همزمان با پایان یافتن ضرب الاجل توافق نهایی هستهای و در حالی که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران از روز سه شنبه (امروز) به منظور ادامه مذاکرات به وین بازخواهد گشت، رسانههای آمریکایی گمانه زنیهایی را درباره احتمال تمدید ۱۰ روزه مذاکرات مطرح کردهاند.
به گزارش عصر ایران از روز دوشنبه و پس از نشست خبری جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید این احتمال و گمانه زنی در محافل سیاسی و رسانهای آمریکا تقویت شده است که احتمال تمدیدحداکثر ۱۰ روزه مذاکرات تا رسیدن به توافق نهایی وجود دارد.
ارنست دیروز به خبرنگاران گفت بعید به نظر میرسد تا ضرب الاجل پایان ماه ژوئن توافق نهایی حاصل شود. او همزمان تاکید کرد کاخ سفید از امکان رسیدن به توافق نهایی هستهای در این دور از مذاکرات اطمینان دارد.
رسانههای آمریکایی در دو روز گذشته نوشتهاند، مذاکره کنندگان ایرانی در مذاکرات اخیر تغییر موضع داده و به برخی از مفاد تفاهم سیاسی لوزان که دو ماه پیش بر سر آن توافق شد، پای بندی ندارند.
وب سایت “هیل” وابسته به کنگره آمریکا با ارایه گزارشی درباره مذاکرات هستهای نوشت اگر مذاکرات کنونی تا تاریخ ۹ جولای (۱۰ روز دیگر) به نتیجه برسد و متن توافق نهایی به امضای طرفین مذاکره برسد آن گاه کنگره آمریکا ۳۰ روز فرصت خواهد داشت این توافق را پیش از لغو تحریمهای کنگره علیه ایران از سوی اوباما مورد بررسی قرار دهد.
بر اساس این گزارش اگر توافق نهایی تا تاریخ ۹ جولای حاصل نشود و به بعد از این تاریخ موکول شود، بر اساس قانون «بازبینی توافق هستهای با ایران» که در ماه میسال جاری در کنگره تصویب شده و به امضای باراک اوباما رسیده است، فرصت کنگره برای بررسی توافق نهایی به دو ماه افزایش خواهد یافت.
موافقان توافق هستهای در آمریکا نگران هستند که تاخیر در رسیدن به توافق و طولانی شدن مهلت کنگره برای بازبینی آن ممکن است موضع مخالفان توافق در کنگره را تقویت کرده و آنها را به مانع تراشی بیشتر در تصویب توافق نهایی هستهای با ایران تشویق کند.
مقامات ارشد ایران در راه وین
بی بی سی: گروهی از مقامات ارشد ایران به مذاکرات هستهای وین میپیوندند.
روز سه شنبه، ۱۰ تیر (۳۰ ژوئن)، جواد ظریف، وزیر امور خارجه پس از سفری کوتاه به تهران، به محل مذاکرات هستهای جاری در وین باز گشت و به گزارش خبرگزاری رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی، از جمله قرار است به طور جداگانه با وزیران خارجه آمریکا و روسیه نیز دیدار کند. براساس توافقهای قبلی بین ایران و کشورهای گروه ۱+۵، قرار بوده است توافق نهایی تا پایان ماه ژوئن (امروز) به دست آید.
حسین فریدون، برادر و دستیار ویژه حسن روحانی، رئیس جمهوری، و علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی نیز همراه آقای ظریف به وین سفر کردهاند. آقایان صالحی و فریدون در گذشته هم در بعضی از جلسات مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۵ حضور داشتهاند.
ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا نیز برای شرکت در این دور از مذاکرات در وین حضور دارد. ماموریت آقایان مونیز و صالحی گفتگو پیرامون مسایل فنی مرتبط با انرژی اتمی بوده است.
آقای ظریف صبح روز گذشته از محل مذاکرات جاری با گروه ۱+۵ در وین وارد تهران شد و گفت که این بازگشت «عادی و از قبل برنامهریزی شده» بوده است. پیشتر، او با وزیران خارجه کشورهای اروپایی عضو گروه ۱+۵ در وین دیدار کرده بود. برخی خبرگزاریها هدف آقای ظریف از سفر به تهران را گزارش به رهبران جمهوری اسلامی و کسب تکلیف در مورد نحوه ادامه مذاکرات عنوان کردند.
در روزهای اخیر، وزیران خارجه و نمایندگان کشورهای گروه ۱+۵ در دیدارهای دو جانبه و چند جانبه به رایزنی در مورد مذاکرات اتمی با ایران پرداخته اند و همچنین گفتگوهایی با وزیر خارجه ایران انجام دادهاند.
در دو روز گذشته، مذاکراتی بین دیگر اعضای مذاکره کنندگان دو طرف جریان داشته است. عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاونان وزیر امور خارجه ایران، در سه دور گفتگو با هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دو دور مذاکره مشترک با خانم اشمید و وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا شرکت داشتهاند.
گفته میشود از جمله موارد مهم مورد اختلاف، اصرار گروه ۱+۵ بر سر دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تمامی مراکز فعالیتهستهای و مرتبط با چنین فعالیتهایی در ایران است در حالیکه جمهوری اسلامی گفته است که بازرسی از برخی مراکز به خصوص تاسیسات نظامی را نمیپذیرد. دولت ایران گفته است که پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هستهای شامل بازدید از مراکز نظامی نمیشود. همچنین مقامات جمهوری اسلامی پیش از این بازرسان آژانس را به درز اطلاعات مربوط به مناطق بازرسی شده متهم کرده بودند.
در مقابل، برخی از مخالفان برنامههای اتمی ایران بر انجام بازرسیهای گسترده و اعلام نشده تاکید داشته و گفتهاند که هر چند توافق نهایی میتواند برای چند سال مانع از فعالیت ایران در تولید مواد اتمی لازم برای ساخت تسلیحات اتمی شود، اما ممکن است در همین مدت، جمهوری اسلامی در مراکز نظامی به فعالیت برای ایجاد زمینه فنی لازم و تدارک تجهیزات مورد نیاز برای ساخت چنین تسلیحاتی ادامه دهد. برخی منابع غربی ایران را متهم کردهاند که در گذشته نیز در تاسیسات نظامی خود به فعالیتهای مرتبط با ساخت بمب اتمی مبادرت کرده است.
مقامات جمهوری اسلامی همواره بر صلح آمیز بودن فعالیتهای هستهای خود تاکید داشته و گفتهاند که هدف آنان از تولید اورانیوم غنی شده، تامین سوخت مورد نیاز برای نیروگاهها و سایر تاسیسات هستهای است که در آینده ایجاد خواهد شد.
از دیگر موارد اختلاف بین دو طرف، مدت زمان تعلیق بعضی از برنامههای اتمی جمهوری اسلامی و همچنین زمانبندی و نحوه لغو تحریمهای گوناگون علیه ایران بوده است.
∎