به گزارش خبرگزاری صداوسیما، شبکه  خبر در برنامه گفتگوی ویژه میزبان آقای  سعید جلیلی  نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود.

سوال: آقای دکتر چطورین خوبین؟

جلیلی:الحمد الله .

سوال: کارهای تبلیغاتی خوب پیش می رود؟

جلیلی: دیگر به ‌هر حال تلاش خودمان را می‌کنیم عرصه انتخابات به ‌هرحال عرصه‌ای است که باید مردم را اقناع کرد نسبت به اون چیزی که باور داریم اون چیزی که برنامه‌ریزی کردیم اون چیزی که می‌خواهیم انجام بدهیم.

سوال: هر چه به روز انتخابات نزدیک می شویم حجم برنامه‌های تبلیغاتی هم بیشتر می‌شود؟

جلیلی: طبیعیست دیگر بالاخره باید تلاش بیشتری کرد که اون نگاه‌هایی که داریم به هر حال به هر حال اگر ما ده، یازده سال روی موضوعاتی کار کردیم این یک فرصت خوبی است که این را برای مردم توضیح بدهیم به هر حال الان مردم الان در آستانه یک انتخاب بزرگ هستند هر چه قد این انتخاب با بصیرت بیشتری باشد با آگاهی بیشتری باشد مردم نسبت به آینده خودشان می‌توانند روشن‌تر یک نگاه دقیق داشته باشند.

سوال: امروز همایش بانوان و دختران را داشتید چطور بود ؟

جلیلی: بله از همان‌جا اومدیم خوب بود خیلی جلسه خوبی بود به ‌هرحال ما حدود نیمی از جمعیت ما خانم‌ها هستند ما یک بحثی را که داریم اینکه (یک جهان فرصت یک ایران جهش) اگر این را باور داریم خوب بخش عمده‌ای از فرصت‌های ما خانم‌ها هستند یا بخش عمده‌ای از این فرصت‌ها حاملانشان خانم‌ها باید باشند و اگر ما می‌خواهیم به ایران جهش انجام بدهیم این فرصت بزرگ را را باید توجه کنیم برایش برنامه داشته باشیم که بتواند بیشترین حضور را داشته باشد.

سوال: علاوه بر برنامه خودتان اگر پاسخ یکی دو کلمه ای بخواهید بفرمایید مهم‌ترین مطالبه بانوان امروز چه بود از جناب‌عالی؟

جلیلی: اتفاقاً همین بحث بود که اون نقش شان دیده بشود ما در ادامه شعارمان یک بحث این است که هر ایرانی یک نقش پرشکوه خوب نیمی از جمعیت ایران خانم‌ها هستند باید اون نقش پرشکوه تعریف بشود به هر حال خانم ها عناوین مختلف دارند یک جا همسرند یک جا مادرند یک جا دخترند ، یک جا خواهرند یک جا نقش‌های مهم اجتماعی است که دارند برخی جاها خانم‌ها سرپرست خانوار هستند در برخی از اوقات خوب اینها باید دیده بشود اینها باید نسبت بهش توجه بشود که این ظرفیت بزرگ به حرکت در بیاید حالا من خیلی راجع به این بحث ، حرف دارم

زن باید یک نقش موثر اجتماعی داشته باشد

 چون معتقدم یکی از اون امتیازات گفتمان انقلاب اسلامی اندیشه دینی این است که زن را در آن جایگاه خودش قرار می‌دهد اون ظرفیتی که در جامعه باید به حرکت در بیاید وقتی می‌تواند به بهترین شکل صورت بگیرد که خانواده‌ که کانونش خانم خانواده هست بتواند یک محیط امن باشد و این محیط آرامش را به گونه‌ای فراهم کند که فرزند، همسر و اینها بتوانند و خود خانم یک نقش موثر اجتماعی داشته باشد.

سوال: همان‌طور که هر بخش ابتدایی برنامه عرض کردم در گفتگوی ویژه خبری امشب یعنی در مرحله دوم گفت‌وگوی ویژه سؤالات شما مردم را از کاندیداهای محترم می‌پرسیم و اونجا که از صبح امروز تا ساعت دو بعدازظهر به دست ما رسیده سؤالات شما مردم از آقای جلیلی را خواهم پرسید آقای دکتر بر اساس وظیفه‌ای که دارم که رعایت امانت باید صورت بگیرد عین متن را من می‌خوانم ممکن است فعل و فاعل و بعضی واژه‌ها جابه جا شود ولی من عین متن مردم را خواهم خواند.

از آقای جلیلی سؤال شود نظرش در رابطه با صحبت‌های مشاور یکی از کاندیداها راجع به شما و دولت شهید رئیسی چیست ؟

جلیلی: این بحث به نظر من از این نظر شاید خوب است که این بیننده عزیز هم این سوال را کردند که به‌هرحال دو نگاه است و اتفاقاً، چون ما در آستانه انتخابات هستیم و مردم باید انتخاب کنند و این طور مباحث خوبی اش این است که نگاه‌ها رو یک کم روشن‌تر می‌کند شفاف‌تر می‌کند یک نگاه این بود وقتی که تحریم فروش نفت ایران شکل گرفت یک عده می‌گفتند دیگر نفت نمی‌توانیم بفروشیم بعد هم واقعاً تلاشی که حالا یا داشتند یا نداشتند این بود که می‌گفتند فروش نفت ما یک دفعه کاهش پیدا کرد همان زمان ما می‌گفتیم نه این نفت را می‌شود فروخت و این‌طور نیست که دشمن فعال ما یشاء باشد هر کاری بخواهد بکند و در دولت آقای رئیسی صورت گرفت

