امروز (یکشنبه) وین ساعات سرنوشتسازی را پشت سر میگذارد. حال و هوای مذاکرات هستهای دوباره آفتابی شده و تندباد اختلافاتی که هفته گذشته با تغییر موضع امریکاییها بر سر موضوع تحریمهای تسلیحاتی برپا شده بود با دیدارهای سازنده ظریف و کری و هشدارهای پیدا و آشکار تیم ایرانی به کشورهای طرف مذاکره از هتل کوبورگ گذشته تا مذاکره دوباره روی ریل دستیابی به توافق قرار گیرد.
وزیران خارجه اروپایی آمدهاند روسها وچینیها هم امروز خود را به کوبورگ میرسانند. اگرچه دیپلماتها سکوت کردهاند اما منابع آگاه همچنان به طورغیر رسمی، اطلاعرسانی میکنند. آنها خبردادهاند که تنش خبرساز ایران و امریکا درباره تحریمهای تسلیحاتی فروکش کرده و قطعنامه شورای امنیت که تصویب آن اتفاق مهم و بیسابقهای در تاریخ دیپلماسی خواهد بود، در حال تکمیل شدن است. جان کری به حل یکسری موضوعات مهم اشاره کرده ومنابع دیپلماتیک ایرانی هم از سازنده بودن رایزنیهای جمعه شب و روز شنبه خبر دادهاند. سوای مذاکرات داغ پشت درهای بسته کوبورگ، منابع خبری غرب در تلاشند فضای رسانهای را به نفع کشورهای طرف مذاکره با ایران بچرخانند. آنها تلاش میکنند در یک خبرسازی هدفمند القا کنند که ایران ضرب الاجل روز دوشنبه را آخرین فرصت برای مذاکره دانسته اما یک منبع آگاه به خبرنگاران گفت که ایران هیچ ضرب الاجلی را تعیین نکرده و مقامات کشورمان تا هر زمان که لازم باشد در وین میمانند.
کری: موضوعات دشوار باقی مانده است
بعد از جدال بر سر تحریمهای تسلیحاتی ایران که از اوایل هفته گذشته آغاز شده بود، رایزنیهای فشردهای از سوی همه کشورهای طرف مذاکره برای حل و فصل آن آغاز شده است. در گام نخست، ظریف و کری چندین بار طی دو روز گذشته (جمعه و شنبه) با یکدیگر دیدار کردند تا گره از کار اختلافات باقی مانده باز کنند. دو مقام ارشد ایران و امریکا کمی بعد از ملاقات دوجانبه با حضور فدریکا موگرینی برای بررسی آخرین وضعیت متن توافق و ضمایم و دیدگاههای طرفین مذاکره کننده نشستی سه جانبه داشتند. کری بعد از گفتوگوهایی که روز جمعه با ظریف داشت به سازنده بودن این ملاقات اشاره کرد و گفت که فضای گفتوگوها مثبت بوده است. وزیر خارجه امریکا همچنین روز گذشته در پیامی توییتری اعلام کرد که «هنوز موضوعات دشوار باقی مانده است.» وزیر خارجه امریکا در حالی برای رسیدن به توافق با ایران تلاش میکند که رسانههای امریکایی از رکورد شکنی کری بابت اقامت طولانی مدتش در وین خبر دادهاند. بنا بر این گزارش، جان کری در صورت ماندن در وین در روز یکشنبه با رکورد جرج شولتز وزیر خارجه دولت ریگان درسالهای 1982 تا 1989 برابری خواهد کرد.
دیپلمات ایرانی: جو مذاکرات مثبت شده است
به موازات ابراز امیدواری مقامات امریکایی درباره حصول توافق، یک دیپلمات ایرانی هم از پیشرفت مذاکرات هستهای خبر داده است. وی در گفتوگو با خبرنگاران گفت: «از روز جمعه، در مذاکرات هستهای پیشرفت حاصل و جو مثبت شده است.» این مقام آگاه افزود: «انشاءالله در مسیر توافق هستهای هستیم.» در همین حال گفته شده است از شنبه شب که وزیران خارجه اروپایی به وین باز گشتهاند، مذاکرات به لحظات مهم و سرنوشت ساز خود نزدیک است. با وجود اراده جدی ایران برای رسیدن به توافق، مقامات ایرانی تأکید کردهاند که برای حصول به توافق هستهای متوازن اسیر زمان نشده و اجازه نمیدهند ضربالاجلهای خودخوانده طرف غربی آنها را از حصول به یک توافق متوازن بازدارد.
رایزنیها همچنان حول محور تحریمهای تسلیحاتی
با وجودی که قریب به اکثریت دیپلماتهای ارشد از وجود پیشرفت در مذاکرات خبر دادهاند اما همزمان بر ادامه کار روی مسائل باقیمانده تأکید میکنند. در همین حال یک منبع آگاه گفت که «موضوع تحریمهای تسلیحاتی و همچنین مدت زمان محدودیت هایی که بر برنامههای هستهای ایران اعمال میشود» همچنان مورد بحث است.
