به گزارش خبرگزاری ایمنا، هوش مصنوعی به یکی از نوآوری‌های شگفت‌انگیز عصر حاضر تبدیل شده است، نوآوری که تحولات بی‌سابقه‌ای را در زندگی انسان‌ها و صنایع مختلف ایجاد کرده است. از زمانی که نخستین الگوریتم‌های هوشمند پا به عرصه گذاشتند، این فناوری به سرعت از حوزه‌های تحقیقاتی به زندگی روزمره ما وارد شد. امروزه هوش مصنوعی به شکلی گسترده در بخش‌هایی همچون پزشکی، صنعت، حمل‌ونقل و حتی خدمات شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پزشکانی برای تشخیص بیماری‌ها به سیستم‌های هوش مصنوعی متکی هستند یا کارخانه‌هایی که از ربات‌های هوشمند برای بهینه‌سازی تولیدات خود بهره می‌گیرند.
حتی در زندگی روزمره، سیستم‌های هوشمندی همچون دستیارهای صوتی به کاربران کمک می‌کنند تا با دستورات صوتی ساده، کارهای پیچیده‌ای را انجام دهند. این پیشرفت‌ها نه‌تنها بهره‌وری را افزایش داده، بلکه دنیای جدیدی از امکانات را به روی ما گشوده است.
در کنار تمامی این پیشرفت‌ها، سوالات زیادی ذهن‌ها را به خود مشغول کرده است. آیا هوش مصنوعی روزی به جای انسان‌ها تصمیم‌گیری خواهد کرد؟ تأثیرات آن بر مشاغل و نیروی کار چگونه خواهد بود؟ چگونه می‌توانیم از داده‌های شخصی در برابر سوءاستفاده‌های احتمالی سیستم‌های هوشمند محافظت کنیم؟
برای یافتن پاسخ این سوالات و بررسی ابعاد مختلف این فناوری، ایمنا به سراغ سه استاد برجسته رفته است تا از نظرات تخصصی آن‌ها بهره‌مند شود، این گفت‌وگوها با هدف بررسی فرصت‌ها، چالش‌ها و چشم‌اندازهای هوش مصنوعی انجام می‌شود.
در ادامه نظرات اساتید در مورد تأثیرات هوش مصنوعی بر جامعه، اقتصاد و آینده شغلی انسان‌ها به تفصیل مورد بحث قرار خواهد گرفت. این گفت‌وگوها می‌تواند به درک عمیق‌تر از نقش هوش مصنوعی در آینده و چگونگی استفاده بهینه از آن کمک کند و افق‌های جدیدی را برای بهره‌گیری بهتر از این فناوری در دنیای امروز و فردا بگشاید.
چالش‌ها و موانع در استفاده از هوش مصنوعی در ایران به چه صورت است؟
صفری: به نظر من، حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران به‌ویژه در زمینه هوش مصنوعی باید در اولویت قرار گیرد. این حمایت‌ها می‌تواند از طریق تأمین منابع مالی، ارائه مشاوره‌های تخصصی و حتی تسهیل دسترسی به داده‌ها انجام شود. یکی از نکات مهم دیگر، توسعه همکاری‌های بین‌المللی است. در حال حاضر، بسیاری از کشورهای پیشرفته، پروژه‌های مشترک با ایران در زمینه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین را آغاز کرده‌اند. دولت می‌تواند با تسهیل این همکاری‌ها، به انتقال فناوری و دانش فنی در این حوزه کمک کند.
افشار: من فکر می‌کنم که ایجاد یک سیستم شفاف برای حمایت از استارت‌آپ‌ها و ارتقای مهارت‌های فنی در کشور، می‌تواند گام‌های بزرگی برای پیشرفت هوش مصنوعی در ایران باشد. بسیاری از استارت‌آپ‌ها به دلیل کمبود آگاهی و آموزش‌های لازم در مورد مدیریت کسب‌وکار، نتوانسته‌اند به موفقیت‌های لازم دست یابند. به همین دلیل، نیاز است که در کنار حمایت‌های مالی، مهارت‌های مدیریتی و تجاری نیز در این زمینه تقویت شود.
ایمنا: آینده هوش مصنوعی در ایران و چالش‌های پیش‌رو چگونه خواهد بود؟
جعفری: با توجه به فرصت‌هایی که در ایران وجود دارد، آینده هوش مصنوعی در کشور بسیار روشن به نظر می‌رسد. اما برای رسیدن به این آینده، باید چالش‌ها و موانع فعلی را برطرف کنیم. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، کمبود نیروی انسانی متخصص است، در حالی که بسیاری از دانش‌آموختگان دانشگاهی در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر در ایران تحصیل کرده‌اند، اما هنوز هم به تعداد کافی نیروی متخصص در حوزه هوش مصنوعی در کشور وجود ندارد. این مسئله نیاز به سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش نیروی انسانی متخصص دارد.
صفری: یکی از مسائل مهم دیگر، بهبود زیرساخت‌ها و دسترسی به فناوری‌های جدید است. ایران هنوز در بسیاری از حوزه‌ها نیاز به به‌روزرسانی تجهیزات و نرم‌افزارها دارد تا بتوان از پتانسیل‌های هوش مصنوعی به بهترین شکل استفاده کرد. در حالی که برخی از کشورها در حال توسعه فناوری‌های نوین در این زمینه هستند، ما در ایران باید تلاش کنیم تا از این فناوری‌ها به شکل مؤثرتر و کارآمدتری استفاده کنیم.
افشار: با توجه به نیاز روزافزون به فناوری‌های پیشرفته در صنعت، به نظر می‌رسد که هوش مصنوعی می‌تواند یکی از ارکان اصلی تحول اقتصادی در ایران باشد. البته این تغییر نیازمند همکاری جدی بین بخش‌های دولتی و خصوصی است تا منابع و داده‌ها به درستی مدیریت و از آن‌ها استفاده شود.