با خودباوری راهبرد فشار حداکثری شکست می‌خورد 

 و اتفاقاً اون نقشه دشمن نقش بر آب شد یعنی امروز شما دیدید همین حدود دو هفته پیش وزیر خارجه در امریکا تو سنا رسماً ازش سؤال کردند خوب ایران دارد دو میلیون بشکه نفت می‌فروشد گفت بله اینها می‌توانند، تحریم را دور زدند دارند این کار را انجام می‌دهند خوب این یک دو تا رویکردی است که به تبعش دوتا عملکرد است اینجا مردم می‌توانند قضاوت کنند حالا که کار دارد انجام می‌شود شنیدم گفته شده که بله نه این به خاطر اینا ست که امریکا خودش نخواسته خوب اگر امریکا خودش نخواسته که اولا امریکا هیچکدوم، مشخصاً بایدن را گفتند این بایدن، چون نخواسته ایران توانسته نفت را بفروشد.
این است که نشانگر به نظر من خود تحقیری است باور نداشتن توان خودت است توانمندی‌های خودت است که دشمن بهش اعتراف کرده خود طرف می‌گوید بله ایران می‌تواند تحریم‌ها را دور بزند همان‌جا برداشته گفته چند وقت پیش یعنی بعد از اینکه دولت آقای رئیسی اومد و این حرکت موفق شکل گرفت سخنگوی وزارت خارجه امریکا اومد رسماً گفت اون راهبرد فشار حداکثری که یکی اش همین تحریم فروش نفت ایران بود گفت کشف شکست فاحش خرده خود طرف این را می‌گوید، می‌گوید نه اون حالا شما یک چیز دیگر است حالا از عدله اش فراوان است من عرضم این است که اینجا انتخابات همین است اتفاقا این بحث‌ها هر چه روشن‌تر بشود مردم ببینند رویکرد‌های مختلف، هر کسی بالاخره نظر خودش را بیان می‌کند مردم هستند که قضاوت می‌کنند مثلاً ببینید یک مثال دیگرش اینکه اولاً اعتراف خود وزیر خارجه امریکا است چند وقت پیش سخنگوی وزارت خارجه می‌گوید شکست فاحش خورد این می‌گوید نه این بایدن نخواست و این را در سند راهبرد امنیت ملی امریکا اومده که مثلاً روسیه را گفته که تهدید فوری و راهبردی بر همین اساس به آن هم گفته که مثلاً نفتش تحریم بشود، روسیه هم الان دارد نفتش را می‌فروشد یعنی که در کشور‌ها که در برابر یک کسی که دشمنی می‌کنند که منفعل نیست حالا راجع به روسیه هم می‌گوییم که نه بایدن خودش نخواست، نه این یک نوع به نظر می‌رسد باور نداشتن خودت است خود تحقیری است و یا اینکه طرف را خیلی فکر می‌کنیم فعال ما یشاء است نه، مثلا او اگر بخواهد یکی از نکاتی که خیلی مهم است تو این عرصه مردم ما بدانند این است که همین بایدن وقتی که اومد خوب شما ۹ ماه زمان شما بود خوب زمانی که شما بودید پس نفت را نفروختید اگه بایدن خودش نخواست، خوب ۹ ماه شما بودی چرا نرساندید این میزانی که الان هست این را می‌خواهم بگویم که من بار‌ها این را گفتم ما وقتی می‌توانیم تصمیم درست بگیریم که تحلیل درست داشته باشیم وقتی می‌توانیم تحلیل درست داشته باشیم که اول صحنه را درست توصیف کنیم واقع‌بین باشیم واقعیت‌ها را دقیق ببینید بر اساس یک سری خیالات و نگاه‌های رمانتیک بحث نکنیم و حالا یک نکته‌ای هم که مطرح شد، چون راجع به دولت شهید عزیزمان محبوب مردم آقای رئیسی مطرح شد که بله این سه سال شنیدم خوب یک جسارتی شده بود که بله این سه سال مردم حالا تعبیر خوبی ایشان به کار نبرده بود نه مردم امروز دارند قضاوت می‌کنند همان دوره‌ای که شما می‌گفتید با این مسیر ما می‌توانیم این موفقیت‌ها را مثلاً داشته باشیم یک زمانی وعده داده شد که سال نود و دو که مثلاً ما بیاییم هم اقتصاد میچرخد، هم سانتریفیوژ میچرخد چی شد سانتریفیوژ‌ها که از نوزده هزارتا شد سه هزار تا با اون محدودیت‌ها و اون بتونی که ریخته شد، در قضیه اقتصادی‌ام چه شد دلار سه تومان شد سی تومان، تحریم‌هایی که هشتصد تا بود شد هزار و پانصد تا بیشتر شد حتی خود این آقایان تحریم شدند همان زمان، یعنی می‌خواهم بگویم که این مهم است که مردم بتوانند تصمیم بگیرند اتفاقا اینجا خوب است اینها مطرح بشود رویکرد‌ها نشان داده بشود حالا می‌گوییم یه زمانی همان بحث بعد اینها می‌گویند این سه سال اخیر مثلاً یک فلاکتی بوده مقایسه می‌کنند این سه سال فلاکت بوده یا اون زمانی که شما نگاه می‌کنید می‌بینید که رشد کشور صفر بوده سال‌های منفی بوده متوسطش شده هفت دهم درصد مملکت را در این سه سال شهید رئیسی رشد را چه قدر افزایش داد تا چند درصد شد اینها را مردم دارند مقایسه می‌کنند
همین شاخص نفت که می‌گویند بایدن خودش نخواسته شما ببینید  به جاییکه امروز خود آنها امروز دارند می‌گویند دو میلیون البته ما حالا بیش از یک و نیم میلیون داریم می‌فروشیم و این امکان را تا دو میلیون هم داریم اگر تولیدش را داشته باشیم این کار را هم می‌توانیم بکنیم یعنی می‌خواهم بگویم مردم به نظر من اتفاقا خوب است با این مباحث حقایق برایشان روشن‌تر بشود واقعیت‌ها را بهتر ببینند بحث‌های رمانتیک و نگاه‌هایی که حالا یک کسانی تصوراتی دارند این هم روشن بشود که کدامش به واقعیت نزدیک‌تر است.
سوال: بر اساس همین نکته‌ای که اشاره کردید که خوب، چون فرصت انتخابات است حقایق برای مردم روشن بشود یک سوالی از خود جنابعالی بپرسم براساس همین مواردی که بعضی از همین افراد مطرح می‌کنند درباره دوره مسئولیت جناب‌عالی که مسئولیت مذاکرات را داشتید خوب مستحضر هستید خیلی وارد جزئیاتش نمی‌خواهم بشوم هدف شان چیه که اون نوع مذاکرات رو زیر سؤال میبرند؟

