صاحب‌خبر - توکلی - اصلاحات پس از اما و اگرهای فراوان بالاخره به جمع بندی رسید و ضمن نهایی کردن کاندیداهای خود، بار دیگر بر پیش شرط خود برای مشارکت تاکید کرد.اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان و عباس آخوندی سه چهره ای هستند که می‌توان دریافت تنها وجه مشترک آن ها «اصلاح‌طلب‌بودن» آن هاست. به این معنا که از نظر تشکیلاتی-جبهه‌ای اصلاح‌طلب‌اند؛ چه آن که جز این ویژگی، تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند. یکی لیبرال است و دیگری نگاه عدالت محور دارد و آن یکی اساسا نیرویی تکنوکرات شناخته می‌شود.جبهه اصلاحات اما بر اساس اصرار سید محمد خاتمی خواسته است که به هر قیمتی رویه سال ۹۲ را پیش نگیرد و به گفته خاتمی از هیچ نامزد یا نامزدی نیابتی حمایت نکند.رویکرد کنونی جبهه اصلاحات در حالی است که به تازگی عده‌ای از اصلاح‌طلبان در قالب بیانیه‌ای با عنوان «راهگشایی کنیم» اعلام کردند که می‌خواهند از نامزدهای اصلاح‌گر میانه‌رو حمایت کنند.در این میان اگر به هر دلیلی سه نامزد جبهه اصلاحات یعنی جهانگیری، پزشکیان و آخوندی ردصلاحیت شوند، ممکن است جبهه اصلاحات بار دیگر بخواهد روش تحریم انتخابات را در پیش بگیرد و از آن سو نیروهای میانه‌روی اصلاح‌طلب می‌خواهند در انتخابات شرکت کنند که چنین وضعیتی به احتمال زیاد منجر به بروز اختلافات زیادی میان دو طیف رادیکال و میانه‌رو اصلاحات خواهد شد که نه به حضور علنی در انتخابات شبیه است و نه می‌توان آن را حضوری چراغ خاموش به حساب آورد.در انتخابات مجلس دوازدهم هم همین مناقشات و مجادلات وجود داشت و طیف میانه‌روی اصلاحات در آن زمان هم با بیانیه‌ای در قالب «روزنه‌گشایی کنیم» برخلاف دیدگاه رادیکال جبهه اصلاحات اعلام کرد که باید از نامزدهای میانه‌رو حمایت کرد.به نظر می‌رسد جبهه اصلاحات اکنون آخرین فرصت را در اختیار دارد تا بتواند در عالم سیاست همچنان به ادامه فعالیت بپردازد زیرا اگر در این انتخابات هم جبهه اصلاحات در زمره تحریم‌ها قرار بگیرد این چهارمین انتخابات بعد از انتخابات‌های مجلس یازدهم، ریاست‌جمهوری سیزدهم و مجلس دوازدهم است که رویه تحریم انتخابات را پیش گرفته است. در صورتی که جبهه اصلاحات ایران حالا هم بخواهد بر همان روش ادامه مسیر دهد، عملا به یک تشکیلات غیرفعال تبدیل می‌شود که دیگر حتی از حافظه سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان هم فراموش می‌شود و شاید به همین دلیل باشد که اصلاح‌طلبان میانه‌رو سعی می‌کنند به تدریج مسیر خود را از این تشکیلات تحت تأثیر حزب اتحاد ملت و خاتمی جدا کنند. پزشکیان، جهانگیری و آخوندی گزینه نهایی اصلاح طلبان حالا و پیش از اعلام اسامی نامزدهای تایید صلاحیت شده توسط شورای نگهبان؛ جبهه اصلاحات از گزینه های تمام اصلاح طلبی خود رونمایی کرد. در همین راستا، آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات در نشست خبری جبهه اصلاحات درباره انتخابات ریاست جمهوری گفت: « ما راه رفته را تکرار نمی کنیم و زیر بار کاندیدای نیابتی نمی رویم و ما باید نامزد خود را داشته باشیم و خود جبهه اصلاحات