ایمنا: فرصت‌های استفاده از هوش مصنوعی در ایران قابل استفاده هستند؟
جعفری: با وجود این چالش‌ها، باید بگویم که بازار ایران هنوز فرصت‌های زیادی برای استفاده از هوش مصنوعی دارد. بسیاری از صنایع به‌ویژه در حوزه‌های کشاورزی، نفت و گاز، به‌طور جدی به‌دنبال راهکارهایی هستند که بتوانند با استفاده از هوش مصنوعی بهره‌وری خود را افزایش دهند. یکی از نمونه‌های موفق در این زمینه، استفاده از سیستم‌های پیش‌بینی در مدیریت منابع آب است. این سیستم‌ها می‌توانند پیش‌بینی کند که چه مقدار آب باید به هر منطقه تخصیص داده شود تا کمترین آسیب به کشاورزان وارد شود. در همین راستا، با استفاده از مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی و داده‌های موجود می‌توانیم به صورت دقیق‌تری از منابع طبیعی استفاده کنیم.
صفری: هوش مصنوعی می‌تواند به ما کمک کند تا به بهترین شکل از منابع موجود استفاده کنیم. در صنعت نفت و گاز، به‌ویژه در فرایندهای استخراج، یکی از کاربردهای اصلی هوش مصنوعی تحلیل داده‌ها برای پیش‌بینی وضعیت مخازن و کاهش هزینه‌ها است. برای مثال، با استفاده از مدل‌های یادگیری ماشین، می‌توان پیش‌بینی کرد که در چه زمانی، در کجا و با چه شیوه‌ای می‌توان استخراج بهینه از منابع را انجام داد. این می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و حتی کاهش خطرات محیطی کمک کند.
به گزارش ایمنا، گفت‌وگو با سه استاد برجسته درباره هوش مصنوعی نشان می‌دهد که این فناوری باوجود فرصت‌های عظیمی که فراهم کرده، همچنان با چالش‌های پیچیده‌ای همراه است.
هوش مصنوعی به سرعت در حال دگرگون کردن نحوه انجام امور است. در حوزه پزشکی، سیستم‌های مبتنی‌بر یادگیری ماشینی می‌توانند بیماری‌ها را سریع‌تر و دقیق‌تر تشخیص دهند. این موضوع می‌تواند در نهایت منجر به نجات جان بسیاری از بیماران شود، به‌ویژه در شرایطی که سرعت و دقت تشخیص بیماری‌ها اهمیت حیاتی دارد. با توسعه الگوریتم‌های پیشرفته‌تر، می‌توان انتظار داشت که هوش مصنوعی نقش کلیدی‌تری در ارائه خدمات درمانی بازی کند.
در بخش صنعت نیز، هوش مصنوعی به شکل قابل‌توجهی به بهینه‌سازی فرایندهای تولید و کاهش هزینه‌ها کمک کرده است، ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی در کارخانه‌ها می‌توانند وظایف پیچیده‌ای را که تنها توسط نیروی انسانی انجام می‌شد، با دقت و کارآمدی بیشتری به انجام برسانند. این امر نه‌تنها منجر به کاهش خطاها می‌شود، بلکه بهره‌وری را نیز به میزان چشمگیری افزایش می‌دهد.
با این حال، توسعه سریع هوش مصنوعی سوالات اخلاقی و اجتماعی زیادی را به همراه آورده است. ورود گسترده هوش مصنوعی به بازار کار می‌تواند به کاهش فرصت‌های شغلی در بعضی حوزه‌ها منجر شود. او هشدار داد که جایگزینی نیروی انسانی با ماشین‌ها و ربات‌ها می‌تواند در بلندمدت بر معیشت کارگران تأثیر منفی بگذارد، مگر آنکه سیاست‌گذاران تدابیری برای بازآموزی و آماده‌سازی نیروهای انسانی برای شغل‌های جدید به‌کارگیری کنند.
سیستم‌های هوشمند برای یادگیری و بهبود عملکرد خود نیازمند حجم عظیمی از داده‌ها هستند، با این حال اگر این داده‌ها به درستی مدیریت نشوند، ممکن است به تهدیدی جدی برای امنیت فردی و اجتماعی تبدیل شوند. او تاکید کرد که وضع قوانین دقیق و نظارت بر استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند تا حد زیادی از بروز این مشکلات جلوگیری کند.
با وجود این نگرانی‌ها، همه در این نکته توافق دارند که هوش مصنوعی در صورت استفاده صحیح، می‌تواند آینده‌ای روشن را برای جوامع بشری رقم بزند. سیستم‌های حمل‌ونقل خودران، و دستیارهای هوشمند تنها بخشی از دستاوردهایی هستند که هوش مصنوعی می‌تواند در آینده‌ای نزدیک محقق کند. برای بهره‌برداری کامل از این فناوری، نیاز به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و آموزش افراد متخصص وجود دارد.
آموزش و آماده‌سازی نسل جدید برای دنیایی که در آن هوش مصنوعی نقش پررنگی دارد، اشاره کرد. دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی باید برنامه‌های درسی خود را با تمرکز بر مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی به‌روزرسانی کنند. آینده‌ای که در آن هوش مصنوعی به شکل گسترده‌تری در زندگی ما نفوذ خواهد کرد، نیازمند نیروهای انسانی ماهر است که بتوانند از این فناوری به شکل بهینه استفاده کنند. هوش مصنوعی دارای پتانسیل‌های بی‌شماری است، اما نیازمند مدیریت دقیق و رویکردی جامع برای استفاده بهینه و اخلاقی است.