هدف مذاکره باید حفظ منافع مردم باشد

جلیلی: حالا به هر حال هر کسی نگاهی دارد ببینید بحث این است که مذاکره یک وسیله است حتماً هم باید ازش استفاده بشود، اما اصل آن هدف است اون هدف چیه دفاع از حقوق ملت ایران است حفظ منافع مردم است، عقب‌نشینی در عدم عقب‌نشینی در مسیر پیشرفت کشور است شما باید اینها را حفظ کنید اینکه مثلاً می‌گویند نه مذاکره فقط برای این است که مثلاً ما برسیم به یک توافق اگر اون توافق منافع ملت را تامین نکند اگر اون توافق باعث می‌شود شما مثلاً اون امکاناتی که دارید ظرفیت‌هایی که دارید فرصت‌هایی که دانشمندان هسته‌ای شما ایجاد کردند و اون‌ها رابخواهید نادیده بگیرید جمع کنید و چیز‌هایی که پیش اومده حتماً دفاع از حقوق ملت نیست ولی مذاکره وسیله است برای دفاع از حقوق ملت ضمن اینکه من بار‌ها عرض کردم دنیا رانباید معطل چند تا کشور است، دنیا بزرگ است دویست کشور در دنیا وجود دارد فرصت‌های بسیار زیاد وجود دارد این شعار ما که یک جهان فرصت یک بخشش هم این سیاست خارجی است و به ویژه در این مقطعی که الان هستیم ما فرصت‌های بسیار زیادی در جهان داریم که اتفاقا اگر اقتصاد ما بخواهد ان‌شاءالله یک جهش داشته باشد که ما می‌گوییم یک ایران جهش لازم اون چیه؟ این است که بازار‌های دنیا را داشته باشید امروز به نظر ما شرایط بسیار خوبی وجود دارد برای این جهش ایران.
سوال: مشابه این سؤال که می‌خواهم بپرسم در سؤالات مردمی هم هست که در ادامه مشخص و صریح درباره‌اش از جنابعالی بپرسم خودتان بخواهید بفرمایید به عنوان عملکرد حضرت عالی در جایگاه مسئول مذاکرات خودتان که عملکردی را بیان می‌کنید؟

جلیلی :من فکر میکنم من در اون مسیری که در دفاع از حقوق ملت داشتیم ببینید ما چند تا کار اصلی کردیم یکی این که اینها یک زمانی می‌گفتند شما نباید یک دونه سانتریفیوژ داشته باشید ما وقتی که کار را تحویل به دولت بعد دادیم نوزده هزار سانتریفیوژ داشت یعنی این که در شرایطی تحویل گرفتیم که این‌ها همه چیز‌ها تعلیق شده بود تعطیل شده بود و حتی آن طرف به اینها گفته بود حالا باید بروی تخریب کنی حالا به شرایطی رسیده بودند که نوزده هزار سانتریفیوژ داشتند،

دفاع از حقوق هسته‌ای ، دفاع از همه حقوق کشور است 

 حقوق هسته‌ای ما اون چیزایی که مطرح می‌شد که ما میلیون بیماری داشتیم که برای اون‌ها باید دارویی تهیه می‌شد که اون دارو لازمه‌اش داشتن سوخت بیست درصد بود و ما به آنها گفتیم بدهید وقتی که ندادند این را تامین کردیم و این یک قدرت هست ببینید بعضی از موضوعات یک نشانه است اون اگر توانست یک خاکریز شما رو بشکند اگه مثلاً حق اصلی شما را بگیریم همون زمان همیشه می‌گفتم دفاع از حقوق هسته‌ای فقط دفاع از حق هسته‌ای نیست دفاع از همه حقوق کشور است چرا؟ چون اگر مثلاً دشمن بیاید خرمشهر را بگیرد بعد ببیند خوب مقاومتی نیست بعدش می‌آید هویزه را هم می‌گیرد بعد ببیند نیست تا همه شهر‌های شما می‌آید همان چنان‌که بعداً دیدیم وقتی که همه اینها رفتند حتی همه این دستاورد‌ها را کنار گذاشتند بعد گفتند خیلی خوب این سانترفیوژ‌ها را جمع می‌کنیم این موادی که تولید شده را خارج می‌کنیم تو اینجا بتون می‌ریزیم او چی کار کرده است، کلاً از توافق خارج شد بعد آثار اقتصادی‌اش چی شد یک دفعه عرض کردم دلار سه تومان شد سی تومان ده برابر شد فشار تحریم‌ها بیشتر شد این‌ها قرار بود تحریم‌ها را بردارند، تحریم‌ها بیشتر شد؛ لذا این خیلی مهم است و بعد هم دیدید هنوز تمام نشده بود بعد وارد بحث موشکی شدند که خوب حالا بیایید راجع به موشکی تان صحبت کنید من بحثم این است که مهم این است که شما بتوانید از حقوق ملتت و منافع ملتت دفاع کنید.
سوال: پس چرا می‌گویند تاریخ را عوض نکنید؟ حرفشان چیه؟
جلیلی: من دقیقاً بحثم همین این است اینکه می‌گوییم در انتخابات یکی از بحث‌های بسیار خوب این است که همین تاریخ را قشنگ باید دید باید دید در چه مقطعی حقوق ملت حفظ شد در چه مقطعی از حقوق ملت‌ها عقب نشینی‌های جدی شد در چه مقطعی این حقوق ملت نادیده گرفته شد بعد آن وقت مابه‌ازایش چی بود؟ همین که عرض کردم اینکه طرف کلاً خارج شد با اینکه اینها همون توافقی را که ما ان زمان داشتیم اینها اجرا کردند حتی بیشتر از اون چیزی که لازم بود اجرا کردند پانزده بار هم آژانس اعلام کرد نتیجه‌اش چی شد نتیجه‌اش این شد که او نه این که یک تعهدش را انجام نداد کلاً خارج شد بعد می‌گویند خوب این ترامپ بود، بایدن که آمد کدام یکی را برگرداند همه آن‌ها را حفظ کرد و بعد تحریم‌های بیشتر اضافه کرد من مسیرم این است که مسیر پیشرفت کشور را نباید معطل یکی دوتا قدرتی کرد که اینها بیشترین اختلاف را با شما دارند شما اتفاقا در دنیا دویست کشور وجود دارد که با شما اشتراکات زیاد دارند، منافع مشترک دارند ازش تعاملات زیاد در می‌آید، فرصت‌های جدید در می‌آید شما می‌توانید کلی صادرات داشته باشید. شهید رئیسی همین کار را کرد این‌ها در همین همسایگان ما ببینید با ترکمنستان چه روابطی داشتند حالا آنها که جای خودشان با تاجیکستان چی بود با کشور‌های دیگر چطور یک دفعه می‌دید روابط را به حداقل رسانده بودند بعضی جا‌ها واقعاً منفی شده بود روابط ولی شهید رئیس اومد یکی، یکی اینها را احیا کرد بعد شروع کرد به صادرات. همه اینها که می‌گفتند دنیا تا فلان نشود نمی‌شود کار اقتصادی کرد جزو آخرین سفر‌های آخر شهید رئیسی چی بود؟ به پاکستان و سریلانکا. صدور خدمات فنی مهندسی جوانان این کشور که هم باعث اشتغال است هم باعث ارزآوری است هم باعث نشان دادن توانایی‌های ملت است هم باعث تقویت دوستی است با همین کشور‌های نزدیک ما.
سوال: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم حضور جناب‌عالی در شورای‌عالی امنیت ملی تداوم داشت این نگاه و این نقد‌ها را نسبت به این عملکرد مطرح می‌کردید و چه پاسخی می‌گرفتید؟
جلیلی: ما آن گفتمانی که تحت عنوان دولت سایه داریم که بار‌ها گفتم این یک گفتمان است این است که شما هر دولتی که سر کار می‌آید که منتخب مردم است این محترم باید باشد و شما باید اون دولت را کمک کنید یکی از این کمک‌ها این است که واقعاً اگر جایی خطا می‌رود کمک کنید تصحیح شود،

