زینب اسماعیلی خبرنگار «شرق» از وین: عقربه‌ها به راحتی به 30 ژوئن رسیدند و از آن رد شدند. در شرایطی که دیگر کسی نگران دقایق پایانی ضرب‌الاجل نبود، خبرهایی از تمدید مذاکرات منتشر شد؛ خبرهایی به نقل از منابع آمریکایی که از تمدید چهار روز تا یک هفته‌ای مذاکرات حکایت می‌کرد. از شنبه مشخص بود مذاکره ضرب‌الاجل را رد می‌کند، اما هنوز مشخص نبود تا چه زمانی تمدید خواهد شد؛
اگرچه ایمیلی که از منابع آمریکایی برای خبرنگاران ارسال شده بود می‌گفت اقدامات ایران و 1+5 براساس برنامه جامع اقدام مشترک تا تاریخ هفت جولای (سه‌شنبه 16 تیر) تمدید می‌شود. یک منبع ایرانی نزدیک به مذاکرات، ادامه مذاکرات تا هفت جولای را رد نکرد و آن را در چارچوب قوانین اتحادیه اروپا و آمریکا، تمدید فنی عنوان کرد. این منبع ایرانی به ایسنا گفته است تمدید هفت روزه مذاکرات هسته‌ای، که از سوی رسانه‌های غربی مطرح شده، صحیح است؛ اما ارتباطی به مذاکرات جاری ندارد و صرفا یک تمدید فنی، براساس قوانین آمریکا و اتحادیه اروپایی بود؛ اما او توضیح بیشتری دراین‌باره نداده است. این در حالی است که پیش از این هم برخی منابع خبری ضرب‌الاجل اصلی را تاریخ نهم جولای می‌دانستند. دلیل آنها هم از اعلام این تاریخ این بود که کنگره امریکا از نهم جولای به تعطیلات خواهد رفت. طبق طرحی که کنگره آمریکا تصویب کرده، دولت اوباما تا ۹ جولای فرصت دارد متن معامله نهایی را به کنگره بفرستد، تا در یک دوره ۳۰ روزه قانون‌گذاران آن را بررسی کنند. همچنین اگر توافق اتمی بین ۱۰ جولای تا هفتم سپتامبر به کنگره داده شود، قانون‌گذارن ۶۰ روز فرصت تأیید یا رد آن را خواهند داشت. اگرچه ماجرای تمدید تا تاریخی مشخص از سوی منابع خبری نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی تأیید نشد. آنها به خبرنگاران حاضر در وین توضیح دادند مذاکرات بدون تعیین یک تاریخ مشخص، بعد از 30 ژوئن ادامه پیدا می‌کند؛ البته ممکن است توافق احتمالی تا قبل از زمان اعلام‌شده (هفتم یا نهم جولای) به‌دست آید.
خبر دیگری که گمانه‌زنی تمدید را قوت بخشید، تعلیق تحریم‌های ایران برای هفت روز دیگر توسط اتحادیه اروپا بود. در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: «شورا با هدف‌دادن زمان بیشتر به مذاکرات جاری برای رسیدن به راهکاری بلندمدت برای موضوع هسته‌ای ایران، تعلیق تمهیدات محدودساز اتحادیه اروپا را که در تاریخ 24 نوامبر 2013 ذیل برنامه اقدام مشترک مورد توافق قرار گرفت، تمدید کرد». بر مبنای توافق ژنو، برخی تحریم‌های ایران توسط اتحادیه اروپا و آمریکا تا دوره زمانی مذاکراتی تعلیق شده بود که این‌بار این تعلیق تمدید شد.
سه‌شنبه یک مقام غربی به آسوشیتدپرس گفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اعلام کاهش ذخائر اورانیوم ایران، پایبندی ایران به توافق موقت ژنو را تائید می‌کند. منظور او جدیدترین گزارش آژانس است که قرار است به زودی منتشر شود.
می‌خواهیم به نتیجه‌ای جامع برسیم
سه‌شنبه دیگر چهره‌ها کمتر مضطرب بود، گویی نشانه‌هایی از توافق به گوش همه رسیده بود که خیل خبرنگاران و تصویربرداران ایستاده مقابل هتل کوبورگ یا خبرنگارانی که زیر چادر سفید مستقر شده بودند، استرس کمتری داشتند. صبح با برگشتن محمد‌جواد ظریف به وین آغاز شد. او همراه با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، که چند ماه گذشته با مشکلات جسمی درگیر بوده و حسین فریدون، برادر رئیس‌جمهوری و همسرش که پیشازاین هم هرازگاهی او را در مذاکرات همراهی کرده بود به محل مذاکرات آمده بود.
