صاحب‌خبر - شفاآنلاین>جامعه > «بر اساس آمار اولیه مرکز رصد جمعیت کشور پس از سه دهه، آمار طلاق در کشور کاهشی شد و بنا به مرکز سازمان ثبت احوال کشور در سال گذشته (۱۴۰۲)۲۰۱ هزار و ۴۶۸ رویداد طلاق در پایگاه اطلاعات جمعیت کشور به ثبت رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (۱۴۰۱) ۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد. همچنین بر اساس این گزارش حدود ۳۰ درصد از طلاق‌های رخ داده در سال ۱۴۰۲ دارای طول مدت زندگی مشترک کمتر از ۵ سال بودند که نسبت به سال‌های قبل از آن از روند کاهشی برخوردار است.» خبری که در رسانه های حامی دولت بازتاب فراوانی داشت و در عین حال به مزاق برخی از کارشناسان و مسئولان دولت های گذشته خوش نیامد. اما آمارها چه می گویند در شرایطی که به باور برخی از کارشناسان، کاهش آمار ازدواج خود باعث کاهش میزان آمار طلاق بوده و برخی دیگر این اعداد و ارقام را عددسازی در جهت سفید کردن آسیب سیاه طلاق می دانند که سال هاست عوارض روحی، روانی و مادی آن تبعات بسیاری به همراه داشته است. بدون جهت گیری و قضاوت در رابطه با این آمار به بررسی آن طی سال های گذشته و اظهار نظر کارشناسان در این رابطه خواهیم پرداخت.

دستاوردسازی یا استناد به آمار؟  

  به گزارش  شفاآنلاین : فقط کافیست میزان طلاق و ازدواج در سال های گذشته را مورد بررسی قرار دهیم، موضوعی که عباس عبدی، فعال رسانه ای نیز به آن اذعان دارد و در میان کلمات وی در رابطه با قانون جوانی جمعیت می توان به این موضوع پی برد که «ازدواج در همین دو سال اجرای طرح فرزندآوری، حدود ۱۷ درصد کاهش داشته است.» عبدی در یادداشتی با عنوان «صنعت دستاوردسازی» معتقد است: «آمار طلاق در سال ۱۴۰۱، نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایشی است و در سال ۱۴۰۲ تا حدود ۵ درصد کاهش یافته است. ولی آمار خام طلاق مساله اصلی نیست، بلکه نسبت طلاق به ازدواج و نیز نرخ طلاق مهم است که براساس آمار رسمی ثبت احوال هر دو مورد افزایش یافته است.» حال با توجه به این ظرح مساله وی، نگاهی به آمار ازدواج و طلاق طی ۵ سال اخیر خواهیم پرداخت.

بنا به آمار ثبت احوال در سال ۱۳۹۸ و سالی که در انتهای آن ایران و جهان شاهد تحولات اجتماعی، اقتصادی و… پاندومی کرونا بود که تا سال ۱۴۰۱ به طول انجامید، در آن سال حدود ۵۲۳ مورد ازدواج و حدود ۱۷۸ هزار طلاق در ایران به ثبت رسید. آمار سال ۱۳۹۹ نشان می دهد که  آمار طلاق در این سال، ۵۵۷ هزار و ۶۴۹ رویداد ازدواج و ۱۸۴ هزار و ۶۵۴ رویداد طلاق رخ داده است که بسیاری از کارشناسان این آمار پایین طلاق را ناشی از تاثیرات پاندومی کرونا می دانستند. بر اساس آمار ثبت احوال کشور ۵۶۸ هزار و ۵۴۵ ازدواج در سال ۱۴۰۰ که آمار طلاق در این سال ۲۰۱ هزار و ۵۹ مورد طلاق ثبت شد. در سال ۱۴۰۱ که مورد استناد سازمان ثبت احوال نسبت به سال ۱۴۰۲ بوده است، ۵۲۳ هزار و ۷۸۶ ازدواج ثبت شده در حالی که آمار طلاق حدود ۲۰۴ هزار و ۲۹۴ واقعه بود. در نهایت آماری که ثبت احوال آن را بی سابقه در سه دهه گذشته می داند در سال ۱۴۰۲، ۲۰۱ هزار و ۴۶۸ واقعه طلاق، ولی در خبر مذکور تعداد ازدواج ثبت در سال ۱۴۰۲ ارائه نشده است. آخرین آماری که سازمان ثبت احوال کشور ارائه داده، مربوط به چهار ماهه نخست سال گذشته است که در سایت خود منتشر کرده و در این مدت تعداد ۱۹۹ هزارو ۷۲۴  ازدواج و درمقابل ۶۵ هزارو ۳۵۴ طلاق روی داده است.

