رسانه‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی اطلاع‌رسانی، سال‌ها از شبکه‌های اجتماعی برای انتشار اخبار و تعامل با مخاطبان استفاده کرده‌اند. اما در ماه‌های اخیر، شاهد موجی از خروج رسانه‌های بزرگ از شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) بوده‌ایم. این خروج که با تصمیم روزنامه‌های معتبری همچون گاردین و لاوانگواردیا آغاز شده، سؤالات زیادی در مورد دلایل این تغییرات و پیامدهای آن برای فضای رسانه‌ای مطرح کرده است. آیا ایکس دیگر بستری مناسب برای ترویج محتوای خبری نیست؟ یا رسانه‌ها به دنبال استراتژی‌های تازه‌ای برای مدیریت مخاطبان خود هستند؟ این گزارش، با بررسی نمونه‌های اخیر و تحلیل دلایل اصلی این تحولات، به دنبال پاسخ به این پرسش‌ها است.
خروج گاردین از توییتر: تصمیمی استراتژیک و ارزش‌محور
روزنامه گاردین در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۴ به طور رسمی اعلام کرد که حساب‌های کاربری خود را در ایکس غیرفعال می‌کند. گاردین این تصمیم را در پاسخ به تغییرات مدیریتی و محتوایی این شبکه اتخاذ کرد. در بیانیه‌ای رسمی، گاردین تأکید کرد که پلتفرم ایکس به یک فضای «سمی» تبدیل شده است که در آن محتواهای نگران‌کننده‌ای از قبیل نژادپرستی، تئوری‌های توطئه افراطی و اخبار جعلی ترویج می‌شود.
یکی از مهم‌ترین دلایل این تصمیم، نقش ایکس در شکل‌دهی به گفتمان سیاسی و اجتماعی تحت‌تأثیر مدیریت ایلان ماسک عنوان شده است. گاردین اشاره کرد که در طول کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، این پلتفرم به بستری برای ترویج ایده‌های افراطی و ایجاد قطبیت اجتماعی تبدیل شد. در نتیجه، گاردین ترجیح داد که منابع خود را به ترویج روزنامه‌نگاری مستقل و تقویت تعاملات در وب‌سایت و پلتفرم‌های دیگر اختصاص دهد.
این تصمیم ناشی از نگرانی‌هایی در مورد جهت‌گیری این پلتفرم تحت مالکیت ایلان ماسک بود، به‌ویژه دررابطه‌با سیاست‌های مدیریت محتوا و افزایش انتشار مطالب آسیب‌رسان و نگران‌کننده. رویکرد ماسک که به‌عنوان «طرف‌دار مطلق آزادی بیان» توصیف شده، موجب بازگشت حساب‌هایی شد که پیش‌تر به دلیل رفتارهای مشکل‌ساز مسدود شده بودند. این امر باعث انتقاداتی از سوی سازمان‌های مختلف شد که معتقد بودند این سیاست‌ها فضای افراط‌گرایی و خصومت را در این پلتفرم تقویت می‌کند.
بااین‌حال، گاردین تأکید کرد که حساب‌های خود را حذف نخواهد کرد و ممکن است همچنان از مطالب منتشرشده در ایکس به‌صورت گزینشی در مقالات خود استفاده کند. این اقدام بخشی از روند گسترده‌تر فاصله گرفتن سازمان‌ها از ایکس به دلیل مسائل مشابه است.
لاوانگواردیا: حرکتی مشابه در اسپانیا
روزنامه اسپانیایی لاوانگواردیا نیز تصمیم گرفت فعالیت خود در ایکس را متوقف کند. این رسانه دلایلی مشابه گاردین ارائه کرد، از جمله نامطلوب بودن محیط پلتفرم و کاهش کیفیت تعاملات با کاربران. لاوانگواردیا همچنین تأکید کرد که به دنبال پلتفرم‌های جایگزین برای ترویج محتوا و جذب مخاطبان جدید است. این تصمیم نشان‌دهنده افزایش نگرانی‌ها در سطح جهانی نسبت به وضعیت ایکس است.
دلایل اصلی خروج رسانه‌ها از ایکس چیست:
۱- مدیریت بحث‌برانگیز ایلان ماسک
تغییرات اساسی در ساختار ایکس تحت مدیریت ایلان ماسک، از جمله سیاست‌های محتوایی و مالی، بسیاری از رسانه‌ها را به این نتیجه رساند که حضور در این پلتفرم دیگر به نفع آنها نیست. حذف قابلیت‌های رایگان و معرفی اشتراک‌های پولی باعث کاهش دسترسی عمومی به محتوا شده است.
۲- افزایش محتوای مضر
پلتفرم ایکس به بستری برای ترویج محتوای نامناسب از جمله اخبار جعلی، حملات شخصی و گفتمان‌های نفرت‌پراکنی تبدیل شده است. رسانه‌ها نگران‌اند که حضور در چنین محیطی به اعتبار آنها آسیب بزند.
۳- کاهش نقش ایکس در استراتژی‌های دیجیتال
رسانه‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که منابع صرف‌شده در ایکس می‌تواند در پلتفرم‌های دیگر که تعامل بهتری با مخاطبان دارند، اثربخش‌تر باشد. کاهش تعاملات ارگانیک و تغییر الگوریتم‌ها باعث شده تا ایکس دیگر یک ابزار کلیدی برای ترویج محتوا نباشد.
۴- ضرورت استقلال از پلتفرم‌های وابسته به افراد خاص
تغییرات در ایکس نشان داده است که وابستگی به پلتفرم‌های تحت مدیریت شخصی مانند ماسک، می‌تواند آینده رسانه‌ها را در معرض خطر قرار دهد. رسانه‌ها اکنون به دنبال راه‌حل‌هایی هستند که کنترل بیشتری بر نحوه تعامل با مخاطبان داشته باشند.
پیامدها و آینده رسانه‌ها در فضای دیجیتال
این تغییرات نشان‌دهنده یک تغییر استراتژیک در نحوه استفاده رسانه‌ها از شبکه‌های اجتماعی است. آنها اکنون به دنبال تقویت حضور خود در بسترهای مستقل، پلتفرم‌های نوظهور، و ابزارهای اختصاصی هستند. خروج رسانه‌های بزرگ از ایکس می‌تواند به تغییرات بیشتری در استراتژی‌های بازاریابی دیجیتال و مدیریت شبکه‌های اجتماعی منجر شود.
این روند، علاوه بر تأثیر بر رسانه‌ها، فرصتی برای تحلیل بیشتر نقش شبکه‌های اجتماعی در فضای اطلاع‌رسانی مدرن فراهم می‌کند. رسانه‌ها باید به دنبال ایجاد تعادل میان دسترسی گسترده و حفاظت از ارزش‌ها و اعتبار خود باشند.