به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دل روستای وینچه از توابع شهرستان مبارکه، در نزدیکی زاینده‌رود، کودکی به دنیا آمد که زندگی ساده روستایی‌اش هیچ نشانی از آینده‌ای پر از افتخار و دستاوردهای علمی نداشت. عبدالله هادی وینچه، زاده تیر ۱۳۵۴ در خانواده‌ای کشاورز، از همان ابتدا در فضایی مملو از تلاش، سخت‌کوشی و عشق به یادگیری رشد کرد. سال‌های کودکی او در کوچه‌های خاکی و میان مزارع روستا سپری شد، اما وی از همان دوران، علاقه‌اش به درس و علم را به نمایش گذاشت، علاقه‌ای که بعدها وی را به یکی از چهره‌های علمی شاخص کشور تبدیل کرد.
عبدالله پس از گذراندن دوران ابتدایی و راهنمایی در روستای زادگاهش، برای ادامه تحصیل راهی مبارکه شد. عبدالله در دوران دبیرستان مسیر زندگی‌اش را مشخص کرد، او ابتدا به سمت رشته تجربی رفت، اما به‌سرعت فهمید که علاقه‌اش در جای دیگری است. وی با جسارتی ستودنی، مسیر خود را تغییر داد و وارد دنیای ریاضی شد، دنیایی که بعدها بستری برای درخشش‌های علمی او شد.
با تلاش و پشتکار مثال‌زدنی، عبدالله هادی وینچه در سال ۱۳۷۲ موفق به دریافت دیپلم ریاضی شد و در کنکور سراسری که آن زمان به‌صورت دو مرحله‌ای برگزار می‌شد، رتبه ۹۸۲ را کسب کرد. همین موفقیت وی را به دانشگاه رازی کرمانشاه رساند؛ جایی که نخستین گام‌های علمی را محکم برداشت. وی دوره کارشناسی ریاضی را با موفقیت به پایان رساند و با علاقه‌ای که به پژوهش‌های علمی داشت، تصمیم گرفت مسیر تحصیلات تکمیلی را ادامه دهد. در سال ۱۳۷۶، عبدالله در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کرد و با کسب رتبه ۵ در گرایش تغییر عملیات به دانشگاه تربیت معلم تهران (دانشگاه خوارزمی فعلی) راه پیدا کرد. وی تحت راهنمایی دکتر غلامرضا بروم از اساتید برجسته این حوزه به فعالیت‌های پژوهشی پرداخت و در سال ۱۳۷۸، کارشناسی ارشد خود را به پایان رساند.
پشتکار و استعداد کم‌نظیر او موجب شد تا بی‌درنگ پس از پایان دوره کارشناسی ارشد، در مقطع دکتری پذیرفته شود، وی در دانشگاه علوم و تحقیقات تحصیل کرد و در سال ۱۳۸۲ موفق به دریافت دکتری ریاضی شد. عبدالله هادی وینچه به‌دلیل استعداد بالایش به سرعت بورسیه هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان شد و از سال ۱۳۸۰ تاکنون به مدت ۲۳ سال به‌عنوان استاد و محقق به تربیت نسل جدیدی از دانشجویان و پژوهشگران پرداخته است.
دستاوردهای وی به همین‌جا ختم نشد؛ عبدالله از سال ۲۰۲۰ تاکنون به مدت پنج سال متوالی در زمره ۲ درصد دانشمندان برتر جهان قرار گرفته است؛ افتخاری که حاصل بیش از دو دهه تلاش در حوزه‌های تغییر عملیات، هوش مصنوعی و انتشار ده‌ها مقاله علمی در معتبرترین نشریات بین‌المللی است. در طول این سال‌ها، وی توانسته است نام خود را به‌عنوان یکی از چهره‌های علمی برجسته کشور در سطح جهان مطرح کند.
اکنون در ادامه گفت‌وگویی که با این استاد برجسته داشتیم که نگاهی عمیق‌تر به زندگی، چالش‌ها و افتخارات علمی وی خواهیم داشت تا راز موفقیت‌ها را بیشتر درک کنیم و با مسیری که طی کرده است، آشنا شویم.
