گاردین در گزارشی نوشت، تماس‌های پنهانی «یوسی کوهن» رئیس سابق موساد با فاتو بنسودا، دادستان وقت دیوان کیفری بین‌المللی، در سال‌های منتهی به تصمیم او برای آغاز تحقیقات رسمی درباره جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در سرزمین‌های اشغالی فلسطین صورت گرفتند.
این تحقیقات که در سال ۲۰۲۱ آغاز شد اخیرا و زمانی که کریم خان، جانشین فاتو بنسودا اعلام کرد به دنبال صدور حکم دستگیری برای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی بابت ارتکاب جنایات جنگی در غزه است، به اوج خود رسیده است.
تصمیم کریم خان برای درخواست حکم بازداشت نتانیاهو و یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی، به دیوان کیفری بین‌المللی، نتیجه‌ای است که نهادهای نظامی و سیاسی رژیم صهیونیستی مدت‌ها از آن بیم داشته‌اند.
دخالت مستقیم کوهن در عملیات علیه دیوان کیفری بین‌المللی زمانی رخ داد که او رئیس موساد بود. به گفته یک مقام ارشد اسرائیلی، فعالیت‌های او در سطح بالایی مجاز بود و بر این اساس، توجیه می‌شد که دادگاه تهدیدی برای پیگرد قانونی علیه پرسنل نظامی است.
یک منبع دیگر اسرائیلی که در مورد عملیات علیه بنسودا توضیح داد، گفت که هدف موساد مصالحه با بنسودا یا قرار دادن او در فهرستی است که باید با درخواست‌های تل‌آویو کنار بیاید.
یک منبع دیگر آشنا به اوضاع گفت، کوهن به عنوان «مدیر غیررسمی» نتانیاهو کار می‌کرد.
کوهن که در آن زمان یکی از نزدیکترین متحدان نتانیاهو بود و به عنوان یک نیروی سیاسی به تنهایی ظاهر شد، شخصا مشارکت موساد را در کمپین تقریبا ۱۰ ساله رژیم صهیونیستی برای تضعیف دادگاه رهبری کرد.
چهار منبع نیز تایید کردند که بنسودا به گروه کوچکی از مقامات ارشد دیوان بین‌المللی کیفری در مورد تلاش‌های کوهن برای تحت تاثیر قرار دادنش، در میان نگرانی‌ها در مورد ماهیت مداوم و تهدیدآمیز رفتار او، اطلاع داده بود.
سه منبع نیز گفتند که بنسودا فاش کرد که کوهن چندین بار بر او فشار آورده تا تحقیقات جنایی در پرونده فلسطین در دیوان کیفری بین‌المللی را ادامه ندهد.
بر اساس اطلاعات، کوهن به بنسودا گفته بود: « شما باید به ما کمک کنید و بگذارید ما از شما مراقبت کنیم. شما نباید وارد مسائلی شوید که می‌تواند امنیت شما یا خانواده شما را به خطر بیندازد.»
یکی از افراد مطلع از فعالیت‌های کوهن گفت، او از «تاکتیک‌های نفرت پراکنی» علیه بنسودا به عنوان بخشی از یک تلاش در نهایت ناموفق برای ارعاب و تحت تاثیر قرار دادن دادستان وقت دیوان کیفری بین‌الملل استفاده کرده است.
به گفته دو منبع با آگاهی مستقیم از وضعیت، موساد همچنین علاقه شدیدی به اعضای خانواده بنسودا داشت و رونوشت‌هایی از مکالمات ضبط شده محرمانه همسرش را به دست آورد. مقامات اسرائیلی سپس سعی کردند از این مطالب برای بی اعتبار کردن دادستان استفاده کنند.
افشاگری‌های مربوط به عملیات کوهن بخشی از تحقیقات آتی توسط گاردین، نشریه اسرائیلی فلسطینی «مجله مثبت ۹۷۲» و رسانه عبری زبان Local Call است که نشان می‌دهد چگونه چندین سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی یک «جنگ» مخفیانه علیه دیوان بین‌المللی کیفری برای تقریبا یک سال انجام دادند.
تلاش‌های موساد برای تحت تاثیر قرار دادن بنسودا مورد حمایت «جوزف کابیلا»، رئیس جمهور سابق جمهوری دموکراتیک کنگو که نقش مهمی در این توطئه داشت، قرار گرفت.