باید آن فرد را انتخاب کند. قبل از تایید صلاحیت نامزدهای خود را مشخص کردیم و ستاد انتخابات جبهه اصلاحات به زودی راه اندازی می شود. سه نامزد خود (جهانگیری، آخوندی و پزشکیان) را معرفی کرده ایم و عزم خود را برای مشارکت فعال نشان دادیم. ما در چارچوب قانون اساسی می خواهیم مطالبات جامعه را دنبال کنیم. نامزدهایی معرفی کردیم که نشان عزم جدی ما برای مشارکت فعال باشد و گوی و میدان در اختیار شورای نگهبان است.» جواد امام سخنگوی جبهه اصلاحات نیز در بخش دیگری از این نشست، در پاسخ به این پرسش که چرا قبل از اعلام شورای نگهبان، نامزدهای خود را معرفی کردید، بیان کرد:«ما به عنوان یک جریان سیاسی نامزدهای مشخصی داریم و باید از آن ها حمایت کنیم. افراد دارای صلاحیت و شرایط را معرفی کرده ایم. ما خود را موظف نمی دانیم که نامزد خود را از بین افراد تایید صلاحیت شده انتخاب کنیم بلکه پیش از اعلام شورای نگهبان، نامزدهای خود را انتخاب کردیم. اگر نامزد واقعی خود را داشتیم، مشارکت فعال خواهیم داشت. بنای ما شرکت در انتخابات است اما انتخاباتی که همه جریان های سیاسی در آن نامزد داشته باشند.»منصوری نیزدر همین زمینه گفت:«سازوکار جبهه اصلاحات برای معرفی نامزدها قبل از اعلام شورای نگهبان، ترجمه مشارکت مشروط است. نوع معرفی نامزدها به این معناست که می خواهیم در انتخابات مشارکت فعال داشته باشیم ولی در مشارکت فعال باید نامزد اختصاصی خود را داشته باشیم. در انتخابات های ۹۲ و ۹۶ تلاش کردیم مشارکت حداکثری رقم بخورد اما این تجربه را اندوختیم که زیر بار کاندیدای نیابتی نرویم. سه نامزد ما پذیرفته اند براساس میثاق نامه جبهه اصلاحات رفتار کنند. نفیا و اثباتا درباره سایر نامزدها نظری نداریم.» منصوری همچنین تصریح کرد: «ما الان دیگر نمی‌گوییم به هر قیمتی در انتخابات شرکت می کنیم بلکه در انتخاباتی شرکت می کنیم که نامزد خود را داشته باشیم. ما در گذشته مسیر دیگری رفتیم ولی با ریزش سرمایه اجتماعی مواجه شدیم که دیگر آن مسیر را انتخاب نمی کنیم.» اعلام گزینه ها پیش از تایید صلاحیت ها، درست یا غلط؟ خلاصه کلام آذر منصوری و جواد امام این است که در صورت رد صلاحیت هر سه گزینه اصلاح طلبی این جبهه یعنی پزشکیان، جهانگیری و آخوندی؛ جبهه اصلاحات در انتخابات مشارکتی نخواهد داشت. موضوعی که باواکنش هایی نیز همراه شد. برخی از کاربران اصلاح طلب این رونمایی از کاندیداهای نهایی اصلاح طلب پیش از اعلام تایید صلاحیت ها را خارج از تاکتیک انتخاباتی عنوان کردند. کاربری هم از پیش شرط اصلاحات برای ورود به انتخابات انتقاد کرد و نوشت: « از یک سو مشارکت‌شان را منوط به تایید نامزدشان می کنند و از سوی دیگر خبر از راه اندازی ستادهای انتخاباتی‌شان می دهند؛ و جالب‌تر این جاست که برخلاف هشت سال دولت جناب روحانی، اما امروز ژست نارضایتی می گیرند و مدعی‌اند که نمی‌خواهند دیگر چنین تجربه‌ای داشته باشند؛ بماند که نامزدهای مدنظر امروزشان نیز در همان دولت که نیابتی‌اش می خوانند، سمت داشته‌اند!» دفاع قوچانی از بیانیه راهگشا در همین راستا طی روزهای گذشته ۱۵۱ نفر از «اندیشمندان و فعالان