ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که نقش بسیار مهمی در استخوان سازی، جلوگیری از پوکی استخوان،قوی شدن سیستم ایمنی بدن، بیمارهای عصبی، ریزش مو و...دارد.
هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیریم فرایند ساخت این ویتامین در پوست ما آغاز می‌شود. بنابراین کسانی که کمتر در معرض نور خورشید قرار دارند یا در مناطق شمالی زندگی می‌کنند و نور خورشید کافی دریافت نمی‌کنند بیش‌تر در معرض کمبود این ویتامین هستند.
دلیل دیگر کمبود ویتامین دی، دریافت‌نکردن کافی این ویتامین از طریق رژیم غذایی است؛ یعنی مواد غذایی که مصرف می‌کنیم مقادیر کافی‌ای از این ویتامین ندارند.
گاهی نیز مشکلات گوارشی مانند سوءجذب باعث می‌شوند که ویتامین D موجود در مواد غذایی به‌درستی جذب نشود.
مصرف بعضی از داروها با فرایند ساخت این ویتامین تداخل دارد و ممکن است باعث کمبود این ویتامین شود.
ویتامین دی برای اینکه به فرم فعال تبدیل شود باید در کبد و کلیه فرایندهایی روی آن انجام شود. بنابراین مشکلات کلیوی و کبدی نیز می‌توانند در متابولیسم این ویتامین مشکل ایجاد کرده و موجب کمبود این ویتامین شوند.
یکی از مهمترین نقش‌های ویتامین D حمایت از سلامت سیستم ایمنی است که به شما کمک می‌کند با ویروس‌ها و باکتری‌هایی که باعث بیماری می‌شوند مبارزه کنید.
اگر مکرراً بیمار می‌شوید و به خصوص به سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا می‌شوید، سطوح پایین ویتامین D ممکن است یکی از علل ضعیف‌بودن بدن شما باشد.
ضعف و خستگی
احساس خستگی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از آن‌ها ممکن است کمبود ویتامین D باشد.
برخلاف علل دیگر خستگی و ضعف مانند استرس، افسردگی و بی‌خوابی، کمبود ویتامین D اغلب به‌عنوان یک علت بالقوۀ خستگی نادیده گرفته می‌شود.
مطالعات بسیار زیادی ارتباط کمبود ویتامین دی با خستگی را تأیید کرده‌اند.
استخوان درد
درد استخوان و کمر ممکن است یکی از علائم سطوح ناکافی ویتامین D باشد. ویتامین D با بهبود جذب کلسیم در بدن به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند.
افسردگی
کمبود ویتامین D با افسردگی به خصوص در افراد مسن مرتبط است.
اثرات مکمل‌های ویتامین D متفاوت بوده است؛ اما برخی بررسی‌ها نشان داده‌اند ک، این مکمل‌ها به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کنند.
اختلال در ترمیم زخم
کندی بهبود زخم پس از جراحی یا جراحت ممکن است نشانه‌ای از پایین‌بودن سطح ویتامین دی شما باشد.
نقش ویتامین دی در کنترل التهاب و مقابله با عفونت‌ها نیز ممکن است برای بهبود مناسب زخم مهم باشد.
مشکلات استخوانی
ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم و متابولیسم استخوان دارد. مصرف هم‌زمان ویتامین D و کلسیم به بدن شما کمک می‌کند تا استخوان‌ها تراکم بهتری داشته باشند.
پوکی استخوان نشانه این است که استخوان‌های شما کلسیم و سایر مواد معدنی را از دست داده‌اند. این امر افراد مسن به‌ویژه زنان را در معرض خطر افزایش شکستگی قرار می‌دهد.
کمبود ویتامین D چه عوارضی دارد؟
چاقی یکی از عواملی است که باعث ایجاد کمبود ویتامین دی می‌شود. در یک مطالعه مشخص شد، افرادی که کمبود ویتامین دی دارند به احتمال بیشتری چربی شکمی دارند.
ریزش مو
بسیاری از غذاها و مواد مغذی ممکن است بر سلامت مو تأثیر بگذارند.در حالی‌که استرس یکی از دلایل رایج ریزش مو است، ریزش شدید مو ممکن است نتیجۀ یک بیماری یا کمبود مواد مغذی باشد.ریزش مو در زنان با سطوح پایین ویتامین D مرتبط است.
اختلالات اضطرابی
کمبود ویتامین دی با اختلالات اضطرابی در ارتباط است و تامین این ویتامین در کاهش اختلالات اضطرابی موثر است.
کمبود ویتامین D باعث چه بیماری می‌شود؟
همان طور که در بالا دیدیم، کمبود ویتامین دی می‌تواند مشکلات فراوانی برای بدن ایجاد کند؛ اما، اینکه جدای از علائم ایجاد شده، کمبود ویتامین D باعث چه بیماری می‌شود خود یک سؤال جداگانه می‌تواند باشد.
درحقیقت در ابتدا که بدن دچار کمبود این ویتامین می‌شود، بعد از مدتی به‌آرامی علائم مختلف ناشی از کمبود این ویتامین آشکار می‌شوند. بعد از مدتی که کمبود ادامه داشته باشد، ممکن است مشکلات و صدمات جبران‌ناپذیری به بدن وارد شود که شاید بتوان گفت مهمترین آ‌ها پوکی استخوان یا نرمی استخوان (استئومالاسی) است. در کودکان نیز موجب بروز راشیتیسم می‌شود.
مهمترین مواد غذایی حاوی ویتامینD
لبنیات به ویژه شیر، نور خورشید، ماهی، مرکبات به ویژه پرتقال وزرده تخم مرغ از جمله مواد غذایی دارای ویتامین مطلوب و کافی دی هستند.
همان طور که دیدیم، بیماری‌های دیگری نیز ایجاد می‌شود ازجمله ریزش مو، اختلالات اضطرابی و افسردگی.درمجموع ویتامین دی با بیماری‌های مختلفی در ارتباط است و راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها نیز دریافت کافی ویتامین دی است./ فارس