افشاگری درباره تلاش‌های موساد برای تحت تاثیر قرار دادن بنسوا در حالی مطرح شده که کریم خان، دادستان کنونی دیوان کیفری بین‌الملل در روزهای اخیر هشدار داده که در پیگیری اقدامات در راستای ارعاب، تهدید یا ایجاد مانع برای مقام‌های این دادگاه بین‌الملل درنگ نمی‌کند.
به گفته مقام‌های سابق و کارشناسان حقوقی این دادگاه، تلاش‌های موساد برای تهدید یا فشار علیه بنسودا می‌تواند برخلاف بند ۷۰ اساسنامه رم درباره اختیارات این دادگاه باشد.
یکی از سخنگوهای دیوان کیفری بین‌الملل نیز گفت، دفتر کریم خان نیز هدف چندین مورد تهدید قرار گرفته است.
«بنسودا باعث خشم اسرائیل است»
تصمیم خان برای صدور حکم بازداشت علیه نتانیاهو و گالانت هفته گذشته اولین باری بود که علیه رهبران متحد نزدیک با ایالات متحده و اروپا صورت گرفت. جنایات ارتکابی از سوی آنها که شامل هدایت حملات علیه غیرنظامیان و استفاده از گرسنگی به عنوان یک روش جنگی است، به جنگ هشت ماهه غزه مربوط می‌شود.
با این حال، پرونده علیه رژیم صهیونیستی دادگاه بین‌المللی کیفری به سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردد، زمانی که بنسودا تصمیم گرفت یک بررسی اولیه در مورد وضعیت فلسطین را آغاز کند. در یک بازه کوتاه از آغاز این روند، تحقیقات او به ارزیابی اولیه از اتهامات جنایات افراد در غزه، کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی پرداخت.
تصمیم بنسودا خشم تل‌آویو را برانگیخت که می‌ترسید اعضای رژیم صهیونیستی را به دلیل مشارکت در عملیات در سرزمین‌های فلسطینی تحت پیگرد قانونی قرار دهد. اسرائیل مدت‌هاست که مخالفت خود با دیوان کیفری بین‌المللی را آشکار کرده و از به رسمیت شناختن اقتدار آن امتناع می‌کند. وزرای اسرائیلی حملات خود را به دادگاه تشدید کردند و حتی قول دادند که برای از بین بردن آن تلاش کنند.
به زودی پس از آغاز بررسی مقدماتی، بنسودا و دادستان‌های ارشد او هشدارهایی دریافت کردند مبنی بر اینکه آژانس اطلاعات اسرائیل به کار آنها توجه زیادی دارد.
به گفته دو منبع، حتی در میان مقامات ارشد دیوان بین‌المللی کیفری این تردید وجود داشت که رژیم صهیونیستی منابعی را در بخش دادستانی دادگاه، معروف به دفتر دادستان، پرورش داده است.
تنها یک گروه کوچک از اعضای برجسته این دادگاه مطلع شدند که مدیر موساد شخصا با دادستان کل ارتباط برقرار کرده است.
کوهن به عنوان یک جاسوس در جامعه اطلاعاتی اسرائیل به عنوان یک جذب کننده موثر عوامل خارجی شهرت دارد. او یکی از متحدان وفادار و قدرتمند نخست‌وزیر بود که توسط نتانیاهو در سال ۲۰۱۶ و پس از فعالیت چندین ساله به عنوان معاونش در سمت مشاور امنیت ملی به عنوان مدیر موساد منصوب شد.
او در بازه زمانی ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ به عنوان مشاور امنیت ملی بر موساد نیز نظارت داشت و تلاش‌هایی را علیه دادگاه و زمانی آغاز کرد که بنسودا تحقیقات اولیه را علیه رژیم صهیونیستی در ۲۰۱۵ آغاز کرد.
به نظر می‌رسد اولین تعامل کوهن با بنسودا در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت، زمانی که مدیر وقت موساد با دادستان وقت دیوان کیفری بین‌المللی آشنا شد.
بنسودا در سال ۲۰۱۸ وقتی که در سفری رسمی در نیویورک به سر می‌برد با کابیلا در هتل محل اقامت او دیدار کرد. دو طرف چندین بار در ارتباط با تحقیقات در جریان دادگاه درباره جنایات اسرائیل علیه فلسطینی‌ها دیدار داشتند.