سیاسی و مدنیِ دغدغه‌مند توسعه و مردم سالاری در ایران» که بیشتر آنان چهره هایی اصلاح طلب هستند؛ در بیانیه‌ای تحلیلی و تفصیلی از حکمرانان و نیروهای سیاسی دعوت کردند در انتخابات زودرسِ ۱۴۰۳ برای تقویتِ میانه اصلاح‌گر و ممکن‌سازیِ توافق‌های مسئله‌محور و راهگشا برای ایران بکوشند. در بخشی از این این بیانیه که به « بیانیه راهگشا » مشهور شده، غیر مستقیم و با ادبیات نخبگانی تاکید شده که در هر صورت مشارکت در انتخابات ضروری است حتی اگر گزینه تمام اصلاح طلبی نباشد: «در چنین شرایطی، راه گشایش و توافق‌های جدید از تقویت اصلاح‌گریِ میانه پل‌ساز در سیاست رسمی و جامعه می‌گذرد و نه تشدید دوقطبیِ خشونت‌پرور. وقت به‌رسمیت‌شناسیِ تکثر و پذیرفتنِ اقلیت بودن یکایک نیروهای سیاسی است و نه ادعای اکثریتِ یکپارچه ناموجود. ضرورت امروز ائتلاف‌های مسئله‌محور برای گشودن درها و راه‌های بسته است، نه قفل‌کردنِ درها و مسدود کردن راه‌های جدید. وقت تنفس جامعه است، نه سرکوب و تحریم.وقت برساختنِ جمعیِ امید به ثبات و گشایش تدریجی و مستمر است و نه تشدید خشم و توجیه انفعال یا انتظار برای انفجار. فرصت مشارکت‌گرایی برای گره‌گشایی و افزایش فراگیری نهادهای عمومی و خدمات پایه همگانی است، نه مشارکت‌گریزی و قهرِ کورکننده گره‌ها و تحریم‌ها.» بیانیه ای که البته به مذاق چهره های رادیکال اصلاح طلبی همچون سعید حجاریان خوش نیامد و با واکنش منفی آنان همراه شد. حجاریان نوشته بود: «نقد شکلی و محتوایی بیانیه راه‌گشایان (روزنه‌گشایان) را به بعد از انتخابات موکول می‌کنم اما امیدوارم صاحبان امضا پس از انتخابات بمانند و به سمت تشکیل حزب بروند. دستاورد سیاست‌ورزی تحزب است نه حزب‌زدایی!» کمی بعد اما محمد قوچانی در پاسخ به حجاریان نوشت: «روزنه» گشایی یا «راه» گشایی جنبش ملی و مدنی برای اصلاح اصلاحات بر مبنای بازگشت آن به اصل و ارتقای آن بر اساس مفاهیم جدید و نسل جدید و مخاطرات تازه «برای ایران» است؛حرکتی ائتلافی برای بازآرایی جبهه و رهایی از هژمونی حزبی و نه افزایش تعداد احزاب.حرکتی «گفتمانی و راهبردی» نه حزبی. آن را به «یک حزب» تقلیل ندهیم.» این جدال قوچانی و حجاریان نشان از آن دارد که دوئلی بزرگ در جبهه اصلاحات شکل گرفته است. در طرفی راه گشایان که به هر قیمتی قرار است در انتخابات ورود کنند و در طرف دیگر جریان چپ اصلاحات که مشارکتش مشروط در انتخابات است. در انتخابات مجلس دوازدهم هم همین مناقشات و مجادلات وجود داشت و طیف میانه‌روی اصلاحات در آن زمان هم با بیانیه‌ای در قالب «روزنه‌گشایی کنیم» برخلاف دیدگاه رادیکال جبهه اصلاحات اعلام کرد که باید از نامزدهای میانه‌رو حمایت کرد. تکذیب احتمال ائتلاف قالیباف با لاریجانی در این میان اما رسانه اصلاح طلب اعتماد در گزارش اخیر خود از احتمال ائتلاف لاریجانی و قالیباف در انتخابات آینده سخن گفت و نوشت: «برخی زمزمه‌ها هم شنیده می‌شود که ممکن است لاریجانی با قالیباف ائتلافی را تشکیل داده و شرایط را به کلی دگرگون سازند.