هدف گفتمان دولت در سایه ،کمک به دولت وقت و تصحیح خطاها بود 

 راجع به همین توافق برجام یادم است من در شش جلسه در شورای عالی امنیت ملی مان آن زمان مفصل یک پرده نگار برده بودیم تمام این موارد را ریز کلمه به کلمه جمله به جمله می‌خواندیم می‌گفتیم آقا این چیزی که شما می‌گویید مثلاً تحریم‌ها روز اول بالمره لغو می‌شود این تو نیست برخی از این تحریم‌ها تا هشت سال می‌ماند برخی تا اینجا می‌ماند که شما دیدید همین تحریم‌هایی که می‌گویم تا هشت سال می‌ماند مال همین مهرماه سال گذشته بود بعد از هشت سال شما دیدید یک روز قبل از اون تاریخ اتحادیه کشور‌های اروپایی اطلاعیه دادند که نه ما تحریم‌ها را باز هم حفظ می‌کنیم، ما می‌گفتیم این چیز‌های که روی این نوشته نیست واقعاً قصدمان مشفقانه بود می‌خواستیم تصحیح کنیم ولی خوب آنها می‌گفتند نه این همین است و خوب است و همین چیز‌هایی که بیان می‌شد نه وظیفه ماست که اگر چیزی را می‌بینیم خطاست کمک کنیم که اون تصحیح بشود نه اینکه بگوییم حالا بگذارد برود بعد مثلاً بگوییم اینها اشتباه داشتند ما اینها را همان زمان بیان کردیم مفصل هم در شورای عالی امنیت ملی، هم باید در مجلس.
سوال: چه پاسخی گرفتید؟
جلیلی: خوب اون‌ها متاسفانه من خاطرم است بعضی از این جلسات برخی از آنها خیلی عصبانی می‌شدند داد می‌زدند می‌گفتیم ما خیلی آرام داریم صحبت می‌کنیم شما این را توضیح بدهید بگویید این چیست خوب جواب را بدهید بگویید نه این کلمه این است این چیز دیگری است این چیزی که توی این متن نوشته با این چیزی که شما به مردم می‌گویید تفاوت دارد.
سوال: بسیار خوب دولت سایه که اشاره کردید منظورتان این است که یک تشکیلاتی و ترکیبی دقیقاً مشابه هیئت دولتی که داریم شکل دادید افرادی در همان جایگاه‌ها را مسئول قرار دادید که ارزیابی فعالیت‌ها و اقدامات دستگاه‌ها و آن وزارت خانه‌ها را اون‌ها رو داشته باشند؟
جلیلی: نه دولت سایه من عرض کردم دولت سایه به جای یک تشکیلات و دکون، دستگاه نیست یک گفتمان است یعنی چی؟

هر فردی متناسب با استعداد و توانمندی خود باید سایه به سایه تحولات کشور را دنبال کند

یعنی هر فردی در کشور من همین امروز یک جلسه داشتیم با اساتید محترم دانشگاه این را آن جا هم بیان کردم هر فردی متناسب با استعدادی که دارد توانمندی که دارد باید سایه به سایه تحولات کشور را دنبال کند اگر خوب است کمک کند تقویت کند یک کمکش چیه؟ این است که اگر جایی خطا می‌بیند اون را تصحیح کند اگر جای می‌بینید یک چیزی ناقص است کمک می‌کند تکمیل بشود لذا من بر همین اساس بار‌ها گفتم که هر دانشگاه باید یک دولت سایه باشد من هم اگر در دولت باشم و مسئول دولت باشم اتفاقا استقبال می‌کنم که هر دانشگاهی به مثابه یک دولت سایه این روند تصحیح، تایید، تکمیل را دنبال کند اگر خوب است تایید کند، اما اگر جایی خطاست کمک کند تصحیح بشود اگر جایی ناقص است کمک کند تکمیل بشود این کاری هم که ما شروع کردیم اینطوری بود کسانی که آمادگی داشتند در یک موضوعی یک توانمندی داشتند یک تخصصی داشتند می‌گفتیم خوب بیایید بحث کنیم موضوع را بررسی کنید خودتان بررسی کنید باهم کار کنید جمع بندی کنید دنبال کنیم حالا این نوع رویکرد دولت‌ها خیلی مهم است ما زمان همان دولت قبل ما این‌ها را ارائه می‌دادیم ولی خوب توجهی نمی‌شد من ندیدم ولی مثلاً در دولت شهید رئیسی یکی از بحث‌های مهم این بود ما هر موردی که خدمت ایشان تقدیم کردیم ایشان با کمال مسرت این را استقبال می‌کرد رویش دستور می‌داد پیگیری می‌کرد می‌گفت آقا اینها نکاتی مهمی است اجرا شود یعنی این را یک فرصت برای خودش می‌دانست نه اینکه مثلاً بگوید که این هم چیزی است و اینها.
سوال: پرسیدند که برنامه عملی شما برای تمکین بانک‌ها از دستورالعمل‌های عمل‌های بانک مرکزی چیست آیا راهکاری برای آسان شدن دریافت تسهیلات برای مردم دارید؟
جلیلی: ببینید یکی از فرصت‌های بسیار خوبی که الان وجود دارد شروع دولت چهاردهم با شروع قانون جدید بانک مرکزی است خوب ببینیم قانون بانک مرکزی ما سال‌ها بود که این نیاز به اصلاح داشت و واقعاً چند دهه بود که این متوقف شده بود خوشبختانه سال گذشته این قانون به فرجام رسید قانون جدید و خیلی نقاط قوت بهتری را نسبت به قبل دارد، و یک قانون خیلی قوی است برای چی؟ برای اینکه حالا بانک مرکزی بتواند نقش خودش را بر نظارت بر بانک‌ها انجام بدهد لذا من یکی از اون چیز‌هایی که خیلی امیدوارم و اون چیزی که دنبال می‌کنیم اولا این است که این قانون را باید بانک مرکزی جدی عمل کند یعنی نباشد به این مدل که حالا مثلاً بانک‌ها هر کاری می‌خوانند بکنند الان بانک‌ها مثلاً چند تا کار هست که رویش خیلی جدی است مثلاً خلق پولی که دارند انجام میدهند.

