ارتقای زیرساخت‌های آموزشی ایفا کرده است.
وی ادامه می‌دهد: از دیگر حوزه‌های برجسته در این طرح، منابع آب با ۱/۱ همت تخصیص‌یافته است که برای آبرسانی، مدیریت منابع کشاورزی و بهبود زیرساخت‌های آب و فاضلاب هزینه شده است. همچنین بخش بهداشت و درمان توانسته است ۷۵۰ میلیارد تومان از منابع مالیاتی را جذب کند که برای احداث بیمارستان‌ها، مراکز بهداشت و پایگاه‌های اورژانس به کار رفته است. حوزه آموزش عالی نیز با جذب ۶۶۰میلیارد تومان از منابع، توانسته است بخشی از نیاز‌های آموزشی و تحقیقاتی را تأمین کند.
سجاد اعیانی در پایان افزود: این ارقام و مشارکت گسترده مردم در انتخاب پروژه‌ها، نشان‌دهنده ظرفیت بالای طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها در توسعه متوازن کشور است. این طرح نه‌تن‌ها به مردم امکان می‌دهد در تصمیم‌گیری‌های مالیاتی مشارکت داشته باشند، بلکه از طریق هدایت هدفمند منابع، زمینه‌ساز تکمیل پروژه‌های حیاتی و کاهش شکاف زیرساختی میان مناطق مختلف کشور می‌شود. گسترش این رویکرد در سال‌های آینده می‌تواند نقش مؤثری در تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی ایفا کند.
تخصیص ۹۰درصد از مالیات‌های استان تهران به ۱۶ استان محروم
هادی محمدپور، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با اهمیت اجرای طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها به «جوان» می‌گوید: طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها، به‌عنوان یکی از نوآوری‌های نظام مالیاتی کشور، فرصتی برای افزایش شفافیت مالی و مشارکت عمومی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی فراهم کرده است. این طرح با اجازه دادن به مؤدیان مالیاتی برای انتخاب محل هزینه‌کرد مالیات‌های‌شان می‌تواند نقش مؤثری در جلب اعتماد مردم، تقویت حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و هدایت منابع مالی به سمت پروژه‌های عمرانی و زیرساختی ایفا کند. این رویکرد در صورت اجرای دقیق و گسترده می‌تواند به توزیع عادلانه‌تر ثروت و کاهش شکاف‌های اقتصادی و اجتماعی میان مناطق شهری و روستایی کمک کند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از چالش‌های بزرگ کشور در دهه‌های اخیر، کاهش چشمگیر جمعیت روستایی و مهاجرت گسترده به شهر‌ها بوده است. آمار‌ها نشان می‌دهد جمعیت روستایی ایران از ۷۰درصد به ۲۹درصد کاهش یافته است. این تغییر جمعیتی می‌تواند پیامد‌هایی جدی برای ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور به‌همراه داشته باشد. مهاجرت از روستاها به دلیل کمبود فرصت‌های شغلی و امکانات رفاهی، غالباً به حاشیه‌نشینی در شهر‌ها منجر می‌شود که خود معضلاتی همچون فقر، بیکاری و مشکلات زیرساختی را به‌دنبال دارد.
محمدپور خاطرنشان می‌کند: طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها می‌تواند ابزاری برای مقابله با این چالش‌ها باشد. این طرح اگر به‌طور مؤثر اجرا شود، می‌تواند زمینه تأمین مالی پروژه‌های عمرانی در مناطق محروم و روستایی را فراهم کند. به‌عنوان مثال، از محل مالیات‌های نشان‌دار می‌توان پروژه‌هایی مانند آبرسانی به روستاها، توسعه زیرساخت‌های کشاورزی و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار را تأمین اعتبار کرد. این اقدامات می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی در مناطق کمتر توسعه‌یافته کمک کنند و از روند مهاجرت گسترده به شهر‌ها بکاهند.
وی ادامه می‌دهد: تخصیص ۹۰درصد از مالیات‌های جمع‌آوری‌شده در استان تهران به ۱۶استان محروم کشور می‌تواند به تکمیل پروژه‌هایی نظیر آبرسانی، احداث بیمارستان و بهبود زیرساخت‌های آموزشی در این مناطق کمک کند. در حوزه آبرسانی به‌ویژه در روستا‌هایی که با کمبود آب شرب مواجه هستند، طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها می‌تواند تغییرات مثبتی ایجاد کند. دسترسی به آب شرب سالم نه‌تن‌ها به بهبود سلامت و بهداشت عمومی منجر می‌شود بلکه می‌تواند به افزایش بهره‌وری در کشاورزی و دامداری و کاهش مهاجرت روستاییان کمک کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان می‌کند: کاهش جمعیت روستایی همچنین پیامد‌هایی برای توزیع منابع اقتصادی به‌دنبال دارد. بسیاری از مناطق روستایی و شهر‌های کوچک به دلیل کمبود بودجه‌های عمرانی، از توسعه زیرساخت‌های اساسی محروم مانده‌اند. طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها می‌تواند این روند را معکوس و منابع مالی را به سمت پروژه‌های موردنیاز در این مناطق هدایت کند. برای مثال، در شهرستان‌هایی مانند گناباد و بجستان، مردم می‌توانند از طریق این طرح اطمینان یابند مالیات پرداختی‌شان برای پروژه‌های محلی هزینه می‌شود و به توسعه زیرساخت‌های موردنیاز این مناطق کمک می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: طرح نشان‌دار‌کردن مالیات‌ها اگر به‌طور جامع و مستمر پیگیری شود، می‌تواند به الگویی موفق در مدیریت منابع مالی تبدیل شود. این طرح نه‌تن‌ها ابزار توسعه اقتصادی است، بلکه می‌تواند به تقویت مشارکت مردمی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای کمک کند. گسترش این طرح و توجه به نیاز‌های مناطق محروم، فرصتی برای ایجاد عدالت اجتماعی و توسعه متوازن در سراسر کشور فراهم خواهد کرد.
هادی محمدپور در پایان تأکید می‌کند: به طور خلاصه، مشارکت مردم در نحوه مصرف مالیات، ضمن تقویت اعتماد عمومی به نظام مالیاتی می‌تواند به محرومیت‌زدایی و توزیع عادلانه‌تر ثروت کمک کند و زمینه‌ساز توسعه زیرساخت‌ها و بهبود کیفیت زندگی در مناطق کمتربرخوردار شود.