اختلاف درباره تحریمهای تسلیحاتی از آنجایی نشأت میگیرد که ایران میخواهد لغو رسمی همه تحریمها از جمله تحریمهای تسلیحاتی در قطعنامه شورای امنیت گنجانده شود. قطعنامهای که نگارش آن در حال اتمام است و به گفته منابع آگاه چند روزی پس از دستیابی طرفین به توافق هستهای صادر خواهد شد. بنا به گفته ناظران سیاسی این قطعنامه که همچنان مورد مذاکره است، اتفاقی بیسابقه در تاریخ شورای امنیت بوده چرا که در صورت تصویب، برنامه غنیسازی ایران را تأیید میکند. حال آنکه پیش از این 7 قطعنامه قبلی این نهاد بینالمللی صراحتاً اعلام کرده بود که غنیسازی در ایران باید متوقف شود. اما قطعنامه جدید در صورت تصویب، برنامه غنیسازی ایران را به رسمیت میشناسد.
در این میان ، دیروز وزیر دفاع امریکا هم تاکید کرد که «هرگونه توافق جامع با ایران باید قابل راستیآزمایی باشد و نمیتوان بر پایه اصل اعتماد با ایران توافق کرد». «اشتون کارتر»، در ادامه « قابلیت راستیآزمایی» را یکی از « چند ویژگی توافق خوب با ایران » اعلام کرده است. کیت کرین، مدیرکل انرژی و اقتصاد مؤسسه «رند» نیز در این خصوص به خبرنگار روزنامه ایران میگوید: «تحریمهای تسلیحاتی و بحث درباره لغو آنها یکی از آخرین موضوعات مورد بحث در مذاکرات هستهای میان ایران و گروه 1+5 است.» وی با بیان اینکه کاخ سفید نگران تندروهای کنگره است تا امتیازات زیادی به ایران ندهد، اظهار کرد: «موضوع تحریمهای تسلیحاتی هم میتواند جزو آن امتیازاتی باشد که نمایندگان مخالف امریکایی خیلی موافق واگذاری آن به ایران نیستند.»
رابرت آیهورن، یک مقام پیشین وزارت خارجه امریکا و عضو اندیشکده بروکینگز هم در اینباره گفت: «تصمیمگیری درباره این مسأله به دلایل سیاسی برای هر دو طرف سخت و برای آنها دشوار است که بخواهند درباره آن سازش کنند.» آینهورن تأکید کرد: «اگرچه مسأله تحریمهای تسلیحاتی و دیگر مسائل باقی مانده به لحاظ سیاسی اهمیت و حساسیت دارند، هر دو طرف باید اولویتهای خود را مشخص کنند و اجازه از دست رفتن کل توافق را ندهند.»
موگرینی: شبانه روز تلاش میکنیم
با باقی ماندن برخی اختلافات، وزیران خارجه کشورهای گروه 1+5 یکبار دیگر به وین باز گشتهاند تا درباره سرنوشت مذاکرات هستهای تصمیمگیری کنند. لوران فابیوس و فیلیپ هاموند، وزیران خارجه فرانسه و انگلیس که روز جمعه از وین به پاریس رفته بودند، صبح شنبه به هتل کوبورگ بازگشتند تا به مذاکرات 1+5 بپیوندند. فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان هم که عصر جمعه به وین بازگشته بود صبح شنبه با جان کری همتای امریکایی خود دیدار و گفتوگو کرد. موگرینی در حساب توییتری خود با اشاره به این رایزنیهای فشرده نوشته که «شبانه روز برای دستیابی توافق تلاش میکنیم.» گفته میشود در صورتی که رایزنیهای روز شنبه در حال و هوای مثبت و سازندهای صورت گرفته باشد، امروز (یکشنبه) نشست 1+5 یا نشست عمومی ایران و 1+5 برگزار میشود. طرفین امیدوارند بتوانند تا پیش ازپایان تمدید سه روزه مذاکرات به توافق برسند. اروپا و امریکا اجرای برنامه اقدام مشترک ژنو را سه روز دیگر یعنی تا 13 جولای (دوشنبه) با این امید تمدید کردهاند که طرفین مذاکره کننده بتوانند تا آن زمان به توافق جامع برسند.
اغلب گمانهزنیها نیز از اعلام توافق تا فردا حکایت دارند، اما برخی منابع مانند آسوشیتدپرس از احتمال اعلام ضربالاجل مجدد چند روزه برای مذاکرات خبر دادهاند و «بیبیسی» حتی احتمال ادامه مذاکرات تا «سپتامبر» را مطرح کرده است. در واقع با وجود روند مثبت و رو به جلوی مذاکرات، زمان اعلام توافق نهایی همچنان در هالهای از ابهام است.
هوای آفتابی دیپلماسی در «وین»
ظریف ، کری و موگرینی دیدار سه جانبه داشتند
صاحبخبر -