جهان صنعت نیوز – تئوری مزیت نسبی که توسط دیوید ریکاردو معرفی شد، بر اهمیت تمرکز کشورها و افراد بر تواناییهای برتر خود تأکید دارد. این اصل در زمینههای گوناگون از اقتصاد جهانی تا تغییرات اقلیمی و سیاستگذاری نقش اساسی دارد. کشورهای توسعهیافته به جای اهداف اقلیمی غیرعملی باید بر رشد اقتصادی تمرکز کنند تا منابع بیشتری برای کاهش کربن در کشورهای فقیر فراهم کنند. همچنین، نادیده گرفتن هزینه فرصت، مانند استفاده نامناسب از تواناییهای افراد برجستهای نظیر ایلان ماسک، میتواند به از دست رفتن فرصتهای بزرگ منجر شود.
تئوری اقتصادی مزیت نسبی، معرفیشده توسط دیوید ریکاردو در قرن نوزدهم، انقلابی در فهم تجارت و بهرهوری ایجاد کرد. این نظریه نشان میدهد که کشورها و افراد باید بر کارهایی تمرکز کنند که در آنها بهترین بازده را دارند، بهجای اینکه به هزینه مطلق فعالیتها توجه کنند. برای مثال، حتی اگر هزینه چنگک زدن چمنها توسط خود فرد کمتر از استخدام یک باغبان باشد، بهتر است فرد بر کاری تمرکز کند که بازدهی بیشتری برای او به همراه دارد.
اصل مزیت نسبی در سیاستهای اقلیمی نیز کاربرد دارد. در نشست COP29، کشورها بر اهمیت تأمین مالی کشورهای فقیرتر برای گذار به اقتصادهای کمکربن تأکید کردند. کشورهای توسعهیافته در تولید ثروت مزیت دارند و باید این منابع را برای کاهش انتشار کربن در کشورهای در حال توسعه که مسئول ۶۵ درصد از انتشار کربن جهان هستند، فراهم کنند. این تصمیم نه بر پایه عدالت، بلکه بر اساس بهرهوری و منطق اقتصادی است.
برخی کشورهای ثروتمند، مانند بریتانیا، با تعیین اهداف اقلیمی بلندپروازانه، مانند کاهش ۸۱ درصدی کربن تا سال ۲۰۳۵، در مسیر اشتباهی حرکت میکنند. بریتانیا که تنها یک درصد از انتشار کربن جهانی را تولید میکند، بهتر است منابع خود را به رشد اقتصادی و حمایت مالی از کشورهای نیازمند اختصاص دهد، زیرا کاهش انتشار کربن در کشورهای در حال توسعه تأثیر بیشتری خواهد داشت.
مزیت نسبی در اخبار جهانی نیز جایگاه ویژهای دارد. رئیسجمهور آذربایجان نفت و گاز را «هدیهای الهی» خواند و تأکید کرد که وظیفه کاهش مصرف این منابع بر عهده مصرفکنندگان است. همچنین، پیروزی حقوقی شرکت شل در برابر الزام کاهش مصرف مشتریان، نشاندهنده اهمیت مزیت نسبی در نقش تولیدکنندگان و مصرفکنندگان است.
هزینه فرصت، یکی از اصول کلیدی مزیت نسبی، به ما یادآوری میکند که استفاده نامناسب از تواناییهای افراد برجسته میتواند زیانبار باشد. برای مثال، اگر ایلان ماسک وقت خود را صرف امور اداری کند، فرصت استفاده از تواناییهای او در زمینه حملونقل، ارتباطات و حتی پیشرفتهای بشری مانند استعمار مریخ از دست خواهد رفت.
بررسی سیاستها و اخبار اخیر نشان میدهد که بسیاری از اشتباهات در سیاستگذاری ناشی از فراموش کردن اصل مزیت نسبی است. از تجارت آزاد تا سیاستهای اقلیمی، این اصل میتواند به افزایش بهرهوری و جلوگیری از هزینههای بیهوده کمک کند. کشورهای توسعهیافته باید بر نقاط قوت خود تمرکز کنند تا از منابع به بهترین شکل برای حل بحرانهای جهانی استفاده شود.
∎