ایمنا: شما در زمینه‌های مختلفی همچون هوش مصنوعی و ریاضیات محاسباتی کار کردید و به عنوان یکی از ۲ درصد دانشمند پراستناد در این حوزه‌ها انتخاب شده‌اید؛ می‌توانید بیشتر در این مورد توضیح دهید؟
هادی وینچه: در این چند سال گذشته، همیشه در زمینه‌های مرتبط با هوش مصنوعی، ریاضیات محاسباتی، و ریاضیات عددی انتخاب شدم. به طور مداوم در این شاخه‌ها جز و۲ درصد برتر بودم، اما باید بگویم که در کنار این موفقیت‌ها، تعادل بین تحقیقات و خانواده چالش‌برانگیز بوده است. وقتی کسی به سمت تحقیقات می‌رود، گاهی وقت‌هایی که باید به خانواده اختصاص دهد، به پژوهش‌ها اختصاص می‌دهد و من نیز ناخواسته در حق خانواده‌ام کوتاهی کردم، با این حال تلاش کرده‌ام در چند سال گذشته وقت بیشتری برای خانواده بگذارم تا حقی از آن‌ها ضایع نشود.
ایمنا: در مورد تخصص‌هایی که به آن‌ها اشاره کردید، به‌ویژه در زمینه تحقیق در عملیات و هوش مصنوعی، توضیح بیشتری می‌دهید؟
هادی وینچه: اگر بخواهم مختصر توضیح دهم، باید بگویم «تغییر عملیات» یک علم به‌نسبت جوان است که تاریخچه آن به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد. هدف از آن، بهینه‌سازی منابع برای حداکثر کردن سود و حداقل کردن هزینه است، در کشور ما که با بحران‌هایی همچون انرژی، بی‌آبی و خشکسالی مواجه است، استفاده از این تکنیک‌ها می‌تواند بسیار مفید باشد. به‌طور کلی، هدف تحقیق در عملیات این است که بتوانیم از منابع موجود بهترین استفاده را ببریم.
ایمنا: درباره هوش مصنوعی و بیگ دیتا که گفتید، شما در این حوزه‌ها نیز فعالیت دارید، می‌توانید توضیح دهید چگونه از این تکنیک‌ها استفاده می‌کنید؟
هادی وینچه: یکی از حوزه‌های کاری من تحلیل داده‌های بزرگ یا بیگ دیتا است؛ برای مثال، وقتی شما به سایت دیجی‌کالا می‌روید و یک خرید انجام می‌دهید، میلیون‌ها داده رد و بدل می‌شود. تحلیل این داده‌ها خود یک بحث پیچیده است که به آن دیتا آنالیتیکس می‌گویند. این داده‌ها به ما کمک می‌کنند تا رفتار مشتریان را درک کنیم و روند خرید را بهینه‌سازی کنیم. در این حوزه، من از تکنیک‌های یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، تحلیل داده، مدیریت داده، و ریاضیات فازی استفاده می‌کنم.
ایمنا: اشاره کردید که شما جزو دو درصد برتر هستید. معیارهای انتخاب این دسته‌بندی چیست؟
هادی وینچه: معیار اصلی تعداد مقالات نیست، بلکه کیفیت آن‌هاست. به تعداد استنادها توجه می‌شود؛ یعنی هرچه مقالات شما استنادهای بیشتری دریافت کند، ارزش بیشتری دارد، همچنین همکاری‌های بین‌المللی نیز بسیار مهم است. در ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته، تمام همکاران من بین‌المللی بودند، نویسندگانی از کشورهای مختلف همچون آمریکا، انگلستان، برزیل، چین، اسپانیا، سوئد، بنگلادش و ترکیه با من همکاری داشتند.
ایمنا: شما درباره همکاری‌های بین‌المللی صحبت کردید؛ این همکاری‌ها چه مزایا و معایبی برای شما داشته است؟
هادی وینچه: از نظر من، همکاری بین‌المللی به‌طور کلی مزایای زیادی دارد، مهم‌ترین مزیت این است که شما چیزهای زیادی یاد می‌گیرید و می‌توانید کشور خود را به دیگران معرفی کنید. وقتی یک مقاله با همکاری بین‌المللی چاپ می‌شود و اسم ایران در کنار یک دانشگاه خارجی می‌آید به دیگران نشان می‌دهد که ایرانیان هم توانایی‌های علمی بالایی دارند، اما یکی از مشکلاتی که وجود دارد، تحریم‌ها است؛ وقتی شما می‌خواهید یک مقاله با همکاری داخلی چاپ کنید، ممکن است به‌دلیل همین تحریم‌ها به سختی پذیرش بگیرید.
