به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی شورای فرهنگ عمومی کشور، عاطفه خادمی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در نشست گفتمانی و هم‌اندیشی نخبگانی که با موضوع «اولویت‌بندی نظام مسائل فرهنگی ذیل محور‌های انسجام ملی و امید اجتماعی» برگزار شد، گفت: ما در شورای فرهنگ عمومی تصمیم گرفتیم به جای پرداختن به بی‌نهایت موضوع، چند کلان موضوع را بررسی کرده و به آن‌ها بپردازیم.

وی با اشاره به اینکه سه موضوع «هویت، انسجام و امید اجتماعی» برای بررسی عمیق در دستور کار شورا قرار گرفته است، بیان کرد: شورای فرهنگ عمومی بنا دارد تا با راه‌اندازی شبکه متخصصان، فرهنگ عمومی را متمرکزتر از مسائل کلان عمومی مطالعه کند.

خادمی ادامه داد: حدوداً یک دهه است که مفهوم «امید اجتماعی» در ایران مطرح شده و این مسئله برآمده از شرایط جامعه در سال‌های گذشته است.

وی افزود: برخلاف مفاهیمی مانند سرمایه اجتماعی، جامعه مدنی و امثال آن که در کشور‌های دیگر ساخته و پرداخته شده و بنا به ضرورت‌های اجتماعی و سیاسی در دوره‌های خاص سیاسی در ایران به‌کارگرفته شده‌اند، مفهوم امید اجتماعی در کشور‌های دیگر مفهوم‌پردازی جامعه‌شناختی، نشده و طرح آن در کشور صرفاً براساس نیاز‌های درونی جامعه ایران و برآمده از منظومه فکری رهبر معظم انقلاب بوده است.

خادمی با بیان اینکه امید اجتماعی به عنوان عاملی زیربنایی در دستیابی به همبستگی و انسجام اجتماعی، زمینه‌ساز مشارکت و همکاری میان اعضای جامعه و پدیدآمدن ثبات و نظم است، تصریح کرد: نفس مسئله‌مندشدن و طرح امید اجتماعی به این معنی است که امید‌ها به نهاد‌های موجود کاسته شده و شهروندان نسبت به آینده بیمناک شده‌اند و باید سیاست‌ها، راهکارها، سازوکار‌ها و از این دست مفاهیم را به کاربست تا امید‌ها زنده شود.

وی با تأکید بر اینکه امید اجتماعی صرفاً معطوف به آینده نیست، بلکه همبسته با زمان گذشته و حال نیز است، بیان کرد: با بررسی مسیر طی شده، در می‌یابیم امید اجتماعی مسیری است که نیرو‌های اجتماعی برای بهبود زندگی خود در آینده تصور می‌کنند.

وی با این توضیح که به واسطه امید، تمامی ظرفیت‌های فردی و جمعی برای تغییر فعال می‌شود، گفت: هرچه میزان امید افراد به تحول جامعه بیشتر شود، مشارکت آنان در ساخت جامعه نیز بیشتر خواهد شد. 

وی تصریح کرد: در شرایط فعلی، به استناد پژوهش‌ها، آمار‌ها و پیمایش‌های اخیر نوعی ناامیدی در میان جوانان مشاهده می‌شود که میزان آن قابل توجه است که قطعا هم زمینه فرهنگی دارد و هم راهکار فرهنگی.

خادمی اظهار کرد: بستر اجتماعی جامعه، خلق کننده امید و ناامیدی است؛ هرچند جامعه ایرانی در نهایت جامعه امیدواری است، اما این نباید ما را نسبت به شناخت موانع خلق امید اجتماعی بازدارد. 

وی گفت: به نظر می‌رسد شرایط فعلی به لحاظ مؤلفه‌های امید اجتماعی شرایط نگران‌کننده‌ای است؛ به همین منظور در گام اول باید امید اجتماعی به عنوان یک امر قابل توجه در جامعه ایرانی، مورد توجه قرار گیرد. 

خادمی بیان کرد: «امید اجتماعی» در تعامل با نخبگان علمی و فرهنگی است و نهاد‌های مدنی نیز در صورت بسترسازی برای خلق امید و نشاط اجتماعی، نقش اثرگذاری در آن دارند. 

وی با اشاره به اینکه یکی از دلایل ناامیدی مردم بالاخص جوانان، ناکامی نسخه‌های امیدبخش است که تغییر شرایط را در اذهان آنان غیرممکن می‌داند، گفت: امید اجتماعی، ساختار نیست بلکه یک سازه است. 

خادمی ادامه داد: به نظر می‌رسد با تولید و تکثیر سازه‌های اجتماعی امیدبخش، امکان خلق امیدواری وجود دارد؛ بنابراین امید یک ساختار نیست. امید در گفتمان و به وسیله زبان تولید می‌شود. در گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی جامعه ایرانی، بیش از آن که امیدواری خلق شود، ناامیدی دیده می‌شود و غلبه آن به خصوص در گفتمان اجتماعی مشهود است.

بنابراین گزارش، آموزش، بازگشت به اصول و مبانی نظری امید و انسجام اجتماعی، بهره‌گیری از ابزار‌های هنری در راستای ایجاد حس تعلق و امید، فعال کردن ظرفیت‌های تاریخی و فرهنگی، ایجاد روایت دخترانه و زنانه از آرمان، پیشرفت و موفقیت در راستای تقویت و استمرار آرمان‌ها، از موضوعاتی بود که اندیشه‌ورزان حاضر در این جلسه بر آن‌ها تأکید کردند.