درحالیکه کمک کابیلا به کوهن مشخص نیست، اما روابط بین این دو نفر در سال ۲۰۲۲ توسط نشریه اسرائیلی «The Marker» افشا شد که یکسری سفرهای محرمانه مدیر وقت موساد به جمهوری دموکراتیک کنگو در سال ۲۰۱۹ را افشا کرد.
به گزارش این نشریه، سفرهای کوهن، که طی آن او از کابیلا «در مورد موضوع مورد علاقه اسرائیل» مشاوره می‌گرفت و تقریبا به طور قاطعانه مورد تایید نتانیاهو بود، بسیار غیرعادی بود و شخصیت‌های ارشد جامعه اطلاعاتی را شگفت‌زده کرد.
شبکه خبری اسرائیلی کان 11، در گزارشی در مورد نشست‌های کوهن در جمهوری دموکراتیک کنگو در سال ۲۰۲۲ گزارش کرد، سفرهای کوهن مربوط به یک «طرح بسیار بحث برانگیز» است و بر اساس منابع رسمی، این سفرها «یکی از حساس‌ترین اسرار اسرائیل» محسوب می‌شوند.
منابع متعددی به گاردین تایید کرده‌اند که این سفرها تا حدی به عملیات دیوان بین‌المللی کیفری مربوط می‌شود و کابیلا که در ژانویه ۲۰۱۹ از سمت خود کنار رفت، نقش مهمی در توطئه موساد علیه بنسودا ایفا کرد.
تهدیدها و دستکاری‌ها
سه منبع به یاد می‌آورند که پس از ملاقات غافلگیرانه با کابیلا و بنسودا در نیویورک، کوهن بارها با دادستان کل وقت تماس گرفت و به دنبال ملاقات با او بود. به گفته دو نفر از افراد مطلع، در یک مرحله بنسودا از کوهن پرسید که چگونه شماره تلفن او را به دست آورده که کوهن پاسخ داد: آیا فراموش کردی که من چه کاره‌ام؟
منابع مطلع همچنین توضیح دادند که در ابتدا، رئیس وقت اطلاعات رژیم صهیونیستی سعی کرد با دادستان وقت رابطه برقرار کند و در تلاش برای جذب او، نقش «پلیس خوب» را بازی کرد. به نظر می‌رسد هدف اولیه جلب بنسودا برای همکاری با اسرائیل بوده است.
با این حال و با گذشت زمان، لحن تماس کوهن تغییر کرد و او شروع به استفاده از طیف وسیعی از تاکتیک‌ها، از جمله «تهدید و دستکاری» کرد. این امر بنسودا را بر آن داشت تا گروه کوچکی از مقامات ارشد دادگاه را در مورد رفتار کوهن آگاه کند.
در دسامبر ۲۰۱۹، دادستان وقت اعلام کرد که دلایلی برای آغاز تحقیقات جنایی کامل در مورد اتهامات جنایات جنگی در غزه، کرانه باختری و قدس شرقی دارد. با این حال، او از آغاز این پرونده خودداری کرد و ابتدا تصمیم گرفت که از جلسات استماع دیوان بین‌المللی کیفری درخواست حکم کند تا تایید کند که دادگاه واقعا صلاحیت رسیدگی به مساله فلسطین را دارد یا خیر.
چندین منبع نیز گفتند، دقیقا در این مرحله که قضات پرونده را بررسی می‌کردند، کوهن تلاش‌های خود را برای متقاعد کردن بنسودا در توقف ادامه تحقیقات کامل افزایش داد.
در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا اوایل ۲۰۲۱، دستکم سه مورد تنش بین کوهن و بنسودا رخ داد که همگی آنها توسط کوهن آغاز شد. رفتار او به شدت مایه نگرانی مقام‌های دیوان کیفری بین‌الملل شد.
یک منبع آگاه به گفته‌های بنسودا از دو دیدار نهایی با کوهن گفت که رئیس وقت موساد سوالاتی را در مورد امنیت بنسودا و خانواده‌اش مطرح کرد به گونه‌ای که دادستان وقت دادگاه را به این باور رساند که دارد از سوی کوهن تهدید می‌شود.