ظریف و همراهانش به محض رسیدن به وین در فرودگاه علاوه بر اینکه از سوی همکارانش در سفارت ایران در وین، مورد استقبال واقع شد، از سوی خبرنگاران هم استقبال شدند. بازگشت او از وین، اینکه خندان برمی‌گردد یا چهره‌ای عصبانی خواهد داشت، می‌توانست بر ادامه آنچه در وین خواهد گذشت، تأثیر بگذارد. او گفت در سفرش به تهران، مشورت‌هایی صورت گرفته و درعین‌حال ادامه داد که «می‌خواهیم به نتیجه‌ای جامع، متوازن و معقول دست یابیم». «همه مسئولان ایرانی گفته‌اند آماده یک مذاکره و یک دادوستد معقول و منطقی هستیم». او حضور صالحی در تیم همراهش را با توجه به وضعیت جسمی‌اش نشان‌دهنده جدیت ایران در مذاکرات دانست». با‌این‌حال او از آنچه برای ایران قابل پذیرش است، به صراحت سخنی نگفت و جمله‌ای دیپلماتیک دراین‌باره به کار برد: «تهران تنها توافقی عادلانه و متوازن را می‌پذیرد».
ظریف عصر یکشنبه وین را ترک کرده بود و اخبار رسمی می‌گفت بازگشت او به تهران از قبل برنامه‌ریزی شده بود، اما فابیوس، وزیر‌خارجه فرانسه که از وین به نیویورک رفته بود، گفته که عبارات دقیقی به ظریف پیشنهاد شده تا در تهران درباره آنها مشورت بگیرد. ظریف تأکید کرده که «مذاکرات به مرحله بسیار حساسی رسیده است و مذاکرات قطعا در حال پیشرفت است». «طرف مقابل می‌داند بدون پذیرش حقوق ایران، توافق خوب حاصل نمی‌شود».
دلگرمی 2 وزیر
با ورود ظریف به هتل محل مذاکرات بود که آهنگ مذاکرات دوباره از سر گرفته شد. مذاکره اول بین جان کری، وزیر خارجه آمریکا با محمد‌جواد ظریف، وزیر خارجه ایران انجام شد. جان کری در وین مانده بود و به دلیل شرایط جسمی‌اش، برخلاف دیگر وزاری خارجه، این شهر را ترک نکرده بود. اندک‌زمانی بعد از آغاز مذاکره دوجانبه بود که رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا و حسین فریدون به همراه معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا و همچنین معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مذاکرات دوجانبه آنها پیوستند. بعد از این مذاکره بود که جان کری، وزیر خارجه آمریکا در اظهارنظری کوتاه گفت: «از ملاقات با ظریف دلگرم شدم». ظریف هم پس از این دیدار گفت: «اینجا هستم تا به توافق برسیم و فکر می‌کنم می‌توانیم». شاید این دو جمله، دلگرم‌کننده‌ترین جملات روزهای اخیر مذاکرات بود. ظریف روز گذشته با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، که دیروز به وین رسید هم دیدار کرد. همچنین یوکیا آمانو که در روزهای گذشته راهی هتل محل مذاکرات شده نیز با ظریف دیدار کرد.
دستیابی به جدول زمانی لغو تحریم‌ها
یک گام به پیش در مذاکرات برداشته شده است. یک دیپلمات ایرانی گفته جدول زمانی لغو تحریم‌ها مشخص شده است. او با بیان اینکه «پیشرفت اندکی» در موضوع تحریم‌ها حاصل شده است به «ایسنا» گفت: جزئیات این جدول در حال مذاکره است؛ البته آنها همچنان با توجه به قاعده همه یا هیچ تأکید دارند تا مشخص‌نشدن تمام جزئیات، نمی‌توان از انجام توافق سخن گفت.