ایمنا: به نظر شما، همکاری‌های بین‌المللی چگونه می‌تواند به پیشرفت علمی کشور کمک کند؟
هادی وینچه: همکاری‌های بین‌المللی موجب می‌شود که پژوهشگران ما با دانش و تکنیک‌های جدید آشنا شوند و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند، علاوه‌بر این چاپ مقالات در مجلات سطح بالا به افزایش اعتبار علمی کشور کمک می‌کند. امیدواریم که با افزایش این همکاری‌ها بتوانیم در حوزه‌های مختلف علمی پیشرفت بیشتری داشته باشیم.
ایمنا: به‌عنوان یک متخصص ریاضیات، آیا می‌تواند ارتباط میان ریاضیات و شیمی را برای ما توضیح دهید؟
هادی وینچه: یکی از شاخه‌های مهم ریاضیات که در شیمی کاربرد زیادی دارد، نظریه گروه‌ها است. این نظریه که بخشی از جبر است، در شیمی برای مطالعه و مدل‌سازی خواص مولکولی، ساختارهای شیمیایی و حتی درک رفتار مواد در واکنش‌ها استفاده می‌شود. به‌طور ساده‌تر، شیمیدانها از این ابزارهای ریاضی برای تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی خواص شیمیایی و فیزیکی مواد بهره می‌برند، برای مثال در شیمی کوانتومی، نظریه گروه‌ها به شیمیدانها کمک می‌کند تا مشخص کنند چگونه اتم‌ها و مولکول‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند و این اتصالات چه تأثیری بر رفتار شیمیایی آن‌ها دارند.
ایمنا: پس به نظر شما ریاضیات به‌نوعی بخشی از زندگی روزمره ما است، حتی اگر خودمان متوجه آن نباشیم؟
هادی وینچه: ریاضیات نه‌تنها در شیمی، بلکه در همه جنبه‌های زندگی ما حضور دارد. به‌ویژه در عصر حاضر که فنویری و هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت هستند، ریاضیات نقش کلیدی دارد. وقتی درباره ماشین‌های یادگیری یا هوش مصنوعی صحبت می‌کنیم، در واقع داریم درباره ریاضیات پیچیده و مدل‌سازی‌های ریاضی که در پس این تکنولوژی‌ها وجود دارند، حرف می‌زنیم. حتی اگر در ابتدا به نظر برسد که این مفاهیم برای ما پیچیده‌اند، در واقع ما هر روز از نتایج آن‌ها بهره می‌بریم.
ایمنا: شما معتقدید که دانشجویان امروز درک درستی از کاربردهای عملی ریاضیات در زندگی دارند؟
هادی وینچه: اغلب دانشجویان تازه وارد دانشگاه، به‌ویژه در ایران، هنوز تصور می‌کنند که ریاضیات تنها برای یادگیری فرمول‌ها و حل مسائل عددی است. این تصور ممکن است از دوره‌های مدرسه و چالش‌هایی که در آن‌ها با مسائل ریاضی مواجه بودند ناشی شود، اما وقتی من به کلاس می‌روم، سعی می‌کنم این دیدگاه‌ها را تغییر دهم. به دانشجویان می‌گویم که ریاضیات حتی در مسائل عملی و روزمره هم کاربرد دارد، از طراحی سیستم‌های پیچیده گرفته تا پیش‌بینی روند بازارهای مالی و شبیه‌سازی‌های علمی، اما همان‌طور که گفتم، این تغییر ذهنیت زمان می‌برد.
