فردای اقتصاد - در سال ۱۹۹۹ زمانی که استیو جابز به تازگی دوباره به اپل بازگشته بود تا مدیریت این شرکت را در دست بگیرد و  شرکت اینتل رهبر صنعت نیمه‌رساناها شناخته می‌شد شرکتی وارد بازار سهام نزدک شد که کمتر کسی آن را می‌شناخت: انویدیا.

انویدیا اما در کمتر از سه سال موفق شد با کنار زدن شرکت نفتی معروف انرون (Enron) وارد شاخص S&P 500 شود. با این حال در آن زمان هم تعداد کمی از افراد پیش‌بینی می‌کرد این شرکت با بازده کلی 591,078% بهترین عملکرد سهام طی ربع قرن گذشته را رقم بزند.

درک این عدد برای بازیگران مالی بسیار دشوار است و البته نشان دهنده هیجان سرمایه‌گذاری پیرامون هوش مصنوعی و دیدگاه سرمایه‌گذاران نسبت به انویدیاست. شرکتی که امروز تراشه‌های پیشرفته‌ای را تولید می‌کند که برگ برنده صنعت هوش مصنوعی است. 

روز سه شنبه این شرکت توانست از نظر ارزش بازار مایکروسافت را هم کنار بزند و عنوان با ارزش‌ترین شرکت جهان را با 3.34 تریلیون دلار ارزش به خود اختصاص دهد. بیش از دو تریلیون دلار از این میزان ارزش طی سال ۲۰۲۴ به دست آمده است. 

با این میزان موفقیت اما صعود قیمت سهام این شرکت به هیچ عنوان تضمین شده نبود و سرمایه‌گذاران بلندمدت انویدیا مجبور شدند سه بار سقوط سالانه ۵۰ درصد یا بیشتر را در ارزش سهام را تحمل کنند. 

اما آنچه در نهایت راه را برای صعود انویدیا به اوج باز کرد نوآوری این شرکت روی تراشه‌های گرافیکی و دیدگاه یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل آن - جنسن هوانگ - بود. او معتقد بود که صنعت به سمت چیزی که او «محاسبات شتاب یافته» می‌نامید حرکت خواهد کرد و در این زمینه تراشه‌های شرکت او به طور ذاتی بهتر از رقبا هستند. حرف او در عمل و در بازار ثابت شد. 
در همین زمینه : سبقت انویدیا از اپل؛ مقایسه نقش شرکتهای تکنولوژی در بورس آمریکا و ایران

انویدیا چگونه به قله رسید؟

بین زمان عرضه اولیه سهام انویدیا و ورود به شاخص S&P 500، ارزش سهام این شرکت بیش از 1600% افزایش یافت و ارزش بازاری آن به حدود 8 میلیارد دلار رسید. این صعود در حالی رخ داد که بسیاری از سهام‌های فناوری دیگر پس از ترکیدن حباب دات‌کام، که در مارس 2000 به اوج خود رسید، در حال سقوط بودند.

کلید موفقیت اولیه این شرکت: وارد کردن فناوری خود به کنسول‌های بازی ویدیویی مانند Xbox مایکروسافت و PlayStation سونی بود. پردازنده‌های گرافیکی GeForce انویدیا به دلیل ارائه تجربه‌ای واقع‌گرایانه‌تر بین گیمرها بسیار محبوب شدند.

روایتی که جنسن هوانگ از آینده فناوری و محصولات این شرکت ارایه می‌داد هم جذاب بود. با ارایه‌های جذاب او پردازنده‌های گرافیکی اهمیت بیشتری پیدا می‌کردند و تصویری بسیار واقعی‌تر و بازی‌های کامپیوتری واقع‌گرایانه به وجود آمد. 

مشکلات حقوقی و رقابت 

در سال ۲۰۰۸ ارزش سهام انویدیا به دلیل بحران تقاضا افت کرد و رقیب دیرینه این شرکت Advanced Micro Devices شروع به بهبود وضعیت کرد. 

در همین زمان توافق بین انویدیا و اینتل که به دو شرکت اجازه می‌داد از قابلیت‌های یکدیگر استفاده کنند به شکست انجامید و انویدیا را از یکی از بزرگترین بازارهای خود خارج کرد. دو طرف در سال ۲۰۱۱ بالاخره به توافق رسیدند و اینتل موافقت کرد که ۱.۵ میلیارد دلار به انویدیا پرداخت کند. 

در سال ۲۰۱۲ انویدیا چیپ های گرافیکی را برای سرورها و دیتاسنترها معرفی کرد. این تراشه‌ها می‌توانستند به کارهای پیچیده محاسباتی مانند اکتشاف نفت و گاز و پیش‌بینی هواشناسی کمک کنند و جای پای انویدیا را در یک بازار پرسود محکم کند. با این حال، این چیپ‌ها به سرعت فروش نرفتند و تقریباً نه سال طول کشید تا سهام انویدیا از اوج خود در سال 2007 عبور کند.

سهام انویدیا دوباره از سال ۲۰۱۵ شروع به رشد کرد و در این دوره تراشه‌های این شرکت پایه‌ای برای فناوری‌های نوظهور مانند واسط‌های گرافیکی پیشرفته، خودروهای خودران و محصولات هوش مصنوعی قرار گرفت. 

حتی پس از افت تقاضا از سوی استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال فروش محصولات دیتاسنتری انویدیا همچنان رو به رشد بود. همه‌گیری کووید-۱۹ این کسب وکار را تقویت کرد چراکه شرکتها نیاز به قدرت محاسباتی بیشتری برای پشتیبانی از راه دور بودند.

درآمد بخش دیتاسنتر انویدیا از  سال مالی ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ هشت برابر شد. 

انفجار فروش هوش مصنوعی 

در سال ۲۰۲۲ سهام انویدیا نیز به دنبال کاهش بعد از همه‌گیری افت کرد. ورود چت‌جی‌پی‌تی به بازار در اواخر سال ۲۰۲۲ تاثیر فوری بر قیمت سهام این شرکت داشت اما زمان برد تا سرمایه‌گذاران متوجه شوند که چگونه انویدیا ممکن است از رشد هوش مصنوعی بهره‌مند شود. 

رشد علاقه و توجه به چت‌جی‌پی‌تی و سایر محصولات هوش مصنوعی مولد باعث افزایش سفارش تراشه‌های انویدیا شد. 
وقتی شرکت درآمد سه ماهه اول 2023 را گزارش داد، مقیاس افزایش در کسب و کار آن تقریباً همه در وال استریت را شوکه کرد. انویدیا پیش‌بینی فروش سه‌ماهه‌ای ارائه داد که بیش از 50% بالاتر از میانگین پیش‌بینی‌ها بود.
فروش دیتاسنتر انویدیا برای اولین بار در سال مالی 2023 از درآمد تراشه‌های گیم این شرکت پیشی گرفت. در سال مالی جاری انویدیا، تحلیل‌گران انتظار دارند که این فروش‌ها بیش از 100 میلیارد دلار باشد.

ویلیامز، استراتژیست در Wayve Capital Management، معتقد است: "آن‌ها جایگاه بسیار قابل دفاعی در صنعت دارند. واضح است که آن‌ها برای همیشه 95% از سهم بازار نخواهند داشت، اما تقریباً غیرممکن است که کسی بتواند جای آن‌ها را بگیرد."