پیشازاین نیز منابع نزدیک به هیأت مذاکره‌کننده ایران درباره روند دست‌یافتن به توافق و اجرای آن گفته بودند توافق و اجرای آن، سه مرحله دارد: مرحله اول اعلام توافق است که هم‌زمان با آن یک قطع‌نامه شورای امنیت که در آن برنامه اقدام و لغو کامل تحریم‌های شورای امنیت مرتبط با موضوع هسته‌ای تأیید شده است، صادر می‌شود. مرحله دوم که از زمان اعلام توافق تا اجرای آن است. این مرحله زمانی بین 30 تا 60 روز ممکن است به طول انجامد که در این مدت توافق باید در کنگره آمریکا بررسی و رأی‌گیری (رأی به رد توافق) شود. چنانچه توافق از سوی کنگره رد شود، رئیس‌جمهور آمریکا این اختیار را دارد که رأی منفی کنگره را وتو کند و در صورت وتوی اوباما، توافق برای عملیاتی‌شدن آماده می‌شود. مرحله سوم از آغاز اعلام موافقت و پذیرش دولت آمریکا با توافق است که در این مرحله، زمانی را برای اجرای توافق دو طرف تعیین خواهند کرد. تا رسیدن به روز اجرای توافق دو طرف باید اقدامات و شرایط اجرای آن را فراهم کنند که این موضوع، مستلزم انجام کارهایی از سوی ایران و 1+5 است. این مرحله احتمالا بین سه تا پنج ماه به طول می‌انجامد. در این مدت، ایران باید اقدامات و تعهدات هسته‌ای خود را انجام دهد و در پایان این دوره، روز اجرای توافق فرامی‌رسد، روزی که در آن تحریم‌های اروپا لغو و تحریم‌های آمریکا متوقف می‌شود؛ بنابراین لغو تحریم‌ها به بعد از اجرای اقدامات هسته‌ای ایران تاکنون موکول شده است. بر‌همین‌اساس می‌توان گفت باید اواخر سال‌جاری شمسی انتظار لغو تحریم‌ها را در صورت به‌توافق‌رسیدن ایران و 1+5 داشته باشیم. بر اساس اعلام منابع نزدیک به مذاکرات، تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی در روز اجرای توافق به ترتیب از سوی اروپا و آمریکا لغو و متوقف می‌شود.
تأیید خبر منابع ایرانی
روز گذشته یک دیپلمات آمریکایی هم خبر دو روز پیش یک رسانه آمریکایی درباره توافق ایران و 1+5 در چارچوب سهمرحلهای رفع تحریم‌ها را تأیید کرد. روزنامه هافینگتون‌پست روزهای گذشته به نقل از یک منبع ایرانی مدعی شده بود ایران و گروه 1+5 به چارچوبی برای زمان‌بندی رفع تحریم‌ها دست یافته‌اند. یک دیپلمات آمریکایی بامداد سه‌شنبه در گفتوگو با بلومبرگ توافق سهمرحلهای را تأیید کرده و گفته است در صورت رسیدن به توافق، در مرحله اول گام‌هایی برای بازطراحی تأسیسات غنی‌سازی ایران و رآکتور آب‌سنگین این کشور انجام خواهد شد. به گفته این منبع، دو طرف در گام دوم وارد فاز آمادگی خواهند شد که در خلال آن، ایران اقداماتی برای کاستن از ذخائر اورانیوم غنی‌شده و بازطراحی تأسیسات هسته‌ای خود انجام خواهد داد. درهمین‌حین، اتحادیه اروپا و سازمان ملل فرایندهای قانونی مورد‌نیاز برای رفع تحریم‌های بانکی و نفتی علیه ایران را آغاز کرده و دستورالعمل‌های جدید را به مؤسسات مالی و شرکت‌ها ابلاغ خواهند کرد. درمرحله سوم، هم‌زمان با تأیید بازرسان بین‌المللی درباره پایبندی ایران، توافق‌نامه عملیاتی می‌شود و تحریم‌ها در همان زمان برداشته می‌شود. تاکنون گفته شده ایران پذیرفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأییدکننده اقدامات محدودکننده ایران باشد. این خبر از سوی منابع ایرانی تأیید یا تکذیب نشده است. هر دو طرف مذاکره‌کننده در روزهای اخیر می‌گویند مذاکرات را براساس تفاهم لوزان به‌پیش می‌برند و دور‌شدن از آن تفاهم را نقد می‌کنند. یک مقام ایرانی گفته بودند آمریکایی‌ها از آنچه در لوزان درباره سایت فردو پذیرفته شده، سرپیچی کرده‌اند؛ اما یک مقام آمریکایی آن را تکذیب کرده و بر تفاهم لوزان تأکید کرده است.
برنامه‌ریزی برای جلسه وزرا
اگرچه خبرهایی از برگزاری جلسه در سطح وزرای خارجه ایران و 1+5 در روز پنجشنبه در وین منتشر شد؛ اما منابع خبری ایرانی اعلام کردند این زمان هنوز نهایی نشده است. قرار است وزرای خارجه به زودی به وین بازگردند. در صورت حضور وزرای خارجه 1+5، نشست وزرای خارجه پنجشنبه برگزار می‌شود. آنها باید درباره آنچه این روزها در مذاکرات کارشناسی و معاونان و بین دو وزیر خارجه ایران و آمریکا گذشته، به جمع‌بندی برسند. روز گذشته وزیر امورخارجه آلمان در گفتوگو با ایرنا با بیان اینکه دستیابی به توافق جامع نیازمند اراده سیاسی است، گفت: متن توافق جامع هسته‌ای باید غیرقابل‌تفسیر باشد و تحریم‌های اقتصادی و مالی باید در مرحله اول توافق لغو شود.
