به گزارش خبرگزاری مهر، نشست گفتمانی و هم‌اندیشی نخبگانی با موضوع «اولویت‌بندی نظام مسائل فرهنگی ذیل محورهای انسجام ملی و امید اجتماعی» با حضور عاطفه خادمی دبیر شورای فرهنگ عمومی و جمعی از مدیران اندیشکده‌ها و مؤسسات فعال حوزه حکمرانی فرهنگی برگزار شد.

خادمی در این نشست گفت: ما در شورای فرهنگ عمومی تصمیم گرفته‌ایم به جای پرداختن به بی‌نهایت موضوع، چند کلان موضوع را بررسی کرده و به آن‌ها بپردازیم.

وی افزود: سه موضوع «هویت، انسجام و امید اجتماعی» برای بررسی عمیق در دستور کار شورای فرهنگ عمومی قرار گرفته است. این شورا بنا دارد تا با راه‌اندازی شبکه متخصصان، فرهنگ عمومی را متمرکزتر از مسایل کلان عمومی مطالعه کند.

خادمی ادامه داد: حدوداً یک دهه است که مفهوم «امید اجتماعی» در ایران مطرح ‌شده و این مسأله برآمده از شرایط جامعه در سال‌های گذشته است.

وی افزود: برخلاف مفاهیمی مانند سرمایه اجتماعی، جامعه مدنی و امثال آن که در کشورهای دیگر ساخته ‌و پرداخته شده و بنا به ‌ضرورت‌های اجتماعی و سیاسی در دوره‌های خاص سیاسی در ایران به‌کارگرفته شده‌اند، مفهوم امید اجتماعی در کشورهای دیگر مفهوم‌پردازی جامعه‌شناختی، نشده و طرح آن در کشور صرفاً براساس نیازهای درونی جامعه ایران و برآمده از منظومه فکری رهبر معظم انقلاب بوده است.

خادمی گفت: امید اجتماعی به عنوان عاملی زیربنایی در دستیابی به همبستگی و انسجام اجتماعی، زمینه‌ساز مشارکت و همکاری میان اعضای جامعه و پدیدآمدن ثبات و نظم است. نفس مسأله‌مندشدن و طرح امید اجتماعی به این معنی است که امیدها به نهادهای موجود کاسته شده و شهروندان نسبت به آینده بیمناک شده‌اند و باید سیاست‌ها، راهکارها، سازوکارها و از این ‌دست مفاهیم را به کاربست تا امیدها زنده شود.

وی افزود: امید اجتماعی صرفاً معطوف به آینده نیست، بلکه همبسته با زمان گذشته و حال نیز است. با بررسی مسیر طی شده، در می‌یابیم امید اجتماعی مسیری است که نیروهای اجتماعی برای بهبود زندگی خود در آینده تصور می‌کنند.

دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: به واسطه امید، تمامی ظرفیت‌های فردی و جمعی برای تغییر فعال می‌شود. هرچه میزان امید افراد به تحول جامعه بیشتر شود، مشارکت آنان در ساخت جامعه نیز بیشتر خواهد شد.

وی افزود: در شرایط فعلی، به استناد پژوهش‌ها، آمارها و پیمایش‌های اخیر نوعی ناامیدی در میان جوانان مشاهده می‌شود که میزان آن قابل توجه است که قطعا هم زمینه فرهنگی و هم راهکار فرهنگی دارد.

خادمی گفت: بستر اجتماعی جامعه، خلق کننده امید و ناامیدی است؛ هرچند جامعه ایرانی در نهایت جامعه امیدواری است اما این نباید ما را نسبت به شناخت موانع خلق امید اجتماعی بازدارد.

وی افزود: به نظر می‌رسد شرایط فعلی به لحاظ مولفه‌های امید اجتماعی شرایط نگران‌کننده‌ای است؛ به همین منظور در گام اول باید امید اجتماعی به عنوان یک امر قابل توجه در جامعه ایرانی، مورد توجه قرار گیرد.

خادمی گفت: «امید اجتماعی» در تعامل با نخبگان علمی و فرهنگی است و نهادهای مدنی نیز در صورت بسترسازی برای خلق امید و نشاط اجتماعی، نقش اثرگذاری در آن دارند.

وی افزود: یکی از دلایل ناامیدی مردم به ویژه جوانان، ناکامی نسخه‌های امیدبخش است که تغییر شرایط را در اذهان آنان غیرممکن می‌داند» گفت: امید اجتماعی، ساختار نیست بلکه یک سازه است.

خادمی ادامه داد: به نظر می‌رسد با تولید و تکثیر سازه‌های اجتماعی امید بخش، امکان خلق امیدواری وجود دارد؛ بنابراین امید یک ساختار نیست. امید در گفتمان و به وسیله زبان تولید می‌شود. در گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی جامعه ایرانی، بیش از آن که امیدواری خلق شود، ناامیدی دیده می‌شود و غلبه آن به خصوص در گفتمان اجتماعی مشهود است.

همچنین آموزش، بازگشت به اصول و مبانی نظری امید و انسجام اجتماعی، بهره گیری از ابزارهای هنری در راستای ایجاد حس تعلق و امید، فعال کردن ظرفیت های تاریخی و فرهنگی، ایجاد روایت دخترانه و زنانه از آرمان، پیشرفت و موفقیت در راستای تقویت و استمرار آرمان ها، از موضوعاتی بود که اندیشه‌ورزان حاضر در این جلسه بر آن‌ها تاکید کردند.