به این صورت که لاریجانی به عنوان راهبرد حوزه سیاست خارجی دولت احتمالی قالیباف معرفی شود و از قالیباف حمایت کند. ائتلافی که با توجه به تنازعات دو طرف بعید به نظر می‌رسد.» گزارش اعتماد اگر چه یک تحلیل سیاسی بود و نه یک خبر انتخاباتی؛ اما با تکذیبیه رسانه «نواصولگرایی» وابسته به محمدباقر قالیباف همراه شد: «خبری که امروز روزنامه اعتماد مبنی بر احتمال ائتلاف قالیباف و لاریجانی منتشر کرده است، به صورت کامل و قطعی تکذیب می‌شود. برخی خبرسازی‌های تفرقه‌انگیز به منظور ایجاد شکاف در بدنه نیروهای انقلاب و نامزدهای جبهه انقلاب صورت می‌گیرد که نیازمند هوشیاری فعالین این عرصه است.» شورای نگهبان در وقت های اضافه طبق برنامه زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری، مهلت ۵ روزه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت ۸۰ داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری روز گذشته به پایان می رسید اما طبق قانون این مهلت در موارد ضرورت به تشخیص اعضای شورای نگهبان قابل تمدید تا ۵ روز دیگر است. وقت های اضافه ای که طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که قرار است از آن استفاده کند: مهلت پنج روزه اولیه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها امروز(دیروز) به پایان می‌رسد.وی افزود: جلسات به صورت فشرده و پی در پی ادامه دارد. بنابر قانون ما از مهلت پنج روزه دوم امکان استفاده داریم. تصورم این است که از بخشی از آن مهلت به دلیل آن که تعداد افراد ثبت‌نامی و حجم پرونده‌ها زیاد است، استفاده خواهیم کرد.طحان‌نظیف تاکید کرد: تمام تلاش‌مان این است که در اسرع وقت جمع‌بندی‌های لازم را داشته باشیم و در زمان کوتاهی نتیجه را به ملت شریف ایران اعلام کنیم. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال مبنی بر این که پرونده چند داوطلب بررسی شده است؟ اظهار کرد: پرونده افراد تک به تک در صحن شورا مطرح می‌شود. نکاتی که وجود دارد، استعلامی که نسبت به افراد صورت می‌گیرد و نظراتی که اعضای محترم دارند، بیان می‌شود. ممکن است یک پرونده نیاز به بررسی و پیگیری بیشتری داشته باشد.وی در پایان بیان کرد: در نهایت و در انتهای فرایند نتایج نهایی را به وزارت کشور اعلام می‌کنیم. تا اعلام نتیجه نهایی نسبت به پرونده‌‌ها اظهارنظر نخواهیم کرد و نتیجه به صورت یک جا خدمت مردم شریف ایران اعلام خواهد شد. انصراف منظور و رویانیان از انتخابات اما در حالی که هنوز بررسی صلاحیت ها به پایان نرسیده، برخی چهره های سیاسی از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری انصراف دادند. اولین نفر «منظور» رئیس سازمان برنامه و بودجه بود که در ایکس(توئیتر سابق) اعلام کرد با توجه به حضور گسترده نامزدها و وجود گزینه های اصلح از کاندیداتوری انصراف می دهد. بعد از او محمد رویانیان مدیرعامل اسبق باشگاه پرسپولیس هم از رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد و اعلام کرد: «در زمینه حضور در انتخابات، جلسه‌ای با آقای محسن رضایی داشتیم و در آن جلسه تصمیم بر این شد که به جهت وحدت حداکثری جریان انقلاب و پرهیز از تعدد کاندیدا، اینجانب از ادامه حضور در رقابت های انتخاباتی انصراف بدهم.»∎​