 واکنش ها چه بود؟

اما واکنش های مردم در شبکه های اجتماعی به خبر «کاهش آمار طلاق بعد از سه دهه» نیز قابل توجه بود. در عمده دلایلی که مردم به طنز و جدی مطرح کرده اند، افزایش قیمت نجومی سکه را دلیل کاهش آمار طلاق می دانند که کمتر کسی جرات درخواست طلاق را با توجه به سکه ۳۸ میلیون تومانی را دارد. در این شرایط واکنش آذری جهرمی به اعلام کاهش آمار طلاق در کشور نیز جالب بود و او که این آمار را با جدیت در کلمات «دروغ» می داند در شبکه های اجتماعی و با استناد به آمار مذکور ثبت احوال و صحبت های عباس عبدی نوشته است: «مشخص است که ثبت احوال آمار دروغ نداده است اما نوع انعکاس خبر توسط [رسانه دولت] القای دروغ آماری است. بسیاری از آمارهای اقتصادی که این روزها مطرح می شود هم همینگونه اند، دروغ آماری!. اما کارشناسان در این رابطه چه می گویند. برای بررسی این موضوع به سراغ شهلا کاظمی پور، جامعه شناس رفتیم و او در گفت وگو با «آرمان امروز» می گوید: «سه هزار واقعه طلاق در یک سال نمی تواند خیلی قابل استناد و توجه باشد چون تفاوت خیلی زیادی در آمار وجود ندارد و نمی توان خیلی روی آن مانور داد، بلعکس اگر ما سه هزار افزایش طلاق هم در این مدت داشتیم، باز هم مهم نبود چون این ارقام  خیلی پایدار نیست.

نکته بعدی و مهم اینکه طلاق هایی که در جامعه رخ می دهد حدود ۴۰ درصد آن مربوط به ۵ سال نخست زندگی زناشویی است (هر چند که ما در ۱۰ تا ۱۵ سال زندگی زناشویی آمار بالایی از طلاق داریم). برخی معتقدند که میزان ازدواج کم شده که بر اساس آن میزان طلاق هم روند نزولی داشته است، اما من معتقدم چون در دهه هفتادی و هشتاد سطح باوری و زاد و ولد کاهش داشته، جمعیت در معرض ازدواج نیز حالا کمتر است و از آن آمار ۴۰ درصدی که در ۵ سال اول زندگی زناشویی جدا می شدند، کاسته شده و می تواند دلیل کاهش آمار طلاق در سال گذشته باشد. همان طور که شاهد کاهش آمار داوطلبان کنکور نیز هستیم که مربوط به متولدین آن دو دهه است، تعداد افراد در معرض ازدواج نیز کاهش پیدا کرده است.»  کاظمی پور با اشاره به اینکه شما اگر آمار طلاق و ازدواج در ۵ سال گذشته را بررسی کنید [همان طور که در بالا هم ذکر شده]، شاهد این موضوع خواهید بود که نوسان خیلی زیادی و قابل توجهی رخ نداده است و می افزاید: «طلاق، ناشی از ازدواج های همان سال یا یکسال قبل از آن نیست و باید آمار سال های قبل را مقایسه کرد تا به یک تناسب رسید. باید آمار سال ۱۴۰۲ را با ۵ سال قبل مقایسه می کردند. باید چند سال بگذرد و اگر روند همچنان کاهشی بود می تواند به عنوان دستاورد از آن یاد کرد.

∎​