۵۰درصد از مردم  هیچ وقت تسهیلات بانکی نگرفته اند

 یعنی این مدل نباشد که مثلاً بانک‌ها هر کاری می‌خواهند انجام دهند. الان بانک‌ها چند تا کار است که روی آن خیلی جدی هستند، مثلاً خلق پول که دارند انجام می‌دهند، خلق پول از جیب مردم است، این اگر صورت می‌گیرد اولاً باید ضابطه‌مند باشد ثانیاً اگر حتی طبق ضابطه هم انجام می‌شود باید در جهت منافع مردم باشد. اینطور نیست که بانک بگوید نه من از جیب مردم خلق پول می‌کنم ولی هر طور که خودم دوست دارم انجام می‌دهم، یکی از آن بحث‌های اصلی این است. نکته دوم این بحث است که همین تسهیلاتی که بانک‌ها می‌دهند، ما متأسفانه تبعیض فراوانی را شاهد هستیم. ۵۰ درصد از مردم ما الان طبق آماری که وجود دارد هیچ وقت تسهیلات نگرفته اتد. خاطرم است یکی از همین برادر‌های ما که الان هم همکار شما در صداوسیما هستند، در سال‌های ۸۰ یا ۸۱ می‌خواست وام ازدواج بگیرد، گفت من چند بار رفتم ولی نتوانستم بگیرم، یعنی چندین بار رفته بود برای ۲۰۰ هزار تومان، ولی نتوانسته بود بگیرد. تلخ‌تر از این چه است، اینکه برخی از دوستان ما که در بانک‌ها هستند به ما گفتند چرا نیامدید وام تان را بگیرید، یعنی اینکه به یکی می‌خواهند می‌دهند و به یکی نمی‌خواهند نمی‌دهند، ایشان آخر نتوانست بگیرد. حالا می‌خواهم بگویم بعد شما می‌بینید این فهرست تسهیلات بانک‌ها خیلی مهم است که این را شما باید ببینید، این تسهیلات کجا می‌رود، آیا در جهت تولید است، در جهت منافع مردم است، در جهت رفع مشکلات است، اینها بحث‌های مهمی است که بیشتر صحبت می‌کنم.

سؤال: پرسیدند که خدمات و احترام به کرامت به بیماران در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی تفاوت زیادی دارد. برای حل این معضل چه خواهید کرد؟

جلیلی :این یک بحث مهم است در نظام سلامت ما روی آن یک مطالعه جدی داشته ایم، اینکه اصلاً این خدماتی که باید به مردم داده شود، این پاسخگویی در نظام سلامت فقط این نیست که بگویید فلان موضوع تعرفه چه بود یا اینها چیست، در بررسی‌های علمی که در پاسخگویی نظام سلامت وجود دارد، یکی از بحث‌های جدی این است که حدود ۱۰۰ شاخص دارد که آیا این نظام سلامت پاسخگو است یا نیست. یعنی اینکه مثلاً آیا در آن مراجعه‌ای که به آن می‌شود، احترام بیمار حفظ می‌شود، گزینه‌های مختلف به بیمار داده می‌شود یا نمی‌شود، اینها بحث‌های خیلی مهمی است که در جای خودش در نظام سلامت این را عرض خواهم کرد.

تعرفه‌های بخش دولتی و خصوصی باید یکسان باشد

یعنی شما یکی از آن شاخصه‌های پاسخگویی خوب در نظام سلامت چه است، این است که به بیمار بگویید شما چند تا گزینه دارید، برای آن آثار هر گزینه را بگوید، آثار اقتصادی، آثار درمانی اش را، که بیمار بتواند انتخاب کند که این مفصل است که اینجا جای بحث آن نیست. اما ببینید یکی از آن چیز‌هایی که شما سؤال کردید بحث مهمی است که خیلی اهمیت دارد، این است که اگر شما تعرفه‌های بخش دولتی و خصوصی با هم یک تفاوت جدی داشت، طبیعتاً شما آنجا موجب مهاجرات آن توانمندی‌های شما به سمت بخش خصوصی است، چون او می‌گوید من اینجا چند برابر می‌توانم بگویم. متأسفانه یکی از چیز‌هایی که پیش آمد تا سال ۸۲ اینها یکسان بود، در سال ۸۳ طی دو سال این تعرفه‌های بخش خصوصی یکدفعه چند برابر شد، زمان وزارت پزشکیان هم بود. وقتی شما چند برابر می‌شود تعرفه‌های بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی، طبیعی است که دیگر آن پزشک ترجیح اش این است که در آنجا خدمات بدهد در آنجا هم تعرفه‌ها هم بیشتر می‌شود این کار دولتی را پایین می‌آورد این یکی از سیاست‌های غلطی بود که در آن سال دنبال شد. 

سؤال: پرسیدند چه برنامه‌ای برای کنترل قیمت ارز با وجود تحریم‌ها دارید؟

جلیلی: ببینید یکی از بحث‌هایی که وجود دارد من این را، چون در اولین مناظره هم بحث‌های آن را مطرح کردم گفتم بحث ارز دو وجه دارد که شما بخواهید آن را انجام بدهید، یکی مربوط به حاکمیت ریال و مباحث مربوط به آن است که شما باید در داخل گردش پول ریالی را دقیق روی آن احاطه داشته باشید، دوم در بحث خود قیمت ارز آن مبادلات ارزی داخل کشور را باید سامان بدهیم، اولین کار این است. در آنجا عرض کردم باید بودجه ارزی داشته باشیم منابع و مصارف تعریف شده باشد براساس اولویت‌هایی که دارید که هر چیزی نیاید در آن داخل بخواهد خودش را قرار بدهد. چون ما امروز خوشبختانه برای تقریباً تمامی مصارف اصلی که داریم نه فقط کالا‌های اساسی، مصارف متعارفی که کشور دارد، به اندازه کافی منابع ارزی داریم. منتهای مراتب شما باید این چرخه و فرآیند را اصلاح کنید یعنی اگر جا‌هایی اشکال دارد باید جلوی آن گرفته شود که بنده این را پریشب، چون توضیح دادم تکرار نمی‌کنم. اما سؤال فرمودید با توجه به تحریم ها، یکی از مشکلاتی که در تحریم‌ها وجود دارد، این است که ما در مبادلات بانکی الان مشکل داریم، یکی از بحث‌ها و برنامه‌های جدی که ما داریم و روی آن کار کرده ایم و فکر می‌کنیم کاملاً محقق است در کوتاه مدت این است برخی از مبادلات ارزی را باید شکل بدهیم با کشور‌هایی که آمادگی دارند با ما این کار را انجام بدهند؛ که این راه‌های مشخصی دارد و بحث‌های جدی دارد و هر چقدر این مبادلات را از طریق بانکی بتوانید انجام بدهید که از نظر ما ممکن است در یک حوزه‌هایی حداقل خیلی می‌شود این کار را انجام داد، آن زمان برخی از فساد‌ها و برخی از مشکلات و برخی از عوارضی که بر قیمت ارز تأثیر می‌گذارد، کاهش پیدا خواهد کرد. نکته آخر که در این قضیه مهم است این است که الان بخاطر تحریم‌ها ما برخی از فرآیند‌هایی داریم که از طریق تراستی‌ها و که در این فرآیند‌ها ما یک بررسی دقیق کرده ایم، یک ایراد‌های جدی وجود دارد، بعضی از وقت‌ها طولانی شدن فرآیند باعث می‌شود که لطمه بخورد به بازار ارز، باید روی این هم حتماً یک تدابیری دیدیم که حداقل چند تا از آنها را حکم شان را نوشته ایم که همان هفته اول ابلاغ خواهد شد که دنبال شود.

