رامین پرتو

عصر یکشنبه یکباره خبر آمد که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده و نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر از رقابت‌های انتخاباتی کنار کشیده است و به این ترتیب به تمام اما و اگرهای موجود در فضای رسانه‌ و سیاست پایان داد. بایدن با انتشار بیانیه رسمی خود مبنی بر کنار کشیدن از رقابت‌های انتخاباتی در ایکس نوشت: «در حالی که قصد انتخاب شدن مجدد به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا را داشتم، اکنون باور دارم به نفع حزب دموکرات و کشور آمریکا است که از رقابت کنار بکشم». جو بایدن در بیانیه خود تأکید کرده از انتخابات کناره‌گیری می‌کند تا تمرکز خود را بر وظایفش به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده در ماه‌های باقی‌مانده بگذارد و قرار است که در هفته جاری با مردم آمریکا در خصوص این تصمیم خود صحبت کند. بر این اساس او تا روز ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ رئیس‌جمهور آمریکا خواهد بود. آنچه در این میان اهمیت پیدا می‌کند، این است که او در بیانیه مذکور گزینه جانشین مدنظر خود را معرفی نکرد، اما دقایقی بعد در پست دیگری در شبکه ایکس اظهار کرد حمایت کامل خود را از کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام می‌کند تا نامزد جانشین او در انتخابات امسال باشد. بایدن خطاب به اعضای حزب دموکرات گفت «وقتش رسیده دور هم جمع شویم و ترامپ را شکست دهیم؛ بیایید این کار را انجام دهیم». 

میزان مطلوب بودن شخصیت و چهره کامالا هریس در حال حاضر در نظرسنجی‌ها ۳۸ درصد برآورد می‌شود که اندکی کمتر از ۴۱ درصد جو بایدن است و همین اعداد و ارقام گویای وجود یک دوقطبی مشخص در اتمسفر سیاسی آمریکا است

در این میان بسیاری از مقامات کشورهای جهان به کناره‌گیری بایدن واکنش نشان دادند و به نوعی از او تمجید کردند. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس گفت که بایدن «شخصیتی برجسته» بود و «تصمیم خود را بر اساس آنچه که معتقد است برای مردم آمریکا بهترین است» می‌گرفت. ریشی سوناک و بوریس جانسون، اسلاف استارمر روابط گرم کاری با بایدن و تحسین خود را از مهارت‌های او به عنوان یک سیاستمدار یادآوری کردند. جانسون تصمیم «شجاعانه» رئیس جمهور آمریکا برای کناره‌گیری را ستود و او را «حامی سرسخت همکاری آمریکا - اروپا (آتلانتیسیست)» و «دوست بریتانیا» نامید. جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، رئیس‌جمهور آمریکا را «مردی بزرگ»، شریک کانادایی‌ها و یک دوست واقعی خواند. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان هم در واکنش به کناره‌گیری بایدن اعلام کرد که به لطف بایدن، همکاری ترانس آتلانتیک نزدیک است، ناتو قوی است و ایالات متحده یک شریک خوب و قابل اعتماد برای ما است. تصمیم او برای عدم نامزدی مجدد شایسته احترام است. در اروپا، دونالد تاسک، رئیس‌جمهور لهستان، یکی از اولین کسانی بود که به این خبر واکنش نشان داد و بر سهم بایدن در سیاست جهانی تمرکز کرد. در همین حال، روسیه به اظهارات بایدن با انتقاد از تصمیمات سیاست خارجی وی واکنش دیگری نشان داد و ویاچسلاو ولودین، رئیس مجلس نمایندگان روسیه خواستار پاسخگویی او در مورد مناقشه اوکراین و آسیب‌های وارد شده به روسیه و اقتصاد اروپا شد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هم پس از کناره‌گیری بایدن اعلام کرد که روسیه چهار ماه آینده تا انتخابات را به دقت زیر نظر خواهد داشت. 