ایمنا: حالا اگر به موضوع هوش مصنوعی بپردازیم، تأثیر این تکنولوژی بر رشد علم ریاضیات و سرعت پیشرفت آن چه بوده است؟
هادی وینچه: هوش مصنوعی به‌طور قطع تأثیرات بسیار زیادی بر علم ریاضیات گذاشته است. به‌عنوان مثال، بسیاری از مدل‌های ریاضی که در گذشته پیچیده و زمان‌بر بودند، امروز با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین حل می‌شوند. این امر موجب شده که سرعت پیشرفت در ریاضیات و سایر علوم به مراتب افزایش پیدا کند، اما باید توجه داشت که هوش مصنوعی هنوز هم محدودیت‌هایی دارد. به‌عنوان مثال، هنوز نمی‌تواند مفاهیم انتزاعی همچون اخلاق یا درک عمیق انسانی را به‌درستی درک کند.
ایمنا: آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای انسان‌ها را بگیرد؟
هادی وینچه: در بعضی جنبه‌ها بله، هوش‌مصنوعی می‌تواند بعضی از کارهای انسان‌ها را به انجام برساند، اما در بسیاری از موارد، هنوز نمی‌تواند جایگزین انسان شود. برای مثال، هوش مصنوعی در مسائل اخلاقی و تصمیم‌گیری‌های انسانی ضعف دارد. به همین دلیل، من معتقدم که انسان باید در نهایت مسئولیت تصمیمات را بر عهده بگیرد. به عبارت دیگر، هوش مصنوعی ابزاری است که انسان‌ها می‌سازند و از آن بهره می‌برند، اما نباید اجازه بدهیم که این ابزارها جای ارزش‌های انسانی را بگیرند.
ایمنا: در رابطه با تغییرات اجتماعی که هوش مصنوعی می‌تواند در آینده ایجاد کند، چه نظری دارید؟
هادی وینچه: یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها در رابطه با هوش مصنوعی، تأثیر آن بر اشتغال است. بسیاری از شغل‌هایی که به صورت سنتی توسط انسان‌ها انجام می‌شدند، اکنون توسط روبات‌ها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی انجام می‌شوند. این مسئله می‌تواند چالش‌های زیادی ایجاد کند، اما در عین حال، هوش مصنوعی می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای ایجاد شغل‌های جدید فراهم کند. به‌عنوان مثال، مشاغل مرتبط به یادگیری ماشین و توسعه نرم‌افزارهای هوش مصنوعی در حال رشد هستند، باید بر این باور باشیم که هوش مصنوعی نمی‌تواند به تنهایی تصمیم‌گیرنده باشد و مسئولیت‌های انسانی باید همواره در نظر گرفته شوند.
ایمنا: در ارتباط با دانشجویان و نسل جوان که وارد دانشگاه می‌شوند، نظر شما در مورد وضعیت فعلی آن‌ها چیست؟
هادی وینچه: وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران به گونه‌ای است که بسیاری از دانشجویان امروزی امید چندانی به آینده ندارند. خیلی از آن‌ها وارد دانشگاه می‌شوند، اما نمی‌دانند که پس از فارغ‌التحصیلی چه مسیری پیش رویشان است. نگرانی اصلی این است که آیا شغلی پیدا می‌کنند یا نه، آیا می‌توانند خانواده تشکیل دهند، و آیا می‌توانند زندگی خوبی داشته باشند. بسیاری از دانشجویان به این نتیجه می‌رسند که شاید بهتر باشد به جای ادامه تحصیل، وارد بازار کار شوند و مهارت‌هایی یاد بگیرند که به آن‌ها کمک کند و درآمد داشته باشند. این واقعیت‌ها، موجب شده که بسیاری از دانشجویان انگیزه کافی برای درس خواندن نداشته باشند.
ایمنا: این نگرانی‌ها موجب شده که بسیاری از دانشجویان به دنبال راه‌های دیگر برای پیشرفت باشند، درست است؟
هادی وینچه: واقعیت این است که در شرایط کنونی، جوانان بیشتر به‌دنبال کسب مهارت‌های عملی و تجربه کاری هستند تا اینکه به‌دنبال مدرک دانشگاهی بگردند، به عنوان مثال، بسیاری از دانشجویان به دنبال یادگیری مهارت‌هایی همچون برنامه‌نویسی، طراحی گرافیک یا کارآفرینی هستند که به آن‌ها امکان می‌دهد در دنیای واقعی شغلی پیدا کنند. این تغییر نگرش به‌طور قطع در آینده بر شکل‌گیری بازار کار تأثیر خواهد گذاشت و به‌نوعی موجب تغییرات عمده‌ای در نحوه آموزش‌وپرورش خواهد شد.