سؤال: از روستای فاریاب پرسیدند برای اینکه کشاورزان خودشان سود ببرند و سود حاصل از فروش محصولات شان به جیب دلالان نرود چه برنامه‌ای دارند، همچنین برای رفع گرانی و سم و افزایش هزینه کشاورزان چه تدبیری دارند؟

جلیلی: یکی از نکات اصلی که ما در برنامه هایمان داریم این است که به روستا و کار کشاورزی و محصولاتی که انجام می‌شود، یک زمان است شما یک نگاه دارید که مثلاً چند محرومیت دیگر رفع شود،

هر روستا، یک سلول جهش شعار ماست

یک نگاه این است که ما این را مطرح کرده ایم، در شعارمان هم است، که هر روستا، یک سلول جهش، ما می‌گوییم اگر می‌خواهد کشور جهش پیدا کند باید روستای شما بشود یک سلول جهش، یعنی اگر ما ۴۰ هزار روستای بالای ۲۰ خانوار داریم، این هر کدام از اینها اگر یک جهش اقتصادی پیدا کند، به تبع آن کشور جهش پیدا خواهد کرد. راه این چه است، الان ما بسیاری از محصولات کشاورزی که داریم، مشکل این محصولات چه است، اولین مسئله اینکه باید به بازار باید زود برسد، مخصوصاً به بازار صادراتی، ما یکی از آن بحث‌هایی که داریم اگر روستایی شما اطمینان داشته باشد، یعنی یک الگوی کشت داشته باشند، اگر در همین بحث انعقاد کشاورزی‌های قراردادی شکل بگیرد، یعنی اینکه کشاورزی در کمیت محصول اش و کیفیت اش مشخص است، بتواند با آرامش خاطر این بازار را دارد و دنبال می‌کند. یکی از ضعف‌هایی که الان وجود دارد چه است، ما در روستا‌های فراوان، محصولات فراوان داریم، اینها در غالب یک نشانه واقعی می‌توانند جمع شوند به یک بازار صادراتی وصل شوند و حتی صادر شوند، آن موقع روستایی شما یک محیطی می‌شود که بهترین زندگی و آرامش در آن است رشد اقتصادی و درآمد کشاورز هم بیشتر خواهد شد. یکی از بحث‌هایی که به نظر ما خیلی اهمیت دارد، گسترش کمی و کیفی بازار روستا‌ها است که به نظر ما این خیلی می‌تواند کار کند حتی الان با استفاده از فرصت فضای مجازی که الان امروز اکثر روستاهایمان این فضای مجازی دراختیارشان است، اینترنت است، گسترش همین بازار‌های اینترنتی است که با آن نرم افزار‌هایی که وجود دارد، انجام بدهد و یکی از بحث‌های دیگر این است که چرا ارزش افزوده در خود روستا انجام نشود، یعنی اگر محصولی می‌تواند تبدیل شود به یک صنعت بیشتر می‌شود و محصولات با ارزش افزوده بیشتر می‌شود، هر قدر در آنجا باشد یعنی روستای شما هم ارزش افزوده اش بیشتر می‌شود و هم اشتغال اش بیشتر می‌شود و هم درآمد روستایی شما بیشتر می‌شود. 

سؤال: ارتباط شما با دولت آقای رئیسی چگونه بود، چرا با اینکه شهید رئیسی در دولت سیزدهم به شما مسئولیت پیشنهاد داد، قبول نکردید؟

جلیلی: همان نکته‌ای که عرض کردم، با خود شهید رئیسی که سوابق عمیق دوستانه دیرینه داشته ایم، خیلی الحمدالله همیشه لطف ایشان نسبت به ما برقرار بود ما هم به ایشان ارادت داشتیم و من واقعاً کمک دولت را به ایشان عرض کردم، می‌گفتم برخی از این کار‌ها را دوستان انجام می‌دهند. امروز من فکر می‌کنم دولت نیاز است به کمک اش که کسانی از نگاه تماشاگر بنشینند و بعد اینگونه به دولت کمک کنند، آن نقاط قوت دولت را به آن بگویند که خیلی خوب است این را با قدرت پیش بروید. اتفاقاً یکی از همین نامه‌هایی که ما در همین اواخر خدمت ایشان نوشته بودیم، من در این مدت، در این دو سه سال که خود ایشان هم اظهار لطف کرده بودند، چند جا بیان کرده بودند، مرتب با ایشان مکاتبه داشتیم، جلسات داشتیم، بحث‌هایی داشتیم و تمام آن نقاطی که لازم بود در جهت تقویت دولت و کمک به دولت انجام شود را در حد بضاعت مان بیان می‌کردیم. ما حدود شاید ۱۲ طرح مهم را در این مدت به ایشان داده ایم. برخی از مشکلات و موانعی که در مسیر پیشرفت دولت بود را به ایشان بیان می‌کردیم. برخی از جا‌هایی که نقص وجود داشت به ایشان بیان می‌کردیم. من این را در مناظره نشد که بگویم، در همین سال گذشته سال کاهش تورم بود، ما در قیمت لاستیک یک مشکلی پیش آمد، یکدفعه ۲۰۰ درصد قیمت آن زیاد شد، من به ایشان گفتم این را باید کمک کرد که برطرف شود. ما نشستیم و بررسی کردیم من حتی خودم رفتم در پاساژ در چهارراه مربوطه مثلاً نگاه کردیم دیدیم که آن چیزی که بیان می‌شود با واقعیت متفاوت است. نکته جالب این بود که شهید رئیسی برخلاف قبل وقتی ما یک مطلبی به ایشان می‌دادیم ایشان با روی باز استقبال می‌کرد و روی آن دستورات اکید می‌داد و پیگیری می‌کرد و چندباره می‌گفت و بعد دوباره سؤال می‌کرد که به نتیجه رسید یا نرسید. اینها کمک‌هایی بود که اگر من هم در دولت باشم واقعاً یکی از چیز‌هایی که برای خودم خیلی مغتنم می‌دانم که کسانی همینطور سایه به سایه دولت را تماشاگر باشند و نقاط ضعف و قوت و یا نقص اش را به دولت بیان کنند که با قدرت پیش برود.