اشتاین مایر تأکید کرده است: « ایرانیان باید بتوانند به‌سرعت از منافع توافق جامع هسته‌ای بهره‌مند شوند». او ادامه داد: « ما در لوزان به چارچوب توافقی تاریخی دست یافتیم و به‌این‌ترتیب توانستیم چیزی را ثابت کنیم که بسیاری نسبت به آن تردید داشتند: اینکه دست‌یافتن به توافقی ممکن است که در آن ایران امکان یابد در راستای همگونی تکنولوژیک و اقتصادی خود از انرژی هسته‌ای به طور صلح‌آمیز استفاده کند و تحریم‌ها علیه ایران خاتمه یابد و هم‌زمان با آن جامعه جهانی به صورت پایدار و قابل‌وارسی اطمینان یابد ایران به سمت تولید سلاح‌های هسته‌ای نخواهد رفت؛ بنابراین اصول یک توافق جامع، آماده است. من امیدوارم این اصول را دیگر کسی مورد سؤال قرار ندهد. اکنون مسئله این است که تعهدات متقابل با چنان جزئیاتی روی کاغذ آورده شود که هر دو طرف اطمینان داشته باشند متن محکم است و کشمکشی درباره تفسیر آن وجود نخواهد داشت».او درباره مسائل باقی‌مانده در جریان مذاکرات نیز تأکید کرد: «تعدادی مسائل فنی پیچیده وجود دارند که هنوز باید حل شوند، ازجمله در بخش توسعه سانتریفیوژها و همچنین مکانیسم‌های لغو تحریم‌ها. باوجوداین، در اینجا هم اعتقاد دارم چنانچه اراده سیاسی وجود داشته باشد می‌توانیم راه‌حل‌هایی پیدا کنیم». اراده سیاسی چیزی است که این روزها همه از آن سخن می‌گویند: ایران، اتحادیه اروپا و وزیر خارجه آلمان؛ اما هنوز مشخص نیست چه کسی اراده اصلی را از خود نشان خواهد داد.
-----------
ميز ايران
کمالوندی: حضور صالحی در وین برای تسریع مذاکرات است
منبع ایرانی: تاریخی بین تیم‌ها به عنوان زمان تمدید و ادامه مذاکرات مطرح نشده
منهای وین
خبرگزاری فرانسه؛ نتانیاهو: توافق امکان تولید بمب را برای ایران مهیا می‌کند؛ این توافق بد است
رویترز: فرانسه از شرکت‌هایش خواسته آماده بازگشت به بازار ایران باشند
ميز حريف
وزارت خارجه آمریکا: مذاکرات تا یک هفته دیگر تمدید شد/ تعلیق تحریم‌های ایران برای ۷ روز دیگر
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در کنفرانس خبری با حضور خبرنگاران روس درباره روند مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 گفت: وضعیت مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران در مسیر صحیحی در حال پیشرفت است. البته نه‌فقط مسائل فنی، بلکه مسائل مربوط به روندها همچون ارائه توافق در شورای امنیت سازمان ملل همچنان به صورت حل‌نشده باقی مانده است. توافق هسته ای ایران باید به تصویب شورای امنیت برسد. توافق هسته‌ای قابل دسترسی است
لاوروف امروز وین را ترک می کند
روزنامه نیویورک‌تایمز نوشته است این احتمال وجود دارد تهران از فرصت بررسی توافق هسته‌ای در کنگره، برای اجرای تعهداتش، ذیل توافق احتمالی، استفاده کند.
جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید: «هنوز موضوعات مهم متعددی حل‌و‌‌فصل نشده است». بعید است اختلاف نظرهای عمده موجود، در ساعات باقی‌مانده رفع شود.
ميز حريف
بازگشت ظریف به همراه حسین فریدون و علی‌اکبر صالحی از تهران به وین
وزیر انرژی آمریکا، پس از ورود صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، به هتل کوبورگ به عیادت او رفت.
پس از یک ساعت و نیم مذاکره خصوصی ظریف و کری در هتل کوبورگ، سایر مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی هم به آنها پیوستند و گفتوگو در قالب هیأت‌های ایران و آمریکا ادامه یافت.
هم‌زمان با ادامه مذاکرات وزیر خارجه ایران با وزیران خارجه آمریکا و روسیه «مذاکرات و نگارش متون در سطح معاونان وزیر در حال انجام است و اگرچه پیشرفت اندک است، اما کارها رو به جلو است».
دیدار یک‌ساعته ظریف و لاوروف
دیدار ظریف و اشتاین‌مایر وزیران خارجه ایران و آلمان
مذاکره علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، درباره موضوعات فنی متن توافق
ظریف و آمانو دیدار کردند