گفته می‌شود که در یک مورد، کوهن کپی‌هایی از عکس‌های همسر بنسودا را نشان داده که به طور مخفیانه هنگام بازدید این زوج از لندن گرفته شده است. از سوی دیگر، به گفته منابع، کوهن به دادستان پیشنهاد کرد که تصمیم برای آغاز تحقیقات کامل برای شغل او مضر است.
چهار منبع آگاه نیز گفتند که تقریبا در همان زمان بود که بنسودا و دیگر مقامات دیوان بین‌المللی کیفری متوجه شدند که اطلاعاتی در میان کانال‌های دیپلماتیک مربوط به شوهرش که به عنوان مشاور امور بین‌الملل کار می‌کرد، در حال انتشار است.
بین سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، موساد به صور فعالانه به دنبال اطلاعات مخرب در مورد دادستان وقت دادگاه بود و به اعضای خانواده او علاقه نشان می‌داد.
موساد به یکسری اطلاعات علیه همسر بنسودا دست یافت.
مشخص نیست که چه کسی این عملیات را انجام داده یا دقیقا گفته می‌شود که او در فیلم‌های ضبط شده چه گفته است. یک احتمال این است که او توسط آژانس اطلاعاتی یا توسط بازیگران خصوصی کشور دیگری که خواهان اهرم فشار بر دیوان کیفری بین‌المللی بودند، هدف قرار گرفته باشد. احتمال دیگر این است که اطلاعات ساختگی باشند.
سه منبع نیز اعلام کردند: «این تلاش‌ها بخشی از کارزار لکه‌دار کردن علیه بنسودا است. آنها به دنبال بنسودا بودند. اما اینها بر روند کاری او اثری نگذاشت.»
این تلاش‌های دیپلماتیک بخشی از تلاش‌های هماهنگ نتانیاهو و دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا برای اعمال فشار عمومی و خصوصی بر دادستان وقت دیوان کیفری بین‌الملل و کارکنان او بود.
بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰، در تصمیمی بی‌سابقه، دولت ترامپ محدودیت‌های ویزا و تحریم‌هایی را علیه دادستان کل اعمال کرد. این اقدام در تلافی پیگیری بنسودا برای تحقیقات جداگانه در مورد جنایات جنگی در افغانستان بود که گفته می‌شود توسط طالبان و پرسنل نظامی افغانستان و ایالات متحده انجام شده است.
مایک پامپئو، وزیر وقت خارجه آمریکا این تحریم‌ها را به مساله فلسطین ربط داد و گفت: «مشخص است که دادگاه تنها برای اهداف سیاسی اسرائیل را در تیر رس خود قرار داده است.»
چند ماه بعد، پامپئو، بنسودا را بدون ارائه شواهدی مستدل به دست داشتن در فعالیت‌های فاسد برای منافع شخصی خودش متهم کرد.
تحریم‌ها پس از روی کار آمدن جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا لغو شد.
در فوریه ۲۰۲۱، جلسه استماع دادگاه حکمی را صادر کرد که تایید می‌کند دادگاه صلاحیت رسیدگی به وضعیت در اراضی اشغالی را دارد.
ماه بعد نیز بنسودا اعلام کرد که تحقیقاتی کیفری را آغاز کرده است.
او گفت: «در پایان، نگرانی اصلی ما باید برای قربانیان جنایات باشد که از چرخه طولانی خشونت و ناامنی ناشی شده است.»
بنسودا سه ماه بعد دوره ۹ ساله خود را در دادگاه کیفری بین‌المللی به پایان رساند و این سمت به جانشینش، کریم خان، واگذار شد تا تحقیقات را انجام دهد. تنها پس از عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه بود که تحقیقات دیوان کیفری بین‌المللی فوریت بیشتری پیدا کرد و به درخواست اخیر برای صدور حکم دستگیری ختم شد.
این نتیجه‌ای بود که نهادهای سیاسی، نظامی و اطلاعاتی تل‌آویو از آن می‌ترسیدند. یک منبع آگاه در مورد عملیات کوهن گفت: «این واقعیت که آنها رئیس موساد را به عنوان پیام‌رسان غیررسمی نخست‌وزیر به بنسودا انتخاب کردند، اقدامی در راستای ارعاب او بود. این عملیات شکست خورد.»
311311