سؤال: در صورت انتخاب راه ارتباطی شما با مردم چگونه است که اگر در یک شهر دور افتاده اداره‌ای مشکل اش را حل نکرد، چگونه می‌تواند حق اش را بگیرد؟

جلیلی: یکی از بحث‌هایی که در برنامه ما جدی است و بار‌ها بیان کرده ایم، آن بحث ساختار اجرایی اداری کشور است. بحث من این است که باید ساختار به گونه‌ای فرآیندهایش را تعریف کرد که این فرآیند‌ها خدمات را به مردم ارتقاء بدهند، آن مثالی که بار‌ها عرض کرده ام که اگر ما مثلاً می‌گوییم در دفاع مقدس، چرا روند موفق شد، بخاطر این بود که آنجا فرمانده نمی‌گفت بیا، خودش نمی‌گفت برو، اول می‌رفت جلو و بعد به نیرویش می‌گفت بیا. من معتقد هستم ادارات ما باید اینگونه عمل کنند، یعنی این اداره است که باید برود 

استفاده از  فضای مجازی فرصت است

در همین سؤال قبل که فرمودند، مثلاً اگر کشاورز ما موضوعی دارد بگوید حق تو این است مثلاً اینجا می‌توانید فرآورده به شما تعلق می‌گیرد، سم را می‌شود اینطوری داد، این است که باید به سراغ آن برود نه اینکه او بیاید تازه کسی جواب او را ندهد. این موضوع که فرمودید چگونه است، بحثی که ما داریم دولت فوق هوشمند است، یعنی ما امروز با توجه به همین نیروی انسانی خوبی که داریم و هم زیرساختی که داریم و هم این فرصت فناوری فضای مجازی که امروز وجود دارد، این امکان را به شما می‌دهد که اگر دستگاه‌های شما می‌خواهند خدماتی به مردم بدهند، در این خدمات دچار وقفه نشوند، اینها هستند که باید سراغ مردم بروند، حالا یک زمانی است که می‌گوید بروید سر زمین به او بگو، یک وقت مثلاً حتی روستایی ما امروز یک گوشی تلفن همراه دراختیارش است، شما می‌توانید با یک پیامک به او اطلاع رسانی کنید و اینها با امکانات فناوری‌های فضای مجازی که به نظر من یک فرصت بسیار بزرگ است، اینکه ما می‌گوییم یک جهان فرصت، یکی همین جهان فرصت فضای مجازی است که این باید بیاید و در خدمات مردم شکل بگیرد. 

سؤال: دکتر جلیلی موضع خودشان را نسبت به افزایش حقوق‌ها نسبت به تورم اعلام کنند؟

جلیلی: این یک بحث طبیعی است که حفظ قدرت خرید به ویژه کارمندان و کارگران، این هم قانون است و هم ضرورت است برای اقتصاد و جهش کشور. ما این یک بحث مهمی است که می‌گوییم تناسب مزد با تورم، حتی در سیاست‌های ابلاغی رهبری در سیاست‌های تأمین اجتماعی هم این ذکر شده است که حفظ قدرت خرید به ویژه اقشار ضعیف جامعه از طریق آن متناسب سازی مزد شاغلین، مستمری بازنشستگان، مقرری بیکاران، این باید صورت بگیرد. از آن طرف می‌گویم ما وقتی می‌گویید رشد تولید، چه است، مهمترین بخش تقاضای کشور چه است، مصرف داخلی است، وجود تقاضا لازمه آن چه است، رونق اقتصادی است. اگر شما به دلیل اینکه سهم پایین دستمزد در تولید و اینکه نیاز بخش خصوصی به موجب تقاضا یکدفعه مزایای آن حفظ قدرت خرید نیروی کار بیشتر از افزایش هزینه تولید باشد، این مشکل پیش می‌آید.

حفظ قدرت خرید مردم ، هم قانون است و هم ضرورت دارد

 بحث ما این است که افزایش این موضوع که باید شکل بگیرد، افزایش حقوق دستمزد در متناسب با تورم که قانون است، این حتی تأثیر بر رونق اقتصادی دارد؛ لذا امسال که بودجه آن بسته شده است ما معتقد هستیم که دولت باید توجه داشته باشد که از هر دو بعد این می‌تواند یک فرصت باشد هم مشکل و فشار مردم را کم می‌کند و هم رونق اقتصادی را بیشتر می‌کند.

سؤال: مشکل مردم که تبدیل به آرزو شده است، با شعار حل نمی‌شود، بفرمایید با چه راهکاری می‌خواهید مشکل مسکن را حل کنید با وضع موجود مشکل مسکن تا صد سال دیگر هم حل نمی‌شود؟