ایمنا: به عنوان یک استاد دانشگاه، چگونه با این وضعیت برخورد می‌کنید؟
هادی وینچه: من تلاش می‌کنم تا دانشجویان را به اهمیت یادگیری و تحقیق در زمینه‌های علمی مختلف ترغیب کنم. من به آن‌ها می‌گویم که برای رسیدن به موفقیت، نیاز به تلاش و پشتکار دارند و به هیچ وجه نباید از رویارویی با چالش‌ها واهمه داشته باشند. به‌ویژه برای دانشجویانی که به‌دنبال شغلی در آینده هستند، پیشنهاد می‌کنم که علاوه‌بر تحصیلات، مهارت‌های عملی را نیز یاد بگیرند. به همین دلیل من در کلاس‌هایم به آن‌ها یاد می‌دهم که چگونه مسائل پیچیده را به راحتی حل کنند و از دانش ریاضی و علمی خود در موقعیت‌های واقعی بهره ببرند.
به گزارش ایمنا، مسیر علمی و حرفه‌ای عبدالله هادی وینچه نمایانگر قدرت اراده، پشتکار و نوآوری در مواجهه با چالش‌های پیچیده است. از یک روستای کوچک در ایران تا دستیابی به افتخارات علمی بین‌المللی، زندگی وی گواهی بر این است که با استفاده از فرصت‌ها، تلاش مستمر و عزم راسخ می‌توان مرزهای ممکن را گسترش داد و به دستاوردهای بزرگ علمی دست پیدا کرد. وی با عبور از موانع مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، توانست در عرصه‌ای که بسیاری از افراد قادر به موفقیت در آن نبودند، پیشرفت چشمگیری داشته باشد.
این مسیر علمی از ابتدا با چالش‌های زیادی همراه بود، اما وینچه با استفاده از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خود، توانست این موانع را پشت سر گذاشته و به یکی از چهره‌های برجسته در حوزه تخصصی خود تبدیل شود. وی نه‌تنها در عرصه تحقیقات علمی و پژوهش‌های پیشرفته موفق بوده، بلکه همواره بر اهمیت نوآوری در پیشبرد علم و فناوری تأکید کرده است. وینچه با رویکردی درباره تحقیق و آزمایش، توانسته است همواره در جبهه‌های علمی روز دنیا حضور داشته باشد.
وی علاوه‌بر موفقیت‌های علمی، همواره به انتقال دانش و تجربیات خود به نسل‌های آینده پرداخته است. این موضوع نشان‌دهنده تعهد وی به گسترش علم و تکنولوژی در جامعه است. وینچه بر اهمیت آموزش و پژوهش به‌عنوان ارکان اساسی پیشرفت تأکید کرده و معتقد است که این دو عنصر باید برای بهبود وضعیت فردی و برای ارتقای سطح اجتماعی و ملی نیز مورد توجه قرار گیرند. به‌ویژه وی بر این باور است که پژوهش باید در خدمت رفع نیازهای جامعه و حل مشکلات انسانی قرار گیرد. موفقیت‌های علمی وینچه به‌دلیل پشتکار مداوم و شجاعت در پذیرش چالش‌های جدید است. در دنیای امروز که تغییرات و تحولات علمی به سرعت رخ می‌دهند، وی همواره با پیگیری علم به‌عنوان یک ابزار برای توسعه، توانسته است گام‌های بلندی در عرصه‌های مختلف تحقیقاتی بردارد. این روند نه‌تنها برای پیشرفت فردی وی بلکه برای تأثیرگذاری مثبت در جامعه علمی و صنعتی نیز حائز اهمیت بوده است.
زندگی وینچه نشان‌دهنده این است که هیچ محدودیتی برای فردی که انگیزه و اراده لازم را دارد، وجود ندارد. او با تلاش و پشتکار خود توانسته است مرزهای علمی را گسترش دهد و در این مسیر به‌عنوان الگویی برای تمامی کسانی که در عرصه‌های علمی و فنی خواهان موفقیت هستند، شناخته شود. مسیر علمی او ثابت می‌کند که تلاش بی‌وقفه، تحقیق و توسعه مستمر، در نهایت به پیشرفت جامعه و دنیای علم منتهی می‌شود.