ترامپ در فضای کنونی که از یک ترور نافرجام جان سالم به در برده، اصولاً و اساساً در حال مانور بر افکار عمومی بر اساس منافع شخصی و حزبی است اما بسیاری اعتقاد دارند که کاریزمای او به هیچ وجه قابل قیاس با هریس نیست

شانس هریس چقدر است؟ 

در شرایط کنونی باید پذیرفت که پرونده بایدن برای انتخابات ریاست جمهوری نوامبر بسته شده و حالا از این به بعد باید منتظر باشیم و ببینیم که کامالا هریس 59 ساله قرار است چه اقدامی را برای پیروزی بر ترامپ در دستور کار قرار دهد. هریس اولین زنی در تاریخ ایالات متحده است که به مقام معاونی رئیس جمهوری رسیده است که اتفاقاً سفید پوست نیست و مادر و پدر او را باید از مهاجران جامائیکا و هندی‌ دانست. 

هریس که هنوز به صورت رسمی از سوی کنوانسیون ملی حزب دموکرات به عنوان نامزد نهایی این جریان برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری معرفی نشده، از سال 2004 تا 2011 در کسوت دادستان سانفرانسیسکو و از سال 2011 تا 2017 به عنوان دادستان ایالت کالیفرنیا ایفای نقش کرده است و اساساً باید او را یک حقوقدان برجسته که در هاروارد تحصیل کرده، قلمداد کرد. هریس از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ به عنوان سناتور کالیفرنیا در کنگره ایالات متحده خدمت کرد و در همان اثنا به همراه بایدن وارد کاخ‌سفید شد. 

کارنامه او نشان می‌دهد که وی حداقل از ترامپ در بسیاری از محورها جلوتر است اما بسیاری از تحلیلگران و ناظران در داخل و خارج از ایالات متحده اعتقاد دارند که کامالا هریس نمی‌تواند در شرایط کنونی با ترامپ مقابله کند و حتی برخی‌ها پا را فراتر گذاشته و اعلام می‌کنند که نتیجه انتخابات از همین حالا به نفع ترامپ مشخص شده است. در این راستا باید توجه شود که ترامپ در فضای کنونی که از یک ترور نافرجام جان سالم به در برده، اصولاً و اساساً در حال مانور بر افکار عمومی بر اساس منافع شخصی و حزبی است. 

او بارها و بارها بایدن را یک پیرمرد خواب‌آلود تفسیر کرده اما باید توجه کرد که در مقابل هریس هم کاریزمای زیادی ندارد که بتواند ترامپ را به حاشیه هدایت کند و پیروز شود. بسیاری اعتقاد دارند که هریس به راحتی می‌تواند رای جامعه زنان آمریکا و همچنین رنگین پوستان به انضمام مهاجران را به صندوق خود بریزد اما مساله اینجاست که اولاً کنوانسیون حزب دموکرات هنوز او را به عنوان نامزد نهایی خود برای شرکت در انتخابات نوامبر معرفی نکرده و اینکه عدم معرفی وی، می‌تواند زمان زیادی را برای شروع کمپین‌های انتخاباتی وی تلف کند. 

در مقابل ترامپ کمپین منسجم‌تری دارد، اما واقعیت این است که او صرفاً بر موضوعات اقتصادی تمرکز کرده و از جهت دیگر به دنبال آن است تا با استفاده از اهرم مهاجرت‌های غیرقانونی به خاک آمریکا، افکار عمومی را علیه دموکرات‌ها و به نفع خود تحریک کند. در این میان یورونیوز گزارش داده که بر اساس میانگین نظرسنجی‌های کشوری دونالد ترامپ، که هفته گذشته رسما نامزدی جمهوری‌خواهان را در کنوانسیون ملی جمهوری‌خواهان پذیرفت، با ۴۷ درصد در مقابل ۴۵ درصد از هریس پیش است. میزان مطلوب بودن شخصیت و چهره معاون رئیس‌جمهور در حال حاضر در نظرسنجی‌ها ۳۸ درصد برآورد می‌شود که اندکی کمتر از ۴۱ درصد جو بایدن است. همین اعداد و ارقام نشان می‌دهد که در ایالات متحده شاهد یک فضای شدید دوقطبی هستیم که حالا کامالا هریس باید در آن علیه ترامپ گام بردارد.