جلیلی: مشکل مسکن بحث اش مفصل است شاید در این دو سه دقیقه نشود توضیح داد، چون مسکن یعنی محل آرامش، حداقل آن بحثی که بتواند آرامشی به مردم ما بدهد، این را بخواهم عرض کنم، چند نکته باید بگویم، الان مثلاً قیمت خانه در برخی از شهر‌ها مثل تهران می‌بینید عدد‌های خیلی بالا است در صورتی که قیمت ساخت همان خانه، متری مثلاً اگر ۱۰ یا ۱۵ میلیون بیشتر یا کمتر است، اما قیمت مسکن یکدفعه چند برابر این است. این اختلاف به چه دلیل است، شما اگر ساخت آن ۱۵ میلیون درمی آید، حالا این عدد را مثال عرض می‌کنم، چرا باید این هفت یا هشت برابر آن قیمت یک مسکن باشد، یک دلیل قیمت زمین است، ما در کشور که مشکل زمین نداریم، یکی از بحث‌های خوبی که مصوب شد در برنامه هفتم، اجازه داده شد که دو دهم درصد از وسعت سرزمین به سکونتگاه‌های کشور اضافه شود. این یعنی اینکه باز یکی از فرصت‌های دولت چهاردهم این است که همزمان است با برنامه هفتم و این برنامه هفتم چنین اجازه‌ای داده است و این امکان را داده است که شما می‌توانید دو دهم درصد که خودش اندازه چند برابر شهر بزرگ است، شما این امکان را دارید که به مسکن اضافه کنید، پس نکته مهمتر این است. اگر با این قضیه یکدفعه شما با دادن زمین و استفاده از زمینی که کشور ما در زمین کم ندارد، می‌تواند خیلی قدرت خوبی را ایجاد کند. نکته‌ای که اینجا اهمیت دارد، بحث من این است که مسکن فقط خوابگاه نیست و محل آرامش است، مسکن ابعاد فرهنگی دارد، ابعاد معماری دارد، فقط این نیست که مثلاً بگوییم ساخت و بتون چه بود، باید دید آن فضایی که ساخته می‌شود آن آرامشی که از آن به دست می‌آید آن محیطی که ساخته می‌شود چیست، که روی این موضوع ما تأکید داریم. نکته دومی که در مسکن خیلی اهمیت دارد، بحث مسکن الان یک نکته مهمی که وجود دارد، خارج از سایر آمایش سرزمین و اقتصاد شما نیست، چرا، چون شما وقتی که مثلاً می‌گویید اقتصاد دریامحور، در اینجا می‌خواهید چه کار کنید، امروز ما گفته ایم که باید سهم اقتصاد دریا در آن جی پی تی کشور ۱۰ درصد بشود الان ۲ درصد است بعضی از کشور‌هایی که دریا مشابه ما دارند ۴۰ درصداست. بحث این است که درکنار مسکن مردم شغل هم داشته باشند، درکنار شغل احساس کنند که ترقی هم دارند می‌کنند نه اینکه به زور یک مسکنی گیر بیاورد و خوابگاهی داشته باشند بعد تازه اول مشکلات اش باشد، دوری از مثلاً آن زادگاه اش، دوری از جا‌های اقتصادی، نداشتن شغل و بچه هایشان دوباره مشکل داشته باشند. بحث ما این است که این سه بعد را باید با هم دید، یعنی مسکن را باید درکنار نگاه کلان اقتصادی و پیشران‌های اقتصادی و درکنار آن نگاه معمارانه و فرهنگی دید.

سؤال: ما مالباختگان بورس به حرف‌های مسئولان گوش کرده ایم و به جای دلار و سکه سهام خریده ایم و بعد از چهار سال سرمایه گذاری هنوز هم در زیان سنگین هستیم و در حسرت اصل پولی هستیم که سرمایه گذاری کرده ایم. واقعاً چرا باید همیشه کسی که کار درست کرده است، تنبیه شود؟

جلیلی: این یکی از همان مصادیقی است که می‌گویند باید به دولت‌ها کمک کرد، وقتی که متأسفانه این مشکل پیش آمد سال ۹۹ من به رییس جمهور وقت نامه نوشتم و مفصل ۲۲ موضوع را بیان کردیم. اتفاقاً همین را بیان کردیم که مردم دارند در اینجا ضرر می‌بینند، شما اینجا این سیاست‌هایی که دارد اعمال می‌شود اشتباه است و آن موارد را منعکس کردیم آن هم عرض کردم نگاه نمی‌کردیم که دولت رفیق ما است یا رقیب ما است. این چیزی است که مردم از آن متضرر می‌شوند شما وظیفه دارید به دولت این خدمت را بدهید، این تصحیح خطا را بگویید تا این فشار از روی دوش مردم برداشته شود.

بورس باید نمادی از اقتصاد واقعی کشور باشد 

 آن چیزی که من دراینباره می‌خواهم عرض کنم، چند نکته مهم است، این بازار بورس درحقیقت باید نمادی از اقتصاد واقعی کشور باشد، بازار سرمایه این است؛ لذا آن چیزی که اهمیت پیدا می‌کند، آن بازار اولیه است، بازار ثانویه برای کمک به بازار اولیه است نه اینکه تبدیل شود به یک بازار سوداگری، این یک نکته است. نکته دومی که در اینجا به نظر ما خیلی اهمیت دارد این است که باید دولت حمایت کند از سهامداران خردی که می‌آیند در این بازار شروع می‌کنند به فعالیت و این اتفاقاً ارزشمند است. طرف می‌گوید من می‌خواهم بیایم اینجا یک سرمایه خردی دارم و کمک کنم به اقتصاد کشور این برای د ولت یک فرصت است و نباید کاری کند که به اصطلاح سیاه بنشیند. اینجا چه است، آن تصمیمات خلق الساعه، آن دخالت‌های بی مورد، این مواردی که این مشکل را ایجاد می‌کند. یکی از این چیز‌هایی که کمک می‌کند این برای اینکه اینها بتوانند آن کار را انجام بدهند، این است که شما باید بتوانید بیمه سهام را داشته باشید که اگر کسی آنجا آمد چطور می‌گوید اگر ماشین گرفت بیمه کنید که اگر خسارتی به آن خورد خاطرتان جمع باشد، این بحث بیمه سهام است که ما همان زمان بیمه ثبات را پیشنهاد کردیم که باید بازار سرمایه بیمه و بانک مرکزی با هم در جهت تثبیت بازار و جلوگیری از تصمیم‌های خلع الساعه‌ای که اینها را لطمه می‌زند، اینها با هم شکل بگیرند.

سؤال: کارنامه عملیاتی شما چیست، ما شما را بیشتر تئوریسین می‌بینیم تا عملیاتی، در صورتی که رییس جمهور باید فردی عملیاتی باشد و در دلیل تزلزل مردم در رأی به شما نداشتن کارنامه عملی است، کارنامه عملی خودتان را بفرمایید؟

جلیلی: این سؤال، چون بعضاً مطرح می‌شود، اتفاقاً من کسی هستم که از پایین‌ترین سطح وارد کار عملیات و اجرا شده ام. یعنی من از طریق روزنامه وارد دولت شده ام، ثبت نام کرده ام، گزینش شده ایم، وارد شده ایم، از کارشناسی معاون اداره، رییس اداره، مدیرکل، معاون وزیر و اینها هم اینطور نبود که دو روزه و یکماه باشد و ۱۸ سال طول کشیده است و دبیری شورای عالی امنیت ملی که آنجا یک کار بسیار مهم است. زمانی که ما دبیر شورای عالی امنیت ملی شدیم، در آنجا چه بود، دورتادور ما تهدید بود، در شرق ما افغانستان و غرب ما عراق ولی کاری شد که نه تنها این تهدید‌ها برطرف نشد بلکه ما همان گفتگو‌های هسته‌ای را رفتیم در کاخ صدام در بغداد برگزار کردیم، این یعنی اینکه شما این تهدید‌ها را پشت سر گذاشته اید، تبدیل به فرصت کرده اید و توانسته اید موفقیت‌های زیادی کسب کنید، همینطور درس‌های اقتصادی.